|
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Çinin Şimali Koreyaya hücum ssenarisi
Tarix 23.09.17, 16:00 |
|
Ekspertlərin əksəriyyətinin fikrinə görə, nüvə silahı ilə gövdə göstərən Şimali Koreya probleminin ən yaxşı həll yolu, sərtlik nümayişi ilə yanaşı, aqressiv diplomatiyanın kombinasiyalı şəkildə istifadə edilməsidir
Ancaq hələlik çox az adam etiraf edir ki, problemin ən optimal həll yolu Çinin bu ölkəyə hərbi müdaxiləsi və ya Çinin təzyiqi altında buradakı rejimin dəyişdirilməsidir (Bu variant Donald Trampın, təhlükəli qonşusunun cavabdehliyini Çinin öz üzərinə götürməsi tələbindən irəli gəlir).
Uzaq Şərqdəki strateji balansı kəskin şəkildə Çinin xeyrinə dəyişəcək bu cür addımın atılması, əksəriyyətin düşünə biləcəyi kimi, heç də inanılmaz bir şey deyil. Çinli hərbi strateqlər də daxil olmaqla, belə bir ssenari ehtimalına ciddi yanaşmaq lazımdır. Bu ssenariyə və “Çini yenidən böyük etmək” prinsipinə əsasən, Trampın işlətdiyi ”İlk öncə Amerika” terminologiyasına “İlk öncə Çin” şüarı uyğun gəlir.
Çinin və ya hər hansı digər ölkənin istənilən hərbi müdaxiləsi böyük risklər daşıyır. Lakin bu risklərə baxmamışdan öncə Çinin uğurlu müdaxiləsi sayəsində nələrin əldə olunacağını düşünün. Ən əvvəl, Şimli Koreya, Koreya müharibəsindən sonra regionun tarixinə müvafiq olaraq, öz durmalı olduğu yerini tutacaq. Çünki bu yer Çinin nüvə çətiri altında etibarlı təhlükəsizlik məkanıdır.
Mao Tzedun nə vaxtsa deyib ki, onun ölkəsi ilə Şimali Koreya “dodaq və diş kimi bir-birinə yaxındırlar”. Bu sözlər Koreya müharibəsində amerikalıların qələbə çalmasına imkan verilməməsində Çin ordusunun oynadığı rolun fonunda deyilib. O dövrdən keçən altmış ildən artıq müddət ərzində Yaponiya və Cənubi Koreya ABŞ-la dost olaraq qalıblar. Hər iki ölkə ərazisində Amerika hərbi bazaları yerləşdirilib və onlar Amerikan nüvə qalxanı altındadırlar. Amma bunun əksinə olaraq, Çin və Şimali Koreya bir-birindən daha da uzaqlaşırlar.
Ümumi yekunda onu deyə bilərik ki, Çin praktik baxımından indi öz qonşusuna nəzarət etmir və çox güman ki, orada baş verənlər haqqında da, az məlumatlıdır. Bəli, həqiqətən də, Çin ticarət əlaqələrini daha çox sıxaraq enerji resurslarının çatdırılmasını əngəlləyib, Şimali Koreyaya qarşı indiki blokadanı sərtləşdirə bilər. Lakin bu cür hərəkətlərlə çətin ki, əsaslı bir dönüşə nail olmaq mümkündür. Məgər bu tədbirlər özünü təcrid vəziyyətinə gətirmiş Kim Çen In rejimini digər qonşu ölkə – Rusiyadan dəstək axtarmağa məcbur etməzmi?
Əgər belə hesab olunursa ki, Şimali Koreya həqiqətən də, öz nüvə proqramını dayandırmağın əvəzinə etibarlı təhlükəsizlik təminatı istəyir, onda bunu ona verə biləcək yeganə dövlət Çindir. Ona görə də, Çin əməkdaşlıq əvəzinə ölkənin təhlükəsizliyi və nüvə müdafiəsinin təmin edilməsinə söz verərsə, onda onun Şimalı Koreya ordusu nümayəndələrinin böyük əksəriyyətini özünə tərəf çəkmək şansları yüksələcək.
