|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Abdullah Gül 49%-in prezidentliyə namizədi olacaqmı, yaxud 2019-da Ərdoğanı məğlub etmək mümkündürmü? - Təhlil
Tarix 14.05.17, 21:21 |
|
Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın rəhbərliyindən narahat olan, fərqli siyasi meyllərlə bölünmüş müxalif seçici kütləsi Türkiyədə, Makron kimi bir siyasətçi, bir lider yarada bilərmi? 2019-cu ilin prezident seçkilərinə Ərdoğan əleyhdarı olan müxalifət ümumi səfərbərliklə seçkiyə damğasını vura bilərmi?
Bu, kağız üzərində mümkündür. Türkiyə 16 Aprel Konstitusiya dəyişikliyiylə oyunun qaydalarını dəyişdirdi. Parlamentar sistemin nisbi təmsilçiliyi ilə Ərdoğan və partiyasını iqtidardan uzaq tutmaq mövcud siyasi tarazlıqla əsasən sanki qeyri-mümkün idi. Ancaq yeni qaydalara görə, ikinci turda iki namizədin yarışacağı seçli seçici ittifaqlarına imkan təmin edərək kəskin iqtidar dəyişməsini çox yaxşı təmin edə bilər.
Başqa sözlə, Ərdoğanın israrla arxasında durduğu və əldə etdiyi yeni Konstitusiya nizamı onun üçün siyasi tələ ola bilər.
Son günlərdə Türkiyə ictimai fikri, xüsusilə müxalif kəsim bu suallar və ehtimallara maraq göstərir. Çünki 16 Aprel referandumunda ilk dəfə Ərdoğanın məğlub olacağına dair ciddi işarələr ortaya çıxdı. Ədalətli olmayan bir kampaniya və seçki şərtlərinə baxmayaraq, "bəli" səslərinin 51;-də qalması, bundan da pisini gözləyən ümidsiz və depressiv müxalif seqmentləri müəyyən mənada canlandırdı.
AKP-MHP ikilisinin 2015-ci ildə (noyabr) aldığı ümumi səslə müqayisədə 10% getiləməsi, 17 böyük şəhərin "xeyr" səsləri ilə irəli çıxması cəsarətləndirici təsir oyatdı. AKP ətraflarında isə qismən bir sarsıntı yaratdı.
Ərdoğanın zəfərinin yaratdığı pərişanlıq yalnız ictimaiyyətdə deyil, siyasi arenada da ciddi bir əks-təsir doğurub. Türk siyasətinin məşhur siması, CHP-nin sabiq baş katibi, Antalya millət vəkili Dəniz Baykal bir müddət əvvəl bir televiziya proqramında müxalifətin vahid namizəd ətrafında birləşməsi lazım olduğunu söyləyir, 49%-ə öz namizədini tapması üçün bu sözlərlə hərəkətlənmə çağırışı edirdi: "CHP lideri Kamal Kılıçdaroğlu "mən prezidentliyə namizdəm" desə, biz də "yaxşı" deyərik, arxasında olarıq, namizədimiz o olar. Kılıçdaroğlu namizəd olmayacaqsa, içində ümumi başçılıq yarışının da olduğu bir dövr başlayır. Abdullah Gül 49%-in namizədi ola bilər. Gül namizəd olsa, bunu dəyərləndirmək lazımdır… "
Baykalın bu çıxışı müəyyən mənada cini şüşədən çıxardı. Müxalifətin, AKP-nin Ərdoğanla ayrı düşmüş qurucularından sabiq prezident Gülün ətrafında birləşə biləcəyini söyləməsi ağıllardan keçən bir "gözləntinin" üzə çıxması idi. Bu ehtimalın səsləndirilməsi AKP səflərini da hərəkətə gətirdi.
Baykalın ortaq bir namizəd təsbiti üçün ana müxalifət partiyasında iqtidar dəyişməsini eyham etməsi, CHP-də namizəd mübahisə ilə partiya içində nüfuz mübarizəsinə start vermiş oldu. CHP-nin müxalifləri fövqəladə konqres çağırışları və buna qarşı baş katibin verdiyi təpki 2019-cu ilin prezidentliyə namizəd məsələsini bir anda hamını ayağa qaldırdı.
