|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
“İran bumeranqı” – Trampın etirazlara dəstəyi özünə qarşı çevrilə bilər
Tarix 09.01.18, 1:26 |
|
Leonid Berşidski
“Bloomberg”
08 yanvar 2018
Bu yaxınlarda İranda başlayan nümayişlər fonunda ABŞ açıq-aşkar etirazçıları dəstəklədiyini bildirib. Avropa Birliyi (AB) isə baş verənlərdən kənar qalmağa və neytralitetini qorumağa çalışıb. Fransa prezidenti Emmannuel Makron (Emmanuel Macron) hətta ABŞ-ı tərəflərdən birini dəstəklədiyi üçün tənqid edib. ABŞ-ın sərgilədiyi mövqe tərəfdalarına bəxş etdiyi mənəvi zövqə baxmayaraq, AB-nin mövqeyi daha məntiqli görünür.
İranda əvvəlcə iqtisadi, sonra rejimə qarşı etirazlar dalğasının sürətlə vüsət aldğı bir vaxtda ABŞ administrasiyası hər tərəfdən hücuma keçib. Prezident Donald Tramp (Donald Trump) Tvitterdə etirazçıları qeyd-şərtsiz dəstəklədiyini bildirib və söz verib ki, “yaxın günlərdə” ABŞ onlara kömək edəcək – bu, demək olar planlaşdırılan müdaxilə haqqında bəyanatdır. Dövlət Departamenti iki bəyanatla çıxış edib. Departament bəyanatlarında etirazçılara dəstəyini dilə gətirib və İran hökumətinin atdığı addımları pisləyib. Vitse-prezident Maykl Pens (Mike Pence) “Washington Post” qəzetində dərc etdiyi məqalədə bildirib ki, Obama (Barack Obama) administrasiyasından fərqli olaraq “bu dəfə biz susan deyilik”. Pens vurğulayıb ki, məhz Obamının müdaxilə etməməsi 2009-cu il Yaşıl inqilabın yatırılmasında İran rejiminin uğuruna səbəb olub və hazırkı administrasiyanın ritorikasını Ronald Reyqanın (Ronald Reagan) Sovet İttifaqının ünvanına səsləndirdiyi sərt tənqidlə müqayisə edib.
ABŞ Rusiyanı Amerika siyasətinə müdaxilədə ittiham etməkdə davam edir. Bunun fərqi yoxdur. Amerika demokratiyadır, İran isə repressiv, korrupsiyaya uğramış rejimdir. İstənilən halda ikili standartlar geosiyasətdə kifayət qədər geniş yayılmış haldır və onlar konkret halları qismən doğruldur. ABŞ-ın reaksiyasını praktik baxımdan nəzərdən keçirmək, onu AB-nin mövqeyi ilə müqayisə etmək daha yaxşı olardı.
Avropalı diplomatlar İran hökuməti ilə “şəffaflıq və hörmət” prinsipi əsasında əlaqə saxlayır, onu mövqeyini ifadə edərkən vətəndaşlarının hüququna hörmət etməyə çağırır. Makron ABŞ və Səudiyyə Ərəbistanını “İranın ünvanına səslənən və müharibəyə səbəb ola biləcək ritorikada” ehtiyatlı olmağa, həmçinin İranla dialoqu davam etdirməyə çağırıb. AB-nin sırf öz maraqlarına xidmət etməsi (Fransa və başqa ölkələr artıq uzun müddətdir İranda iqtisadi imkanları hesablayır) ilə bağlı nəticəyə gəlmək və ya belə bir mövqenin etiraz hərəkatına ziyan vurduğunu söyləmək çox asandır. Ancaq AB-nin yanaşması kifayət qədər məntiqli görünür.
İrandan daxil olan xəbərlər və kəşfiyyat məlumatları yarımçıqdır. Lakin artıq indidən aydındır ki, mərkəzləşdirilməmiş bu etirazlar dağınıq xarakter daşıyır. İştirakçılardan bəziləri sırf iqtisadi tələblər irəli sürür. Onlar Qərb, Rusiya və Çin ilə İranın nüvə proqramı haqqında saziş imzalandıqdan sonra iqtisadi inkişafa nail olmaq və korrupsiyanı aradan qaldırmaqla bağlı söz verən prezident Həsən Ruhaninin fəaliyyətindən narazıdırlar. Bir başqaları klerikal rejimdən və əyatullah Əli Xameneinin hökmranlığından təngə gəlib.
