|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
Şərqi Aralıq dənizində yeni fırtına gözləntisi:Türkiyə dörd qonşu dövlətlə hərbi toqquşmaya cəlb oluna bilər - TƏHLİL
Tarix 14.11.18, 14:40 |
|
Əhməd Alim
“Əl-Monitor”
Oktyabrın 30-da Türkiyə Şərqi Aralıq dənizində neft və qaz üzrə qazma işlərinə başladığını açıqlayıb. Türkiyənin enerji və təbii sərvətlər naziri Fatih Dönməz bildirib ki, qazma gəmisi hər hansı bir maneə ilə üzləşərsə, türk hərbi dəniz qüvvələri onun müdafiəsi üçün bütün lazımi addımları atacaq.
Bu, bir tərəfdən, Şərqi Aralıq dənizi regionunda mövcud olan gərginliklərin arxasında, Türkiyə ilə Misir, digər tərəfdən isə Kipr və Yunanıstanla münaqişə işığında baş verir.
Belə ki, oktyabrın 10-da üç ölkə təbii qaz istifadəsi siyasətini əlaqələndirmək məqsədilə Qahirə mərkəzli Yaxın Şərq Qaz Forumunu qurmağı qərara alıb.
Həmçinin, Misir sentyabrın 19-da Kiprlə “Afrodit” qaz yatağından ixracıı Misirin maye qaz zavodları ilə birləşdirmək barədə müqavilə imzalayıb. Bu, Misirin regional neft-qaz şəbəkəsinə çevrilməsi çərçivəsində həyata keçirilib. Boru kəməri 2022-ci ildə Misir zavodlarına ildə təxminən 700 milyon kub fut (19,8 milyon kubmetr) qaz vurmağa başlayacaq.
Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu hələ fevralın 4-də mətbuata bəyan edib ki, Misir və Kipr arasında 2013-cü ilin dekabrında imzalanan müqavilə ilə iki ölkənin müstəsna iqtisadi zonasını müəyyənləşdirməsi qanunsuzdur. Çavuşoğlu razılaşmanın Türkiyənin qitə şelfini pozduğunu iddia edib. Fevralın 11-də Türkiyə Kipr dəniz dənizkənarı zonasının müəyyən ərazilərinin Türkiyənin və ya Türk Kiprinin ərazisinə düşdüyünü iddia edərək, İtaliyanın “ENI” neft şirkəti qazma gəmisinə maneə törədib.
Misir Neft Nazirliyinin sözçüsü Həmdi Əbdüləziz “Əl-Monitor”a deyib: “Misir Şərqi Aralıq dənizində Türkiyənin hərəkətləri ilə bağlı narahat deyil, çünki Qahirə Kipr və Yunanıstanla beynəlxalq hüquq çərçivəsində bağlanmış demarkasiya sazişləri əsasında işləyir”.
O əlavə edib: “Misir, Kiprdən Şərq Aralıq dənizinin qazını mayeləşdirərək yenidən ixrac etməklə regional enerji qaynağı halına gəlmək istəyir. Ölkənin elə böyük irəliləyişi var ki, hər hansı bir aktyorun onu zəiflətməsi çətindir. Misir Şərq Aralıq dənizindəki qazanclarını qorumağa qadirdir”.
“Həm də Misir Şərqi Aralıq dənizindəki iqtisadi zonada qaz və neft axtarmaq üçün İtaliyanın “ENI” şirkəti kimi transmilli qurumlarla əməkdaşlıq edir və bu səyi davam etdirəcək”.
Şərqi Aralıq dənizi bölgəsinin əhəmiyyətli strateji təbii qaz ehtiyatları 122 trilyon kub futdur (3,45 trilyon kubmetr).
2015-ci ildə Misirin “Zöhr” yatağının kəşf edilməsi Şərq Aralıq dənizindəki təbii qaz xəritəsini dəyişdirib, çünki ərazinin qaz ehtiyatları 30 trilyon kub fut (850 milyon kubmetr) səviyyəsində qiymətləndirilir.
