|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
Avrasiya mifi dağılır... - Qazaxıstana Rusiyanın müdaxiləsinin mənfi nəticələri qaçılmaz olacaq
Tarix 16.01.22, 22:30 |
|
Qazaxıstanda baş verənlər bu ölkəni Mərkəzi Asiyanın lider dövləti statusundan məhrum etdi. “Rosbalt” yazır ki, Rusiyanın müdaxiləsi zəruri olsa da, bunun mənfi nəticələri qaçılmaz olacaq.
Mərkəzi Asiyada iqtisadi və siyasi cəhətdən dominant, lider ölkə statusuna malik Qazaxıstanda baş verənlər dünya mediasının prioritet mövzusu kimi qalır.
Sual olunur - necə oldu ki, sabit ölkə statusuna malik Qazaxıstan yüzlərlə insanın ölümü ilə nəticələnən qanlı hadisələrə meydan oldu? Axı belə götürəndə hakimiyyət ilk gündən etirazçıların qarşısında geri çəkilmişdi. Kütlə və onu idarə edənlər isə güzəştlərin müqabilində nəinki geri çəkildi, əksinə, daha da sərt formada aqressiv hərəkətlərini davam etdirdi. Bunlar dünya mediasının ən çox diqqət və analiz etdiyi məsələlər sırasındadır. Ortada nə müşahidə edirik? İtirilən imic, dəyən yüz milyonlarla dollar ziyan və ən əsası, yüzlərlə insan ölümü.
Mövzu ilə bağlı “Kaspi” qəzetinin yazısını təqdim edirik:
Sifarişçi elan olunmadı
Qazaxıstanın gərgin günləri hələ qabaqdadır desək, yanılmarıq. İndi üç fakt gün kimi aydındır.
Birincisi, Qazaxıstan Mərkəzi Asiyada lider dövlət statusunu itirdi.
İkincisi, ölkədə konstitusion qayda-qanunu uzunmüddətli perspektivdə qoruyub saxlamaq mümkün olmayacaq. Və nəhayət, baş verən faciənin sifarişçisi elan olunmadı.
Belə görünür, onu hələ elan etmək təhlükəlidir. O ki qaldı Rusiyanın bu prosesdən qalib çıxdığını düşünənlərə - bununla birmənalı razılaşmaq olmaz. “Rosbalt” yazır ki, Rusiyanın bu addımı ilə reallaşması əvvəl mümkün görünən Avrasiya mifi çökmüş olacaq. Vahid Avrasiya ailəsi mifinin ciddi çat verdiyini qeyd edən nəşr yazır ki, Qazaxıstana Rusiyanın müdaxiləsi zəruri olsa da, bunun mənfi nəticələri qaçılmaz olacaq.
Gərginlik qaçılmaz idi?
Sabiq prezident Nursultan Nazarbayevin liderliyi ilə ölkənin çoxqütblü siyasət yürütməsi, beynəlxalq təşkilatlarla sıx əməkdaşlığı, latın əlifbasına keçidlə bağlı islahatlar fövqəlqonşusu Rusiyada qıcıq yaradırdı. “Kaspi” qəzetində dərc olunan yazılarda bunu dəfələrlə qeyd etmişik.
İstər Rusiyanın rəhbərliyi, istərsə də deputatları, siyasi partiya liderləri mütəmadi olaraq Qazaxıstan xalqının dövlətçiliyinin olmadığını bildirirdilər. Baş verən son qanlı hadisələr də onlar üçün göydəndüşmə oldu. Düzdür, indi Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) qüvvələrinin sabitlik yarandıqdan sonra geri dönəcəyi bildirilir, lakin KTMT xofu hələ uzun müddət qazaxların beynindən çıxmayacaq.
Təzadlı fikirlər
Maraqlıdır ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) lazım olduğu qədər Qazaxıstanda qalacağı barədə səsləndirdiyi fikrin ardınca, Qazaxıstan prezidenti Kasım-Jomart Tokayev qoşunların 10 günə çıxarılacağını deməsi, təzad yaradıb.