Heç bir vahid cəbhədən söhbət belə getmir. Çünki narazı İran vətəndaşları öz aralarında razılığa gələ bilmirlər. İstəklərinə aydınlıq gətirmədən bütün etirazçıları dəstəkləmək pis nəticələrə səbəb ola bilər. ABŞ 2011-ci il Suriya prezidenti Bəşər əl-Əsədə qarşı üsyanı dəstəkləyirdi. Bu da vətəndaş müharibəsinə gətirib çıxarmışdı. Daha sonra Birləşmiş Ştatlar hansı qruplaşmaların dəstəyə layiq olduğunu, hansıların terror təşkilatları ilə əlaqəli olduğunu aydınlaşdırmalı olmuşdu. Eyni səhv uzun müddət Liviya, İraq və Əfqanıstanda da sabitliyin pozulmasına səbəb olub. Nəticədə bu ölkələrdəki rejimlər devrilib.
Hazırda İranda inqilabın uğurlu olması çox çətindir. ABŞ güclü üsyanı dəstəkləmək qərarının nəticələri barədə ciddi düşünməlidir. Dövlət katibi Hillari Klinton (Hillary Clinton) 2011-ci il Rusiyada parlament seçkilərdində saxtakarlığa qarşı etiraz iştirakçılarını açıq-aşkar dəstəkləmiş, bunun əvəzində Vladimir Putinin simasında qatı düşmən qazanmışdı. İndi Rusiya lideri Klintonun dəstəyini ABŞ-ın Rusiyanın daxili işlərinə müdaxiləsinə nümunə kimi göstərir. Bu da Rusiyada Putinin mövqeyini möhkəmlədib və 2016-cı ildə ABŞ-da təbliğat və dezinformasiya kampaniyasına başlamaq üçün ona təkan verib.
Əlbəttə, İran liderləri Tramp administrasiyasının onlara qarşı düşmən mövqeyi ilə bağlı xəyala qapılmayıb. Hətta ABŞ açıq şəkildə etirazçıları dəstəklədiyini söyləyənə qədər bu, belə olub. Amma indi İran rejiminin əlində “gülünc” müdaxilə adlandırdıqları sübut var. Və onlar bundan xüsusilə son bir neçə gün ərzində rejimin lehinə nümayişlərin keçirilməsinə çağırışların səsləndirildiyi bir vaxtda ölkə daxilində dəstək qazanmaq üçün istifadə edəcəklər. İstənilən halda xarici düşmənlər ittiham edilirdi. Əgər belə bir təbliğatın əlində faktiki sübut varsa, bu, sadə insanların qəlbində nifrəti daha da dərinləşdirməyə kömək edəcək və həm qısamüddətli, həm də uzunmüddətli perspektivdə repressiv rejimin devrilməsini çətinləşdirəcək.
Nə dediyimi bilirəm. Ölkəmdə kommunist rejiminin qürub etdiyi bir vaxtda anti-sovet etirazlarında, həmçinin Klintonun yöndəmsizcəsinə dəstəklədiyi 2011-ci il nümayişlərində iştirak etmişəm. Habelə 2014-cü il Ukraynada Ləyaqət İnqilabının şahidi olmuşam.
Bu üç haldan ikisində etirazçılar istəklərinə nail ola biliblər və onlara xaricdən heç bir kömək lazım olmayıb. İnsanlar həqiqətən son həddə çatanda bütün qəzəbləri ilə qiyama qalxırlar, onları vahid məqsəd birləşdirir və onlar möcüzəvi bir şəkildə öz istədiklərini əldə edə bilirlər. Zeppelin buzu və tualet kağızının çatışmazlığı sovet rejiminin süqutunda Reyqanın (Ronadl Reagan) bütün nitqlərindən daha əhəmiyyətli amil olub. ABŞ-ın dəstəyi deyil, məhz Ukraynanın düz sərhədlərində, yaxınlığında yerləşən AB-nin rahat cəlbediciliyi ölkənin tarixi seçimini müəyyənləşdirib.
2011-ci il Moskvada etirazların müvəffəqiyyətsizliyə məruz qaldığı halda biz rejimi devirmək üçün kifayət qədər güclü və qərarlı davranmadıq. Ancaq Dmitri Medvedyevin prezident olduğu dövrdə hökumət təzyiq altında kompromisə gedə bilərdi. Bunun əvəzinə Klintonun yöndəmsiz müdaxiləsi Putini özünü mümkün dövlət çevrilişindən maksimum qorumağa səbəb oldu. Bu, ən azından mühacirət etməyən bütöv bir nəsil üçün əldən çıxmış imkanlarla yadda qaldı.
