|
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
“Azərbaycanın xaricə satmağa 300 milyard kubmetr qaz ehtiyatı var” – “Total” niyə vədinə əməl etmir?
Tarix 25.07.22, 18:17 |
|
Neft Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri İlham Şaban iyulun 18-də Bakıda Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə Avropa Komissiyasının Prezidenti Ursula Fon der Leyenin imzaladığı enerji sahəsində Strateji Tərəfdaşlığa dair Anlaşma Memorandumunu şərh edib.
Ekspert “pressklub.az”-a bildirib ki, rəsmi Bakının qaz strategiyasını anlamaq üçün əvvəlcə son illər Azərbaycan Prezidentinin qaz məsələsində hansı məsələləri qabartmasına, ümumiyyətlə, çıxışlarında irəli sürdüyü əsas tezislərə diqqət çəkməyə ehtiyac var: “Birincisi, Prezident vurğulayırdı ki, Avropada satmaq üçün “Şahdəniz-2” layihəsindən başqa əlavə qaz həcmləri var. Həqiqətən də var, bu, 2011-ci ildə açılmış, Azərbaycanda ikinci ən böyük qaz yatağı olan ”Abşeron-2”dir. Onun 350 milyard kub metr çıxarıla bilən ehtiyatları mövcuddur. Bu həcmin də ildə 1.5 milyard kubmetr olmaqla, təxminən 50 milyard kubmetri ölkənin daxili bazarlarında satılmaq üçün nəzərdə tutulub. Deməli, xarici bazarlar üçün 300 milyard kubmetr təsdiqlənmiş qaz ehtiyatları var.
Bundan əlavə, Azərbaycanda “Babək” hələ yatağa çevrilməmiş ehtiyatdır, amma onun “Ümid”lə eyni struktura malik olması ona dəlalət edir ki, kapital qoyuluşundan sonra “Ümid”dən də böyük qaz yatağının açılması ehtimalı çox böyükdür.
İkincisi, “Azəri-Çıraq-Günəşli” yatağının dərin qatlarında – 4 min metrdən aşağı səviyyələrdə olan qaz layları var. İndi həmin yataqdan hasil olunan səmt qazıdır. Bu, neftlə birlikdə hasil edilir, amma ondan əlavə həmin blokda daha dərinlikdə qaz layları var. Onların bazara çıxarılması üçün həm investorlarla, həm də alıcılarla yeni müqavilələr imzalanmalıdır”.
İlham Şaban əlavə edir ki, Azərbaycanda bundan başqa bir neçə yataq da mövcuddur, orada böyük həcmdə olmasa da qaz ehtiyatları var. Həcmə gəlincə, ekspert qeyd edir ki, çıxarıla bilinən ehtiyatlar 20-50 milyard kubmetrə qədər qiymətləndirilir, onları heç xarici bazarlar üçün nəzərdə tutmasaq belə, daxili istehlak üçün xeyli müddətə kifayətdir: “Biz o məqamı gözləyirdik ki, Avropa bizdən nə qədər qaz ala bilər. Onlar 18 iyulda bu rəqəmi açıqladılar – ildə əlavə 10 milyard kubmetr. Bu həcmi bizdən gözləyirlər və öhdəlik götürürlər”.
Mərkəz rəhbərinin sözlərinə görə, Prezidentin Qərbdəki istehlakçılara çatdırmaq istədiyi ikinci məqam ondan ibarətdir ki, əlavə həcmləri əldə etmək üçün ilk növbədə hasilatçılar əmin olmalıdır. Ki, kapital qoyuluşu edə bilsinlər: “İkincisi, çıxaracaqları qazı istehlakçılara çatdırmaq üçün mövcud olan infrastruktur imkanlarını genişləndirməyə vəsait xərcləyəcəklər. Bu vəsaitin bir hissəsi əlavə qaz həcmlərindən əvvəl ora yatırılıb. Siz həmin vəsaitləri ödəməlisiniz, çünki bu, milyardlarla dollar deməkdir. Bir kompressor stansiyasi 500 milyon avroya başa gəlir. Təsəvvür edin, təkcə Türkiyə ərazisində 4 kompressor stansiya tikilməlidir. Bir də ki, təkcə sözügedən stansiyaların tikintisi ilə məsələ tam həllini tapmır axı. Böyük həcmləri bir nöqtədən başqa səmtə itələmək üçün istismar, təhlükəsizlik və s. xərclər var. Bunlardan əlavə, bu həcmləri Xəzərin dərinliklərindən hasil edəcək şirkətlərin xərclədiyi maya dəyəri var. Bundan sonra qaz illər üzrə rentabelli şəkildə, illər üzrə nəzərə alınmaqla qazın sahibi Azərbaycan dövlətini və digər payçı şirkətləri qane edəcək marja dəyəri təmin olunmaqla istehlakçılara çatdırıla bilər. Obrazlı desək, “Sədərək” bazarı qiymətinə “Torqovı”dan yaxşı mal almaq imkanları burada yoxdur. Burada “mən ölüm, sən öl” söhbətləri keçmir.
