![]() |
|




.jpg)





645.jpg)



İranda növbəti böhran baş qaldırır – “Vaşinqton Post”
Tarix 24.05.22, 10:52 |
|

ABŞ-ın “Vaşinqton Post” qəzetində “Hamının diqqəti Ukraynadadır, ancaq İranda da növbəti böhran baş qaldırır” başlıqlı məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifləri İsveçin keçmiş baş naziri Karl Bildt və NATO-nun keçmiş baş katibi, habelə Avropa Birliyinin xarici siyasət və təhlükəsizlik üzrə sabiq ali komissarı Xavyer Solanadır.
Novator.az saytı Karl Bildtlə Xavyer Solananın müştərək məqaləsini ingiliscədən çevirib təqdim edir.
Avropanın mərkəzində Ukrayna müharibəsinin qızışdığı vaxtda belə biz Qərbi təhdid edən daha bir təhlükəli nöqtəni – İranı və onun genişləndirdiyi nüvə proqramını unutmamalıyıq.
Biz 2015-ci ildə əldə olunmuş nüvə razılaşmasını bərpa edə bilməsək, Tehranla yeni münaqişə ilə üzləşə bilərik.
Söhbət Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planı kimi tanınan, 2015-ci ildə İranın və daha 6 ölkənin – ABŞ, Rusiya, Çin, Fransa, Almaniya və Böyük Britaniyanın imzaladığı sazişdən gedir. ABŞ Donald Trampın prezidentliyi dövründə – 2018-ci ildə bu sazişdən çıxıb. 2020-ci ilin yanvarından ABŞ prezidenti olan Cozef Bayden isə İranın nüvə proqramı üzrə 2015-ci il sazişini bərpa etmək xəttini seçib.
Biz Cozef Baydenin və Avropa liderlərinin Ukrayna məsələsində necə çevik və qətiyyətlə hərəkət etdiyini gördük. İndi onlar İranın nüvə dövlətinə çevrilməsinin qarşısını almaq üçün də hərəkətə keçməlidirlər.
Avropa Birliyinin İranla nüvə danışıqları üzrə koordinatoru Enrike Mora həm Vaşinqtonda, həm də Tehranda siyasi bataqlıqda ilişib qalmış sazişi xilas etmək üçün bu yaxınlarda İrana səfər edib.
May ayının əvvəli isə ABŞ Senatı İranla razılaşmanın nüvə proqramına aid olmayan məsələləri də əhatə etməsi tələbinin qoyulduğu qətnamə qəbul edib. Əslində bu, razılaşma şərtlərinin pozulması deməkdir.
Tehranın sövdələşməyə gəlmək istəyi getdikcə azalır. Ötən ilin avqustundan İranın prezidenti olan, sərt siyasi xətt yürüdən İbrahim Rəisi isə Amerikanın sanksiyalarına baxmayaraq neft satışını ikiqat artırması ilə öyünür.
Razılaşmanın mahiyyəti üzrə danışıqlar faktiki başa çatsa da, avropalılar hələ də məsələyə əngəl yaradan problemi – ABŞ-ın İnqilab Keşikçiləri Korpusunu (“Sepah”) terror təşkilatı kimi tanıması məsələsini dalandan çıxarmağa çalışmaqla məşğuldurlar.
Əslində bu, nüvə mübahisəsinə çox az dəxli olan, bəlkə də heç bir aidiyyəti olmayan simvolik bir məsələdir. Vaşinqton və Tehran imkan verməməlidir ki, daxili ideoloji mövqelər bütün problemlərə baxmayaraq hətta Donald Trampın prezidentliyi dövründən də salamat çıxmış nüvə sazişini sabotaj edə bilsin. Buna imkan vermək, əlbəttə, düşüncəsizlik olardı.
Avropalılar vaxtilə Barak Obamanın ABŞ prezidenti kimi İran üzrə diplomatik səylərini dəstəkləyiblər, Donald Trampın isə Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planından çıxmasını etirazla qarsalayıblar.
İndi avropalılar yenə Qərblə Tehran arasındakı nüvə böhranına son qoyulmasına, Yaxın Şərqdə növbəti faciəvi müharibəyə yol açılmamasına yönəlmiş diplomatik səylərin önündə gedirlər.
Ona görə nüvə sazişinə qayıdış elan edən, eləcə də “Amerika geri qayıdır” vədini verən Cozef Baydenin bu istiqamətdə ləng siyasət yürütməsi, Amerikanın müttəfiqlərinin isə həmin ləng diplomatiyanı dəstəkləməsi təəccüb doğurur.
Ən populyar izah belədir ki, Bayden ABŞ-da qarşıdan gələn aralıq seçkilər ərəfəsində özünü sığortalamaq üçün İran mövzusunda ehtiyatkar davranır.