Ən əhəmiyyətlisi, CHP liderinin bu siyasi təzyiq altında 2019 üçün namizəd və ittifaq axtarışını indidən başlatdığını bu sözlərlə açıqlamasıydı: "49% yalnız bizə aidmiş kimi bir hava yaradıb namizəd təyinetməyə girişmə səhvdir. Əslində, bu işə bu gündən başlamışıq. 50-dən çox qeyri-hökumət təşkilatının başçısıyla danışdım. Referendumu dəyərləndirdik. Gələn həftə bəzi siyasi partiyaların liderləri ilə görüşəcəyəm".
Sol müxalif kəsimin siyasi hərarətinin bu çərçivədə artacağı məlum idi. Ancaq Ərdoğan qarşısında bir ittifaqı, bir ortaq namizədi güclü və mənalı edəcək olan, şübhəsiz, mühafizəkar cəbhədə yoxdur. Referendumda AKP seçicisinin 10%-i Ərdoğana qarşı çıxdı və "xeyr" dedi.
"2019-a doğru bu nisbət artarmı?". Daha mühüm olan "Bu qrup siyasiləşərmi?" kimi sualların önümüzdəki dövr üçün həyati əhəmiyyət daşıdığına şübhə yoxdur. Mühafizəkar seqmentdə bu suallar və ehtiva etdiyi narahatlıqlar, Baykalın Gülü müxalifətin ortaq namizədi olaraq işarə etməsiylə təkrar gündəmə gəldi.
AKP-lilər Gülü Ərdoğan qarşısında namizədliyi ilə əlaqədar dəqiq olmağa və fərziyyələri bitirməyə dəvət edərkən, Ərdoğan, Gülün ortaq namizəd olma fikrini "Bu tamamilə virus hərəkəti, fitnə hərəkətidir" olaraq təsvir edirdi. Gül isə təmkinli davranır, qapını nə açır, nə qapadırdı. Etdiyi şərhdə həm "isti siyasətdən uzaq dayandığını" söyləyir, həm "məlumat və təcrübəsini ölkə üçün paylaşma məsuliyyəti olduğunu" xatırladırdı.
AKP-nin ilk baş naziri və prezident olan Gül istər AKP çevrələrində, istərsə də türk siyasətində önəmli fiqurdur. Ərdoğanın 2013-cü il sonrası siyasətinə qarşı çıxan, islahatçı və liberal bir meyli, AKP doğuş fəlsəfəsini təmsil etməyə davam edən bir addır. Bu baxımdan müxalifət dairələrində də müəyyən bir simpatiyaya sahibdir və Ərdoğanın qarşısına çıxarsa, hər cinahdan dəstək ala biləcək namizəddir.
Gül bu günə qədər fikir ayrılığını siyasi dilə tökməkdən, AKP içində mübahisə və ayırma yaratmaqdan imtina etdi. Bunun ən böyük səbəbi ehtimalla Ərdoğan qarşısında məhdud qazanc şansının olması və mübarizəçi yanının əskikliyidir.
Ancaq mühafizəkar çevrələrdə köhnə AKP siyasətçiləri arasında artan narazılıq nəzərə alaraq və Ərdoğanın kəskin tək adam siyasətini davam etdirməsi halında bu tarazlıqlar dəyişə bilər.
Bu mənada Gülün son çıxışında sərf etdiyi bu sözlər bir tutumu və qrupu təmsil etməsi baxımından diqqət çəkdi: "Başda mən olmaqla, AK Partiyanın gerçək qabaqcılları, qurucularına istiqamətli ağıza yaraşmayacaq sözlər, söyüşlər partiyada əxlaq xarici davranışları qınayıram. Bunun necə təşkil olduğunu dünya-aləm bilir artıq. (Ərdoğanı nəzərdə tutaraq) Bunun qarşısında sükutu kədərlə qarşılayıram".
Yeni yaranan şəraitdə, ətrafında özbaşına bir birləşmə və ittifaq olması halında Ərdoğanın avtoritar performansının dərinləşməsi, iqtisadiyyatdan xarici siyasətə yaşana biləcək kimi mümkün böhranlar çərçivəsində Gülün siyasi olaraq hərəkətə keçməsi masada dayanan bir ehtimaldır. Gül bu çərçivədə 2019 yolunda bir ağırlıq meydana gətirməyə davam edəcək kimi görünür.
