Duyu bütünləmə dərs müalicəsi əsasən autizmli və inkişaf geriliyi olan uşaqlarda daha böyük təsirə malikdir. İnkşaf geriliyi uşaqlarla körpə yaşlarından Duyu bütünləmə dərs-müalicəsi ilə məsğul olduqda onlarda autizm riskini azaldir və zamanla hətta autizmi bitirədə bilir. 

Ancaq təəssüf ki, ölkəmizdə bir çox uşaq mərkəzlərində duyu bütünləmə dərs-müalicəsi adı altında müalicəvi idman, təməl idman bacarqıları dərsləri keçirilir ki, buda duyu bütünləmədən tamamilə fərqlənir. Məhz valideynlərin buna diqqət etməsi vacib şərtdir.

 

Ölkəmizə ilk olaraq duyu bütünləmə dərs-müalicəsini gətirən, Qüsursuz Nitq Mərkəzinin mütəxəsisi İlkin Alizadə bildirir ki, Amerika və Avropa ölkələrində inkişaf geriliyi və autizimli uşaqların müalicəsində duyu bütünləmə dərs-müalicəsi mütləq tətbiq edilir. Duyu bütünləmə dərs-müalicəsi tibbi elmində sensor inteqrasiya terapiyası və onun tətbiqi adlanır. 

Həssas inteqrasiya müalicəsində əsli olan kimi; uşağın hiss problemlərinin aradan qaldırılması, nevroloji səviyyədə beynin daimi inkişafını təmin edən beyin plastikliyi.

Müalicə seanslarının əvvəlində ətraflı bir qiymətləndirmə aparılır və sensor profil müəyyən edilir və uşağın problem yaşadığı sahələr müəyyənləşdirilir. Problemli ərazilərdəki pozğunluğun gündəlik həyatda necə əks olunduğu, ailədən ətraflı məlumat alındığı və müvafiq terapiya proqramının tərtib edildiyi müşahidə olunur. Müalicə zamanı ailə prosesin ən vacib hissəsidir və terapevt və ailə uşaq daxil olmaqla bir komanda şəklində birlikdə işləməlidirlər.

Müalicə prosesində, standart müalicələrdən fərqli olaraq uşağın duyusal ehtiyyaclari nəzərə alınır və ailəyə uşağın nəyə ehtiyac olduğunu başa düşmək üçün təhsil verilir. 

İlkin Alizadə qeyd edir ki, yadda saxlamaq lazım olan ən vacib məqam, müalicələrə qatılan uşağın fərdi olması və heç vaxt standartlaşdırıla bilməməsidir. Müalicələr uşağa və ehtiyaclarına yönəldilir. 

Müalicə zamanı uşağı yaxşı hiss etmək, ünsiyyət qurmaq, fikir istehsal etmək, həll yolları tapmaq, qurulmuş bir mühitdə oyun təsəvvür etmək və iştirak etmək təmin edilir.

Duyu bütülənmə dərs-müalicəsi zamanı uşaq sadəcə terapevt ilə oynayır və öz daxili motivasiya ilə sinir sistemini inkişaf etdirməyə istiqamətləndirir. Bu səbəbdən, sensor inteqrasiya terapiyası yalnız peşəkar bir fizioterapevt və ya ergoterapist tərəfindən peşəkar şəkildə həyata keçirilməlidir.

Müalicəni həyata keçirən terapevt üçün uşağın daxili motivasiyasını artırmaq və müalicə prosesini ən sürətli və effektiv şəkildə inkişaf etdirmək üçün xarici tənzimləmə və müdaxilələr etmək üçün təchiz edilmiş və təcrübəli olması vacibdir.

Qeyd edək ki, mütəxəsis İlkin Alizadə ölkəmizdə 2015-ci ildən duyu bütünləmə dərs-müalicəsi ilə məşğuldur. Duyu bütünləmə dərs-müalicəsi ilə bağlı Türkiyədə təhsil alan İlkin Alizadə bu sahənin incəliklərini əldə edib. Türkiyədə təhsilini başa vurduqdan sonra hər il, ildə 3 dəfə olmaqla uşaq psixologiyasi ve duyu dəngə bütünləşməsi üzrə Praxis Motor terapiyasına da sahiblənmişdir.  (İlkin Alizade - instagram.com) 

Duyu bütünləmə dərs-müalicəsi ilə ölkəmizdə xeyli sayda autizm və inkşaf geriliyi uşaqların sağalmasında xidmətləri olan İlkin Alizadə 2018-ci ilin aprel ayında dünya duyu bütünləmə konfransında Azərbaycanı təmsil edib. O, həmçinin Jean Ayrensin A -Class terapiyasını mükəmməl öyrəndiyi üçün dünyaca məşhur terapist Susanne Smith Roleye tərəfindən Coliforniya universtetinin resmi sertifikatı ilə təltif edilmişdir. 

Bildirək ki, duyu-bütünləmə dərs-müalicəsini Amerikada ergoterapist A.Jean Ayres inkişaf etdirmişdir. O, duyu bütünləmə terapiyasının təməlini qoyan vəsait və texnikaların tətbiqinə töhvələr vermişdir. Bu yeni terapiya modeli, uşaqlardakı duyğusal və motor çətinlikləri müalicə (terapiya) edən erqoterapistlərin pasientə baxış şəklini dəyişdirmişdir.