Bəziləri hesab edir ki, KTMT-nin Qazaxıstandan çıxması ilə bağlı veriləcək hüquqi qərar nə bu quruma, nə də Rusiyaya məxsusdur. Hesab olunur ki, Qazaxıstanda nisbi sakitlik hökm sürsə də, sabitlikdən danışmaq hələ çox tezdir. Böyük ehtimalla, bu, o qədər də asan olmayacaq.
Tokayev hakimiyyəti yaxın perspektivdə indi buraxdığı ciddi siyasi-hüquqi səhvlərin doğuracağı nəticələrlə qarşılaşmaq məcburiyyətində qalacaq. Yanvarın 14-də yayılan məlumatda bildirildi ki, Ermənistan, Qırğızıstan və Tacikistanın KTMT-nin sülhməramlı kontingentinə məxsus hərbi qüvvələri Qazaxıstanı tərk edib.
Qərbin reaksiyası
Qərbdən reaksiyalara gəldikdə, bunlar gözlənildiyi kimi, anti-Rusiya və Tokayevi tənqid üzərində qurulub. Məsələn, ABŞ-ın Qazaxıstandakı keçmiş səfiri Uilyam Kurtni hesab edir ki, qazax xalqı baş verənlərin daxili siyasi mübarizə olduğunu, “xaricdə təlim keçmiş terrorçu bandalar” tərəfindən “aqressiya aktı” olmadığını bilir.
Onun qənaətincə, Rusiyanın Qazaxıstana hərbi müdaxiləsi əhalini ona yadlaşdıracaq: “Bu müdaxilə iki ölkənin otuz illik dostluq münasibətlərinə zərbə vura bilər”.
Harvard Universitetinin Rusiya və Avrasiya Araşdırmaları üzrə Davis Mərkəzində çalışan qazaxıstanlı Nargis Kasenova isə Tokayevin KTMT-yə müraciətini onun legitimlik qazanmaq şansına zərbə vuracaq “dəhşətli qərar” adlandırıb. Tokayevin KTMT-yə müraciətinin Mərkəzi Asiyada digər dövlətlər üçün presedent yaratdığını da iddia edənlər var.
Nazarbayev erasının sonu?
Bəs eks-prezident Nursultan Nazarbayevin gələcək taleyi necə olacaq? Müasir Qazaxıstanın memarı hesab edilən Nazarbayev türk dünyasının birliyi uğrunda mübarizə aparan lider kimi qəbul edilir. Düzdür, liderə qiymət vermək qazax xalqının öz işidir. Lakin həqiqət və reallıq ortadadır. Açıq görünür ki, Nazarbayev erasını, onun təsir imkanlarını tamamilə bitirmək üçün düyməyə basılıb.
Buna nail olsalar, Nursultan Nazarbayevdən əl çəkməyəcəklər. Onun və ailəsinin daha ağır məhrumiyyətlərlə üz-üzə qoyulmasına çalışacaqlar. Elə Tokayev də son çıxışında buna toxunub. Maraqlıdır ki, Lukaşenko ilə dəfələrlə danışan Nazarbayevin Putinlə bir dəfə də olsun kontakta girməməsi sual doğurur.
Növbədə Özbəkistandır?
Qazaxıstandan sonra növbənin Özbəkistana çatacağını söyləmək isə bir qədər inandırıcı görünmür. Düzdür, Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko bildirib ki, Özbəkistan dərs çıxarmalıdır, məlumatımıza görə onların (terrorçuların) baxışları ora yönəlib. Putin də Qazaxıstanda baş verənləri “beynəlxalq terrorizmlə” əlaqələndirib. Bu, KTMT-nin müdaxiləsini legitimləşdirməklə yanaşı, region ölkələrini gözləyən “təhlükənin” də elan edilməsidir.
Putin gerçək niyyətini də Lukaşenkonun dili ilə çatdırır. Lakin KTMT-nin Özbəkistana müdaxiləsi mümkün görünmür.
Birincisi, Özbəkistan 2012-ci ildə KTMT-də fəaliyyətini dayandırıb, Avrasiya İqtisadi İttifaqında müşahidəçi statusda təmsil olunsa da, Nazarbayev Qazaxıstanından daha müstəqil xəttə malikdir.
