|
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Afrində qələbə nə vəd edir? –ABŞ-Türkiyə münasibətlərində yeni başlanğıc - TƏHLİL
Tarix 26.03.18, 17:16 |
|
Taha Ozhan
“Middle East Eye”
Suriyanın qonşu ölkələri arasında Türkiyə müdaxilə etmək üçün unikal bir mövqedədir.
1970-ci illərdən etibarən milyonlarla insanını itirmiş İraq üçün İranla savaş 20-ci əsrin ən uzun müharibələrindən biri olub, müasir dövrdə o ən ağır embarqoya məruz qalıb və iki dəfə işğal edilib. Bu dövlətə görə, Suriya nə ekzistensial böhran, nə də prioritetdir.
İraqın öz məzhəbi böhranı müharibə halına gəldiyindən və milyonlarla iraqlı qaçqın kimi yaşadığından Suriyadakı vətəndaş müharibəsi İraqın sabitliyinə az təsir göstərir.
Suriyanın qonşularından olan Livan isə Suriya böhranından dərindən təsirlənib, ancaq onun özü də bənzər bir vəziyyətə düşüb. Livan illərlə məzhəbi-dini vətəndaş müharibəsi ilə üzləşib, İsrailin işğalı və hücumları ilə dağıdılıb.
On üç il bundan əvvəl Suriya rejimi öz qoşunlarını Livandan çıxarıb. Taleyin kinayəsi ilə indi Livan, “Hizbullah”ı Bəşər Əsədi xilas etməyə göndərib. Suriya böhranı fitnə-fəsadla dolu Livan üçün təhlükə yaradır.
“Rahat düşmənçilik”
Suriyadakı vəkilləri ilə İranın onu təhdid etdiyinə inanan İsrailə də vəziyyət tanışdır. İllərlə Livanda oxşar bir tənlik mövcud idi.
İsrailin Suriya ilə münasibətləri uzun müddət "rahat düşmənçilik" kimi səciyyələndirilib və İranın İsrailə qarşı geniş miqyaslı müharibə başlamamasından ötrü o, indi bu "rahatlığ"ı yenidən təmin etmək istəyir.
Eyni zamanda, İsrail Suriya böhranından Qərb Şəriyyədə və Qəzzada öz işğalını sabitləşdirmək üçün istifadə edib.
Bununla yanaşı, İordaniya qaçqın axını ilə üzləşərək sərhəd boyu "bufer zonası" kimi fəaliyyət göstərməyə davam edir. İordaniya belə bir problemlə ilk dəfə qarşılaşmır. O, Fələstin böhranı ilə məşğuldur və İŞİD-ə qarşı mübarizədə əhəmiyyətli logistik mərkəz halına gəlib.
Suriyanın qonşuları arasında daha böyük iqtisadi və hərbi gücə sahib olan Türkiyə bütün digərləri ilə müqayisədə, unikal tarixi təcrübəyə malikdir.
Türkiyə keçmişdə ciddi demokratikləşmə ağrılarına məruz qalmış olsa da, Suriya prezidenti Bəşər Əsədlə əlaqələri ərəb qonşularından fərqlənib.
Suriyadakı müharibəyə qədər Ankaranın Şamla münasibətləri olduqca dinc və məhsuldar bir dövrdə idi. İraq işğal edilərkən, Suriya ABŞ-ın böyük təzyiq altında qaldıqdan sonra Türkiyə digər qonşularla birlikdə Dəməşqə əl uzadıb və bu müstəsna mövqe çox sayda yolla davam etdirilib.
Terrorla yaşamaq
Suriyada baş verən kütləvi humanitar faciə zamanı Türkiyə 2011-ci ildən bu yana 3,5 milyon suriyalı qaçqına ev sahibliyi etməsi ilə mühüm rol oynayıb. Türkiyə İŞİD və Kürd Fəhlə Partiyasının (PKK) hücumları ilə özü terrora məruz qalıb.
İŞİD toy mərasiminə hücum edərək günahsız vətəndaşları öldürdükdə, Qərb mediası dərhal buna rəy bildirib, amma PKK eyni şeyi etdikdə, bu, böyük ölçüdə nəzərə alınmayıb.
Hücumlar artdıqdan sonra Türkiyənin siyasi və iqtisadi sabitliyinə qarşı bu təhdidlərə cavab verməyəcəyini düşünmək olmazdı. Amma digər ölkələr Türkiyənin terrorla “dinc yaşamağa” hazırlaşdığını düşürdü.
