|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
Məzhəb qarşıdurmasında lokallıqdan qloballığa:Türkiyə-İran müharibəsi gözlənilir
Tarix 04.04.17, 3:09 |
|
"Türkiyə regionda əhəmiyyətli rolu olan güclü ölkədir. İranın da regionda ciddi nüfuzu var. Əgər bu iki ölkə arasında qarşıdurma yaranarsa, ən çox əziyyət çəkəcək dövlətlərin başında İraq gələcək. Çünki İraq istəsə də, istəməsə də, bu cəbhələşmənin ön planında yer alacaq”.
Strateq.az xəbər verir ki, bunu İraqın baş naziri Heydər İbadi bildirib.
O, ABŞ Dövlət Departamenti tərəfindən dəstəklənən “Azadlıq” radiostansiyasının ərəbcə redaksiyasına (“əl-Hürrə”) açıqlamasında onu da qeyd edib ki, ölkəsi ehtimal olunan bu qarşıdurmada tərəfsizliyini qorumağa çalışacaq:
“Türkiyə ilə İran arasında baş verməsi gözlənilən regional müharibənin ortasında sıxışıb qalmamalıyıq. Ortaya çıxacaq olan bu cür mübarizədə İraq öz tərəfsizliyini qorumalıdır”.
İnsafən, Heydər İbadinin bu əndişəsi əsassız deyil. ABŞ Dövlət katibi Reks Tillersonun son Ankara səfərində dilə gətirdiyi bir ifadə Yaxın Şərqdə məzhəb qarşıdurmalarının növbəti mərhələyə-lokallıqdan qloballığa keçəcəyindən xəbər verir. Yeni mərhələnin ən ciddi qarşıdurması isə Türkiyə və İran arasında çıxacağı ehtimal edilən müharibə ola bilər. Təsadüfi deyil ki, Tillerson da Türkiyənin Xarici İşlər naziri Mövlud Çavuşoğluyla görüşündən sonra keçirilən mətbuat konfransında istər Vaşinqtonun, istərsə də Ankaranın regionda öz nüfuz dairəsini genişləndirən İranın bu addımlarından narahat olduqlarını açıq şəkildə etiraf etmiş və bunun qarşısını almaq üçün əllərindən gələni əsirgəməyəcəklərini bildirmişdi.
Maraqlıdır ki, dövlət katibinin bu sözləri Türkiyədə xüsusi senzuraya məruz qalmış, mətbuat konfransında iştirak edən iqtidaryönümlü media qurumlarının “gözlərindən yayınmışdı”. Həmin fikirləri yalnız “Hürriyyət” qəzetinin rəsmi saytı oxucularıyla bölüşmüş, qısa müddətdən sonra isə o da xəbərin bu hissəsini öz səhifəsindən silinmişdi. Bu fakt iki baş diplomat arasında görüşdə İran məsələsinin əsas müzakirə predmeti olduğunu, Türkiyənin bu xəbərin yayılmasını istəmədiyini göstərir. İstər dövlət katibi Tillersonun mətbuat konfransında dilə gətirdiyi fikirlər, istərsə də elə onun rəhbərlik etdiyi ABŞ Dövlət Departamenti tərəfindən maliyyələşdirilən “əl-Hürra”nın poliqona çevrilə biləcək ölkə rəsmilərindən həmin fikirlərə münasibətlərini soruşması, dolayısıyla, məsələni gündəmdə tutmağa çalışması isə Vaşinqtonun öz niyyətini həyata keçirməkdə israrından xəbər verir.
Heydər İbadi İranla Türkiyə arasında möhtəməl qarşıdurmada İraqın tərəfsiz qalmağa çalışacağını söyləsə də, bunun arzulandığı qədər asan olmayacağı da ortadadır. İranla Türkiyə arasında qarşıdurma baş verəcəksə, hədəf ölkələrdən biri, hətta birincisi elə İraq olacaq. Çünki əhalisinin, hardasa, 65%-i şiə olan İraq hazırda ciddi şəkildə İranın təsiri altındadır. İran İŞİD-ə qarşı mübarizədə ən ciddi fiqur kimi ortaya çıxan Həşdi-Şabi hərbi birliklərini açıq şəkildə himayə edir, maliyyələşdirir, onlara hərbi təlimlər keçir. Bir çox sünni bölgələrinin İŞİD-dən azad olunmasında xüsusi rol oynayan Həşdi-Şabinin bu aktivliyi isə Ankara tərəfindən sərt şəkildə qınanılır, rədd edilir. Bir neçə ay öncə İraq silahlı qüvvələri Mosul əməliyyatına hazırlaşanda Rəcəb Tayib Ərdoğanın göstərdiyi kəskin reaksiya da bu nigarançılığın ifadəsidir. Xatırlayırsınızsa, öz məşhur çıxışında Türkiyə prezidenti Mosul əməliyyatına qoşulan Həşdi Şabini açıq şəkildə təhdid edərək demişdi:
“İndi deyirlər ki 30 min adamla Hasdi-Şabi gəlir. Gəlirsə, gəlsin, gələcəyi varsa, görəcəyi də var”.