ABŞ-la nüvə qarşıdurması ölkənin tamamilə dağılması deməkdir. Çinə tabe olmaq isə sağ qalmaq və həmçinin də müəyyən muxtariyyatla təmin olunma ümidi verir. Belə bir seçimin edilməsi, Kim Cen Inın yaxın adamlarından savayı, qalan hamı üçün çətin deyil.
Çinin uğurlu hərbi müdaxilədən qazanacağı strateji qələbə, onu nəinki Koreya yarımadasında nəzarət sistemi quracağına gətirib çıxaracaq, eyni zamanda region dövlətləri fəlakətli müharibə təhlükəsinin aradan qaldırılmasına görə Pekinə minnətdarlıq edəcəklər.
Əlbəttə, əgər nəzərə alsaq ki, buna alternativ ABŞ rəhbərliyi tərəfindən pis hazırlanmış, ağılsız və arzuolunmayan müharibə planıdır, onda heç bir digər fəaliyyət Çinin Asiyadakı liderlik perspektivi üçün bu dərəcədə yüksək potensial imkanları açmır.
İlk öncə Çinə legitimlik lazımdır. Şimalı Koreyaya müdaxilə edilməsi bu legitimliyi təmin edir. Sərt gücün tətbiqi Çinə yumşaq güc üçün nəhəg ehtiyatlar verəcək (Burada Harvard Universitetinin professoru Cozef Nayın terminindən istifadə edilir).
İndi isə qayıdaq əsas məsələ olan milyardlarla yuanın xərclənməsinə: bütün bunlar işləyəcəkmi? Biz heç cür dəqiq cavab verə bilmərik, istənilən hərbi müdaxilə isə, həmişə çox böyük risklər daşıyır. Hazırda Çin silahlı qüvvələri yaxşı təchiz olunublar, amma onların lazımı döyüş təcrübləri çatışmır. Rəqib zəifdir, lakin əgər onlar Çinin şərtlərini qəbul etməkdən boyun qaçırıb, təslim olmasalar, onda onun rəhbəri nüvə silahı və ya digər kütləvi qırğın silahından istifadəyə əl ata bilər.
Amma praktik baxımdan biz tamamilə əminliklə deyə bilərik ki, Çinin (Amerikanın yox) yerdən və dənizdən müdaxilə etməsi Kim Çen Inın Seulu artileriya atəşinə tuma reaksiyasının qarşısını almaq imkanındadır. Cənubi Koreyanın paytaxtı sərhəddən bir neçə on kilometr uzaqdadır. Şimali Koreya Çinin müdaxiləsinin intiqamını almaqdan ötrü, öz cənublu qardaş və bacılarını məhv etmək istəyəcəkmi?
Bundan əlavə, Şimalı Koreya raketlərinın hədəfinin Çin ola biləcəyi ehtimalı, həmin raketlərin ABŞ-a qarşı istifadə ediləcəyi ehtimalından azdır. Əgər Çin hərbi ssenarisinə ciddi yanaşılsa, onda kəşfiyyat və raket müdafiəsi sferasında Çin ilə ABŞ-ın əməkdaşlıq etməsinin mümkünlüyünə də, baxmaq lazımdır. Bütün risklər fonunda ABŞ çətin ki, həmin əməkdaşlıq məsələsindən imtina etsin.
Sözügedən ssenarinin heç vaxt reallaşmayacağı tamamilə mümkündür. Lakin o elə məntiqlidir ki, belə bir ehtimalın olmasına ciddi yanaşmağı tələb edir. Çünki bu ssenari regionda ABŞ-la strateji paritet yaratmaqda Çinin daha yüksək səviyyələrə çatması üçün, onun əlinə düşə biləcək ən yaxşı şansdır. Belə olan təqdirdə isə, hər iki tərəfi təhdid edən sabitsizlik mənbəyi ortadan qalxacaq.