Üçüncüsü, qaz və siyasət məsələləridir. Qərbdəki əksər oyunçular Azərbaycandan daha böyük oyunçulara qarşı istifadə etmək arzusunda olublar. Hətta indi də bu arzuda olanlar var. Rəsmi Bakının daim bir xəbərdarlığı olub ki, biz qazdan siyasi alət kimi nə istifadə etmək, nə də edilmək fikrində deyilik. Bu, tam başqa mənzərə yaradır. Ona görə də bu imzalanan razılaşmada maraqlı bir müddəa yer alıb: Azərbaycan və Avropa İttifaqı arasında qaz satışına dair qeyd-şərtsiz Memorandum… Yəni bizim qarşımızda heç bir öhdəlik qoymayıblar ki, Rusiyaya, İrana və s. ölkələrə qarşı bunu elə, onu eləmə və s. Biz kiçik bir ölkəyik, bizim niyyətimiz öz milli maraqlarımız ətrafında cəmləşib. Biz onları təmin etmək üçün vasitəni qonşuluq siyasəti çərçivəsində qarşılıqlı əməkdaşlıq formasında həyata keçirməkdə görürük. Biz Qətər kimi balaca, amma Londondan tutmuş Əlcəzairə qədər onların daxili siyasətinə təsir etmək ambisiyasında olan dövlət deyilik. Biz bilirik, enerjimiz, imkanlarımız nədən ibarətdir, hansı nöqtədən hansı nöqtəyə qədər təhlükəsiz getmək imkanlarımız var”.
Bütün bunlardan sonra 2027-ci ilə qədər Avropaya illik 20 milyard kubmetr qaz verə biləcəyikmi?
İ.Şabanın sözlərinə görə, Memorandumda konkret yazılmayıb ki, həmin tarixdə bu qədər qaz sataq: “Sadəcə, niyyət ifadə olunub ki, 20 milyard kubmetrədək qaz sata bilərik. 18 iyulda ABŞ Dövlət katibi Entoni Blinkenin və Avropa Komissiyasının səhifəsində belə bir informasiya verilmişdi: 2021-ci illə müqayisədə 2027-ci ildə Avropaya təbii qaz ixracını iki dəfəyə qədər artırmaq. Xatırladım ki, ötən il toplam 8.5 milyard kubmetr qaz satmışıq Avropaya. Bunu iki dəfə artıranda 17 milyard kubmetr edir. Bu rəqəmi təbii ki, “Abşeron-2” yatağı hesabına daha çox artırmaq mümkündür. Təəssüf ki, “Total” şirkətinin vitse-prezidenti səviyyəsində Azərbaycan Prezidentinə söz verilmişdi ki, 2022-ci ilin birinci yarısında hasilat başlayacaq, amma olmadı, heç ilin ikinci yarısında da olmayacaq. Gələn ilin birinci yarısında da hasilatın, nəhayət, başlayacağı gözlənilən deyil. Mən bu proqnozu Neft Daşlarına səfərim çərçivəsində gördüyüm, duyduğum və eşitdiklərimə görə ifadə edirəm. Niyə belə edirlər, bu barədə nə “Total”-ın həmin layihədəki tərəfdaşından açıqlama yoxdur. Bu da ona gətirib çıxarır ki, illər keçir, amma qaz hasil olunmur. Nəticədə BP şirkəti ilə müqayisədə “Total” özünü çox pis aparır, hətta mənim nəzərimdə bir Qərb şirkəti kimi yox, İran, Afrika şirkətləri kimi təqdim edir. İndiyəcən – 2009-cu ildə müqavilə imzalanıb, 2011-ci ildə yataq açılıb, nə bir mətbuat konfransı keçirilib, nə də bir açıqlama yayıblar ki, nə iş görmüşük, hansı nöqtədən hansı mərhələyə gəlmişik, işin nə qədəri görülüb, nə qədər zaman qalıb, ilkin neft hasilatının kapital qoyuluşu həcmi nə qədər olub? İndiyə qədər bu sualların hamısı cavabsız qalıb, heç nə məlum deyil, hamısı gizlidir. Bu açıqlamalarla Avropada çıxış etsəm, Azərbaycandakı qeyri-şəffaf fəaliyyətlərini açıqlasam, yəqin ki, “Total”ın səhmlərinin dəyərinə təsir edər…”
Xəbərin oxunma sayı : 1237
İqtisadiyyat
Xəbərlər
-
Azərbaycanda daha bir bank bağlanır - Rəsmi açıqlama
-