İkincisi, Qazaxıstan ssenarisini Özbəkistanda həyata keçirmək həm də ona görə çətindir ki, burada rus əhalinin sayı azdır. Ola bilsin, Əfqanıstanda fəaliyyət göstərən ekstremist Özbəkistan İslam Hərəkatı qabardılsın...
Xəbərin oxunma sayı : 961
Analiz
Xəbərlər
-
Aygün Kazımova ilə Namiq yenidən məşhur dueti oxudu - VİDEO
-
Qurban Qurbanov hərəkətlərinə fikir verməyən futbolçunu CƏRİMƏLƏDİ
-
DİN vətəndaşlara müraciət edib - “Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın”
-
Pensiya və müavinətlər artırıla bilər - VİDEO
-
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarına həsr edilən “Xüsusi Xidmət” sənədli filmi - VİDEO
-
Quzu ətindən baha olan göbələk növü - VİDEO
-
“Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır“ - Ukraynalı deputat
-
Şokoladın qiyməti dəyişəcək? - VİDEO
-
Nazir üç universitetə yeni prorektorlar təyin etdi - FOTO
-
Ramazanın 19-cu gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Ermənistan Rusiya ilə münasibətləri uçuruma aparır” - Lavrov
-
Təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı tədbir keçirildi - FOTOLAR
-
Nağdsız ödənişdən yayınanlar barəsində tədbir görüləcəkmi? - Ekspertlər danışır...
-
7-8 il əzab verdiyi arvadı gözünü itirib... - TƏFƏRRÜAT
-
“OMİD” 10 min manatədək cərimə oluna bilər – Məhkəmə davam edir
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Bu şəxslərin evləri təmir olunacaq: yarım milyon ayrıldı
-
Ramiz Mehdiyev məhkəmə qarşısında - Onu hansı cəza gözləyir?
-
Himayədar ailə olmaq istəyənlərin nəzərinə - Güzəşt tətbiq ediləcək
-
Taksilərlə bağlı yeni tələblər müəyyənləşdi - Nələr məcburi olacaq?
-
Azərbaycanda sahə rəisi həmkəndlisini niyə güllələyib? - TƏFƏRRÜAT
-
Küçəni zibilləyənlərə qarşı nə tədbir görüləcək? - Gəncədə zibilxanaya çevrilən ərazi + VİDEO
-
Paşinyan hökuməti separatçıları küncə sıxışdırır: Bütün ofisləri bağlanacaq
-
Daxili işlər naziri Şamaxı rayonunda vətəndaş qəbulu və sıra baxışı keçirib - FOTO/VİDEO
-
Məktəb və musiqi kolleci niyə birləşdirildi? - VİDEO
-
Taleh Qaraşovun qardaşı oğluna hökm oxundu - Atasını öldürmüşdü
-
Azərbaycanda taksilər bu rənglərdə olacaq - Qərar verildi
-
Dövlət Xidmətindən xəbərdarlıq - Bu mesajlar telefonunuza gəlirsə...
