|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Dövlət borcumuz – Vəziyyət pis deyil, ancaq yenə də tədbirli olmalıyıq
Tarix 20.02.21, 11:08 |
|
Malliyyə Nazirliyinin açıqladığı borc statistikasına görə, 1 yanvar 2021-ci il tarixinə Azərbaycanın birbaşa xarici dövlət borcunun məbləği 8 milyard 100 milyon dollar təşkil edib. Bu, ümumi daxili məhsulun (ÜDM) 19 faizini təşkil edir. Bir il bundan əvvəl bu göstəricilər müvafiq olaraq 8 milyard 320 milyon dollar və 17,3 faiz olub. Eyni zamanda, cari ilin əvvəlinə ölkəmizin dövlət müəssisələri tərəfindən dövlət zəmanəti ilə alınmış xarici borc üzrə şərti öhdəlikləri 721 milyon dollara bərabər olub ki, bu da ÜDM-in 1,7 faizi deməkdir. Beləliklə, ümumilikdə xarici dövlət borcu 8,821 milyon dollar, manat ifadəsi ilə 14 milyard 996 milyon manat olmaqla ÜDM-in 20,7 faizini təşkil edir. 2020-ci ilin əvvəlinə isə şərti öhdəliklər daxil olmaqla Azərbaycanın xarici dövlət borcu 9 milyard 91 milyon dollara, və ya ümumi daxili məhsulun 18,9 faizinə bərabər idi. Deməli, son bir ildə xarici dövlət borcumuz mütləq ifadədə 270 milyon dollar və ya 3 faiz azalıb, lakin onun ÜDM-dəki payı əksinə 1,8 faiz artıb.
Reallıq ondan ibarətdir ki, sabit mübadilə məzənnəsi şəraitində xarici dövlət borcunun ÜDM-də payının azaldılmasına iqtisadi artım amili də mühüm təsir göstərir. Yəni, iqtisadi artım zəiflədiyi təqdirdə borcun nominal dəyər ifadəsi ilə azalması avtomatik olaraq onun ÜDM-ə nisbətinin azalmasına gətirmir, bu nominal ÜDM-in azalması dərəcəsindən də asılıdır. Müvafiq olaraq ölkədə əlavə dəyərin həcminin artması xarici borcun ÜDM-də payının da azalmasına gətirib çıxarıb.
2020-ci ildə koronavirus pandemiyası bütün ölkələr kimi Azərbaycan iqtisadiyyatına da kəskin mənfi təsirlərini göstərdi, ÜDM həm real, həm də nominal ifadədə azaldı. ÜDM-in nominal ifadədə azalması faizinin xarici dövlət borcunun mütləq məbləğinin azalması faizini xeyli üstələməsi xarici borcun ÜDM-ə nisbətinin yüksəlməsinə səbəb oldu. ÜDM-in fiziki həcmi azaldıqda təbii ki, borcun ÜDM-də riyazi əmsalı artır.
Azərbaycan hökumətinin proqnozlarına əsasən, 2021-ci ildə Azərbaycanda 3,4 faiz real artım gözlənilir., Dünya Bankı və Beynəlxalq Valyuta Fondu isə daha mülayim 1,9-2 % iqtisadi artım gözləyirlər. Bu halda cari ilin sonunda ÜDM-də xarici borcun da faiz nisbətinin azalacağını və 20 faizdən aşağı düşəcəyini gözləmək mümkündür.
Daxili dövlət borcuna gəlincə, 2021-ci il yanvarın 1-ə qədər Azərbaycanda birbaşa daxili dövlət borcu 1 milyard 726 milyon manat təşkil edib, bu da ÜDM-in 2,4 faizi deməkdir. Həmçinin, dövlət zəmanəti ilə cəlb edilmiş daxili kreditlər üzrə şərti öhdəlikləri, yəni 216,3 milyon manat (ÜDM-in 0,3 faizi) vəsaiti də nəzərə alsaq, daxili dövlət borcunun ümumi məbləğinin 1 milyard 942,1 milyon manata bərabər (ÜDM-in 2,7 faizi) olduğunu görə bilərik. 2020-ci il ərzində daxili dövlət borcu 527 milyon manat məbləğində artıb. Bunun səbəbi “Azərbaycan Respublikasında dövlət borcunun idarə edilməsinə dair orta və uzun müddət üçün Strategiya”nın icrası olaraq xarici borcalmanın tədricən azaldılması məqsədilə ötən ilin artan dövlət büdcəsi kəsrinin daxili dövlət borcalması hesabına bağlanılması, habelə yerli maliyyə bazarlarının inkişaf etdirilməsi istiqamətində milli valyutada dövlət istiqrazlarının emissiyasının artırılması ilə bağlıdır.