Füzulidə səsucaldcı ilə başçını söyən şəxs həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
-
İstanbulda Azərbaycan nömrə nişanı ilə “Niva” - qayda pozdu, görün nə dedilər- VİDEO
-
Azərbaycan Texniki Universiteti publik hüquqi şəxsə çevrildi - Baş nazirdən qərar
-
Bakıda bu saatlarda geomaqnit qasırğası olacaq - Xəbərdarlıq
-
Yumurta kəskin ucuzlaşdı - Qiymətlər daha da ENƏCƏK?
-
Dostundan Mehinə dələduzluq - VİDEO
-
Ərzaqların üzərində niyə Azərbaycan dilində yazı yerləşdirilmir? - VİDEO
-
Bakıda çörək zavodunda qətl - İş yoldaşını öldürdü
-
Xınalığa dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
Azərbaycanda çörəyin qiyməti artacaq? - ARAŞDIRMA
-
Baha satılan və ucuz alınan brilyantla bağlı araşdırma - VİDEO
-
“Ukraynadakı müharibə daha bir neçə il davam edə bilər“ - Şolts
-
Palma yağının ölkəyə gətirilməsi qadağan edilməlidir? - VİDEO
-
Şuşalılar doğma yurduna qayıdırlar - VİDEO
-
Nəsrindən bikini və əzələ şousu - Fotolar
-
Zinəddin Zidan axır ki, razılıq verdi - Bu klubu çalışdıracaq
-
Azərbaycana qaytarılan dörd kəndin sakinləri danışdılar - VİDEO
-
Səs-küy salıb, qonşularını narahat edənləri hansı cəza gözləyir? – HÜQUQİ İZAH
-
Məktəb direktoru icra başçısına müavin təyin olundu - FOTO
-
Ağdaş sakininin adına şirkət açıldı, 105 min manat vergi borcu gəldi - VİDEO
-
Banklar 3 ayda faizlərdən nə qədər qazanıblar? – Tam siyahı
-
“Qərb Zelenskini aradan götürəcək” – Medvedev
-
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verildi - Torpaq qalmaqalı
-
İsmayıllının bu kəndinin sakinləri alış-verişə atla gedirlər - VİDEO
-
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olundu - DETALLAR
-
Rusiya və Azərbaycan prezidentləri Moskvada görüşəcək - Bu tarixdə
-
Uşaqlara peyvənd vurulacaq - Nazir əmr imzaladı
-
Nazir generalları topladı, yeni tapşırıqlar verdi - DİN-də kollegiya iclası (FOTOLAR)
-
“Hakimiyyət hücumun arxasında İsrailin dayandığını gizlədir“ - İran rəsmisi
-
Xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrinə qəbul davam edir - VİDEO
-
Evlənmək istəyənlər psixoloji müayinədən keçməlidirlər? - VİDEO
-
Bəzi rayonlarda yağış yağacaq, dolu düşəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
İran və Türkiyə XİN başçıları arasında telefon danışığı olub - FOTO
-
Maliyyə Nazirliyindən büdcədən vəsait alan qurumlara MÜRACİƏT
-
FHN əməliyyat görüntüləri yayıb - VİDEO
-
Azərbaycan Prezidenti Almaniyaya səfər edəcək - Şoltsla danışıqlar aparacaq
-
“Rusiya hərbi əməliyyatları dayandırmayacaq” - Lavrov
-
Şirkət rəhbərinə hökm oxundu - Bu nazirliyin vəsaitini mənimsəmişdi
-
Üzərinə həbs qoyulmuş əmlaklar... - Prezident qanuna dəyişikliyi təsdiqlədi
-
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
-
Dollar neçəyə olacaq? – 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqlandı
-
“İsrail və İran fərqli şeylər deyir“ - Ərdoğan
-
“Özəl məktəblərdə təhsil haqları kosmik rəqəmlərə çatıb” - Deputat
-
Azərbaycanda 22 yaşlı oğlan qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb - RƏSMİ
-
20 min manat borca görə qəssab HƏBS EDİLDİ
-
Deputat nazirliyin fəaliyyətini tənqid etdi: “Özündən qanun düzəldib...”