Ümumi mənzərə və sual isə budur: məmnunluğu olmayan, ancaq təşkilatsız və dağınıq bir müxalifət siyasi mənada yarana bilərmi? Bunun çox asan olmadığını etiraf etmək lazımdır. 49% içindəki antaqonistləri siyasi meyllərin mövcudluğu nəzərə alınsa, bu meyllərin hər hansı bir konstitusiya dəyişikliyinə "xeyr" deməsi ilə ortaq bir prezidentliyə namizədi üzərində razılaşaraq, eyni istiqamətdə səs istifadə etməsi arasında əhəmiyyətli bir fərq vardır.
Həm də Türkiyədə seçici ittifaqları və uzlaşma ənənəsinin zəif olduğuna işarə etmək lazımdır. MHP-li müxaliflər ilə kürdlər, müxalif mühafizəkarlar ilə sol kəsim arasında uzlaşma həm gerçəkdə, həm siyasi mədəniyyət baxımından olduqca çətin görünür. Nəhayət, AK Partiyanın itkisinə baxmayaraq, 44%-li dəstəklə Türkiyənin hələ ən güclü və mütəşəkkil siyasi quruluşu olduğu açıq-aydındır. Bütün bu proseslərin Türkiyə siyasətində yeni bir risk meydana gətirdiyi açıq-aydındır.
Əli Bayramoğlu
"Al-Monitor"
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 1249
Analiz
Xəbərlər
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
-
Hadrut yenidən qurulur - Ən son görüntülər
-
Baş nazir iclas keçirib - Holdinqin İdarə Heyətinə tapşırıqlar verilib
-
“Rusiya yaxın günlərdə Ukrayna ərazisinə hücumları gücləndirəcək“ - ABŞ institutu
-
Yağış yağıb, şimşək çaxıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Sənəd masama qoyulan kimi onu imzalayacağam” - Bayden
-
Beyləqanda dəhşətli cinayət: Ferma sahibi toyuq hinində çobanın arvadına təcavüz etdi
-
Keyfiyyətsiz gün eynəklərinin qorxunc fəsadları - VİDEO
-
Masazırda vətəndaşa məxsus torpaq sahəsi zəbt edilərək ev tikilir - İDDİA + VİDEO
-
Dünyada ABŞ-dən narazılıq artır - QLOBAL SORĞU
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
-
Sumqayıtda 28 ailənin bir qaz sayğacı var: Limit necə hesablanır?
-
“Üçüncü dünya müharibəsi artıq gedir” - Podolyak
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb - Külli miqdarda rüşvət görə
-
MDB-nin fond birjaları üçün yeni dövr: Azərbaycan və Özbəkistan yol açır
-
Şirkət işçilərin hüquqlarını pozdu: 20 min cərimələndi
-
“BAM-ın gücü 12 ildə 3 dəfə artıb“ - Putin
-
“Vətəndaş nikahı qanunsuzdur“ - Spiker
-
“ABŞ Ukraynaya 1 milyardlıq hərbi yardım paketi hazırlayır” – “Reuters”
-
Bu gün toyları olacaqdı - Heç biri həyatda deyil...
-
İran hakimiyyəti ölkə əhalisinə divan tutur - VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Qrunt suları Binə qəsəbəsinin sakinlərinin evlərinə doldu - VİDEO
-
Ərdoğan iqamətgahında uşaqlarla görüşdü - Fotolar
-
“Bəzi ölkələr Azərbaycana qarşı soyuq müharibəyə başlayıblar“ - Prezident
-
Rusiya-Azərbaycan münasibətləri qarşılıqlı məmnunluq doğurur
-
Azərbaycanda “Sığorta ödənişinin verilməsi Qaydası” dəyişdi - QƏRAR
-
Mikayıl Cabbarov səyyar vergi yoxlaması haqda qərar imzaladı - Dəyişiklik
-
“Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib“ - Şoyqu
-
İcra Hakimiyyəti sabiq nazirdən 133 minə “BMW 520i” alır – Bazardakı qiymətdən 17,5 min bahadır
-
Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
-
“Türkiyədə yeni konstitusiya ilə bağlı proses başlayır” - Numan Kurtulmuş
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın sülh sazişində olmamasına razılaşıb” - Prezident
-
Xankəndi şəhərindəki tibb müəssisəsində ilk körpə dünyaya gəlib - FOTOLAR
-
Qubadlıda sərhədçilər üçün yaşayış binası istifadəyə verilib - FOTO/VİDEO
-
Xətai rayonunda səkini zəbt edərək qanunsuz parklanma yeri saldılar - VİDEO
-
Üç ayda xaricə 25 min ton alma satmışıq – Qiyməti nə qədər bahalaşıb?
