|
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
İran elitası intizarda: İbrahim Rəisi üçün “varis ssenarisi” hazırlanırmı? – TƏHLİL
Tarix 02.04.17, 21:04 |
|
Mərhum Ayətullah Haşimi Rəfsəncanin ölümündən bəri Yaxın Şərq üzrə ixtisaslaşmış bir sıra analitiklər bir mövzu ətrafında ciddi müzakirəyə aparırlar: Xamneinin vəfatından sonra onun varisi kim olacaq?
Əslində, mövzu köhnədir və müxtəlif media, strateji araşdırma və təhlil mərkəzlərində siyasi möhtəkirlik niyyəti ilə neçə-neçə ildir ki, dartışdırılır. Lakin son dönəmlərdə “Iran after Khamenei” (“İran Xamneidən sonra”), “Post-Khamenei Iran” (Post-Xamnei İranı”) və “Who will lead Post-Khamenei Iran? (“Post-Xamnei dövründə İrana rəhbərlik edəcək?) başlıqlı analitikada say artımı eynəksiz görülür.
“İks saatı”nda siyasi trio
ABŞ-la kəskin polemika, İranın cəlb olunduğu Suriyadakı vətəndaş müharibəsi, Körfəz ölkələri ilə düşmənçilik, Yəmən və Bəhreyndə təəssübkeşlik, habelə qonşu Türkiyə ilə münasibətlərdə iti bucaqlar işığında həqiqətən Vilayəti-fəqihin (Rəhbər) rolu çox önəmlidir. Bu mənzərəyə qarşıdakı prezident seçkilərini də əlavə etdikdə, işdi-şayəd, fənalıq yetişərsə, nə baş verəcək?
Nəzəri olaraq, daha doğrusu, İran Konstitusiyasının 111-ci maddəsinə görə, lider vəfat etdikdə, “prezident, məhkəmə hakimiyyətinin başçısı, Nəzarətçilər Şurasının bir fəqihindən ibarət” üçlük müvəqqəti olaraq Rəhbərin bütün səlahiyyətlərini öz üzərinə götürür.
Bu şəxslər kimlərdir?
İran Konstitusiyasında qeyd olunan ardıcıllığa əsasən, Həsən Ruhani, Ayətullah Sadiq Laricani, Ayətullah Əhməd Cənnəti. Onların hər biri İranın siyasi səhnəsində real gücə malik aktyorlardır.
Yeni lideri seçən isə Ekspertlər Şurasıdır (Məcles-e Xobreqan), zəruri hallarda ali dini lideri kənarlaşdırmaq da bu qurumun səlahiyyətidir.
Bununla belə, London İqtisadiyyat və Siyasi Elmlər Məktəbinin eksperti Məsumə Torfenin fikrincə, istənilən halda qanuni varisliyin seçimində əsas sözü “Sepah” (İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu – İİKK) deyəcək. Lakin onun gələcək liderin şəxsiyyəti ilə bağlı təxminləri gerçəkdən çox uzaqdır.
1972-1979-ci illərdə nüfuzlu “Keyhan” qəzetinin sabiq baş redaktoru olmuş Əmir Tahirinin “Asharq Al-Awsat” nəşrində paylaşdığı rəyə görə, Ayətullah Xamneinin varisinin seçimi prosesinə artıq başlanılıb. O, Ekspertlər Məclisi üzvlərindən ibarət on nəfərlik heyətin "növbəti Rəhbəri seçməsi” barədə Tehranın müvəqqəti imam-cüməsi Ayətullah Əhməd Xatəminin “mətbuat konfransındakı açıqlaması”na istinad edir.
Mənbəyi olmayan “bulaqdan süzülən” beşlik
Bu məlumatı ilk yayan “Al-Arabiya” hətta mümkün namizədlərin siyahısını açıqlayıb (Doğrudur, onun istinad etdiyi mənbədə – “İSNA”da (İranian Students News Agency) nə qeyd edilən, nə də ondan əvvəlki tarixlərdə həmin məlumat yox idi – dezinformasiya):
Ayətullah Seyyid İbrahim Rəisi (56 yaş, sabiq baş prokuror, Ekspertlər Şurasının üzvü);
Ayətullah Seyyid Mahmud Şahrudi (68 yaş, Ekspertlər Şurasının üzvü);
Ayətullah Seyyid Müctəba Xamnei (48 yaş, Xamneinin ikinci oğlu, İİKK-yə yaxın ruhani, vaxtilə Mahmud Əhmədinejadın dəstəkçisi);
Ayətullah Sadiq Laricani (58 yaş, Ali Məhkəmənin sədri, parlament sədri Əli Laricaninin qardaşı) və…
Həsən Ruhani (68 yaş, İranın hazırkı prezidenti).