Xəbərin oxunma sayı : 133
Dünya
Xəbərlər
-
Nəsrindən bikini və əzələ şousu - Fotolar
-
Zinəddin Zidan axır ki, razılıq verdi - Bu klubu çalışdıracaq
-
Azərbaycana qaytarılan dörd kəndin sakinləri danışdılar - VİDEO
-
Səs-küy salıb, qonşularını narahat edənləri hansı cəza gözləyir? – HÜQUQİ İZAH
-
Məktəb direktoru icra başçısına müavin təyin olundu - FOTO
-
Ağdaş sakininin adına şirkət açıldı, 105 min manat vergi borcu gəldi - VİDEO
-
Banklar 3 ayda faizlərdən nə qədər qazanıblar? – Tam siyahı
-
“Qərb Zelenskini aradan götürəcək” – Medvedev
-
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verildi - Torpaq qalmaqalı
-
İsmayıllının bu kəndinin sakinləri alış-verişə atla gedirlər - VİDEO
-
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olundu - DETALLAR
-
Rusiya və Azərbaycan prezidentləri Moskvada görüşəcək - Bu tarixdə
-
Uşaqlara peyvənd vurulacaq - Nazir əmr imzaladı
-
Nazir generalları topladı, yeni tapşırıqlar verdi - DİN-də kollegiya iclası (FOTOLAR)
-
“Hakimiyyət hücumun arxasında İsrailin dayandığını gizlədir“ - İran rəsmisi
-
Xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrinə qəbul davam edir - VİDEO
-
Evlənmək istəyənlər psixoloji müayinədən keçməlidirlər? - VİDEO
-
Bəzi rayonlarda yağış yağacaq, dolu düşəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
İran və Türkiyə XİN başçıları arasında telefon danışığı olub - FOTO
-
Maliyyə Nazirliyindən büdcədən vəsait alan qurumlara MÜRACİƏT
-
FHN əməliyyat görüntüləri yayıb - VİDEO
-
Azərbaycan Prezidenti Almaniyaya səfər edəcək - Şoltsla danışıqlar aparacaq
-
“Rusiya hərbi əməliyyatları dayandırmayacaq” - Lavrov
-
Şirkət rəhbərinə hökm oxundu - Bu nazirliyin vəsaitini mənimsəmişdi
-
Üzərinə həbs qoyulmuş əmlaklar... - Prezident qanuna dəyişikliyi təsdiqlədi
-
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
-
Dollar neçəyə olacaq? – 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqlandı
-
“İsrail və İran fərqli şeylər deyir“ - Ərdoğan
-
“Özəl məktəblərdə təhsil haqları kosmik rəqəmlərə çatıb” - Deputat
-
Azərbaycanda 22 yaşlı oğlan qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb - RƏSMİ
-
20 min manat borca görə qəssab HƏBS EDİLDİ
-
Deputat nazirliyin fəaliyyətini tənqid etdi: “Özündən qanun düzəldib...”
-
Azərbaycanda marketlərdə 19 manata satılan kərə yağı Rusiyaya 9,6 manata ixrac edilir – RƏSMİ
-
Hal şahidləri əvəzinə videoçəkiliş: İXM-ə dəyişiklik edilir
-
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır - RƏSMİ
-
Megastore və Hiperstore-nin saxta rəqabət oyunları - Onları külli miqdarda cərimə gözləyir...
