|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
İraqda Süleymaninin rəqibi olmuş amerikalı general:“O, Yaxın Şərqin gələcəyini formalaşdırmaq üçün müstəsna imkanlara sahibdir“
Tarix 23.01.19, 14:15 |
|
Stenli MakKristal,
“Foreign Policy” 22.01.2019
Hərəkət etməmək qərarına gəlmək bəzən ən çətin məsələdir və həmişə doğru deyil.
2007-ci ildə İrandan Şimali İraqa bir sıra nəqliyyat vasitələrinin keçidini seyr edirdim. O vaxt mən dörd il idi ki, ABŞ Xüsusi Əməliyyatlar Komandanlığının (JSOC) rəhbəri vəzifəsini tuturdum, bölgəni məhv edən terrorizmə sipər çəkirdim və çətin seçimlər etməyə alışmışdım.
Lakin o yanvar gecəsində seçim xüsusilə çətin idi: ABŞ-da CIA və JSOC-un birləşməsinə oxşar olan İranın elit “Qüds” qüvvələrinin rəhbəri Qasim Süleymaninin daxil olduğu konvoya hücum edib-etməmək?
Süleymanini aradan götürmək üçün tutarlı səbəb vardı. O dövrdə İran istehsallı, onun əmri ilə yol kənarlarında yerlşdirilən bombalar bütün İraqda ABŞ əsgərlərinin havay uçurub məhv edirdi. Ancaq hərbi toqquşma və mübahisəli siyasətdən yayınmaq qərarına gəldim: biz sadəcə karvana nəzarət etməliyik.
Karvan Ərbilə çatdıqdan sonra Süleymani qaranlıqda gözdə itdi.
İndi o, hələ də diqqət mərkəzindədir. Süleymani hərbi komandirdən kabus kukla ustasına çevrilib. İranın beynəlxalq təsirini gücləndirmək üçün o, sakitcə zəkasına və fəndgirliyinə güvənir.
Onun məharəti, effektivliyi və ölkəsinə sədaqəti müttəfiqləri tərəfindən belə təqlid olunur və tənqidçilər tərəfindən eyni dərəcədə pislənilir. Ancaq hamı bu ümumi fikrə gəlir ki, təvazökar liderin davamlı işləri onilliklər ərzində İranın xarici siyasətinə kömək göstərib və heç kim döyüş meydanında onun uğurlarını inkar etmir.
Süleymani, yəqin ki, bu gün Yaxın Şərqdə ən güclü və təsirli aktyordur. Hətta ABŞ-ın müdafiə rəsmiləri Süleymaninin Suriyadakı vətəndaş müharibəsini (İranın yerli nümayəndələri vasitəsilə) idarə etdiyini bildirir.
Lal-dinməz Süleymaninin əldə etdiyi irəliləyiş, onun mənşəyi nəzərə alınmaqla, xüsusilə diqqəti çəkir. Şərqi İranın dağlıq ərazisində, yoxsulluq şəraitində dünyaya gələrək, o, erkən yaşlarından inadkarlığı ilə fərqlənib.
Atası borci qaytara bilmədikdə, 13 yaşlı Süleymani qollarını çırmalayaraq borcu özü ödəməyə çalışıb. Asudə vaxtlarında ağırlıq qaldırmaqla məşğul olub, İranın mövcud ali lideri Ayətullah Əli Xamnəinin moizələrinə qatılıb.
O, İran inqilabına gənc çağlarından məftun olub. 1979-cu ildə 22 yaşlı Süleymani İranın Qərbi Azərbaycan əyalətində, cəmi altı həftəlik taktiki təlimdən sonra İran ordusunun tərkibində ilk dəfə döyüşə qatılıb. Amma o, həqiqətən, növbəti il başlayan İran-İraq müharibəsinin övladıdır. O, qanlı münaqişədən qəhrəman kimi çıxıb, amma daha vacib budur ki, özünə güvənən, bacarığını sübut edən bir lider kimi təsdiqlənib.