"Al-Arabiya"nın "varis siyahısı"ndakı Müctəba Xamnei və general Qasim Süleymani
“İqtisadi mücahid” xalq arasında
Arəş Kərəmi bu siyahıdan bir nəfəri xüsusi ayırır – İbrahim Rəisi.
“Al-Monitor”un müxbirinin fikrincə, 14 ay əvvəl Astan-e Qods-e Rəzəvinin – Məşhəddə İranın ən varlı və nüfuzlu xeyriyyə təşkilatının rəhbəri təyin edilmiş bu şəxsin adı gələcək Rəhbər kimi yox, mayın 19-da olacaq növbəti prezident seçkilərində islahatçılara qarşı mühafizəkarların ən güclü namizəd kimi nəzərdən keçirilir.
“Tasnim News”un təxminən bir ay öncə ona namizədliyini irəli sürüb-sürməyəcəyi barədə sualına İbrahim Rəisi belə cavab vermişdi: “Hələ ki Astan-e Qods-e Rəzəvinin xidmətçisiyəm”.
Bununla belə, Ayətullah Xamneinin qərarı ilə Astan-e Qods-e Rəzəvidə Ayətullah Abbas Vaez Təbəsinin yerini tutmuş sabiq baş prokurora (2014-16) artıq İran mediasında daha aşağı dərəcəli höccətül-islam kimi deyil, ayətullah kimi istinad olunur.
Bu gözlənilməz dəyişikliyin arxasında nə durur?
Martın 29-da Rəisi Xorasanda, Məşhəd yaxınlığındakı yoxsul bir kəndi ziyarət edib. Uçuq-sökük evlərin arası ilə yeriyən qaşqabaqlı və zəhmli simalı şəxs, kəndlilərlə onların başa düşəcəyi dildə söhbətləşən potensial varis barədə məlumat mühafizəkar mediada geniş müzakirə olunur. Həm də cəmiyyətin ən aşağı zümrələrinin həyatına göstərilən maraq xüsusi vurğulanmaqla.
Xamneinin builki Novruz bayramında məhz Məşhəddə kütlə qarşısında, ilk dəfə bütün nitqi boyu ABŞ barədə bircə kəlmə danışmaması, vurğunu yalnız və yalnız “iqtisadi müqavimətə” endirməsi işığında, İ.Rəisinin məlum addımı Rəhbərin ona etimadı kimi yozulur. Onunla müqayisədə, nüvə sazişinin imzalanmasından sonra iqtisadi geriliyin əsaslandırılmasında çətinlik çəkən Həsən Ruhanin üzərindəki kölgə daha da qatılaşır.
Ayətullah Seyyid İbrahim Rəisi və general Qasim Süleymani
Rəisinin ABŞ-dakı prezident kampaniyalarında olan “dinləmə turları” təcrübəsindən istifadəsi onun rəsmi olaraq namizədliyini elan etməyə hazırlaşdığı təəssüratı yaradır. Amma bu, daha yüksək məqama hazırlıq kimi də təfsir oluna bilər.
Təkrarlanan təcrübə
Yaxın Şərq Siyasəti üzrə Vaşinqton İnstitutunun eksperti Mehdi Xələci diqqəti Novruz bayramında, Məşhəddəki nitqində Ayətullah Xamneinin açıq şəkildə səsləndirdiyi bəyanata yönəldir: "Mən heç vaxt seçkilərə müdaxilə etməmişəm və mən insanlara kimə səs verməli olduqlarını, kimə səs verməmələrini buyurmuram, lakin bəzi şəxslər problemlər yaradaraq, xalqın [sərbəst] səsverməsinə qarşı çıxsalar, mən müdaxilə edəcək və onlara müqavimət göstərəcəyəm”.