Türkiyə prezidenti həmin çıxışında ölkəsinin mütləq Mosulda olacağını, bölgə insanlarını himayə altına alacağımı bildirmiş, və bu mövqeyini məzhəbi amillərlə əsaslandırmışdı: “Mosul ərəb və türkmənlərin yaşadığı, ağırlıqlı olaraq sünnilərdən ibarət bir bölgədir. İndi bizə “burada sünni-şiə müharibəsi olmaması lazımdır”- deyirlər. Bəs sənin “Bağdad” dediyin nədir?-tamamilə şiədən təşəkkül tapan bir ordu. Biz Mosulun taleyini onlaramı ötürəcəyik?”
Ərdoğanın bu sözlərindən açıq-aşkar göründüyü kimi, Ankara hələ 2016-cı ilin payızında İrana bağlı Həşdi-Şabi qüvvələriylə döyüşməyə hazırlaşır, Mosulun işğaldan azad olması əməliyyatlarına şiələrdən ibarət bir qoşunun qatılmasını istəmirdi. Ankaranın bu istiqamətdə atacağı hər hansı addıma isə Tehranın seyrçi qalmayacağı aydındır.
Məsələ burasındadır ki, istər Türkiyənin, istərsə də İranın Mosulda qarşı-qarşıya gəlməsinin özləri baxımından haqlı tərəfi də var. Türkiyə baxımından, Mosulun İraq ordusu və Həşdi Şabi qüvvələri tərəfindən azad olunması həmin ərazidə yaşayan sünni əksəriyyətin həyatını təhlükəyə atır. İran baxımından isə, Mosul bir İraq şəhəridir və Türkiyənin bu proseslərə müdaxilə etməsi əhalisinin böyük əksəriyyəti şiələrdən formalaşan qonşu dövlətin suverenliyini tapdalamaqdır. Hər iki tərəfin öz mübarizələrini haqlı görməsi isə onları qanlı döyüşlərə sürükləyir.
Obama hakimiyyəti dövründə Türkiyəni bu açıq döyüşdən yayındıran səbəblərdən biri xarici dəstəyinin olmaması idi. Başda ABŞ olmaqla Qərb ölkələri Türkiyəni dəstəkləmir, Rusiya isə İran və regionun digər aktyorları ilə birlikdə ittifaq yaratmağa çalışırdı. ABŞ-dan umduğu dəstəyi ala bilmədiyini Ərdoğan da haqqında bəhs etdiyimiz çıxışında açıq şəkildə etiraf edərək, deyirdi: “Amerikalı dostlarımıza həmişə bunu söyləyirik: bizi burada oyuna gətirə bilməzsiniz. Biz sizinlə NATO-da birlikdəyikmi?- birlikdəyik. Sizin İraqla NATO-da ortaqlığınız varmı?- yox. “Əfqanıstan” dediniz, köməyinizə İraqmı gəldi?-biz gəldik. Hələ də orada sizinlə birlikdə mübarizəni biz aparırıq. Yaxşı, burada terror təşkilatlarına qarşı nə üçün birlikdə deyilik? Niyə bizi yox, terror təşkilatlarını yanınıza alırsınız?”
Rusiyanın bu məsələdə mövqeyi isə İran və Türkiyə ilə birlikdə başlatdıqları Astana görüşlərində ortaya çıxdı. Suriyanın Hələb şəhərindən Türkiyə tərəfindən dəstəklənən “mülayim müxaliflərin” sıxışdırılıb çıxarılmasından sonra tərəflər Qazaxıstanın paytaxtı Astanada bir araya gəldilər. ABŞ-ın başı o zaman prezident seçkilərinə qarışdığından Astana sammiti ilk əvvəl olduqca konstruktiv abu-havada keçirdi. Zamanla Tramp hakimiyyəti möhkənlənincə isə hər şey yenidən öz cığırından çıxmağa başladı.