Süleymani sadəcə əsgər deyil, o, yüz ölçüb-bir biçən və praktik strateqdir. Ən amansız şəkildə və tələb olunan bütün vasitələrlə İranın bölgədəki mövqeyini gücləndirmək üçün davamlı əlaqələr qurub. Levantda şiə müttəfiqlərinin birləşdirilməsi və gücləndirilməsi baxımından başqa heç bir fərd onun qədər müvəffəq olmayıb. Suriya dövlət başçısı Bəşər Əsədin qəti müdafiəçisi kimi İŞİD və digər üsyançı qrupların irəliləyişini dayandırıb.
Əsəd hakimiyyətdə qalır və İrana möhkəm bir şəkildə bağlıdır.
Bəlkə də məhz Süleymaninin rəhbərliyi altında “Qüds” qüvvələri imkanlarını genişləndirib. Onun zərif praqmatizmi bu hərbi vahidi İranın sərhədləri xaricində ən təirli kəşfiyyat, maliyyə və siyasi qüvvəyə döndərib.
Ancaq Süleymaninin müvəffəqiyyətini daha geniş geosiyasi kontekstdə öyrənməmək axmaqlıq olardı. O, 1979-cu il inqilabından sonra ölkənin dünyagörüşünün açıq məhsulu olan unikal İran lideridir. İranın maraqları və hüquqlarını geniş qiymətləndirməsi İran elitasının ümumi rəyi ilə birləşir.
ABŞ-ın Yaxın Şərqdəki iştirakına qarşı İranın müqaviməti birbaşa olaraq ABŞ-ın İraq-İraq müharibəsində iştirakının nəticəsidir və Süleymaninin dünyagörüşü bu zaman formalaşıb. Üstəlik, Süleymani İranın vətəndaşları və rəhbərliyinin can damarı olan coşqun milliyyətçidir.
Süleymaninin nailiyyətləri, əsasən, ölkəsinin xarici siyasətə uzunmüddətli yanaşması ilə bağlıdır. Birləşmiş Ştatlar, bir qayda olaraq, beynəlxalq məsələlərə təpkidə spazma göstərərkən, İran öz məqsəd və fəaliyyətlərində təəccüblü şəkildə ardıcıldır.
1998-ci ildən tutduğu “Qüds” qüvvələrinin komandiri vəzifəsinin müddəti bitdikdən sonra belə səlahiyyətlərinin uzadılması mühüm amildir. İranın mürəkkəb siyasi mühitinin məhsulu olan Süleymani bir çox ABŞ hərbi və kəşfiyyat mütəxəssislərinin qibtə etdiyi hərəkət azadlığından bəhrələnir. Liderin hakimiyyəti son nəticədə başqalarının gözü qarşısında olduqda və gələcəkdə iqtidar olma ehtimalnı artırsa, Süleymaniyə müvəqqəti oyunçu kimi baxılmamalıdır.
Bu mənada Süleymaninin müvəffəqiyyəti həm istedadı, həm də hakimiyyət mövqeyində davamlılığına bağlıdır. Belə bir lider ABŞ-da mövcud ola bilməz. Amerikalılar hərbi və ya başqa cür komandirlərin on illər boyu ən yüksək səviyyəli mövqelərdə qalmasına icazə vermirlər. Bunun səbəbi var, həm siyasi, həm də təcrübədən gələn.
Süleymaninin fəaliyyət azadlığına ilkin qısqanclığa baxmayaraq, dövlət qulluqçusunun kölgə təsiri yaratmasına məhdudiyyət ABŞ siyasi sisteminin güclü tərəfidir. Coşqun hərəkətə yönəldilmiş bir zehniyyətə nəzərət olmadıqda, həm xeyir, ancaq həm də yanlış maraqlara yönələ, nəticələr dəhşətli ola bilər. Süleymani inanılmaz dərəcədə təhlükəlidir. O, həmçinin Yaxın Şərqin gələcəyini formalaşdırmaq üçün mütəsna imkanlara sahibdir.