Artıq bu da məlumdur ki, ali dini lideri seçən Ekspertlər Şurasının 88 üzvündən əllisi İbrahim Rəisinin namizədliyinə dəstək ifadə edən məktub imzalayıb. Namə müəlliflərinin soyadları bilinmir, amma şayiələrə görə, təşəbbüs nüfuzlu mühafizəkar ruhani, Məşhədin imam-cüməsi və Rəisinin qayınatası Ayətullah Seyyid Əhməd Aləmolhodadan gəlib.
Bəzi analitiklər hesab edir ki, İbrahim Rəisi üçün “hazırlanan” siyasi bioqrafiya Xamneinin öz yüksəlişinə oxşayacaq: əvvəlcə iki dönəm prezidentlik, sonra Rəhbər məqamı.
“Atlantic Council”in daimi yazarı Sina Azodi, Rəisinin prezident seçkilərində iştirakını şübhəli sayır. Onun fikrincə, bu marafonda H.Ruhaniyə məğlubiyyət gələcək varisin nüfuzuna xələl yetirə bilər.
Həqiqətən də, başa şah tacı qoymaq fürsəti var ikən, vəzir xələtini geyinmək İbrahim Rəisinin nəyinə lazımdır?!
Xəbərin oxunma sayı : 244
Analiz
Xəbərlər
-
İstanbulda Azərbaycan nömrə nişanı ilə “Niva” - qayda pozdu, görün nə dedilər- VİDEO
-
Azərbaycan Texniki Universiteti publik hüquqi şəxsə çevrildi - Baş nazirdən qərar
-
Bakıda bu saatlarda geomaqnit qasırğası olacaq - Xəbərdarlıq
-
Yumurta kəskin ucuzlaşdı - Qiymətlər daha da ENƏCƏK?
-
Dostundan Mehinə dələduzluq - VİDEO
-
Ərzaqların üzərində niyə Azərbaycan dilində yazı yerləşdirilmir? - VİDEO
-
Bakıda çörək zavodunda qətl - İş yoldaşını öldürdü
-
Xınalığa dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
Azərbaycanda çörəyin qiyməti artacaq? - ARAŞDIRMA
-
Baha satılan və ucuz alınan brilyantla bağlı araşdırma - VİDEO
-
“Ukraynadakı müharibə daha bir neçə il davam edə bilər“ - Şolts
-
Palma yağının ölkəyə gətirilməsi qadağan edilməlidir? - VİDEO
-
Şuşalılar doğma yurduna qayıdırlar - VİDEO
-
Nəsrindən bikini və əzələ şousu - Fotolar
-
Zinəddin Zidan axır ki, razılıq verdi - Bu klubu çalışdıracaq
-
Azərbaycana qaytarılan dörd kəndin sakinləri danışdılar - VİDEO
-
Səs-küy salıb, qonşularını narahat edənləri hansı cəza gözləyir? – HÜQUQİ İZAH
-
Məktəb direktoru icra başçısına müavin təyin olundu - FOTO
-
Ağdaş sakininin adına şirkət açıldı, 105 min manat vergi borcu gəldi - VİDEO
-
Banklar 3 ayda faizlərdən nə qədər qazanıblar? – Tam siyahı
-
“Qərb Zelenskini aradan götürəcək” – Medvedev
-
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verildi - Torpaq qalmaqalı
-
İsmayıllının bu kəndinin sakinləri alış-verişə atla gedirlər - VİDEO
-
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olundu - DETALLAR
-
Rusiya və Azərbaycan prezidentləri Moskvada görüşəcək - Bu tarixdə
-
Uşaqlara peyvənd vurulacaq - Nazir əmr imzaladı
-
Nazir generalları topladı, yeni tapşırıqlar verdi - DİN-də kollegiya iclası (FOTOLAR)
-
“Hakimiyyət hücumun arxasında İsrailin dayandığını gizlədir“ - İran rəsmisi
-
Xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrinə qəbul davam edir - VİDEO
-
Evlənmək istəyənlər psixoloji müayinədən keçməlidirlər? - VİDEO
-
Bəzi rayonlarda yağış yağacaq, dolu düşəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
İran və Türkiyə XİN başçıları arasında telefon danışığı olub - FOTO
-
Maliyyə Nazirliyindən büdcədən vəsait alan qurumlara MÜRACİƏT
-
FHN əməliyyat görüntüləri yayıb - VİDEO
-
Azərbaycan Prezidenti Almaniyaya səfər edəcək - Şoltsla danışıqlar aparacaq
-
“Rusiya hərbi əməliyyatları dayandırmayacaq” - Lavrov
-
Şirkət rəhbərinə hökm oxundu - Bu nazirliyin vəsaitini mənimsəmişdi
-
Üzərinə həbs qoyulmuş əmlaklar... - Prezident qanuna dəyişikliyi təsdiqlədi
-
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
-
Dollar neçəyə olacaq? – 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqlandı
-
“İsrail və İran fərqli şeylər deyir“ - Ərdoğan
-
“Özəl məktəblərdə təhsil haqları kosmik rəqəmlərə çatıb” - Deputat
-
Azərbaycanda 22 yaşlı oğlan qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb - RƏSMİ
-
20 min manat borca görə qəssab HƏBS EDİLDİ
-
Deputat nazirliyin fəaliyyətini tənqid etdi: “Özündən qanun düzəldib...”