Borc anlayışı ümumiyyətlə hər bir cəmiyyədə mənfi assosiasiya yaradır, insanlar borclanmadan ehtiyat edirlər. Dövlətin borcunun artması təbii ki, yaxşı hal deyil və hər bir ölkə üçün müəyyən risklər yarada bilər. Borcun ÜDM-də payının 50 fazidən çox olması təhlükəli hədd hesab edilir. Bəzi inkişaf etmiş ölkələrdə dövlət borcunun ÜDM-ə nisbəti 100 faizdən artıqdır. Avropa Birliyinə daxil olan ölkələr dövlət borcunun 60 faizdən artıq olmaması barədə qərarlaşdırıblar. Borc bu səviyyəni keçən kimi növbəti illərdə onun azaldılması üçün tədbirlər görülməlidir. Hazırda dünya ölkələrinin borc göstəricilərinə nəzər saldıqda, Azərbaycanın belə bir təhlükədən uzaq olduğunu görmək olar. Ölkəmizin valyuta ehtiyatları xarici dövlət borc öhdəliklərini 5 dəfə üstələyir. Son 3 ildə Azərbaycan xarici dövlət borcunu 982 milyon manat (577 milyon ABŞ dolları) azaltmağa nail olub.
2020-ci il dünya iqtisadiyyatı üçün olduqca ağır bir il olub. İqtisadiyyatın çökməsinin qarşısının alınması üçün əksər dünya dövlətləri, ö cümlədən Azərbaycan dövləti ölkə iqtisadiyyatına və sahibkarlara müxtəlif dəstək və təkan tədbirləri həyata keçirdi, bu məqsədlər üçün əlavə maliyyə vəsaitləri ayırdılar. Bu ayırmaların maliyyə təminatı dövlətlərin ehtiyat və yığım fondları, əksər hallarda isə əlavə borclanma hesabına oldu. Son qiymətləndirmələrə görə, 2020-ci ilin əvvəli ilə müqayisədə dünya dövlətlərinin məcmu dövlət borcu 10 trilyon dollar artaraq, 78 trilyon dollar çatıb ki, bu da dünya ÜDM-in 94 faizini təşkil edir.
2020-ci ildə ölkəmizin məcmu dövlət borcu (xarici və daxili) isə mütləq ifadədə cəmi 68 milyon manat və ya ilin əvvəlinə nisbətdə 0,4 faiz məbləğində artıb.
Haqqına danışaq, Vətən müharibəsində zəfər qazanılmış, eyni zamanda COVID-19 pamdemiyasının təlatümləri ilə səciyyələnən bir il üçün heç də pis nəticə deyil. Lakin, buna baxmayaraq arxayınlaşmaq düzgün olmaz, borca münasibətdə hər zaman ayıq-sayıq, tədbirli olmalıyıq.
Elbrus Cəfərli
Xəbərin oxunma sayı : 838
İqtisadiyyat
Xəbərlər
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
-
Hadrut yenidən qurulur - Ən son görüntülər
-
Baş nazir iclas keçirib - Holdinqin İdarə Heyətinə tapşırıqlar verilib
-
“Rusiya yaxın günlərdə Ukrayna ərazisinə hücumları gücləndirəcək“ - ABŞ institutu
-
Yağış yağıb, şimşək çaxıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Sənəd masama qoyulan kimi onu imzalayacağam” - Bayden
-
Beyləqanda dəhşətli cinayət: Ferma sahibi toyuq hinində çobanın arvadına təcavüz etdi
-
Keyfiyyətsiz gün eynəklərinin qorxunc fəsadları - VİDEO
-
Masazırda vətəndaşa məxsus torpaq sahəsi zəbt edilərək ev tikilir - İDDİA + VİDEO
-
Dünyada ABŞ-dən narazılıq artır - QLOBAL SORĞU
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
-
Sumqayıtda 28 ailənin bir qaz sayğacı var: Limit necə hesablanır?
-
“Üçüncü dünya müharibəsi artıq gedir” - Podolyak
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb - Külli miqdarda rüşvət görə
-
MDB-nin fond birjaları üçün yeni dövr: Azərbaycan və Özbəkistan yol açır
-
Şirkət işçilərin hüquqlarını pozdu: 20 min cərimələndi
-
“BAM-ın gücü 12 ildə 3 dəfə artıb“ - Putin
-
“Vətəndaş nikahı qanunsuzdur“ - Spiker
-
“ABŞ Ukraynaya 1 milyardlıq hərbi yardım paketi hazırlayır” – “Reuters”
-
Bu gün toyları olacaqdı - Heç biri həyatda deyil...