2015-ci ildə Suriyada İŞİD-lə döyüşməyən aktyor yox idi. Suriya müxalifəti, “Hizbullah”, PKK və ya onunla əlaqəli “Demokratik Birlik Partiyası” (PYD), İrana dəstəkli milislər, Rusiya, ABŞ, – hər kəs İŞİD-lə döyüşdüyünü iddia edib.
Ancaq Türkiyə PKK və İŞİD terrorizmi ilə mühasirəyə alındıqca, Ankaranın çağırışları cavabsız qalıb. Nəticədə, Türkiyə sərhəd zonasını təmizləmək üçün “Fərat Qalxanı” əməliyyatını başlayıb; prosesdə hər bir addım şəffaf olub və dünyaya elan edilib.
Beləliklə, Türkiyənin Suriyadakı son hücumu sürpriz və ya qəribə bir hərəkət kimi qəbul edilə bilməz; əksinə, Ankara Suriyadakı bütün aktyorları PKK-nın “muxtar bölgələr”ə nəzarət etməsinə icazə verməyəcəyinə dair xəbərdarlıq göndərib.
Ciddi strateji səhv
“Fərat Qalxanı” Suriyada hərbi şəkildə iştirak edən digər aktyorlar, xüsusən də ABŞ-da kompleks təpkilər ortaya çıxarıb. Bir çox ölkələr, “Suriya Demokratik Qüvvələri” (SDQ) adından istifadə edərək, Suriya böhranının müvəqqəti aktyorlarını, xüsusilə də PKK-nı idarə etməyə çalışıb.
Suriya böhranının müəyyən bir nöqtəsində, PYD vasitəçi kimi fəaliyyət göstərib; ABŞ ən “böyük otağı” işğal edərkən, Əsəd, İran və Rusiyanı daxil olmaqla, digər aktyorlar da PYD-dən istifadə edib.
Bu davamlı xaos idi. Qrup Türkiyə sərhədindən keçən intiharçı göndərdikdə, o, PKK idi; Suriyaya qayıtdıqdan sonra onu PYD adlandırırdılar. Sanki Türkiyəyə qarşı döyüşən PKK deyildi, İŞİD-lə mübarizə aparan SDQ idi.
Əsəd gücləri ilə əməkdaşlıq etdikləri zaman Suriya əsgərləri olurdular; PKK-çı olmayan kürd qruplara hücum etdikləri zaman “Yaxın Şərqdə yeganə dünyəvi qüvvə”…
Amma heç nə dəyişməyib: kimə qarşı çıxırsansa, "kürdlərə hücum" olur. Bu qarışıqlığın ortasında ABŞ, mütəmadi olaraq, təkrarən PKK ilə tərəfdaşlığını davam etdirərək, strateji səhvə yol verib.
Bu, Vaşinqtonun təhlükəsizlik və xarici siyasət qurmasında mövcud xaosun yaratdığı böyük bir strateji səhvdir.
ABŞ-ın terror təşkilatı olaraq siyahıya alınmış marksist-leninçi qrupla sıx ittifaq yaratması Türkiyə-ABŞ münasibətlərini zəhərləyib, bu, Vaşinqtonun geosiyasi, regional və ya ənənəvi ittifaqları anlamadığını göstərir.
PKK-nı marginallaşdırmaq
Son üç ildə Ankara bu qeyri-sabit vəziyyəti dəfələrlə vurğulayıb. İŞİD-in gözlənilən məğlubiyyətindən sonra Türkiyə PKK / PYD-yə qarşı müdaxilə edəcəyini və “muxtar bölgələr”ə icazə verməyəcəyini açıqlayıb.
Afrin əməliyyatı iki ay ərzində başa çatıb və PYD bölgədən çıxarılıb.
O, Raqqa kimi deyildi. Minlərlə dinc sakin həyatını itirmədi, heç bir ayrı-seçkilik və ya humanitar faciə olmadı və yüz minlərlə insan qaçqın düşmədi.
PKK-nın Afrindən çıxarılması ilə, Suriyanın qalan hissəsi ilə müqayisədə, nisbi sabitlik – PKK-dan xilas olan yeni "təhlükəsiz zona" yaradılıb.
Afrin məğlubiyyətindən sonra PKK daha çox marginal vəziyyətdədir. Vaşinqton artıq PYD ilə , ittifaqını təmin etməkdə çətinliklər yaşayacaq.
