|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Akşenerin 50 faizlik siyasi çaları: tarixi dəyişməklə Ərdoğan “İyi Parti“nin seçkidə iştirakına sədd çəkib - TƏHLİL
Tarix 21.04.18, 3:43 |
|
Devid Barçard
“Middle East Eye”
Türkiyənin güclü prezidenti Rəcəb Tayyip Ərdoğan iyulun 24-də, elan edilən vaxtdan 17 ay əvvəl yeni seçkilər keçirmək qərarını eşitdirdikdə, canlı yayımı izləyən həmpartiyalı millət vəkillərini təəccübləndirib.
Bir neçə gündən sonra onlar səsvermə üçün lazım olan qanunvericilik aktlarını qəbul etməli olacaqlar.
Seçki tarixi niyə dəyişdirilib?
Artıq neçə aydır ki, şərhçilər Türkiyənin eyni zamanda erkən parlament və prezident seçkilərini keçirə bilib-bilməyəcəyi ətrafında möhtəkirlik edirdilər. Hakim Ədalət və İnkişaf Partiyasının (AKP) üzvü olan nazirlər isə bunun baş verməyəcəyinə tam əmin idilər.
Seçkilər Türkiyənin parlament demokratiyasından yeni rejimə – birbaşa prezident üsul-idarəçiliyinə keçid dövrünün kulminasiyası olmalıdır. Bundan sonra Böyük Millət Məclisi icraedici hakimiyyətin kiçik tərəfdaşı olacaq.
Seçkilərin ilkin tarixi – 3 noyabr 2019 – icra qurumları və qanunvericilik orqanının uyğunlaşmasına çox vaxt saxlayırdı.
İndi proses qaçaraq olacaq. Yeni siyasi sistemə keçid sürətləndirilməlidir və Türkiyənin çox çətin seçki prossedurları yalnız 65 günlə məhdudlaşır.
Tarixin dəyişməsinə səbəbi nə idi?
Analitiklərin sözlərinə görə, Ərdoğanın müttəfiqi olan sağ millətçi MHP-nin lideri Dövlət Bahçeli seçkilərin avqustun 26-da keçirilməsini təklif edib – türklərin bizanslıları məğlub etməsinin ildönümü günü. Bu təklif rədd edilib.
Amma keçmişdə erkən seçki ideyasını hər zaman rədd edən Ərdoğan indi bunun vacib olduğunu niyə etiraf edib?
O, beynəlxalq vəziyyətlə əlaqədar Türkiyənin Suriya və İraqda sərhəd hərbi əməliyyatlarında iştirakı səbəbindən bu qərara gəldiyini bildirib. Türkiyə baş naziri Binəli Yıldırım da bu qərarın arxasında “geosiyasi narahatlıqlar”ın olması fikrini təkrarlayıb.
Sürətli seçki kampaniyası
Seçkilərin iyun ayında keçiriləcəyi xəbəri müxalif partiyalarda hökumətin vahiməyə düşdüyünə dair iddialarla qarşılanıb. Bununla yanaşı, əksər hallarda, rəy sorğularında AKP 20%-lik fərqlə Türkiyə müxalifətini qabaqlayır.
Türk müxalifətinin başqa bir iddiası budur ki, hökumət iqtisadi vəziyyətin pisləşməsinə, türk lirəsinin digər valyutalarla müqayisədə məzənnədə geriləməsinə görə qorxu keçirir, buna görə də sürətli seçki kampaniyası ilə seçicilərin başını tovlamaq istəyir.
Bu qərarın qəbuluna səbəb olan başqa bir amil isə AKP-nin yeni yaradılmış mühafizəkar müxalifət partiyası olan, Meral Akşenerin rəhbərlik etdiyi “İyi Parti” ilə bağlı mümkün problemi aradan qaldırmaq cəhdidir. Türkiyənin qəliz seçki qanunu parlamentdə deputat qrupu olmayan partiyaların qurultaydan yalnız altı ay sonra seçkiyə qatılmasına izin verir.
“İyi Parti” bu həftə seçkiyə qatılmasına iyunun 28-dən etibarən heç bir maneə olmadığını açıqlayıb. Buna görə də, Ərdoğanın seçki tarixini dörd gün əvvələ seçməsi təsadüfi görünmür. Ancaq Türkiyənin Yüksək Seçki Qurumunun sədri belə hələ “İyi Parti”nin seçkiyə qatıla bilib-bilməyəcəyini bilmir.
Digər müxalifət partiyalarının öz üzvlərini “borc verməsi ilə” bu partiya parlament qrupunu yarada və ya həmin partiyanın siyahısında öz namizədlərini təqdim etmək üçün koalisiya müqaviləsi imzalaya bilər. Amma açıq-aşkar maneələr hələ ki qalır.