Təqaüdçü general Stenli MakKristal 2003-2008-ci illərdə Ortaq Xüsusi Əməliyyatlar Komandanlığına rəhbərlik edib, 2009-2010-cu illərdə Əfqanıstanda ABŞ və NATO qüvvələrinin komandiri vəzifəsini tututub.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 286
Analiz
Xəbərlər
-
Nağdsız ödənişdən yayınanlar barəsində tədbir görüləcəkmi? - Ekspertlər danışır...
-
7-8 il əzab verdiyi arvadı gözünü itirib... - TƏFƏRRÜAT
-
“OMİD” 10 min manatədək cərimə oluna bilər – Məhkəmə davam edir
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Bu şəxslərin evləri təmir olunacaq: yarım milyon ayrıldı
-
Ramiz Mehdiyev məhkəmə qarşısında - Onu hansı cəza gözləyir?
-
Himayədar ailə olmaq istəyənlərin nəzərinə - Güzəşt tətbiq ediləcək
-
Taksilərlə bağlı yeni tələblər müəyyənləşdi - Nələr məcburi olacaq?
-
Azərbaycanda sahə rəisi həmkəndlisini niyə güllələyib? - TƏFƏRRÜAT
-
Küçəni zibilləyənlərə qarşı nə tədbir görüləcək? - Gəncədə zibilxanaya çevrilən ərazi + VİDEO
-
Paşinyan hökuməti separatçıları küncə sıxışdırır: Bütün ofisləri bağlanacaq
-
Daxili işlər naziri Şamaxı rayonunda vətəndaş qəbulu və sıra baxışı keçirib - FOTO/VİDEO
-
Məktəb və musiqi kolleci niyə birləşdirildi? - VİDEO
-
Taleh Qaraşovun qardaşı oğluna hökm oxundu - Atasını öldürmüşdü
-
Azərbaycanda taksilər bu rənglərdə olacaq - Qərar verildi
-
Dövlət Xidmətindən xəbərdarlıq - Bu mesajlar telefonunuza gəlirsə...
-
Çingizi arvadı ifşa edibmiş - Mərhum nazirin oğlu da dindirilib
-
Tramp İncil satmağa başladı - VİDEO
-
Naxçıvanda nəqliyyat problemi necə həll ediləcək? - VİDEO
-
Ödənişli yollara görə ödənilən vəsaitin bölgüsü qaydası hazırlanacaq - FƏRMAN
-
Bakıda İran vətəndaşına hökm oxundu - Casusluğa görə
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın “hökuməti”ni tanımır” - Paşinyan
-
Yeni qərar kredit faizlərini endirəcək? - AÇIQLAMA
-
“KTMT üzvləri su uğrunda münaqişələrlə üzləşə bilər“ - Baş katib
-
İsveçrədən Azərbaycana 105 min manata 4 ədəd qol saatı gətiriblər - TƏFƏRRÜAT
-
“Telegram“ getdikcə terrorçuların əlində alətə çevrilir“ - Kreml
-
“Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verildi – İki rəis vəzifədən kənarlaşdırıldı
-
“Vətəndaşlarımız Rusiyada terrora cəlb edilir“ - Qırğızıstanın əmək nazirliyi
-
Ombudsman Xankəndidə erməniəsilli sakinlərlə görüşüb
-
Bakıda 17, bölgələrdə 20 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Diri atı 340 manata Qazaxıstana satıb, kiloqramı 2,9 manata Qazaxıstandan at əti alırıq – RƏSMİ
-
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edildi - Yeni təyinat
-
Mərkəzi Bank dollara tələbin artmasının səbəblərini AÇIQLADI
-
“İrəvan bizim işimizdə iştirak etmir“ - KTMT-nin Baş katibi
-
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
-
YAP qarşıdakı seçkidə bu deputatlardan imtina edəcək? - SİYAHI
-
Uşaq bağçalarında müdir vəzifəsinə qəbulun test mərhələsinin vaxtı AÇIQLANDI
-
Daşaltıda itkin düşmüş daha 73 nəfərin adı açıqlanacaq - Əli Nağıyev
-
Azərbaycanda işığın qiyməti ucuzlaşa bilər - VİDEO
-
Cəhri-Buzqov avtomobil yolunda qaya uçqunu baş verdi - VİDEO
-
DTX 27 dövlətə xəyanət işinin ibtidai istintaqını aparıb - Əli Nağıyev açıqladı
-
Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanları 105 yaşında - VİDEO
-
“Rusiya “Crocus”da terrorun hazırlandığını hələ fevraldan bilirdi“ - Budanov
-
Qadın sevgilisinə yazdığı mesajı oğluna göndərdi - Ucar rayonunda dəhşətli cinayət
-
Fransada həyəcan təbili: Silah ehtiyatı azalır
-
Boşanma zamanı əmlakın bölünməsi ilə bağlı yenilik: Qeydiyyatsız tikililərlə bağlı qərar - VİDEO
-
Canlı yayım açıb dərman tövsiyə edən əczaçıları hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Lalə Məmmədovadan cazibədar - Fotosessiya
-
“Yəqin ki, yığmadan gedəcəkdim“ - Messi açıqladı
-
Hikmət Hacıyev NATO-nun eks-baş katibi barədə: “Hesabatına ödənişi əlavə etməyi unudub”
-
Tikinti materialları bazarında son vəziyyət: Hansı məhsullar ucuzlaşdı?