Tramp komandasının aparıcı üzvləri də özlərindən əvvəlki hökumətin İraq və Suriyada çox fürsətləri əldən qaçırtdıqlarını, regionu rəqiblərinə buraxdıqlarını etiraf edirlər. Onların bu mövqeyi Yaxın Şərqdə yenidən insiativi ələ almağa çalışacaqlarını sübut edir. ABŞ-ın yeni hədəflər isə, Ağ evin etiraflarından da göründüyü kimi, Yaxın Şərqdə yaranmış boşluğu dolduran İran və Rusiya olacaq. Tillersonun Ankara səfərində İranla bağlı dilə gətirdiyi sözlər də bunu göstərir.
Regionun iki gücü arasında məzhəb müharibələrinin başlanmasından isə təkcə İraq, yaxud Suriya təsirlənməyəcək. Bu müharibənin bütün İslam coğrafiyasına yayılacağı istina deyil. Təbii ki, hər iki ölkənin arasında yer alan Azərbaycan da məzhəb müharibələrinin qloballaşmasından öz nəsibini ala bilər. Azərbaycan rəsmiləri ölkə üçün əsl təhlükəni məhz bu istiqamətdən gözləməlidirlər.
Heydər Oğuz
Xəbərin oxunma sayı : 436
Analiz
Xəbərlər
-
Novruz bayramının İlaxır çərşənbəsi qeyd olunur
-
Xalq artisti görünüşü ilə təəccübləndirdi - VİDEO
-
Futbolumuzun yeganə xilas yolu - Yalnız o gəlməlidir
-
“Rusiya nüvə tərksilahına dair danışıqlara hazırdır” - Peskov
-
“Məhkumlar soyuq havalarda üst-üstə paltarlar geyiniblər”: Generalın istintaqı bitdi
-
Səfirin qardaşı oğlu yüzlərlə insana qarşı dələduzluq edib: Bulut Bağcı kriptovalyuta işini necə “qurub?”
-
Dərman vasitələrinin farmakonəzarət qaydası ilə bağlı YENİLİK
-
Paytaxtda 600 manata səməni satılır? - VİDEO
-
Sərnişindaşımaya dair müsabiqələrdə iştiraka görə ödəniləcək məbləğlər - SİYAHI
-
Ramazan ayının doqquzuncu gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Dördüncü dəfədir ki, bayram tonqalını azad edilmiş Qarabağda qalayıram” - Prezident
-
AFFA 4 nəfəri futboldan ömürlük uzaqlaşdırdı - RƏSMİ
-
Nura Suridən Xəyyam Nisanov barədə şok sözlər - VİDEO
-
Jurnalsit İstanbul Klinikasını ittiham etdi: “Anamı öldürdülər“
-
Ermənistanın keçmiş müdafiə naziri: “Hindistandan alınan silahlar yararsız vəziyyətdədir”
-
Gürcüstan və Azərbaycan iki müstəqil dövlət kimi daim bir-birinin yanındadır
-
Əfv və amnistiya olacaq! - Hüquq müdafiəçisi tarixi açıqladı
-
Azərbaycanda ilk dəfə cəzaçəkmə müəssisəsində üztanıma sistemi yaradılıb - FOTO
-
“Biz bir daha göstərdik ki, öz yolumuzdan dönməyəcəyik” - İlham Əliyev
-
Zəngilanın bu kəndi yenidən qurulacaq - 1,1 milyon ayrıldı
-
Hikmət Hacıyev Çinə niyə gedib? - TƏHLİL
-
“Azpetrol“ məntəqələrində yolxlama: İnsanların həyatı təhlükəyə atılıb!
-
Yerli və idxal kərə yağları cüzi bahalaşıb – Son qiymətlər
-
Xalası onu təhqir etdiyini deyən müğənnini məhkəməyə verdi: 30 min təzminat istədi
-
Özəl universitetlərdə tibb təhsili bərpa olunacaqmı? - VİDEO
-
Rumıniyada NATO-nun ən böyük hərbi bazası tikilir: Minlərlə hərbçi yerləşdiriləcək
-
“Bu gün Azərbaycan dünyada nadir ölkələrdəndir ki, onun siyasəti tamamilə müstəqildir” - Prezident
-
Adı iki nəfərin ölümündə hallanan məmur 50 min təzminat verib? - “Rang Rover“lə qəza...