Müxalifətin çalarları
Akşener Ərdoğana rəqib olacağını və bunun üçün lazım olan 100 min imza toplayacağını elan edib. Ərdoğanın hələ də mümkün digər namizədlərdən yüksək reytinqi olsa da (Akşener indiyə qədər elan edilən yeganə namizəddir), ictimai sorğular onun ilk turda lazımi 50%+1 səsi qazana bilməyəcəyini göstərir. Əgər belədirsə, müxalifətin bütün çalarları Akşenerdə birləşəcək və ya ehtimal ki, onun namizədliyinə üstünlük verəcək.
Amma gerçəkdən bu qədər uzaqlaşmayaq. Ərdoğanın ilk turda qələbə qazanmaq şansı yüksəkdir. Türkiyədə rəy sorğuları “PiaR” şirkətləri sahiblərinin tərəfkeşliyini əks etdirir. Məsələn, 2015-ci ildə “babat” AKP-pərəst sorğu MHP ilə ittifaqı sayəsində Ərdoğanın seçici səslərinin 55%-ini toplaya biləcəyi proqnozu verib.
Mərkəz solçu Cümhuriyyət Xalq Partiyasının lideri Kamal Kılıçdaroğlu prezident seçkilərində namizəd olarsa, bu, Akşeneri daha da zəiflədiləcək. Dünyəvi sol mərkəzçi və Türkiyənin ələvi dini azlığının nümayəndəsi Kılıçdaroğlunun ənənəvi qatı mühafizəkar-sünni seçiciləri öz cazibəsinə çəkəcəyi mümkün görünmür və onun namizədliyi müxalifətin mövqeyini zəiflədəcək.
AKP-nin kiçik ortağı MHP seçki ittifaqında 10%-lik baryeri aşmağı və əlavə səs qazanmağı düşünür. Bunun əvəzinə, MHP-çilərin səsləri Ərdoğana qələbəni təmin etdirməlidir.
Bununla belə, ittifaq müqaviləsi AKP-nin il (vilayət) təşkilatlarında kifayət qədər populyar deyil.
Yeni sistemdə baş nazir olmayacaq və nazirlər parlament deyil, prezident qarşısında məsuliyyət daşıyacaqlar.
2015-ci ildə Türkiyədə keçirilən son seçkinin acı nəticələri olub. Çoxları ölkədə parlamentli konstitusion sistemin çökməsi ilə şiddətin, qütbləşmənin artmasından ehtiyatlanır.
Hazırda nəfəslər içəri çəkilib. Çünki son nəticədə prezidentin simasında ölkədə “tək adam hakimiyyəti” bərqərar ola bilər.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 724
Analiz
Xəbərlər
-
Şirvan-Salyan Regional Təhsil İdarəsinin müdiri barəsində cərimə protokolu tərtib edilib - FOTO
-
Arxektura komitəsində “göydələn biznesi“ - Ramin Abdullayev hər ay onlarla mənzilə necə sahiblənir?
-
“İranda etnik azərbaycanlılar ayrı-seçkiliyə məruz qalır“ - Dövlət Departamenti
-
Bəzi bölgələrə yağış, Şahdağa sulu qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Qərb ölkələrində “Çin casusu” xofu: Beş nəfər həbs olundu
-
Həyət evlərinin satışında yaranan durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Ərli qadınla subay oğlanın şok hərəkəti: - “Rayona getdik, kənddə axşam...“
-
Kanalizasiya suyu aylardır küçəyə axır - ŞİKAYƏT + VİDEO
-
Son günlər turşulardan zəhərlənmə halları artıb: SƏBƏB NƏDİR?
-
Dünyada müdafiə xərcləri tarixi rekord həddə çatıb - SİYAHI
-
Lətifənin fərqli tərzi - Fotolar
-
Ev telefonlarına olan tələbat niyə azalıb? - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyevin Rusiyaya işgüzar səfəri başa çatıb
-
Müdirə salam vermədi, işdən qovuldu - Azərbaycanda ilginc hadisə
-
“Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi” - Putin
-
Ali məktəbləri bitirən tələbələr işə təyinat ala biləcəklər? - VİDEO
-
Kanalizasiya xətlərinin tez-tez tıxanmasına səbəb nədir? - VİDEO
-
Şagirdlər daha ev tapşırığı etməyəcəklər? - Nazirlikdən açıqlama
-
“Vladimir Putin və Heydər Əliyev iki ölkə arasında dostluq münasibətlərinin əsasını qoyublar” - İlham Əliyev
-
Hakimlərə etirazı rədd edildi - İndi də prokurordan narazıdır
-
İlham Əliyev və Vladimir Putinin BAM veteranları ilə görüşü olub - FOTO/VİDEO
-
“BAM XXI əsr üçün qlobal siyasəti müəyyən edir“ - Vladimir Putin
-
Astarada xarabalıqdan betər tibb məntəqəsi - VİDEO
-
İranda Rusiyanın kredit kartları işləyəcək - FOTO
-
“Əli Kərimli, artıq kənara çəkilməlisiniz“ - Deputatdan ÇAĞIRIŞ
-
Bu universitetdə tələbələrin təhsilhaqqı mənimsənilib - TƏFƏRRÜAT
-
“AccessBank” 126 milyon manatdan çox - ZƏRƏRDƏ
-
Quşçularla deputat arasında qalmaqal: Toyuqlar dərmanla şişirdilir?