-
İran hakimiyyəti ölkə əhalisinə divan tutur - VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Qrunt suları Binə qəsəbəsinin sakinlərinin evlərinə doldu - VİDEO
-
Ərdoğan iqamətgahında uşaqlarla görüşdü - Fotolar
-
“Bəzi ölkələr Azərbaycana qarşı soyuq müharibəyə başlayıblar“ - Prezident
-
Rusiya-Azərbaycan münasibətləri qarşılıqlı məmnunluq doğurur
-
Azərbaycanda “Sığorta ödənişinin verilməsi Qaydası” dəyişdi - QƏRAR
-
Mikayıl Cabbarov səyyar vergi yoxlaması haqda qərar imzaladı - Dəyişiklik
-
“Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib“ - Şoyqu
-
İcra Hakimiyyəti sabiq nazirdən 133 minə “BMW 520i” alır – Bazardakı qiymətdən 17,5 min bahadır
-
Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
-
“Türkiyədə yeni konstitusiya ilə bağlı proses başlayır” - Numan Kurtulmuş
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın sülh sazişində olmamasına razılaşıb” - Prezident
-
Xankəndi şəhərindəki tibb müəssisəsində ilk körpə dünyaya gəlib - FOTOLAR
-
Qubadlıda sərhədçilər üçün yaşayış binası istifadəyə verilib - FOTO/VİDEO
-
Xətai rayonunda səkini zəbt edərək qanunsuz parklanma yeri saldılar - VİDEO
-
Üç ayda xaricə 25 min ton alma satmışıq – Qiyməti nə qədər bahalaşıb?
-
“Fransa, Hindistan və Yunanıstan Ermənistanı bizə qarşı silahlandırır, biz gözləyə bilmərik“ - Prezident
-
Münasibətlərimizin inkişafına yeni təkan verəcək görüş
-
Binəqədidə sürücülük məktəbi ilə bağlı ilginc iddia - “Asan“ yolla sürüclük kursu arayışı almaq olur?
-
“Nar” Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanla Ermənistan arasında ilk sərhəd dirəyi quraşdırıldı - FOTO
-
“Biz dörd kənd məsələsini heç vaxt yaddan çıxarmamışıq” - İlham Əliyev
-
“Narkotik artıq məktəblərə yol tapıb“ - Siyavuş Novruzov
-
“İndi bizim sülh sazişinin necə olması ilə bağlı ümumi anlayışımız var“ - Azərbaycan lideri
-
Ceyhun Bayramov Çexiyanın Baş naziri ilə görüşüb - FOTO
-
Binəqədidə yol problemi: “Yağış yağanda şəhərə çıxmaq mümkün deyil”
-
Ümid edirəm ki, Ermənistan düzgün yolu seçər - Ərdoğan
-
Şimali Koreyadan nüvə əks-hücum təlimi – FOTOLAR
-
Azərbaycan-Rusiya əlaqələri daha da güclənəcək
-
Rayonlara yağış yağacaq, dolu düşəcək - Sabahın havası
-
“Paşinyan dedi ki, mən gedirəm, sonra torpağın əsil sahibi İlham Əliyev özü gələcək” – Zahid Oruc
-
Serenay Sarıkaya ilk dəfə sevgilisi ilə əl-ələ görüntüləndi - FOTOLAR
-
Uşaq bağçasında mənimsəmə - Cinayət işi açıldı
-
Masallıda narkotiklərin satışı ilə məşğul olanlar saxlanılıblar - FOTO
-
Əsgərovların bankında problemli kreditlər 2 dəfədən çox artdı - TƏFƏRRÜAT
-
Tavuşda gərgin vəziyyət: “Yerkrapa” üzvləri maşını etirazçıların üzərinə sürdülər
-
Bakıda məktəblilərə siqaret satanlar cərimələniblər - FOTO/VİDEO
-
“65 yaşıma qədər işləmək istəyirəm” - Mourinyo
-
Dünyada müdafiə xərcləri tarixi rekord həddə çatıb - SİYAHI
-
Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya prosesi başladı - RƏSMİ
-
Röyal Sarıməmmədov Pirallahının icra başçısı olmaq üçün hərəkətə keçib? - İDDİA
-
Bu qaydanı pozan sürücülər 200 AZN cərimələnəcək - RƏSMİ
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 18 məsələ var
-
AMEA-nın qarşısındakı parkda oturacaqlar niyə yoxa çıxıb? - AÇIQLAMA/FOTO
-
İsrail İrana atdığı raketi özü məhv edib - “The New York Times”
-
Gürcüstan bazarında böhran - Azərbaycanda hansı avtomobillər ucuzlaşacaq?
-
Şirvan-Salyan Regional Təhsil İdarəsinin müdiri barəsində cərimə protokolu tərtib edilib - FOTO
TOP 10
ARXİV