-
Sabahın iş günü ilə bağlı RƏSMİ AÇIQLAMA
-
Rusiyada səslərin 100 faizi sayıldı: Putindən mütləq qələbə
-
“Əfsuslar olsun ki, bu, Ermənistana dərs olmadı“ - Azərbaycan lideri
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Strateji əməkdaşlıq və dostluq münasibətləri Azərbaycan ilə Gürcüstan üçün həmişə prioritet olub
-
“Azəriqaz”da Cahid Hüseynov ruzigarı: direktor müavininin bacısı oğlu yeni vəzfəyə təyin edildi
-
Xətai rayonunda saxlanılan narkokuryerlərdə 10 kq marixuana aşkar edilib - VİDEO
-
“İnflyasiya ilə əlaqədar zəruri tədbirlər davam etdiriləcək“ - Nazirlər Kabineti
-
Tenderə nəzarət edən dövlət qurumunun özü qanunsuz tender keçirir? – FOTOFAKT
-
Prezident Azərbaycan xalqını təbrik etdi - MƏTN
-
Dövlət qulluqçusu olmaq istəyənlərin nəzərinə - Nəticələr elan olundu
-
Polis gücləndirilmiş iş rejimində çalışacaq - DİN
-
Azərbaycanda işsizlərin sayı artdı – Son 20 ilin statistikası
-
İkitərəfli əlaqələrin yüksək səviyyədə olmasının əyani təzahürü
-
“Manatın məzənnəsi Mərkəzi Bankdan asılı olacaq“ - Millət vəkili
-
Prezident Xankəndidə Novruz tonqalını alovlandırıb - Xalqı təbrik edib + FOTOLAR
-
Nazirlik “Araz Supermarket”i cərimələdi - Məhsulu üzərində göstərilən qiymətdən baha satıb
-
İşdən çıxarılan Ruslan Əliyev Badamdardakı villasını satışa çıxarıb - FOTOLAR
-
Martın 20-də geomaqnit qasırğası gözlənilir - Xəbərdarlıq
-
NATO-nun baş katibinin Azərbaycana səfəri başa çatdı - FOTO
-
Dünyanın ən isti yeri: burada hətta bakteriyalar belə yaşaya bilməz
-
İlham Əliyev Vladimir Putini təbrik etdi - Prezident seçkisində qələbəsinə görə
-
Xırdalan dairəsində ev adı altında tikilən obyekt restoran kimi fəaliyyət göstərəcək - FOTOLAR
-
“Bakı otis lift“ valyuta vəsaitini xaricdən geri qaytarmayıb - PROTOKOL
-
Füzuli şəhərinə daha 34 ailə yola salınıb - FOTOLAR
-
Azərbaycan dünyanın ən təhlükəsiz ölkələri arasındadır - REYTİNQ
-
Xocalıda kütləvi məzarlıqda qalıqları aşkar edilənlərlə bağlı brifinq keçirilib - VİDEO
-
Hikmət Hacıyev Pakistanın Çindəki səfiri ilə görüşüb - FOTO
-
“Putin prezident seçkilərində qalib gəldi“ - Rusiya MSK
-
Dövlətə məxsus 10 avtomobil hərraca çıxarılır – Qiymətlər 1 300 manatdan başlayır (SİYAHI)
-
Bakıda həll yolunu tapmayan səki problemi - VİDEO
-
Məktəb təhsili əlavə hazırlıqlara sövq edir? - VİDEO
-
Deputat Erkin Qədirlinin köməkçisi ölkədən qaçıb? - İDDİA
-
Əli Əsədovdan qeyri-müntəzəm sərnişin daşınması ilə bağlı QƏRAR
-
“Rusiya ilə NATO arasında müharibə mümkündür“ - Putin
-
Bakıda eyni rayon ərazisində fərqli qiymətə satılan mənzillər - ARAŞDIRMA
-
“Ukrayna üçün hərbçilərin göndərilməsi, silah və sursat təchizatı yoxdur“ - Avstriyanın XİN
-
Novruz Bayramı ərəfəsində Azərbaycana turist axını gözlənilir - VİDEO
-
“Biz onu dəyişmək istəyirdik, amma o, öldü“ - Putin
-
Lənkəranda sərnişin avtobuslarının əksəriyyəti istismara yararsızdır - VİDEO
-
Mehriban Əliyeva Saida Mirziyoyeva ilə sərgi açılışında - FOTOLAR
-
Binəqədidə söküntü problemi: Mənzil sahibləri tikinti şirkəti ilə razılaşmırlar - VİDEO
-
“Rəsmi nikahım yoxdur“ - Vəfa Şərifova
-
“Görsək ki, Azərbaycan futboluna faydası var, lazımi addımı atacağıq” - Qurban Qurbanov
-
“Azərbaycan-NATO tərəfdaşlığının uzun tarixi var“ - Prezident İlham Əliyev
-
Rusiyada prezident seçkisinin ilkin nəticələri: Putin qalib gəlir
-
“Biz sülhə heç vaxt olmadığımız qədər yaxınıq“ - Prezident
-
Gəncə sakinləri mavi yanacaq problemi yaşayırlar - VİDEO
-
Prezidentin NATO-nun Baş katibi ilə şam yeməyi əsnasında geniş tərkibdə görüşü olub - VİDEO
-
Mənzil almaq istəyənlər bankların daxili ipotekasından niyə istifadə edə bilmir? - VİDEO
-
“COP-29 dönüş nöqtəsi olacaq“ - Stoltenberq
-
Dövlət Baxçalı Ərdoğana çağırış etdi - “Ayrıla bilməzsən! Türk millətini yalnız buraxa bilməzsən!