-
Peskov sülhməramlıların Qarabağdan çıxarılmasının səbəbini AÇIQLADI
-
Bərdə sakinlərini dəhşətə salan hadisə: İlanlar evlərə hücum etdi - VİDEO
-
Taksi qiymətlərində artım var: Səbəb nədir?
-
Müəllimlərin nəzərinə: Növbəti vakansiya seçimi başlayır
-
Hansı bankda əhalinin nə qədər əmanəti var? – Tam siyahı
-
Bəzi rayonlarda leysan yağıb, dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
“Rusiya ilə əlaqələrimizin inkişafından çox razıyıq” - İlham Əliyev
-
MEDİA sosial şəbəkə istifadəçilərini məsuliyyətli olmağa çağırıb - Diqqət!
-
“Heydər Əliyev BAM layihənin icrasında böyük rol oynayıb” - Putin
-
Gürcüstandan Azərbaycana xırdabuynuzlu heyvan idxalı dayandırıldı – Rəsmi
-
Konduktorluq edən qız necə millinin kapitanı oldu? - VİDEO
-
“Azərbaycanla Rusiya arasında ticarət dövriyyəsi 4 milyard dollara çatıb“ - Putin
-
Maşınların qarşısını kəsib sürücülərə silah tuşlayan şəxs kimdir? - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - VİDEO/FOTO
-
Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxılıb - Məhkəmədən qərar
-
İrana məxsus qayıq Azərbaycan sərhədini pozub - Saxlanılanlar var
-
Sülhməramlılar Xocalıdakı dislokasiya yerini tərk edir - VİDEO
-
“Birləşmiş Ştatlar 170 milyon amerikalının söz azadlığını tapdalayır” - “TikTok”
-
Tibb Universiteti Stomatoloji Klinikada müəmmalı təmir işləri aparır – Nə qalib şirkət bəllidi, nə də ayrılan vəsait
-
Azərbaycan Rusiyanın böyük dostudur - Peskov
-
Yasamalda dörd kiloqram narkotik ələ keçirilib - FOTO/VİDEO
-
Magistraturaya qəbul imtahanı keçiriləcək – Bu tarixdə
-
Rüşvət almaqda ittiham olunan sabiq hakimin cinayət işi - Beş vəkil müdafiə edir
-
Bir milyondan çox aksizsiz siqaret aşkar edilərək götürülüb - FOTO
-
Rusiya hərbi bazası Ermənistandan çıxarılır? - Kremldən açıqlama
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Azərbaycanda bu məhsullar ucuzlaşacaq - AÇIQLAMA
-
“Bu aylarda çox şey dəyişə bilər“ - KTMT-nin baş katibi
-
Ermənistanda rusları hindular əvəz edir - ŞOK MƏLUMAT
-
Ərəblər məni pulla almışdılar - Samirə Yusifqızı
-
Rusiyadan 75 qəpiyə gətirilən “qreçka” marketlərdə 3 manata satılır – Rəsmi
-
MN-də 143 milyonluq mənimsəmə: “Pulların vaxtında ödənilməsi üçün “otkat” verirdik”
-
Bu xanıma yüksək vəzifə verildi - FOTO
-
Prezident İlham Əliyev Rusiyada səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
9 və 28 mayda ardıcıl qeyri iş günləri olacaq: Əmək Məcəlləsi nə deyir?
-
Yeni fırıldaq sxemi - Telegram hesabları necə oğurlayırlar...
-
Çiyələk və qaragilə ilə bağlı araşdırma: İnsan orqanizmini nələrdən qoruyur?