-
Azərbaycanda marketlərdə 19 manata satılan kərə yağı Rusiyaya 9,6 manata ixrac edilir – RƏSMİ
-
Hal şahidləri əvəzinə videoçəkiliş: İXM-ə dəyişiklik edilir
-
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır - RƏSMİ
-
Megastore və Hiperstore-nin saxta rəqabət oyunları - Onları külli miqdarda cərimə gözləyir...
-
Dövlət Xidmətinin vəzifəli şəxslərinin maaşı artırılır - BU QƏDƏR
-
Saxlanılan tiktokerlər nə edirmişlər? - ARAŞDIRMA
-
Onlar pensiyaya daha tez çıxacaq - Yeni qanun
-
“Ukraynaya dəstək artırılmalıdır“ - Donald Tramp
-
Naxçıvanda 120 milyon manatdan çox maliyyə pozuntusu - Bəzi materiallar DTX-yə göndərilib
-
Bakıda evdə partlayış: Ölən var
-
Fransanın növbəti diplomatları Azərbaycandan qovulub - “Observer Online“ yazır
-
“Ən çox ciddi nöqsan sahəsi satınalmalar və tender fəaliyyətidir“ - Deputat
-
Xocavənddə fermada xeyli sayda partlayıcı qurğu və maddə aşkarlanıb - FOTO
-
“Putin indi Finlandiyaya fokuslanıb“ - Von der Leyen
-
Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat - FOTO
-
Hərbi Dəniz Qüvvələri Xəzər dənizində taktiki təlimdə - VİDEO
-
Hər 100 manatdan 51 manatı ərzağa xərclənir – 3 ayda yeyib-içməyə 7 milyard xərclənib
-
Rusiyada kütləvi tədbirlər ləğv edildi - 1 mayda yürüşlər və 9 may paradı olmayacaq
-
Ağdərə-Ağdam avtomobil yolunun inşasına başlanıldı - FOTO/VİDEO
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 14 məsələ var
-
Güclü maqnit qasırğası gözlənilir: Ən təhlükəli günlər açıqlandı
-
Hansı hallarda qonşulara vurulan zərəri sığorta şirkəti ödəyir? - ARAŞDIRMA
-
Şəmkirdə yerin altından tapılan saraydan GÖRÜNTÜLƏR - VİDEO
-
Rusiya Ukraynaya aviazərbələr endirib - Ölən və yaralananlar var
-
“Bu yaxınlarda parlament seçkisi olacaq” - Deputat
-
Xocalı aeroportu Azərbaycanın nəzarətinə keçir - VİDEO
-
Orta məktəblər üçün olan dərsliklər yenilənir? - VİDEO
-
Yaylaqda vəzifəli şəxs çobanın arvadına sataşdı - Qətlin TƏFƏRRÜATI
-
Kosmik silahlara malik ölkələr - Siyahıya ABŞ başçılıq edir
-
Sülhməramlılara məxsus hərbi texnikalar qatarlarla Rusiya yolunda - VİDEO
-
Dubayda su altında qalan avtomobillər Azərbaycana gətirilə bilər - İDDİA + VİDEO
-
Qayalar yarılaraq Kəlbəcərə qaz xətti çəkilir - VİDEO
-
Verilən bütün vədlər hər zaman yerinə yetirilir
-
Həbsxanada evlənən müğənni: “Heç kimin bacarmadığını etmişəm“
-
Arda Güler üçün rəsmi təklif gəldi:“Sevilya”nın heyətində oynayacaq?