-
Ramazan ayının səkkizinci gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Azərbaycanla Ermənistan arasında dayanıqlı sülhə nail olunacağına ümid edirik“ - NATO-nun Baş katibi
-
Xocavəndin əsrarəngiz Tuğ kəndi: Yeni görüntülər - VİDEO
-
Messi Argentina millisinin qarşıdakı oyunlarını buraxacaq - SƏBƏB
-
Prezident İlham Əliyevin Yens Stoltenberqlə təkbətək görüşü başlayıb - FOTOLAR
-
Ukraynaya hərbi yardım ABŞ-nin silah ehtiyatlarını azalda bilər - Ağ Ev
-
Xəzər dənizi yox olacaq? - “Proses 2050-ci ilə qədər davam edəcək“
-
NATO baş katibi Azərbaycanda səfərdədir - FOTO
-
Pravoslav kilsəsinin lideri müsəlmanların boynuna xaç asmağa çağırıb - Patriarxın qorxulu fətvası
-
“Tramp prezident olmaq üçün çox yaşlıdır” - Baydendən məzəli ittiham
-
“Hökumət inflyasiyanı birrəqəmli həddə endirəcək“ - Ərdoğan
-
“Azəriqaz“ı onlar idarə edirmiş...- Sədr müavini Cahid Hüseynovun qohumları
-
İslandiyada şəhər boşaldıldı: Turistlər və yerli sakinlər təxliyə edildilər
-
Bu gün 46 mindən çox şagird üçün buraxılış imtahanı keçirilib - 2 nəfər imtahandan xaric edilib
-
“Atamı KQB öldürdü...” - Onun Andranik haqqında yazdığı romanı kim oğurlamışdı?
-
Dövlət Baxçalı yenidən MHP sədri seçildi - 11-ci dəfə
-
“Bitcoin” alaq, yoxsa qızıl? - ARAŞDIRMA
-
Ermənistanda narazı əhali ayağa qalxdı - VİDEO
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim edib - VİDEO
-
Sumqayıtda tank mərmisi aşkarlandı - FOTO/VİDEO
-
Havanın temperaturu aşağı düşəcək, intensiv yağış yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Moskvada hava limanları bağlandı: Ukrayna dronlarının hücumları
-
Dumanlı hava şəraiti ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ
-
NATO tükənir: Pul yoxdur
-
Kiberdələduzların yeni fırıldağı: bu keçidlərə daxil olmayın! (VİDEO)
-
Zeytun yağı xilaskara çevrilir: 5 yaşınadək uşaqlarda...
-
Bakıda bu küçələrə avtomobillər buraxılmayacaq - Bu gündən qadağa qüvvəyə minib
-
Dünyanın ən böyük təyyarəsi yaradılacaq - FOTO
-
Kim Çen In hava-desant təlimlərinə qızı ilə birlikdə rəhbərlik etdi - FOTOLAR
-
“Mən seçilməsəm, ABŞ qan gölünə çevriləcək” - Tramp
-
Bakı və Parisin Gürcüstanda mübarizəsi - Tbilisi vədləri, yoxsa reallığı seçəcək?
-
“Fransa Ukraynada Rusiyaya qarşı əməliyyat keçirə bilər” - Makron
-
İpoteka ilə ev alanlara sevindirici xəbər - VİDEO
-
Sudanda milyonlarla insanı dəhşətli aclıq gözləyir - BMT
-
Dövlət qulluğu vəzifələri üzrə test imtahanları keçiriləcək - DİM məlumat yaydı
-
Azərbaycanda boşanmış kişiyə fantastik məbləğdə aliment kəsildi - VİDEO
-
Ramazan ayı ilə bağlı suallara cavab: Azan oxunarkən yemək olar? - VİDEO
-
Ən dəbli məşhurlar onlardır - SİYAHI
-
Neymar haqda qorxunc proqnoz - Həkimi açıqladı
-
HƏMAS-ın Qəzzadakı atəşkəs planı məlum olub - TƏFƏRRÜAT
TOP 10
ARXİV