-
Bakıda və üç rayonda qazın verilişində məhdudiyyət olacaq - Xəbərdarlıq
-
Rusiya Xarkovun yaşayış massivinə zərbə endirib - Ölən və yaralananlar var
-
Həcc üçün ayrılan kvotanın yarısından çoxu dolub - RƏSMİ
-
Sabiq milli təhlükəsizlik naziri VƏFAT ETDİ
-
“55 min manat ver, övladının maddəsini dəyişdirib azadlığa buraxdırım” - Məhkəmə
-
“ABŞ-ni yenidən dua oxumağa məcbur etməliyik” - Tramp
-
“Fransa Azərbaycanla Ermənistan arasında razılaşmaların həyata keçirilməsinə mane olur” - Zaxarova
-
Ramazan ayının 18-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
“Qərbi ərköyün övladına qarşı təzyiqləri artırmaq lazımdır” - Ərdoğan
-
Azərbaycan hotelləri Novruz bayramından necə çıxıblar? - ARAŞDIRMA
-
Şəhid bacısı sektor müdiri TƏYİN EDİLDİ
-
Xristianlıqla İslamı üz-üzə qoymaq istəyirlər - Kirill
-
Yüzə yaxın ailə təhlükədə: Zaqataladakı qəzalı körpü niyə təmir edilmir? - VİDEO
-
“Düzəltdiyim dəmiri silah üçün istifadə ediblər“ - “Bravo“da silahlı hücumla bağlı məhkəmə
-
2024-cü ildə bu rektorların səlahiyyət müddəti bitir - SİYAHI
-
Samuxun ötən əsrdən qalma keçilməz yolları - VİDEO
-
Prorektorun qətlini sifariş etməkdə təqsirləndirilənlərə ağır cəza istənildi - MƏHKƏMƏ
-
Bahalaşmanın növbəti dalğası gəlir: Evlərin qiyməti yenə artacaq
-
Məşhur vəkilə qarşı ittiham: 7 min manat pul alıb
-
Qanunsuz evlər yaxın vaxtlarda sənədləşdiriləcək? - AÇIQLAMA
-
Ağalarovun “Crocus City Hall” konsert zalı bankda girov imiş - Yeni DETALLAR
-
“Bahalaşmanı müsbət qarşılamaq lazımdır“ - Deputat
-
“Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişinin prinsipləri razılaşdırılıb“ - Paşinyan
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Ukraynada rusiyalı agentlər ifşa edildilər - FOTO
-
Onlayn satılan saç serumları hansı xəstəliklərə səbəb olur? - VİDEO
-
Mərkəzi Bank Hökumət Ödəniş Portalını niyə ləğv edib? – “Ən çox zərbə mikrosahibkarlara dəyir...”