-
Dövlət Xidmətinin vəzifəli şəxslərinin maaşı artırılır - BU QƏDƏR
-
Saxlanılan tiktokerlər nə edirmişlər? - ARAŞDIRMA
-
Onlar pensiyaya daha tez çıxacaq - Yeni qanun
-
“Ukraynaya dəstək artırılmalıdır“ - Donald Tramp
-
Naxçıvanda 120 milyon manatdan çox maliyyə pozuntusu - Bəzi materiallar DTX-yə göndərilib
-
Bakıda evdə partlayış: Ölən var
-
Fransanın növbəti diplomatları Azərbaycandan qovulub - “Observer Online“ yazır
-
“Ən çox ciddi nöqsan sahəsi satınalmalar və tender fəaliyyətidir“ - Deputat
-
Xocavənddə fermada xeyli sayda partlayıcı qurğu və maddə aşkarlanıb - FOTO
-
“Putin indi Finlandiyaya fokuslanıb“ - Von der Leyen
-
Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat - FOTO
-
Hərbi Dəniz Qüvvələri Xəzər dənizində taktiki təlimdə - VİDEO
-
Hər 100 manatdan 51 manatı ərzağa xərclənir – 3 ayda yeyib-içməyə 7 milyard xərclənib
-
Rusiyada kütləvi tədbirlər ləğv edildi - 1 mayda yürüşlər və 9 may paradı olmayacaq
-
Ağdərə-Ağdam avtomobil yolunun inşasına başlanıldı - FOTO/VİDEO
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 14 məsələ var
-
Güclü maqnit qasırğası gözlənilir: Ən təhlükəli günlər açıqlandı
-
Hansı hallarda qonşulara vurulan zərəri sığorta şirkəti ödəyir? - ARAŞDIRMA
-
Şəmkirdə yerin altından tapılan saraydan GÖRÜNTÜLƏR - VİDEO
-
Rusiya Ukraynaya aviazərbələr endirib - Ölən və yaralananlar var
-
“Bu yaxınlarda parlament seçkisi olacaq” - Deputat
-
Xocalı aeroportu Azərbaycanın nəzarətinə keçir - VİDEO
-
Orta məktəblər üçün olan dərsliklər yenilənir? - VİDEO
-
Yaylaqda vəzifəli şəxs çobanın arvadına sataşdı - Qətlin TƏFƏRRÜATI
-
Kosmik silahlara malik ölkələr - Siyahıya ABŞ başçılıq edir
-
Sülhməramlılara məxsus hərbi texnikalar qatarlarla Rusiya yolunda - VİDEO
-
Dubayda su altında qalan avtomobillər Azərbaycana gətirilə bilər - İDDİA + VİDEO
-
Qayalar yarılaraq Kəlbəcərə qaz xətti çəkilir - VİDEO
-
Verilən bütün vədlər hər zaman yerinə yetirilir
-
Həbsxanada evlənən müğənni: “Heç kimin bacarmadığını etmişəm“
-
Arda Güler üçün rəsmi təklif gəldi:“Sevilya”nın heyətində oynayacaq?
-
“NATO ölkələri Ukraynanı altı “Patriot” sistemi ilə təmin edə bilər” - Şolts
-
Qobustanın problemlərlə dolu kəndi: “Burada beş-altı adam qalmışıq”
-
Bakıda məmur olmaq istəyən qadına qarşı DƏLƏDUZLUQ
-
“Yaxın Şərqdə genişmiqyaslı münaqişə təhlükəsi mövcuddur” - Quterreş
-
Binə sakini: “Elə bil Somalidə yaşayırıq”
-
Keçmiş məmur 43 milyon manat dəyərindəki əmlaklarını geri almaq istəyir - MƏHKƏMƏ
-
Röya Ayxan ailə quracaq - Toya hazırlaşır (VİDEO)
-
Dövlət məktəblərində servis xidməti yaradılır? - RƏSMİ + VİDEO
-
Rusiya sülhməramlılarına vida: Ermənistan yeni şəraiti necə dəyərləndirəcək? - FOTO
-
“ABŞ və müttəfiqləri İrana qarşı sanksiyalar tətbiq edir“ - Bayden
-
“Dönər bıçağı ilə atamın ayağını kəsəcəyini dedi” - TƏFƏRRÜAT
-
Uşaqlar neçə yaşdan sonra idmanla məşğul olmalıdırlar? - VİDEO
-