Yol xəritəsi
ABŞ bir terror şəbəkəsinə qarşı digər terror şəbəkəsindən istifadə etmək hüdudlarına çatıb. Bu, oksimoronik siyasi strategiyadır. Proksi dünyasında tipik bir faciədir: Əfqanıstandan Suriyaya qədər proksi istifadəsi zamanı əsas sual budur: missiyanı yerinə yetirdikdən sonra onlarla nə edəcəksiniz?
ABŞ-ın sabiq dövlət katibi Reks Tillersonun Ankaraya son səfəri Türkiyə-ABŞ əlaqələrinə yeni bir həyat verdi. Tillersonla Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan arasında keçirilən görüşdə problemləri səmimiyyətlə müzakirə etmək imkanı yarandı.
Amma Tillerson işdən çıxarılıb və Türkiyənin dəstəklədiyi “Azad Suriya Ordusu” (ASO) Afrinin mərkəzinə girib.
Vaşinqtonda “Suriya faylı”na dair gələcək görüşlər bu yeni inkişaflardan sonra başlayacaq.
Ağ Evdə tamamilə yeni təhlükəsizlik və xarici siyasət qrupu ilə Suriya mövzusunda işlər sıfırdan başlayacaq. PYD-nin Türkiyə sərhədindən tamamilə çıxarılması Türk-Amerikan əməkdaşlığının irəliləməsinə əsas ola bilər və ABŞ bu mövzuda müsbət siqnallar verir.
Bu sinerjidən mümkün bir yol xəritəsi əldə ediləcək.
Həm ABŞ, həm də Türkiyə Afrini Suriyadakı Türk hərbi iştirakından, Şam və onun kor tərəfdarlarının təklif etdiyi xaosla müqayisədə, müsbət baxımdan istifadə etmək imkanına malikdir.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 583
Analiz
Xəbərlər
-
Azərbaycanda daha bir bank bağlanır - Rəsmi açıqlama
-
Füzulidə səsucaldcı ilə başçını söyən şəxs həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
-
İstanbulda Azərbaycan nömrə nişanı ilə “Niva” - qayda pozdu, görün nə dedilər- VİDEO
-
Azərbaycan Texniki Universiteti publik hüquqi şəxsə çevrildi - Baş nazirdən qərar
-
Bakıda bu saatlarda geomaqnit qasırğası olacaq - Xəbərdarlıq
-
Yumurta kəskin ucuzlaşdı - Qiymətlər daha da ENƏCƏK?
-
Dostundan Mehinə dələduzluq - VİDEO
-
Ərzaqların üzərində niyə Azərbaycan dilində yazı yerləşdirilmir? - VİDEO
-
Bakıda çörək zavodunda qətl - İş yoldaşını öldürdü
-
Xınalığa dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
Azərbaycanda çörəyin qiyməti artacaq? - ARAŞDIRMA
-
Baha satılan və ucuz alınan brilyantla bağlı araşdırma - VİDEO
-
“Ukraynadakı müharibə daha bir neçə il davam edə bilər“ - Şolts
-
Palma yağının ölkəyə gətirilməsi qadağan edilməlidir? - VİDEO
-
Şuşalılar doğma yurduna qayıdırlar - VİDEO
-
Nəsrindən bikini və əzələ şousu - Fotolar
-
Zinəddin Zidan axır ki, razılıq verdi - Bu klubu çalışdıracaq
-
Azərbaycana qaytarılan dörd kəndin sakinləri danışdılar - VİDEO
-
Səs-küy salıb, qonşularını narahat edənləri hansı cəza gözləyir? – HÜQUQİ İZAH
-
Məktəb direktoru icra başçısına müavin təyin olundu - FOTO
-
Ağdaş sakininin adına şirkət açıldı, 105 min manat vergi borcu gəldi - VİDEO
-
Banklar 3 ayda faizlərdən nə qədər qazanıblar? – Tam siyahı
-
“Qərb Zelenskini aradan götürəcək” – Medvedev
-
Abel Məhərrəmov və xanımı məhkəməyə verildi - Torpaq qalmaqalı
-
İsmayıllının bu kəndinin sakinləri alış-verişə atla gedirlər - VİDEO
-
Buraxılış imtahanının nəticələri elan olundu - DETALLAR
-
Rusiya və Azərbaycan prezidentləri Moskvada görüşəcək - Bu tarixdə
-
Uşaqlara peyvənd vurulacaq - Nazir əmr imzaladı
-
Nazir generalları topladı, yeni tapşırıqlar verdi - DİN-də kollegiya iclası (FOTOLAR)
-
“Hakimiyyət hücumun arxasında İsrailin dayandığını gizlədir“ - İran rəsmisi
-
Xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrinə qəbul davam edir - VİDEO
-
Evlənmək istəyənlər psixoloji müayinədən keçməlidirlər? - VİDEO