Halbuki İranın nüvə səylərinin cilovlanması prosesindən uğurla yayına bilməsi 2024-cü ilin prezident seçkisi ərəfəsində Bayden və Demokratlar Partiyası üçün daha böyük zərbə olardı.
Sözsüz, Tehranın kompromisə gəlməməsi də daima problem yaradır. Rəisi artan neft ixracı ilə öyünür, ancaq o, İran xalqının artan iqtisadi təzyiq altında qaldığını da yaddan çıxarmamalıdır.
Enrike Moranın Tehrana səfəri zamanı belə İranda avropalıların əsassız yerə həbs edilməsi hadisələri baş verib. Bu, Avropaya növbəti təhqirdir. İranın regional mövqeyi Qərbin təhlükəsizlik maraqlarına zərbə vurmaqda davam edir.
Ancaq biz ilk növbədə İranın nüvə proqramı ilə məşğul olmalıyıq, diqqətimizi nüvə proqramına aidiyyəti olmayan məsələlərə cəmləsək, başqa problemləri də çətin həll edə biləcəyik.
Qərb Sovet İttifaqı ilə silahlara nəzarət müqavilələri bağlamışdı. Ona görə yox ki, Qərb sovet rəhbərlərini dəstəkləyir və ya onunla münasibətləri normallaşdırmaq istəyirdi. Biz bu addımı milli təhlükəsizliyimizə görə atmışdıq.
İrana münasibətdə də eyni şəkildə davranmaq gərəkdir. Bayden İranla bağlı ləngliyin nəticəsi üzərində ciddi şəkildə düşünməli və irəliyə doğru addım atmalıdır. Əks halda biz özümüzü heç kimin arzulamadığı bir münaqişənin ortasında görə bilərik.
Xəbərin oxunma sayı : 961
loading...
Dünya
Xəbərlər
-
Səmranın paylaşımı diqqət çəkdi - VİDEO
-
Azərbaycanda gəlini ilə dalaşan qayınata evə od vurdu - TƏFƏRRÜAT
-
Ötən gün bəzi kəndlərə dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
Ukraynaya üç ədəd “Bayraktar” pulsuz veriləcək - FOTO
-
Prezident İlham Əliyev İƏT Turizm Nazirlərinin 11-ci toplantısının iştirakçılarına müraciət edib
-
Adanada PKK/KCK əməliyyatı - Saxlanılanlar arasında HDP-lilər də var
-
Narkotikin təsir altında avtobus idarə edən şəxs ifşa olunub - VİDEO
-
“Magna Trans“ MMC: vergidən yayınmanın, hüquqi nihilzmin ünvanı
-
Bu gün NATO-nun sammiti başlayır - Alyansın yeni konsepsiyası qəbul olunacaq
-
Kürdə suyun səviyyəsi bir gündə 80 santimetrdən çox qalxıb - SON VƏZİYYƏT
-
Neçə ölkədə meymunçiçəyi yayılıb? - ÜST AÇIQLADI
-
“Türkiyəni terror dəhlizi ilə mühasirəyə almaq cəhdlərini uğursuzluğa düçar etdik” - Ərdoğan
-
Azərbaycanda ilk dəfə olaraq hava yastığı üzərində hərəkət edən barj tikilib - VİDEO
-
İfaçının avtomobil nömrəsinin qiyməti: 170 min... - Video
-
Ronaldu qərarını açıqladı: “Növbəti mövsümdə...“
-
`Azersun` yağın qiymətini yenə qaldırdı
-
Dərmanların qiymətində 350 faizlik fərq - Ağlasığmaz rəqəmlər üzə çıxdı
-
NATO şərq cinahını gücləndirir: Latviyada yeni zenit-raket kompleksləri yerləşdirildi
-
Kürdə daşqın gözlənilir - Rəsmi xəbərdarlıq
-
Rusiya Ukraynada ticarət mərkəzini vurdu: Ölənlər var - VİDEO
-
Düyməni eyni anda basmaq, tavana, qapıya toxunmaq: Dəhşətli lift qəzaları və səbəbləri - VİDEO
-
Məktəb direktorunun işdən qovduğu 67 müəllimdən XƏBƏR VAR
-
NATO çevik reaksiya qüvvələrinin sayını 300 min nəfərə çatdıracaq: “Artıq Rusiya ilə dialoq mümkün deyil”
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Koronavirus statistikası
-
Aygün Kazımova modellə dodaq-dodağa öpüşdü - VİDEO
-
Özəlləşdirmə çekləri barədə yekdil rəy: - dövlət vətəndaşlarına sahib çıxmalıdır
-
Deputatlar xalqın xeyrinə danışanda da tənqid edilir - səbəb nədir?
