Düzdür, Aydakı “Avropa”nın “Amerikalar”a son dərəcə yaxın yerləşməsi və onlara qismən birləşməsi bu ehtimalın müəllifini əvvəlcə son dərəcə çaşdırıb, Soyuq Dənizi və Böhranlar Dənizinin isə Yerdə çağdaş oxşarı yoxdur. Amma Alfred Veqenerin Yerin Hondvana superqitəsinin paleozoy erasında (541-251 milyon il qabaq) bu günki materiklərə bölünməsi haqda ehtimalı nəzərə alınsa, ondə hər şey öz yerini tutur. Soyuq Dənizi bu halda, müəyyən edildiyi kimi, cəmi 50 milyon il əvvəl Avropanı Qrenlandiya ilə birləşdirmiş “torpaq körpü”nü əks etdirir. Onun şərq uzantısı özünəməxsus adalar toplusuyla Arktikadan keçib.

Geoloqların Sakit okeanda qalıqları Pasxa, Halapaqos və başqaları ola biləcək Patsifida materikinin haçansa var olduğu haqda ehtimalı nəzərə alınsa, Tatyana Masenko təxmin ifadə edib ki, Böhranlar və Bolluqlar dənizləri böyük bir qurunun “fotoşəklidir”. Masenko bununla bağlı sıradakı nəticəni çıxarır: Ayın səthi qədim Yer səthinin kiçilmiş güzgülü əksidir.

Hər şeyə əsasən, aşkarlanan hadisənin mexanizmi yetərincə qəlizdir. Olduqca səriştəli geoloq və astronom, Ümumittifaq astronomiya-geodeziya cəmiyyətinin vitse-prezidenti, geologiya-mineralogiya elmləri namizədi V.B.Neyman Masenkonun məqaləsini dərgidə şərh edərək yazıb ki, prinsipcə bu hadisə mümkündür: “Bir-birinə yaxın yerləşən iki səma cismi sistemlərinin az öyrənilmiş qarışılıqlı təsiri nəticəsində Ayın görünən tərəfinin çökük relyefi, doğrudan da, Yerin qədim materiklərinin izlərini ifadə edir”.

Habelə güman edək ki, Yer materiklərinin konfiqurasiyası Yer və Ayın aramsız “bir-birinin üzünə” baxaraq fırlandığı və dövrə vurduğu zamanlarda olduğu kimi həkk olunub. Bu halda Yerin əl dəyməmiş Aydakı “portret”ində yox olmuş Arktida və Patsifida  materiklərindən savayı əfsanəvi Atlantidanın da izlərini aşkarlamaq olmazmı? Əlbəttə, doğrudan da, belə bir şey olubsa…

Yadımdadır, mən öz düşüncələrimi həmkarımla, atlantologiya və “tunqusşünaslıq” haqda kitabların indiki məşhur müəllifi A.İ.Voytsexovski ilə bölüşdüm. Alim İvanoviç sevimli Atlantidasını aşklarlamaqda gözlənilməz imkan tapmaq ideyasından o qədər möhkəm həvəsə düşdü ki, mənimlə söhbətdən bir an sonra Uçuşu Yönəltmə Mərkəzinə (UYM) cumdu və Ayın böyük qlobusunu metodik şəkildə araşdırmağa başladı. Axtarışlar bəhrəsini verdi.

Aydınlıq Dənizi (“Şimali Amerika”) və “Yağışlar Dənizi”nin (“Avropa”) ayrılaraq “Atlantik okeanı”nı yaratdığı yerdə böyük hissəsini Buxarlar Dənizi tutan geniş Ay çökəkliyi yerləşib. Bu, Atlantda haqda, demək olar ki, Hamletin “Var idi, ya yox idi?” sualına müsbət cavab deyilmi?

Belə çıxır ki, var idi! Ən azı, Yer kürəsi Kosmosdan Ayınn “neqativ”ində həkk olduğu kimi göründüyü vaxtlarda. Və haradasa deyil, məhz orada, olmalı olduğu yerdə – Şimali Amerika ilə Avropanın cənub hissəsinin arasında. İndiki halda əfsanəvi Atlantidanın gerçəkliyinə ən inandırıcı sübutlardan biri əlimizdə deyilmi?

Bəs o, okeanda niyə yoxa çıxıb – artıq bu, başqa məsələdir…

Tərcümə Strateq.az-ındır.