-
Bəzi rayonlarda yağış yağacaq, dolu düşəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
İran və Türkiyə XİN başçıları arasında telefon danışığı olub - FOTO
-
Maliyyə Nazirliyindən büdcədən vəsait alan qurumlara MÜRACİƏT
-
FHN əməliyyat görüntüləri yayıb - VİDEO
-
Azərbaycan Prezidenti Almaniyaya səfər edəcək - Şoltsla danışıqlar aparacaq
-
“Rusiya hərbi əməliyyatları dayandırmayacaq” - Lavrov
-
Şirkət rəhbərinə hökm oxundu - Bu nazirliyin vəsaitini mənimsəmişdi
-
Üzərinə həbs qoyulmuş əmlaklar... - Prezident qanuna dəyişikliyi təsdiqlədi
-
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
-
Dollar neçəyə olacaq? – 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqlandı
-
“İsrail və İran fərqli şeylər deyir“ - Ərdoğan
-
“Özəl məktəblərdə təhsil haqları kosmik rəqəmlərə çatıb” - Deputat
-
Azərbaycanda 22 yaşlı oğlan qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb - RƏSMİ
-
20 min manat borca görə qəssab HƏBS EDİLDİ
-
Deputat nazirliyin fəaliyyətini tənqid etdi: “Özündən qanun düzəldib...”
-
Azərbaycanda marketlərdə 19 manata satılan kərə yağı Rusiyaya 9,6 manata ixrac edilir – RƏSMİ
-
Hal şahidləri əvəzinə videoçəkiliş: İXM-ə dəyişiklik edilir
-
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır - RƏSMİ
-
Megastore və Hiperstore-nin saxta rəqabət oyunları - Onları külli miqdarda cərimə gözləyir...
-
Dövlət Xidmətinin vəzifəli şəxslərinin maaşı artırılır - BU QƏDƏR
-
Saxlanılan tiktokerlər nə edirmişlər? - ARAŞDIRMA
-
Onlar pensiyaya daha tez çıxacaq - Yeni qanun
-
“Ukraynaya dəstək artırılmalıdır“ - Donald Tramp
-
Naxçıvanda 120 milyon manatdan çox maliyyə pozuntusu - Bəzi materiallar DTX-yə göndərilib
-
Bakıda evdə partlayış: Ölən var
-
Fransanın növbəti diplomatları Azərbaycandan qovulub - “Observer Online“ yazır
-
“Ən çox ciddi nöqsan sahəsi satınalmalar və tender fəaliyyətidir“ - Deputat
-
Xocavənddə fermada xeyli sayda partlayıcı qurğu və maddə aşkarlanıb - FOTO
-
“Putin indi Finlandiyaya fokuslanıb“ - Von der Leyen
-
Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat - FOTO
-
Hərbi Dəniz Qüvvələri Xəzər dənizində taktiki təlimdə - VİDEO
-
Hər 100 manatdan 51 manatı ərzağa xərclənir – 3 ayda yeyib-içməyə 7 milyard xərclənib
-
Rusiyada kütləvi tədbirlər ləğv edildi - 1 mayda yürüşlər və 9 may paradı olmayacaq
-
Ağdərə-Ağdam avtomobil yolunun inşasına başlanıldı - FOTO/VİDEO
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 14 məsələ var
-
Güclü maqnit qasırğası gözlənilir: Ən təhlükəli günlər açıqlandı
-
Hansı hallarda qonşulara vurulan zərəri sığorta şirkəti ödəyir? - ARAŞDIRMA
-
Şəmkirdə yerin altından tapılan saraydan GÖRÜNTÜLƏR - VİDEO
-
Rusiya Ukraynaya aviazərbələr endirib - Ölən və yaralananlar var
-
“Bu yaxınlarda parlament seçkisi olacaq” - Deputat
-
Xocalı aeroportu Azərbaycanın nəzarətinə keçir - VİDEO
-
Orta məktəblər üçün olan dərsliklər yenilənir? - VİDEO
-
Yaylaqda vəzifəli şəxs çobanın arvadına sataşdı - Qətlin TƏFƏRRÜATI
-
Kosmik silahlara malik ölkələr - Siyahıya ABŞ başçılıq edir
-
Sülhməramlılara məxsus hərbi texnikalar qatarlarla Rusiya yolunda - VİDEO
-
Dubayda su altında qalan avtomobillər Azərbaycana gətirilə bilər - İDDİA + VİDEO
-
Qayalar yarılaraq Kəlbəcərə qaz xətti çəkilir - VİDEO
-
Verilən bütün vədlər hər zaman yerinə yetirilir
-
Həbsxanada evlənən müğənni: “Heç kimin bacarmadığını etmişəm“
-
Arda Güler üçün rəsmi təklif gəldi:“Sevilya”nın heyətində oynayacaq?