-
“NATO ölkələri Ukraynanı altı “Patriot” sistemi ilə təmin edə bilər” - Şolts
-
Qobustanın problemlərlə dolu kəndi: “Burada beş-altı adam qalmışıq”
-
Bakıda məmur olmaq istəyən qadına qarşı DƏLƏDUZLUQ
-
“Yaxın Şərqdə genişmiqyaslı münaqişə təhlükəsi mövcuddur” - Quterreş
-
Binə sakini: “Elə bil Somalidə yaşayırıq”
-
Keçmiş məmur 43 milyon manat dəyərindəki əmlaklarını geri almaq istəyir - MƏHKƏMƏ
-
Röya Ayxan ailə quracaq - Toya hazırlaşır (VİDEO)
-
Dövlət məktəblərində servis xidməti yaradılır? - RƏSMİ + VİDEO
-
Rusiya sülhməramlılarına vida: Ermənistan yeni şəraiti necə dəyərləndirəcək? - FOTO
-
“ABŞ və müttəfiqləri İrana qarşı sanksiyalar tətbiq edir“ - Bayden
-
“Dönər bıçağı ilə atamın ayağını kəsəcəyini dedi” - TƏFƏRRÜAT
-
Uşaqlar neçə yaşdan sonra idmanla məşğul olmalıdırlar? - VİDEO
-
Aqrar sektorun dayanıqlı inkişafına mühüm töhfə
-
Azərbaycana minik avtomobilləri hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilir? – Siyahı
-
“Rabitəbank” kiçilir: 70 milyon geri çəkilib
-
Vergi ödəyicilərinin nəzərinə - VİDEO
-
Türkiyənin 14 əyalətində FETÖ əməliyyatı - 60 şübhəli şəxs saxlanıldı
-
Bakıda narkokuryerdən beş kiloqram narkotik götürülüb - VİDEO
-
Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı, direktoru təyin edildi - FOTOLAR
-
Üç rayonda ağaclar qanunsuz kəsilib - Təbiətə 13 min manatdan çox ziyan dəyib
-
Əfv olunanlar arasında niyə qadınlar azdır? - Komissiya üzvündən açıqlama
-
Rəqsanə İsmayılovanın əmlaklarına həbs qoyulub? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Qubad İbadoğluya yekun ittiham elan edildi - İstintaq bitir
-
“Azərbaycan satıcısı hələ də əlini lazımi şəkildə yuya bilmir” - Qoşqar Təhməzli
-
“Xalq Bank”ın kapitalı 8%-dən çox azalıb - Kredit və depozit portfeli kiçilib
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Qərb Cənubi Qafqazı hərbiləşdirməyə davam edir“ - Rusiya XİN
-
8 min manatlıq spirtli içki oğurladı, saxlanıldı - VİDEO
-
Avtomobillərin şüşəsini tündləşdirmək neçəyə başa gəlir? - VİDEO
-
Regionların inkişafı dövlətimizin iqtisadi siyasətinin əsasıdır
-
Keçid balları qaldırılır? - VİDEO
-
Baş nazirdən motosikletlərlə bağlı QƏRAR
-
“Azərbaycanlıların Ermənistana qaytarılması üçün böyük həcmdə işlər görülməlidir“ - Zaxarova
-
Polis qanunsuz miqrasiyaya qarşı keçirilən tədbirlərlə 21 əcnəbini saxlayıb - VİDEO
-
Bakının Türkan qəsəbəsindəki məhəllədə 30 ildir qaz yoxdur - VİDEO
-
Şirvan kanalının əhəmiyyəti göz önündə olacaq
-
Təhsil Nazirliyi tender keçirmədən 2 milyonu Ramiz Mehdiyevin oğlunun şirkətinə verdi – Təfərrüat
-
“Ermənistana yalnız Qərbin əlində alət rolu verilir” - Zaxarova
TOP 10
ARXİV