-
Çingizi arvadı ifşa edibmiş - Mərhum nazirin oğlu da dindirilib
-
Tramp İncil satmağa başladı - VİDEO
-
Naxçıvanda nəqliyyat problemi necə həll ediləcək? - VİDEO
-
Ödənişli yollara görə ödənilən vəsaitin bölgüsü qaydası hazırlanacaq - FƏRMAN
-
Bakıda İran vətəndaşına hökm oxundu - Casusluğa görə
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın “hökuməti”ni tanımır” - Paşinyan
-
Yeni qərar kredit faizlərini endirəcək? - AÇIQLAMA
-
“KTMT üzvləri su uğrunda münaqişələrlə üzləşə bilər“ - Baş katib
-
İsveçrədən Azərbaycana 105 min manata 4 ədəd qol saatı gətiriblər - TƏFƏRRÜAT
-
“Telegram“ getdikcə terrorçuların əlində alətə çevrilir“ - Kreml
-
“Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verildi – İki rəis vəzifədən kənarlaşdırıldı
-
“Vətəndaşlarımız Rusiyada terrora cəlb edilir“ - Qırğızıstanın əmək nazirliyi
-
Ombudsman Xankəndidə erməniəsilli sakinlərlə görüşüb
-
Bakıda 17, bölgələrdə 20 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Diri atı 340 manata Qazaxıstana satıb, kiloqramı 2,9 manata Qazaxıstandan at əti alırıq – RƏSMİ
-
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edildi - Yeni təyinat
-
Mərkəzi Bank dollara tələbin artmasının səbəblərini AÇIQLADI
-
“İrəvan bizim işimizdə iştirak etmir“ - KTMT-nin Baş katibi
-
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
-
YAP qarşıdakı seçkidə bu deputatlardan imtina edəcək? - SİYAHI
-
Uşaq bağçalarında müdir vəzifəsinə qəbulun test mərhələsinin vaxtı AÇIQLANDI
-
Daşaltıda itkin düşmüş daha 73 nəfərin adı açıqlanacaq - Əli Nağıyev
-
Azərbaycanda işığın qiyməti ucuzlaşa bilər - VİDEO
-
Cəhri-Buzqov avtomobil yolunda qaya uçqunu baş verdi - VİDEO
-
DTX 27 dövlətə xəyanət işinin ibtidai istintaqını aparıb - Əli Nağıyev açıqladı
-
Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanları 105 yaşında - VİDEO
-
“Rusiya “Crocus”da terrorun hazırlandığını hələ fevraldan bilirdi“ - Budanov
-
Qadın sevgilisinə yazdığı mesajı oğluna göndərdi - Ucar rayonunda dəhşətli cinayət
-
Fransada həyəcan təbili: Silah ehtiyatı azalır
-
Boşanma zamanı əmlakın bölünməsi ilə bağlı yenilik: Qeydiyyatsız tikililərlə bağlı qərar - VİDEO
-
Canlı yayım açıb dərman tövsiyə edən əczaçıları hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Lalə Məmmədovadan cazibədar - Fotosessiya
-
“Yəqin ki, yığmadan gedəcəkdim“ - Messi açıqladı
-
Hikmət Hacıyev NATO-nun eks-baş katibi barədə: “Hesabatına ödənişi əlavə etməyi unudub”
-
Tikinti materialları bazarında son vəziyyət: Hansı məhsullar ucuzlaşdı?
-
Bakıda və üç rayonda qazın verilişində məhdudiyyət olacaq - Xəbərdarlıq
-
Rusiya Xarkovun yaşayış massivinə zərbə endirib - Ölən və yaralananlar var
-
Həcc üçün ayrılan kvotanın yarısından çoxu dolub - RƏSMİ
-
Sabiq milli təhlükəsizlik naziri VƏFAT ETDİ
-
“55 min manat ver, övladının maddəsini dəyişdirib azadlığa buraxdırım” - Məhkəmə
-
“ABŞ-ni yenidən dua oxumağa məcbur etməliyik” - Tramp
-
“Fransa Azərbaycanla Ermənistan arasında razılaşmaların həyata keçirilməsinə mane olur” - Zaxarova
-
Ramazan ayının 18-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
“Qərbi ərköyün övladına qarşı təzyiqləri artırmaq lazımdır” - Ərdoğan
-
Azərbaycan hotelləri Novruz bayramından necə çıxıblar? - ARAŞDIRMA
-
Şəhid bacısı sektor müdiri TƏYİN EDİLDİ
-
Xristianlıqla İslamı üz-üzə qoymaq istəyirlər - Kirill
-
Yüzə yaxın ailə təhlükədə: Zaqataladakı qəzalı körpü niyə təmir edilmir? - VİDEO
-
“Düzəltdiyim dəmiri silah üçün istifadə ediblər“ - “Bravo“da silahlı hücumla bağlı məhkəmə
-
2024-cü ildə bu rektorların səlahiyyət müddəti bitir - SİYAHI
-
Samuxun ötən əsrdən qalma keçilməz yolları - VİDEO
-
Prorektorun qətlini sifariş etməkdə təqsirləndirilənlərə ağır cəza istənildi - MƏHKƏMƏ
-
Bahalaşmanın növbəti dalğası gəlir: Evlərin qiyməti yenə artacaq
-
Məşhur vəkilə qarşı ittiham: 7 min manat pul alıb
-
Qanunsuz evlər yaxın vaxtlarda sənədləşdiriləcək? - AÇIQLAMA
-
Ağalarovun “Crocus City Hall” konsert zalı bankda girov imiş - Yeni DETALLAR
-
“Bahalaşmanı müsbət qarşılamaq lazımdır“ - Deputat
-
“Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişinin prinsipləri razılaşdırılıb“ - Paşinyan
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Ukraynada rusiyalı agentlər ifşa edildilər - FOTO
-
Onlayn satılan saç serumları hansı xəstəliklərə səbəb olur? - VİDEO
-
Mərkəzi Bank Hökumət Ödəniş Portalını niyə ləğv edib? – “Ən çox zərbə mikrosahibkarlara dəyir...”