-
“NATO ölkələri Ukraynanı altı “Patriot” sistemi ilə təmin edə bilər” - Şolts
-
Qobustanın problemlərlə dolu kəndi: “Burada beş-altı adam qalmışıq”
-
Bakıda məmur olmaq istəyən qadına qarşı DƏLƏDUZLUQ
-
“Yaxın Şərqdə genişmiqyaslı münaqişə təhlükəsi mövcuddur” - Quterreş
-
Binə sakini: “Elə bil Somalidə yaşayırıq”
-
Keçmiş məmur 43 milyon manat dəyərindəki əmlaklarını geri almaq istəyir - MƏHKƏMƏ
-
Röya Ayxan ailə quracaq - Toya hazırlaşır (VİDEO)
-
Dövlət məktəblərində servis xidməti yaradılır? - RƏSMİ + VİDEO
-
Rusiya sülhməramlılarına vida: Ermənistan yeni şəraiti necə dəyərləndirəcək? - FOTO
-
“ABŞ və müttəfiqləri İrana qarşı sanksiyalar tətbiq edir“ - Bayden
-
“Dönər bıçağı ilə atamın ayağını kəsəcəyini dedi” - TƏFƏRRÜAT
-
Uşaqlar neçə yaşdan sonra idmanla məşğul olmalıdırlar? - VİDEO
-
Aqrar sektorun dayanıqlı inkişafına mühüm töhfə
-
Azərbaycana minik avtomobilləri hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilir? – Siyahı
-
“Rabitəbank” kiçilir: 70 milyon geri çəkilib
-
Vergi ödəyicilərinin nəzərinə - VİDEO
-
Türkiyənin 14 əyalətində FETÖ əməliyyatı - 60 şübhəli şəxs saxlanıldı
-
Bakıda narkokuryerdən beş kiloqram narkotik götürülüb - VİDEO
-
Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı, direktoru təyin edildi - FOTOLAR
-
Üç rayonda ağaclar qanunsuz kəsilib - Təbiətə 13 min manatdan çox ziyan dəyib
-
Əfv olunanlar arasında niyə qadınlar azdır? - Komissiya üzvündən açıqlama
-
Rəqsanə İsmayılovanın əmlaklarına həbs qoyulub? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Qubad İbadoğluya yekun ittiham elan edildi - İstintaq bitir
-
“Azərbaycan satıcısı hələ də əlini lazımi şəkildə yuya bilmir” - Qoşqar Təhməzli
-
“Xalq Bank”ın kapitalı 8%-dən çox azalıb - Kredit və depozit portfeli kiçilib
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Qərb Cənubi Qafqazı hərbiləşdirməyə davam edir“ - Rusiya XİN
-
8 min manatlıq spirtli içki oğurladı, saxlanıldı - VİDEO
-
Avtomobillərin şüşəsini tündləşdirmək neçəyə başa gəlir? - VİDEO
-
Regionların inkişafı dövlətimizin iqtisadi siyasətinin əsasıdır
-
Keçid balları qaldırılır? - VİDEO
-
Baş nazirdən motosikletlərlə bağlı QƏRAR
-
“Azərbaycanlıların Ermənistana qaytarılması üçün böyük həcmdə işlər görülməlidir“ - Zaxarova
-
Polis qanunsuz miqrasiyaya qarşı keçirilən tədbirlərlə 21 əcnəbini saxlayıb - VİDEO
-
Bakının Türkan qəsəbəsindəki məhəllədə 30 ildir qaz yoxdur - VİDEO
-
Şirvan kanalının əhəmiyyəti göz önündə olacaq
-
Təhsil Nazirliyi tender keçirmədən 2 milyonu Ramiz Mehdiyevin oğlunun şirkətinə verdi – Təfərrüat
-
“Ermənistana yalnız Qərbin əlində alət rolu verilir” - Zaxarova
TOP 10
ARXİV