-
Kəlbəcərdən Laçına çəkilən elektrik xətti - VİDEO
-
“Bütöv Azərbaycan yaranacaq“ - Araz Elsəs
-
100 il yaşamağı hədəfləyən Hafiz Hacıyev: “Ölənə yaxın partiyanı ləğv edəcəyəm...”
-
Sərhədlər bağlıdır, amma Azərbaycana quru yolla 91 min əcnəbi gəlib – SİYAHI
-
50 yaşlı Defne Samyeli gözəlliyi ilə illərə meydan oxudu - FOTO
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
“28 May”da velosiped oğurlayan şəxslər saxlanıldı - VİDEO
-
25 mindən çox azərbaycanlı qadın Türkiyəyə ərə gedib - Son 13 ilin statistikası
-
“G7”dən kənarlaşdırılan Rusiya “G20”də iştirak edə bilər - Avropa Birliyi
-
Telman İsmayılov Baydenlə niyə görüşüb? - “New York Post”
-
“Ukraynanın cənub-şərqində vəziyyət çox çətin olaraq qalır” - Conson
-
“Azərbaycan Ermənistanla sülh müqaviləsi imzalamaq istəyindədir“ - İlham Əliyev
-
Türkiyədə sel suları Kastamonu şəhərinə ciddi ziyan vurdu - VİDEO
-
Kəlbəcərdə İşğal və Zəfər muzeyləri kompleksinin təməli qoyulub - FOTO/VİDEO
-
Sumqayıt bulvarında dənizə kanalizasiya axıdılır? - Rəsmi açıqlama
-
Hikmət Mirzəyev şəhid övladları ilə görüşüb - FOTOLAR
-
“Rusiya qlobal internetin söndürülməsinə hazırlaşıb“ - Kreml
-
Bayden geri dönüş barədə düşünür - Çinə qarşı qadağalar yumşaldılacaqmı?
-
Maştağada narkotik plantasiyası: Bir həyətdə 15 mindən çox çətənə kolu aşkarlandı
-
Kasım-Jomart Tokayev avqustda Azərbaycana gələcək
-
Sabah havanın temperaturu 38 dərəcəyədək ARTACAQ
-
“AXC-Müsavat xəyanətkar cütlüyü Kəlbəcəri qurban verdi“ - Dövlət başçısı
-
“Biz istədiyimizə nail olacağıq” - Dövlət başçısı
-
Dövlət başçısı Kəlbəcərdə İstisu sanatoriyasının təməlini qoyub - FOTO
-
Rusiya defolt elan etdi - 1918-ci ildən bu yana ilk dəfə
-
“Ermənistanla sərhəddə mövqelərimiz daha da möhkəmlənəcək“ - Ali Baş Komandan
-
“Hələ ölməmişəm, uğur qazanmaq istəyirəm“ - Azərbaycan millisinin baş məşqçisi
-
“İllərdir, PUA-ların müharibədəki təhlükəsinə diqqət yetiririk” - ABŞ-ın ordu naziri
-
Prezidentin Göygöl, Kəlbəcər və Laçın rayonlarına səfəri - VİDEO
-
“Tayvana qarşı güc tətbiqi istisna deyil” - Çinli səfir
-
“Ukraynaya raket zərbələrinin bütün iştirakçılarını tapacağıq” - Zelenski
-
Türkiyədə yerli sualtı qayığın istehsalı prosesinə başlanılır – VİDEO
-
“Hər bir təxribatının qarşısı qətiyyətlə alınacaq...“- Müdafiə naziri açıq mesajlar verdi + VİDEO
-
“Bundan sonra kişinin nazını çəkib, paltarını yuya bilmərəm“ - Səidə Sultan
-
Millimizin hücumçusu İran klubunda - RƏSMİ
-
NATO və Türkiyənin hərbi birləşmələrinə Ordumuzun nümayəndələri təyin olunacaq - Zakir Həsənov
-
Füzulinin Polis Şöbəsinin əməkdaşı minaya düşüb
-
Səbail Rayon Məhkəməsindən analoqu olmayan qərar - Fikrət Məmmədova müraciət
-
İyun ayında son 20 ilin rekord daşqınları müşahidə olunub - Umayra Tağıyeva
-
Dövlət qəzeti KTN-i “göydən yerə çırpdı“ - Supermarketə çevrilən yarmarkalarda nə baş verir?