-
“Rusiyada baş verən terror aktını hər gün Türkiyədə törətmək istəyənlər var“ - Ərdoğan
-
Jurnalistlərin bitirdiyi gömrük polkovniki – Onu Bakıdan qardaşları ilə birlikdə aparıblar
-
Kolleclərə qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
Dəmiryol Vağzalının qarşısında bir sutka parkinqin qiyməti 30 manat olacaq – Tariflər
-
Bakıda qəribə hadisə: Özünün xəbəri olmadan işə götürüldü - VİDEO
-
“Gənclik Mall”da autizmli gəncin döyülməsini ört-basdır etməyə çalışıblar? – FOTO
-
“Dünyanın gələcəyi Çin-ABŞ münasibətlərindən asılıdır“ - Si Cinpin
-
Elçin Babayev yenidən BDU-nun rektoru təyin edildi - Sərəncam
-
“Traktor” komandasının azarkeşləri yeni şüar təqdim ediblər - VİDEO
-
Bakıda 18 dərəcə isti, dağlarda 7 dərəcə şaxta olacaq - Sabahın havası
-
Arıqlamaq üçün istifadə edilən toxumların faydası və zərəri nələrdir? - ARAŞDIRMA
-
Xocalıda kütləvi məzarlıqda qalıqları tapılan şəhid dəfn olundu - FOTO
-
Bakıda qəbiristanlıqda çayxana tikmək istədilər-VİDEO
-
Yeraltı dayanacaqlarda kəskin qiymət artımının səbəbi nədir? - AÇIQLAMA
-
“Azərbaycanda varlıların işğal etdikləri torpaqlar var”: Komitə sədrindən açıqlama
-
Binəqədidə binanın zirzəmisi su ilə dolub: Təhlükəli vəziyyət yaranıb - VİDEO
-
Mərkəzi Bank növbəti faiz qərarını açıqlayacaq - Tarix bəlli oldu
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşüb - FOTOLAR + VİDEO
-
Bakıda evə neft axır - VİDEO
-
Mənzil alışında yeniliklər - Nələr dəyişəcək?
-
“Serbiya tezliklə çox böyük təhlükə ilə üzləşəcək“ - Vuçiç
-
Qəbiristanlıqlar hasarlanır və zəbt edilir - VİDEO
-
Bayram günlərində yüzlərlə şəxs xəstəxanaya yerləşdirilib - RƏSMİ
-
Müdafiə Nazirliyindən 30 yaşınadək hərbi vəzifəlilərə müraciət - VİDEO
-
Pakistanda terror hücumu nəticəsində çinlilər həlak oldular - FOTO
-
Bəzi yerlərə yağış və qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Sumqayıtda Musiqi Kolleci köçürülür: Valideynlər nədən narazıdırlar? - VİDEO
-
Qırğızıstanın sabiq vəzifəli şəxsi Azərbaycanda həbs edildi - VİDEO
-
“Aİ və ABŞ-nin açıqlamaları qərəzli xarakter daşıyır” - Azərbaycan XİN
-
Güney Azərbaycanın incisindən yeni görüntülər - VİDEO
TOP 10
ARXİV