-
Azərbaycanda marketlərdə 19 manata satılan kərə yağı Rusiyaya 9,6 manata ixrac edilir – RƏSMİ
-
Hal şahidləri əvəzinə videoçəkiliş: İXM-ə dəyişiklik edilir
-
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır - RƏSMİ
-
Megastore və Hiperstore-nin saxta rəqabət oyunları - Onları külli miqdarda cərimə gözləyir...
-
Dövlət Xidmətinin vəzifəli şəxslərinin maaşı artırılır - BU QƏDƏR
-
Saxlanılan tiktokerlər nə edirmişlər? - ARAŞDIRMA
-
Onlar pensiyaya daha tez çıxacaq - Yeni qanun
-
“Ukraynaya dəstək artırılmalıdır“ - Donald Tramp
-
Naxçıvanda 120 milyon manatdan çox maliyyə pozuntusu - Bəzi materiallar DTX-yə göndərilib
-
Bakıda evdə partlayış: Ölən var
-
Fransanın növbəti diplomatları Azərbaycandan qovulub - “Observer Online“ yazır
-
“Ən çox ciddi nöqsan sahəsi satınalmalar və tender fəaliyyətidir“ - Deputat
-
Xocavənddə fermada xeyli sayda partlayıcı qurğu və maddə aşkarlanıb - FOTO
-
“Putin indi Finlandiyaya fokuslanıb“ - Von der Leyen
-
Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat - FOTO
-
Hərbi Dəniz Qüvvələri Xəzər dənizində taktiki təlimdə - VİDEO
-
Hər 100 manatdan 51 manatı ərzağa xərclənir – 3 ayda yeyib-içməyə 7 milyard xərclənib
-
Rusiyada kütləvi tədbirlər ləğv edildi - 1 mayda yürüşlər və 9 may paradı olmayacaq
-
Ağdərə-Ağdam avtomobil yolunun inşasına başlanıldı - FOTO/VİDEO
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 14 məsələ var
-
Güclü maqnit qasırğası gözlənilir: Ən təhlükəli günlər açıqlandı
-
Hansı hallarda qonşulara vurulan zərəri sığorta şirkəti ödəyir? - ARAŞDIRMA
-
Şəmkirdə yerin altından tapılan saraydan GÖRÜNTÜLƏR - VİDEO
-
Rusiya Ukraynaya aviazərbələr endirib - Ölən və yaralananlar var
-
“Bu yaxınlarda parlament seçkisi olacaq” - Deputat
-
Xocalı aeroportu Azərbaycanın nəzarətinə keçir - VİDEO
-
Orta məktəblər üçün olan dərsliklər yenilənir? - VİDEO
-
Yaylaqda vəzifəli şəxs çobanın arvadına sataşdı - Qətlin TƏFƏRRÜATI
-
Kosmik silahlara malik ölkələr - Siyahıya ABŞ başçılıq edir
-
Sülhməramlılara məxsus hərbi texnikalar qatarlarla Rusiya yolunda - VİDEO
-
Dubayda su altında qalan avtomobillər Azərbaycana gətirilə bilər - İDDİA + VİDEO
-
Qayalar yarılaraq Kəlbəcərə qaz xətti çəkilir - VİDEO
-
Verilən bütün vədlər hər zaman yerinə yetirilir
-
Həbsxanada evlənən müğənni: “Heç kimin bacarmadığını etmişəm“
-
Arda Güler üçün rəsmi təklif gəldi:“Sevilya”nın heyətində oynayacaq?