Misirin neft naziri Tariq əl-Mullanın açıqlamasına görə, “Zöhr” ildə 3 milyard dollar dəyərində qaz tədarükünü təmin edir.
Mulla iyulun 5-də keçirdiyi mətbuat konfransında bildirib ki, Misir 2019-cu ildə qaz ixrac etməyə başlayacaq.
Enerji araşdırmaçısı İbrahim əl-Qitani deyib: “Aralıq dənizindəki Kipr iqtisadi bölgəsinə daxil olan bəzi sahələrlə bağlı Kipr və Türkiyə arasında anlaşmazlıq var. Türkiyə daha əvvəl bir sıra Kipr bölgələrində neft-qaz qazma əməliyyatlarını maneə törədib”.
“Türkiyənin hərəkətləri Şərq Aralıq dənizində qaz kəşfiyyatına təsir göstərə bilər. Misirin Kiprlə qaz boru xəttinin qurulması planına, xüsusilə Türkiyənin Kipr istehsalına və ya kəşfiyyat prosesinə də maneə törətməsi mümkündür. Ancaq Türkiyənin öz iqtisadi bölgəsində Misirin kəşfiyyatını birbaşa təsir etməsi ehtimalı yoxdur”.
Qitaninin sözlərinə görə, 2015-ci ildə qaz ehtiyatlarının tapılmasından sonra Türkiyənin Misirin Şərq Aralıq dənizindəki müvəffəqiyyətini təsir göstərməsi qeyri-mümkündür. Digər tərəfdən, Türkiyə öz ehtiyaclarını təmin edə bilməsi xeyli vaxt aparacaq.
Başqa sözlə, Türkiyənin Şərqi Aralıq dənizində enerji mərkəzi kimi Misirə rəqib olması çətindir. Bu, xüsusilə, Misirin Kipr, Yunanıstan və hətta İsraillə əməkdaşlığı halında inandırıcı deyil.
2017-ci ildə Türkiyənin təbii qaz istehlakı 53 milyard kubmetr (1,8 trilyon kub fut) təşkil etsə də, o dövrdə istehsal 350 milyon kubmetrdən (12,3 milyard kub fut) artıq olmayıb.
Bəni Suəf Universitetinin sabiq prezidenti və beynəlxalq hüquq professoru Əhməd Rifaat “Əl-Monitor”a bildirib ki, Türkiyə 2013-cü ildə Misirlə Kipr arasında imzalanan sazişi manevr kimi qəbul etmir. Ankara zəif hüquqi mövqeyə sahibdir və Kiprdə qazma işləri aparmaq haqqı yoxdur. Çünki bu həm beynəlxalq qanuna, həm də dəniz hüququna dair BMT Konvensiyasına ziddir.
Rifaat əlavə edib: “Kipr və Yunanıstanla sərhəd demarkasiyası müqaviləsi olmadığı halda, Misir Aralıq dənizində enerji sahəsində irəliləyiş əldə edə bilməyəcəkdi. Hər hansı bir kəşfiyyat işinə mane Türkiyənin təcavüzü kimi qiymətləndiriləcək və dövlətlər nəticə etibarilə Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinə müraciət edə bilərlər. Amma bu andan Türkiyə uduzan tərəf olacaq”.
Rifaat əlavə edib: “Misir və Kipr arasında beynəlxalq hüquqa uyğun bir neçə razılaşmanın imzalanmasından sonra Kiprə qarşı hər hansı bir pozuntu vəziyyətində rəsmi Qahirənin ona dəstək verməsi tələb olunur. Bu, silahlı münaqişənin baş verməsi demək deyil, amma Türkiyə üçün çəkindirici hüquqi və siyasi amildir. Dövlətlər arasındakı mübahisələrin həlli üçün səlahiyyətli beynəlxalq qurumlar olmalıdır”.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 379
Analiz
Xəbərlər
-
Kommunal xidmətlərlə bağlı dəyişiklik - QƏRAR
-
Üçqat dünya çempionumuzun cinayət işi: 185 mini kim mənimsəyib?