-
HHM bölmələrimiz döyüş atışlı taktiki təlim icra edib - VİDEO
-
Nazirdən yüksək vəzifəyə təyinat - FOTO
-
Ağdaşda internet xətlərinə qənim kəsilənlər tutuldular - FOTO
-
Rayonlarda torpaq almaq neçəyə başa gəlir? - ARAŞDIRMA
-
Neçə yerdə işləyə bilərik? - VİDEO
-
Yeni virus pandemiyaya səbəb ola bilər - TƏHLÜKƏ
-
Məcnun Məmmədov Ağstafada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Gürcüstanın avtomobil bazarındakı durğunluq Azərbaycana təsir edə bilərmi? - VİDEO
-
“Yollara görə maşın hər gün ustadadır” - VİDEO
-
Şirkətlər tikinti materiallarını sığortalamaqda niyə maraqlı deyillər? - ARAŞDIRMA
-
“ABŞ Ukraynaya “ATACMS” taktiki raketləri verə bilər” - Senator Uorner
-
Bəyan edilməyən telefonlara görə cərimələnə bilərsiniz - VİDEO
-
Xalq artistinin sinə dekoltesi gündəm oldu - VİDEO
-
“Liverpul“la fəxr edirəm“ - Pep Qvardiola
-
Azərbaycanda yenidən zəlzələ ola bilərmi? - RƏSMİ
-
Yollar Zəngəzura aparır - VİDEO
-
Meteohəssas insanlarda narahatlıq hissi yarana bilər - Sabahın havası
-
Əhaliyə ən çox hansı banklar kredit verib? – Tam siyahı
-
Türkiyədən Azərbaycana gələn mallar ucuzlaşacaq? - VİDEO
-
Aygün və Namiq toyda hərəkətləri ilə diqqət çəkdilər - VİDEO
-
Fransa şəhər meri nasist salamı verdi - VİDEO
-
“İsrail HƏMAS-a təzyiqi artıracaq” - Benyamin Netanyahu
-
Azərbaycanda un 30% ucuzlaşdığı halda, çörək niyə 11% ucuzlaşıb? – Rəsmi rəqəmlər
-
Vəfat edənlərin yığılan pullarının taleyi necə olacaq? - ARAŞDIRMA
-
Erməni postları sökülür - Qazaxın işğaldan azad edilən kəndlərindən görüntülər
-
Tarixin ən davamlı avtomobilləri - SİYAHI
-
Ukrayna Rusiyanın böyük hücumuna hazırlaşır - Zelenski qələbəyə inanır
-
Dövlət Xidməti Komitənin tenderini ləğv etdi – Səbəb bilinmir
-
Roza toy qiymətini açıqladı - 5-12 min manat (VİDEO)
-
ABŞ “son ukraynalıya qədər döyüş“ə məcbur edir - Volodin
-
Dumana görə bəzi yollarda görmə məsafəsi məhdudlaşacaq - Xəbərdarlıq
-
Ermənilər Qazaxın 4 kəndinə gedən yolu bağladılar – Video
-
“İŞİD-lə əlaqəsi olan 36 şübhəli saxlanılıb“ - Türkiyə DİN
-
Qazaxıstanda daşqınlar: Doqquz minə yaxın şəxs evinə qayda bilmir
-
Hədəfə doğru növbəti addım: Kremlin dəyişən baxışı - TƏHLİL
-
Ərdoğan İraqa səfər edəcək: 30-a yaxın sənəd imzalanacaq
-
Bakıdan sonra ən çox fərdi sahibkar hansı regiondadır? - SİYAHI
-
“Ukrayna münaqişəsindən çıxış yolu yoxdur” - İlon Mask
-
Azərbaycanda hotellər bahalaşdı - VİDEO
-
Bugünkü imtahanda nəzarətçi köçürməyə şərait yaradıb – Rəsmi
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim edib - VİDEO
-
“Vaşinqton Kiyevə yardımla bağlı qəti cavab alacaq” - Mariya Zaxarova
-
“Qobu park 3” yaşayış kompleksində binalar əyildi – VİDEO
-
İstehsalın idxalı üstələdiyi sahə: Qiymətə təsir edən səbəblər
-
Azərbaycanda bu məhsul kəskin ucuzlaşdı - VİDEO
-
“Türkiyə Qəzza üçün qarant ölkə olmalıdır” - İsmayıl Haniyə
-
Kondisioner alarkən nələrə diqqət etməliyik? - VİDEO
-
İran-İsrail qarşıdurması: Yeni dünya müharibəsi realdırmı?
-
Zakir Həsənov azad edilmiş ərazilərə dair göstərişlər verdi - FOTO/VİDEO
-
Tayvan sahilləri silkələndi: Sunami təhlükəsi varmı?
-
Azərbaycanda 31 dərəcə isti olub - FAKTİKİ HAVA
-
Avropa tənəzzüldədir, ona görə də... - Orban
-
Leyla Əliyeva Azərbaycan Autizm Assosiasiyasının idmançı uşaqları ilə görüşüb - FOTO
-
Ərdoğanın bənzətməsi Fələstin xalqı üçün qürur mənbəyidir - HƏMAS lideri
TOP 10
ARXİV