-
“NATO ölkələri Ukraynanı altı “Patriot” sistemi ilə təmin edə bilər” - Şolts
-
Qobustanın problemlərlə dolu kəndi: “Burada beş-altı adam qalmışıq”
-
Bakıda məmur olmaq istəyən qadına qarşı DƏLƏDUZLUQ
-
“Yaxın Şərqdə genişmiqyaslı münaqişə təhlükəsi mövcuddur” - Quterreş
-
Binə sakini: “Elə bil Somalidə yaşayırıq”
-
Keçmiş məmur 43 milyon manat dəyərindəki əmlaklarını geri almaq istəyir - MƏHKƏMƏ
-
Röya Ayxan ailə quracaq - Toya hazırlaşır (VİDEO)
-
Dövlət məktəblərində servis xidməti yaradılır? - RƏSMİ + VİDEO
-
Rusiya sülhməramlılarına vida: Ermənistan yeni şəraiti necə dəyərləndirəcək? - FOTO
-
“ABŞ və müttəfiqləri İrana qarşı sanksiyalar tətbiq edir“ - Bayden
-
“Dönər bıçağı ilə atamın ayağını kəsəcəyini dedi” - TƏFƏRRÜAT
-
Uşaqlar neçə yaşdan sonra idmanla məşğul olmalıdırlar? - VİDEO
-
Aqrar sektorun dayanıqlı inkişafına mühüm töhfə
-
Azərbaycana minik avtomobilləri hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilir? – Siyahı
-
“Rabitəbank” kiçilir: 70 milyon geri çəkilib
-
Vergi ödəyicilərinin nəzərinə - VİDEO
-
Türkiyənin 14 əyalətində FETÖ əməliyyatı - 60 şübhəli şəxs saxlanıldı
-
Bakıda narkokuryerdən beş kiloqram narkotik götürülüb - VİDEO
-
Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı, direktoru təyin edildi - FOTOLAR
-
Üç rayonda ağaclar qanunsuz kəsilib - Təbiətə 13 min manatdan çox ziyan dəyib
-
Əfv olunanlar arasında niyə qadınlar azdır? - Komissiya üzvündən açıqlama
-
Rəqsanə İsmayılovanın əmlaklarına həbs qoyulub? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Qubad İbadoğluya yekun ittiham elan edildi - İstintaq bitir
-
“Azərbaycan satıcısı hələ də əlini lazımi şəkildə yuya bilmir” - Qoşqar Təhməzli
-
“Xalq Bank”ın kapitalı 8%-dən çox azalıb - Kredit və depozit portfeli kiçilib
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Qərb Cənubi Qafqazı hərbiləşdirməyə davam edir“ - Rusiya XİN
-
8 min manatlıq spirtli içki oğurladı, saxlanıldı - VİDEO
-
Avtomobillərin şüşəsini tündləşdirmək neçəyə başa gəlir? - VİDEO
-
Regionların inkişafı dövlətimizin iqtisadi siyasətinin əsasıdır
-
Keçid balları qaldırılır? - VİDEO
-
Baş nazirdən motosikletlərlə bağlı QƏRAR
-
“Azərbaycanlıların Ermənistana qaytarılması üçün böyük həcmdə işlər görülməlidir“ - Zaxarova
-
Polis qanunsuz miqrasiyaya qarşı keçirilən tədbirlərlə 21 əcnəbini saxlayıb - VİDEO
-
Bakının Türkan qəsəbəsindəki məhəllədə 30 ildir qaz yoxdur - VİDEO
-
Şirvan kanalının əhəmiyyəti göz önündə olacaq
-
Təhsil Nazirliyi tender keçirmədən 2 milyonu Ramiz Mehdiyevin oğlunun şirkətinə verdi – Təfərrüat
-
“Ermənistana yalnız Qərbin əlində alət rolu verilir” - Zaxarova
-
345 məktəbdə yoxlama aparıldı - 55 nəfər işdən çıxarıldı
-
İcra Hakimiyyətindən narazı qalan fermer söyüş söydü - Həbs edildi
TOP 10
ARXİV