-
Diplomsuz cərrahları kim qoruyur? - Sabiq nazir müavini rəsmən yalan danışdı
-
AzTV Arayikin müsahibəsini niyə vermədi? - Rəsmi açıqlama
-
Qazaxıstandan öz vətəndaşlarına çağırış: “Odessa və Xarkov vilayətlərini tərk edin”
-
Azərbaycan xaricdən ət alışını artırıb: Ən çox nə idxal edirik? - CƏDVƏL
-
Yevlaxda dəmiryol xətti ilə kəsişən yol xəbərdarlıq edilmədən bağlanıb? - FOTO
-
Avtomobili ağ və qırmızı olmayanlar nə etməlidir? - AÇIQLAMA
-
İsrail Hələbə hava zərbələri endirib - 36 Suriya hərbçisi həlak olub
-
Milli Məclisin iclası keçirilir - Gündəlikdə 21 məsələ var
-
NK qərarından sonra kütləvi satış başladı: Minlərlə “Prius”un aqibəti necə olacaq? - FOTO
-
1,2 milyonluq dələduzluqda ittiham olunan iş adamı azadlığa buraxıldı - 7 il cəza almışdı
-
NATO Ukraynaya ciddi dəstək verməlidir - Latviya XİN başçısı
-
Dünyanın ən bahalı altı futbolçusu: Siyahıda Mbappe yoxdur
-
Qlobal istiləşmə Yer kürəsinin fırlanma sürətini dəyişib - Görünməmiş TƏHLÜKƏ
-
Yaponiyadan texnoloji yenilik: Yuyula bilən smartfon istehsal edildi
-
Bazarlarda hansı meyvə-tərəvəzlərə tələbat artıb? - VİDEO
-
“ABŞ-nin NATO-dan çıxması məsələsi gündəmə gələ bilər” - Bolton
-
Jurnalist İdrak Camalbəyli Kiyevdə vəfat edib
-
Konqoda altı milyona yaxın insan evlərini tərk edib - SƏBƏB
-
Ər və arvada verilmiş hədiyyələr boşanma zamanı geri alına bilərmi? - VİDEO
-
İlon Mask müğənni sevgilisindən ayrıldıqdan sonra depressiyaya düşüb? - FOTO
-
Azərbaycan əhalisinin ən çox xərci nəyə çıxır? - ARAŞDIRMA
-
Aygün Kazımova ilə Namiq yenidən məşhur dueti oxudu - VİDEO
-
Qurban Qurbanov hərəkətlərinə fikir verməyən futbolçunu CƏRİMƏLƏDİ
-
DİN vətəndaşlara müraciət edib - “Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın”
-
Pensiya və müavinətlər artırıla bilər - VİDEO
-
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarına həsr edilən “Xüsusi Xidmət” sənədli filmi - VİDEO
-
Quzu ətindən baha olan göbələk növü - VİDEO
-
“Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır“ - Ukraynalı deputat
-
Şokoladın qiyməti dəyişəcək? - VİDEO
-
Nazir üç universitetə yeni prorektorlar təyin etdi - FOTO
-
Ramazanın 19-cu gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Ermənistan Rusiya ilə münasibətləri uçuruma aparır” - Lavrov
-
Təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı tədbir keçirildi - FOTOLAR
-
Nağdsız ödənişdən yayınanlar barəsində tədbir görüləcəkmi? - Ekspertlər danışır...
-
7-8 il əzab verdiyi arvadı gözünü itirib... - TƏFƏRRÜAT
-
“OMİD” 10 min manatədək cərimə oluna bilər – Məhkəmə davam edir
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Bu şəxslərin evləri təmir olunacaq: yarım milyon ayrıldı
-
Ramiz Mehdiyev məhkəmə qarşısında - Onu hansı cəza gözləyir?
-
Himayədar ailə olmaq istəyənlərin nəzərinə - Güzəşt tətbiq ediləcək
-
Taksilərlə bağlı yeni tələblər müəyyənləşdi - Nələr məcburi olacaq?