-
“Fransa, Hindistan və Yunanıstan Ermənistanı bizə qarşı silahlandırır, biz gözləyə bilmərik“ - Prezident
-
Münasibətlərimizin inkişafına yeni təkan verəcək görüş
-
Binəqədidə sürücülük məktəbi ilə bağlı ilginc iddia - “Asan“ yolla sürüclük kursu arayışı almaq olur?
-
“Nar” Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanla Ermənistan arasında ilk sərhəd dirəyi quraşdırıldı - FOTO
-
“Biz dörd kənd məsələsini heç vaxt yaddan çıxarmamışıq” - İlham Əliyev
-
“Narkotik artıq məktəblərə yol tapıb“ - Siyavuş Novruzov
-
“İndi bizim sülh sazişinin necə olması ilə bağlı ümumi anlayışımız var“ - Azərbaycan lideri
-
Ceyhun Bayramov Çexiyanın Baş naziri ilə görüşüb - FOTO
-
Binəqədidə yol problemi: “Yağış yağanda şəhərə çıxmaq mümkün deyil”
-
Ümid edirəm ki, Ermənistan düzgün yolu seçər - Ərdoğan
-
Şimali Koreyadan nüvə əks-hücum təlimi – FOTOLAR
-
Azərbaycan-Rusiya əlaqələri daha da güclənəcək
-
Rayonlara yağış yağacaq, dolu düşəcək - Sabahın havası
-
“Paşinyan dedi ki, mən gedirəm, sonra torpağın əsil sahibi İlham Əliyev özü gələcək” – Zahid Oruc
-
Serenay Sarıkaya ilk dəfə sevgilisi ilə əl-ələ görüntüləndi - FOTOLAR
-
Uşaq bağçasında mənimsəmə - Cinayət işi açıldı
-
Masallıda narkotiklərin satışı ilə məşğul olanlar saxlanılıblar - FOTO
-
Əsgərovların bankında problemli kreditlər 2 dəfədən çox artdı - TƏFƏRRÜAT
-
Tavuşda gərgin vəziyyət: “Yerkrapa” üzvləri maşını etirazçıların üzərinə sürdülər
-
Bakıda məktəblilərə siqaret satanlar cərimələniblər - FOTO/VİDEO
-
“65 yaşıma qədər işləmək istəyirəm” - Mourinyo
-
Dünyada müdafiə xərcləri tarixi rekord həddə çatıb - SİYAHI
-
Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya prosesi başladı - RƏSMİ
-
Röyal Sarıməmmədov Pirallahının icra başçısı olmaq üçün hərəkətə keçib? - İDDİA
-
Bu qaydanı pozan sürücülər 200 AZN cərimələnəcək - RƏSMİ
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 18 məsələ var
-
AMEA-nın qarşısındakı parkda oturacaqlar niyə yoxa çıxıb? - AÇIQLAMA/FOTO
-
İsrail İrana atdığı raketi özü məhv edib - “The New York Times”
-
Gürcüstan bazarında böhran - Azərbaycanda hansı avtomobillər ucuzlaşacaq?
-
Şirvan-Salyan Regional Təhsil İdarəsinin müdiri barəsində cərimə protokolu tərtib edilib - FOTO
-
Arxektura komitəsində “göydələn biznesi“ - Ramin Abdullayev hər ay onlarla mənzilə necə sahiblənir?
-
“İranda etnik azərbaycanlılar ayrı-seçkiliyə məruz qalır“ - Dövlət Departamenti
-
Bəzi bölgələrə yağış, Şahdağa sulu qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Qərb ölkələrində “Çin casusu” xofu: Beş nəfər həbs olundu
-
Həyət evlərinin satışında yaranan durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Ərli qadınla subay oğlanın şok hərəkəti: - “Rayona getdik, kənddə axşam...“
-
Kanalizasiya suyu aylardır küçəyə axır - ŞİKAYƏT + VİDEO
-
Son günlər turşulardan zəhərlənmə halları artıb: SƏBƏB NƏDİR?
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşdü - FOTOLAR
-
Lətifənin fərqli tərzi - Fotolar
-
Ev telefonlarına olan tələbat niyə azalıb? - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyevin Rusiyaya işgüzar səfəri başa çatıb
-
Müdirə salam vermədi, işdən qovuldu - Azərbaycanda ilginc hadisə
TOP 10
ARXİV