Aqrar sektorun dayanıqlı inkişafına mühüm töhfə
-
Azərbaycana minik avtomobilləri hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilir? – Siyahı
-
“Rabitəbank” kiçilir: 70 milyon geri çəkilib
-
Vergi ödəyicilərinin nəzərinə - VİDEO
-
Türkiyənin 14 əyalətində FETÖ əməliyyatı - 60 şübhəli şəxs saxlanıldı
-
Bakıda narkokuryerdən beş kiloqram narkotik götürülüb - VİDEO
-
Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı, direktoru təyin edildi - FOTOLAR
-
Üç rayonda ağaclar qanunsuz kəsilib - Təbiətə 13 min manatdan çox ziyan dəyib
-
Əfv olunanlar arasında niyə qadınlar azdır? - Komissiya üzvündən açıqlama
-
Rəqsanə İsmayılovanın əmlaklarına həbs qoyulub? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Qubad İbadoğluya yekun ittiham elan edildi - İstintaq bitir
-
“Azərbaycan satıcısı hələ də əlini lazımi şəkildə yuya bilmir” - Qoşqar Təhməzli
-
“Xalq Bank”ın kapitalı 8%-dən çox azalıb - Kredit və depozit portfeli kiçilib
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Qərb Cənubi Qafqazı hərbiləşdirməyə davam edir“ - Rusiya XİN
-
8 min manatlıq spirtli içki oğurladı, saxlanıldı - VİDEO
-
Avtomobillərin şüşəsini tündləşdirmək neçəyə başa gəlir? - VİDEO
-
Regionların inkişafı dövlətimizin iqtisadi siyasətinin əsasıdır
-
Keçid balları qaldırılır? - VİDEO
-
Baş nazirdən motosikletlərlə bağlı QƏRAR
-
“Azərbaycanlıların Ermənistana qaytarılması üçün böyük həcmdə işlər görülməlidir“ - Zaxarova
-
Polis qanunsuz miqrasiyaya qarşı keçirilən tədbirlərlə 21 əcnəbini saxlayıb - VİDEO
-
Bakının Türkan qəsəbəsindəki məhəllədə 30 ildir qaz yoxdur - VİDEO
-
Şirvan kanalının əhəmiyyəti göz önündə olacaq
-
Təhsil Nazirliyi tender keçirmədən 2 milyonu Ramiz Mehdiyevin oğlunun şirkətinə verdi – Təfərrüat
-
“Ermənistana yalnız Qərbin əlində alət rolu verilir” - Zaxarova
-
345 məktəbdə yoxlama aparıldı - 55 nəfər işdən çıxarıldı
-
İcra Hakimiyyətindən narazı qalan fermer söyüş söydü - Həbs edildi
-
Türkiyə-Rusiya Monitorinq Mərkəzi də bağlanır - Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyi
-
Azərbaycan “Laçın” hücum təyyarələrini havaya qaldırdı - VİDEO
-
Bu il I siniflərə qəbulda tətbiq olunacaq YENİLİKLƏR - RƏSMİ
-
Sabah Bakıda 27 dərəcə isti olacaq - PROQNOZ
-
40-a yaxın bağça müdiri işdən çıxarılıb: 200-nə töhmət verilib
-
“Victory Construction Group“ MMC məhkəməyə verildi - Öhdəliyi yerinə yetirmədiyinə görə
-
“Amaras monastırında monitorinqlər aparılıb” - Dövlət Xidməti
-
Bakıda viza fırıldağı - Şirkət rəhbərlərinə cinayət işi açıldı
-
Prezident yeni nazir müavini təyin etdi - Foto + DOSYE
-
Şəxsiyyət vəsiqələri ilə bağlı yenilik - VİDEO
-
Azərbaycanlı aktrisa yeni sevgilisi ilə görüntüləndi - FOTO/VİDEO
-
Rusiyada işləyən azərbaycanlıların nəzərinə: Rus dili imtahanında dəyişikliklər olacaq
-
“Başlıbel sakinləri kütləvi şəkildə qətlə yetirilib, bəziləri diri-diri yandırılıb“ - Ombudsman
TOP 10
ARXİV