-
UEFA Region Kuboku: “Cəbrayıl“ turnirlə vidalaşdı
-
Boris Consondan Ukraynaya bir daha tam dəstək - Zelenskini ölkəsinə dəvət etdi
-
Mövlud Çavuşoğlu Bakıya gəlib - FOTO
-
Azərbaycan Prezidentinə Kəlbəcərin baş planı təqdim edilib
-
Dövlət başçısı Kəlbəcərdə İstisu sanatoriyasının təməlini qoyub
-
Hərbçilərin yürüşləri təşkil olunub - FOTO/VİDEO
-
İlham Əliyev Göygöl, Kəlbəcər və Laçına səfər edib - FOTO
-
MTN polkovniki özü haqqında hökmü eşitdi, ağladı - Məhkəmə
-
Türkiyə ordusu terror aktları planlaşdıran şəxsləri zərərsizləşdirib - VİDEO
-
Müdafiə Nazirliyinin rəhbərliyi Fəxri xiyabanı və İkinci Şəhidlər xiyabanını ziyarət edib - VİDEO
-
Səfər Mehdiyev Prezident Administrasiyasına niyə çağırılıb?
-
“Rusiyanı defoltdan saatlar ayırır” - “Bloomberg”
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Koronavirus statistikası
-
Çimərliyə gedənlərin nəzərinə! - FHN xəbərdarlıq etdi
-
Xalqın vahid yumruq kimi birləşməsi tarixi Zəfər gününü reallaşdırdı
-
Taxılımız bol olacaqmı? - ŞƏRH
-
“Ukraynanın NATO-ya daxil olması məsələsinə baxılmır” - İspaniya XİN
-
“Xəzəri hasarlayıb balığı da satır, kürüsünü də...” - Partiya sədrindən etiraz
-
Ruslar uşaq bağçasını raketlə vurub - VİDEO
-
“Praktikada olan tələbələrin liftdən istifadə etməsi qadağandır” - FOTO
-
Türkiyə Müdafiə Nazirliyindən Azərbaycana təbrik mesajı – FOTO
-
5 yaşlı Əfrasiyaba kömək lazımdır - “Onu ölməyə qoymayın!” + Fotolar
-
Sabah güclü külək əsəcək - Hava proqnozu
-
Fövqəladə Hallar Nazirliyindən hava ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ
-
Laçında hava limanı tikintisi davam edir – VİDEO
-
Bu aylıq 2000 manat təqaüd veriləcək - Prezidentin FƏRMANI + SİYAHI
-
Müasir döyüş qabiliyyətli Milli Ordumuz
-
UEFA Region Kuboku: “Cəbrayıl“ bu gün yenidən “Kolos“la qarşılaşacaq
-
Sabiq MTN-çi Sahib Ələkbərov jurnalisti təhqir etdi - Məhkəmə sədri Həbib Həsənov isə... + VİDEO
-
“Qarabağda ədalət bərpa olunursa, bu, birliyimizdəndir” - Süleyman Soylu
-
Mehriban Əliyeva Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə paylaşım edib – FOTO
-
Azərbaycanda tanınmış şairi nəvəsi öldürüb? - FOTO
-
Kiyevdə yaşayış binası raketlə vurulub - VİDEO
-
Magistral su kəmərində qəza oldu: Bakının bir sıra əraziləri susuz qalacaq
-
Qırğızıstanda kazinolar açılır, ancaq... - “Qırğızlar oynasalar, məsuliyyətə cəlb olunacaqlar“
-
Gəncədə Qafqaz İslam Ordusuna abidə ucaldılıb - FOTO
-
Rəşadətli Azərbaycan Ordusunun yaradılmasından 104 il ötür
-
Səmra hovuzdan görüntülərini paylaşdı – VİDEO
-
Onlar 25 ildən çoxdur deputatdır - SİYAHI+FOTO
-
“Putinin qələbəsi fəlakətə səbəb olacaq“ - Boris Conson
-
Kondisionerli dayanacağın bu görüntüləri müzakirələrə səbəb oldu – Rəsmi açıqlama
-
Azərbaycan Prezidenti Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə paylaşım edib - FOTO
-
Bakıdan Füzuliyə ilk müntəzəm avtobus marşrutu açıldı - VİDEO
-
Xalqların Rusiyaya münasibəti necə dəyişib? – Sorğu
-
Yay mövsümündə haraya gedək? - Bölgə turizminin ənənəvi problemləri
-
Baş nazir Ələt Azad İqtisadi Zonası ilə bağlı tapşırıqlar verib - FOTO
-
“Mançester Yunayted“ tarixinin ən yaxşıları - Ronaldo yoxdur
-
Sumqayıtda su və kanalizasiya xəttinə görə dağıdılan yol asfaltlanmayıb - VİDEO
-
Tanınmış vəkil həbs edilib - Təfərrüat açıqlanmır, amma...
-
Çin Tayvanı hərbi yolla geri almağa hazırdır - Rəsmi Pekin
-
Hücum rus ordusuna baha başa gəldi – Ağır itkilərlə geri çəkildi
-
Bu gün Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində nizam-intizam, peşəkarlıq istənilən səviyyədədir
-
Yıldız Tilbe yağışın altında rəqsi ilə diqqət çəkdi - VİDEO
TOP 10
ARXİV