-
Azərbaycanda sahə rəisi həmkəndlisini niyə güllələyib? - TƏFƏRRÜAT
-
Küçəni zibilləyənlərə qarşı nə tədbir görüləcək? - Gəncədə zibilxanaya çevrilən ərazi + VİDEO
-
Paşinyan hökuməti separatçıları küncə sıxışdırır: Bütün ofisləri bağlanacaq
-
Daxili işlər naziri Şamaxı rayonunda vətəndaş qəbulu və sıra baxışı keçirib - FOTO/VİDEO
-
Məktəb və musiqi kolleci niyə birləşdirildi? - VİDEO
-
Taleh Qaraşovun qardaşı oğluna hökm oxundu - Atasını öldürmüşdü
-
Azərbaycanda taksilər bu rənglərdə olacaq - Qərar verildi
-
Dövlət Xidmətindən xəbərdarlıq - Bu mesajlar telefonunuza gəlirsə...
-
Çingizi arvadı ifşa edibmiş - Mərhum nazirin oğlu da dindirilib
-
Tramp İncil satmağa başladı - VİDEO
-
Naxçıvanda nəqliyyat problemi necə həll ediləcək? - VİDEO
-
Ödənişli yollara görə ödənilən vəsaitin bölgüsü qaydası hazırlanacaq - FƏRMAN
-
Bakıda İran vətəndaşına hökm oxundu - Casusluğa görə
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın “hökuməti”ni tanımır” - Paşinyan
-
Yeni qərar kredit faizlərini endirəcək? - AÇIQLAMA
-
“KTMT üzvləri su uğrunda münaqişələrlə üzləşə bilər“ - Baş katib
-
İsveçrədən Azərbaycana 105 min manata 4 ədəd qol saatı gətiriblər - TƏFƏRRÜAT
-
“Telegram“ getdikcə terrorçuların əlində alətə çevrilir“ - Kreml
-
“Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verildi – İki rəis vəzifədən kənarlaşdırıldı
-
“Vətəndaşlarımız Rusiyada terrora cəlb edilir“ - Qırğızıstanın əmək nazirliyi
-
Ombudsman Xankəndidə erməniəsilli sakinlərlə görüşüb
-
Bakıda 17, bölgələrdə 20 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Diri atı 340 manata Qazaxıstana satıb, kiloqramı 2,9 manata Qazaxıstandan at əti alırıq – RƏSMİ
-
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edildi - Yeni təyinat
-
Mərkəzi Bank dollara tələbin artmasının səbəblərini AÇIQLADI
-
“İrəvan bizim işimizdə iştirak etmir“ - KTMT-nin Baş katibi
-
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
-
YAP qarşıdakı seçkidə bu deputatlardan imtina edəcək? - SİYAHI
-
Uşaq bağçalarında müdir vəzifəsinə qəbulun test mərhələsinin vaxtı AÇIQLANDI
-
Daşaltıda itkin düşmüş daha 73 nəfərin adı açıqlanacaq - Əli Nağıyev
-
Azərbaycanda işığın qiyməti ucuzlaşa bilər - VİDEO
-
Cəhri-Buzqov avtomobil yolunda qaya uçqunu baş verdi - VİDEO
-
DTX 27 dövlətə xəyanət işinin ibtidai istintaqını aparıb - Əli Nağıyev açıqladı
-
Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanları 105 yaşında - VİDEO
-
“Rusiya “Crocus”da terrorun hazırlandığını hələ fevraldan bilirdi“ - Budanov
-
Qadın sevgilisinə yazdığı mesajı oğluna göndərdi - Ucar rayonunda dəhşətli cinayət
-
Fransada həyəcan təbili: Silah ehtiyatı azalır
-
Boşanma zamanı əmlakın bölünməsi ilə bağlı yenilik: Qeydiyyatsız tikililərlə bağlı qərar - VİDEO
-
Canlı yayım açıb dərman tövsiyə edən əczaçıları hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Lalə Məmmədovadan cazibədar - Fotosessiya
-
“Yəqin ki, yığmadan gedəcəkdim“ - Messi açıqladı
-
Hikmət Hacıyev NATO-nun eks-baş katibi barədə: “Hesabatına ödənişi əlavə etməyi unudub”
-
Tikinti materialları bazarında son vəziyyət: Hansı məhsullar ucuzlaşdı?