Etirazlar mərhələsində heç bir xarici dəstəyə ehtiyac yoxdur. İnqilab uğurla başa çatdıqdan sonra isə güclü, yaxşı planlaşdırılmış yardıma ehtiyac var. Belə olduğu halda Qərb dəyərləri həqiqətən fayda gətirəcək, onların opponentlərinə isə təbliğat vasitəsilə xal qazanmaq daha çətin olacaq. Bundan başqa, Qərb analitiklərinə etiraz hərəkatının müxtəlif və qismən gücsüz liderlərindən baş açmaq yerinə post-inqilab hökumətinin fəaliyyət qabiliyyətini başa düşmək daha asandır.
Hələlik Qərbin edə biləcəyi ən yaxşı iş Tehranı legitim etiraz aksiyalarını yatırtmaq üçün güc tətbiq etməkdən yayındırmaqdır. Ölkə xaricində ola-ola etiraz hərəkatının uğurunu təmin etmək qeyri-mümkündür. Hətta İran əhalisi rejiminin devrilməsi üçün kifayət qədər qəzəb və qətiyyət nümayiş etdirsə belə, ABŞ səbirli olmalı və yalnız İran vətəndaşları gələcək planları ilə bağlı müstəqil qərar verdikdən sonra öz kömək əlini uzatmalıdır. Sadiq dostlar məhz belə qazanılır. (Xpressa)
Xəbərin oxunma sayı : 142
Analiz
Xəbərlər
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
-
Hadrut yenidən qurulur - Ən son görüntülər
-
Baş nazir iclas keçirib - Holdinqin İdarə Heyətinə tapşırıqlar verilib
-
“Rusiya yaxın günlərdə Ukrayna ərazisinə hücumları gücləndirəcək“ - ABŞ institutu
-
Yağış yağıb, şimşək çaxıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Sənəd masama qoyulan kimi onu imzalayacağam” - Bayden
-
Beyləqanda dəhşətli cinayət: Ferma sahibi toyuq hinində çobanın arvadına təcavüz etdi
-
Keyfiyyətsiz gün eynəklərinin qorxunc fəsadları - VİDEO
-
Masazırda vətəndaşa məxsus torpaq sahəsi zəbt edilərək ev tikilir - İDDİA + VİDEO
-
Dünyada ABŞ-dən narazılıq artır - QLOBAL SORĞU
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
-
Sumqayıtda 28 ailənin bir qaz sayğacı var: Limit necə hesablanır?
-
“Üçüncü dünya müharibəsi artıq gedir” - Podolyak
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb - Külli miqdarda rüşvət görə
-
MDB-nin fond birjaları üçün yeni dövr: Azərbaycan və Özbəkistan yol açır
-
Şirkət işçilərin hüquqlarını pozdu: 20 min cərimələndi
-
“BAM-ın gücü 12 ildə 3 dəfə artıb“ - Putin
-
“Vətəndaş nikahı qanunsuzdur“ - Spiker
-
“ABŞ Ukraynaya 1 milyardlıq hərbi yardım paketi hazırlayır” – “Reuters”
-
Bu gün toyları olacaqdı - Heç biri həyatda deyil...
-
İran hakimiyyəti ölkə əhalisinə divan tutur - VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Qrunt suları Binə qəsəbəsinin sakinlərinin evlərinə doldu - VİDEO
-
Ərdoğan iqamətgahında uşaqlarla görüşdü - Fotolar
-
“Bəzi ölkələr Azərbaycana qarşı soyuq müharibəyə başlayıblar“ - Prezident
-
Rusiya-Azərbaycan münasibətləri qarşılıqlı məmnunluq doğurur
-
Azərbaycanda “Sığorta ödənişinin verilməsi Qaydası” dəyişdi - QƏRAR
-
Mikayıl Cabbarov səyyar vergi yoxlaması haqda qərar imzaladı - Dəyişiklik
-
“Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib“ - Şoyqu
-
İcra Hakimiyyəti sabiq nazirdən 133 minə “BMW 520i” alır – Bazardakı qiymətdən 17,5 min bahadır
-
Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
TOP 10
ARXİV