-
“Rusiyada baş verən terror aktını hər gün Türkiyədə törətmək istəyənlər var“ - Ərdoğan
-
Jurnalistlərin bitirdiyi gömrük polkovniki – Onu Bakıdan qardaşları ilə birlikdə aparıblar
-
Kolleclərə qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
Dəmiryol Vağzalının qarşısında bir sutka parkinqin qiyməti 30 manat olacaq – Tariflər
-
Bakıda qəribə hadisə: Özünün xəbəri olmadan işə götürüldü - VİDEO
-
“Gənclik Mall”da autizmli gəncin döyülməsini ört-basdır etməyə çalışıblar? – FOTO
-
“Dünyanın gələcəyi Çin-ABŞ münasibətlərindən asılıdır“ - Si Cinpin
-
Elçin Babayev yenidən BDU-nun rektoru təyin edildi - Sərəncam
-
“Traktor” komandasının azarkeşləri yeni şüar təqdim ediblər - VİDEO
-
Bakıda 18 dərəcə isti, dağlarda 7 dərəcə şaxta olacaq - Sabahın havası
-
Arıqlamaq üçün istifadə edilən toxumların faydası və zərəri nələrdir? - ARAŞDIRMA
-
Xocalıda kütləvi məzarlıqda qalıqları tapılan şəhid dəfn olundu - FOTO
-
Bakıda qəbiristanlıqda çayxana tikmək istədilər-VİDEO
-
Yeraltı dayanacaqlarda kəskin qiymət artımının səbəbi nədir? - AÇIQLAMA
-
“Azərbaycanda varlıların işğal etdikləri torpaqlar var”: Komitə sədrindən açıqlama
-
Binəqədidə binanın zirzəmisi su ilə dolub: Təhlükəli vəziyyət yaranıb - VİDEO
-
Mərkəzi Bank növbəti faiz qərarını açıqlayacaq - Tarix bəlli oldu
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşüb - FOTOLAR + VİDEO
-
Bakıda evə neft axır - VİDEO
-
Mənzil alışında yeniliklər - Nələr dəyişəcək?
-
“Serbiya tezliklə çox böyük təhlükə ilə üzləşəcək“ - Vuçiç
-
Qəbiristanlıqlar hasarlanır və zəbt edilir - VİDEO
-
Bayram günlərində yüzlərlə şəxs xəstəxanaya yerləşdirilib - RƏSMİ
-
Müdafiə Nazirliyindən 30 yaşınadək hərbi vəzifəlilərə müraciət - VİDEO
-
Pakistanda terror hücumu nəticəsində çinlilər həlak oldular - FOTO
-
Bəzi yerlərə yağış və qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Sumqayıtda Musiqi Kolleci köçürülür: Valideynlər nədən narazıdırlar? - VİDEO
-
Qırğızıstanın sabiq vəzifəli şəxsi Azərbaycanda həbs edildi - VİDEO
-
“Aİ və ABŞ-nin açıqlamaları qərəzli xarakter daşıyır” - Azərbaycan XİN
-
Güney Azərbaycanın incisindən yeni görüntülər - VİDEO
-
Bərdədə müəllimin xəbəri olmadan maaş kartından pul çıxarılıb - VİDEO
-
Əkin sahələrinə dəymiş ziyan qarşılığında sığorta ödənişi edilirmi? - VİDEO
-
Enerjidən yata bilmirəm... - Müğənni Aygün Ağayeva
-
“Real“ “Santyaqo Bernabeu“nun inşasına nə qədər xərcləyib? - İnanılmaz məbləğ
-
Solovyovun böhtanları erməni diasporunun sifarişidir - ŞƏRH
-
Bakıda taksi sayının azaldılması təklifi dəstəklənmir - VİDEO
-
Cəlilabadda çay kənarında sürüşmə fəallaşıb: Evlər təhlükə altındadır
-
Elektron siqaret çəkənlərə ciddi xəbərdarlıq – Təhlükəlidir
-
Azərbaycanda saxlanılan Qırğız Respublikasının 4 vətəndaşı ölkələrinə təhvil verilib - DİN
-
Bayram tətili başa çatdı: Avtovağzallarda sıxlıq yarandı - VİDEO
-
Ramazan ayının 17-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
Maskın “Starlink” terminalları qaçaqmalçıların əlinə keçib - Bloomberg
TOP 10
ARXİV