-
Bakıda və üç rayonda qazın verilişində məhdudiyyət olacaq - Xəbərdarlıq
-
Rusiya Xarkovun yaşayış massivinə zərbə endirib - Ölən və yaralananlar var
-
Həcc üçün ayrılan kvotanın yarısından çoxu dolub - RƏSMİ
-
Sabiq milli təhlükəsizlik naziri VƏFAT ETDİ
-
“55 min manat ver, övladının maddəsini dəyişdirib azadlığa buraxdırım” - Məhkəmə
-
“ABŞ-ni yenidən dua oxumağa məcbur etməliyik” - Tramp
-
“Fransa Azərbaycanla Ermənistan arasında razılaşmaların həyata keçirilməsinə mane olur” - Zaxarova
-
Ramazan ayının 18-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
“Qərbi ərköyün övladına qarşı təzyiqləri artırmaq lazımdır” - Ərdoğan
-
Azərbaycan hotelləri Novruz bayramından necə çıxıblar? - ARAŞDIRMA
-
Şəhid bacısı sektor müdiri TƏYİN EDİLDİ
-
Xristianlıqla İslamı üz-üzə qoymaq istəyirlər - Kirill
-
Yüzə yaxın ailə təhlükədə: Zaqataladakı qəzalı körpü niyə təmir edilmir? - VİDEO
-
“Düzəltdiyim dəmiri silah üçün istifadə ediblər“ - “Bravo“da silahlı hücumla bağlı məhkəmə
-
2024-cü ildə bu rektorların səlahiyyət müddəti bitir - SİYAHI
-
Samuxun ötən əsrdən qalma keçilməz yolları - VİDEO
-
Prorektorun qətlini sifariş etməkdə təqsirləndirilənlərə ağır cəza istənildi - MƏHKƏMƏ
-
Bahalaşmanın növbəti dalğası gəlir: Evlərin qiyməti yenə artacaq
-
Məşhur vəkilə qarşı ittiham: 7 min manat pul alıb
-
Qanunsuz evlər yaxın vaxtlarda sənədləşdiriləcək? - AÇIQLAMA
-
Ağalarovun “Crocus City Hall” konsert zalı bankda girov imiş - Yeni DETALLAR
-
“Bahalaşmanı müsbət qarşılamaq lazımdır“ - Deputat
-
“Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişinin prinsipləri razılaşdırılıb“ - Paşinyan
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Ukraynada rusiyalı agentlər ifşa edildilər - FOTO
-
Onlayn satılan saç serumları hansı xəstəliklərə səbəb olur? - VİDEO
-
Mərkəzi Bank Hökumət Ödəniş Portalını niyə ləğv edib? – “Ən çox zərbə mikrosahibkarlara dəyir...”
-
“Rusiyada baş verən terror aktını hər gün Türkiyədə törətmək istəyənlər var“ - Ərdoğan
-
Jurnalistlərin bitirdiyi gömrük polkovniki – Onu Bakıdan qardaşları ilə birlikdə aparıblar
-
Kolleclərə qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
Dəmiryol Vağzalının qarşısında bir sutka parkinqin qiyməti 30 manat olacaq – Tariflər
-
Bakıda qəribə hadisə: Özünün xəbəri olmadan işə götürüldü - VİDEO
-
“Gənclik Mall”da autizmli gəncin döyülməsini ört-basdır etməyə çalışıblar? – FOTO
-
“Dünyanın gələcəyi Çin-ABŞ münasibətlərindən asılıdır“ - Si Cinpin
TOP 10
ARXİV