|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Tramp administrasiyası üçün “ərəb saçı”: ABŞ savaşa, yoxsa barışa hazırlaşır? - TƏHLİL
Tarix 11.06.17, 22:43 |
|
1914-cü ildə Sarayevo, 2017-ci ildə isə Doha? Biz, Birinci Dünya Müharibəsinə gətirib çıxarmış Avstriya-Macarıstan vəliəhdinin öldürülməsi hadisəsinə bənzər tarixi anların şahidi oluruq. Lakin bu dəfə toqquşma Avropada deyil, Səudiyyə Ərəbistanı və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ) orduları ilə İran arasında baş verə bilər. Vaşinqton bu müharibəyə tərəf gedən yolun qarşısını almaq üçün çox cəld tərpənməli və qanlı döyüşlərin başlamasını gözləməməlidir.
Səudiyyə Ərəbistanı və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin nominal məqsədi İranla bağlı Fars körfəzi ölkələrinin fikri ilə razılaşmayan Qətəri cəzalandırmaqdır. Ər-Riyad və bir çox ərəb ölkələri qaz satışından varlanan Qətər əmirliyi ilə münasibətləri kəsiblər. Səudiyyə Ərəbistanı Qətər təyyarələrinə öz hava sahəsindən uçmağa qadağa qoyub, quru ərazisini və Qatar gəmilərinin onun sularından tranzit keçidini bağlayıb.
Məsələyə istənilən hesabla yanaşsaq, deyə bilərik ki, bu, faktiki olaraq, müharibəyə bəhanədir. Müqayisə üçün deyək ki, 1967-ci ildə başlamış altı günlük müharibə zamanı Misir Ət-Tiran boğazını bağlayaraq, İsraili Qırmızı dənizə girişdən məhrum etmişdi.
İran buna cavab olaraq, bəyan edib ki, lazımi ərzaq məhsulları idxal olunması üçün Qətərə özünün üç portundan istifadə icazəsini verir. Yəqin ki, Ər-Riyad və Əbu-Dabi bu jestdə Dohanın Tehran ilə “satqıncasına” əlqələrinin təsdiqini görəcəklər.
İndiki vəziyyətə necə gəlib çıxılması barəsində və ya ən azından hadisələrin hansı formada cərəyan etməsindən danışılan iki variant var.
Əgər Qətər hökumətinin dediklərinə inansaq, 24 may tarixində hakerlər “Qatar News Agency” rəsmi xəbər agentliyinin saytını sındıraraq, saxta xəbər yayıblar. Həmin xəbərdəki məlumata əsasən, əmir Tamim bin Həməd əl Tani deyib: ”Ərəblərin İrana münasibətdə düşmənçilik etməsinin əsası yoxdur”.
Guya ki, saxta olan bu məlumat “Müsəlman qardaşları” və onun Fələstin qolu – Həmasın Qətər tərəfindən dəstəkləndiyini təsdiq edir. Bu arada isə, Səudiyyə Ərəbistanı və BƏƏ KİV-ləri başqa fikirdədirlər, onlar bu məlumatın həqiqətəuyğun olduğunu qeyd edirlər. Onlar bu hadisəyə dərhal və böyük hiddətlə reaksiya veriblər.
Birinci haker hücumunun Tehran tərəfindən törədildiyi istisna edilmir. Çünki 20-21 may tarixində Ər-Riyadda keçirilən sammitdə anti-İran mövqeyi tutan iştirakçılar Tehranı dərindən qıcıqlandırıblar. 3 iyunda isə, Bəhreynin xarici işlər nazirinin “twitter”səhifəsi bir neçə saatlığa sındırılmışdı. Bəhreyn hökuməti barmağını birbaşa İrana tuşlamaq istəməsə də, bu işdə şiə müxalifətindəki fəalları günahlandırmışdı.
Qətər hesab edir ki, Ər-Riyad və Əbu Dabi ona qarşı qəsd qurublar. Onların hamısı Fars körfəzi dövlətlərinin Əməkdaşlıq Şurasına daxil olsalar da, çoxdandır ki, Doha ilə düşmən münasibətləri saxlayırlar.
Ər-Riyad deyir ki, Qətər regionda sakitliyin pozulmasını qızışdırır. Qadınlara avtomobil sürməyə, xarici vətəndaşlara isə spirtli içkidən istifadə etməyə icazə verən Doha, səudiyyəliləri ittiham edərək bildirir ki, onların vəhabiçiliyi çox pis hörmətə malikdir. Əbu Dabi isə “Müsəlman qardaşları”nı dəstəklədiyinə görə, Dohaya nifrət bəsləyir.
2014-cü ildə bu ölkələr arasında səkkiz ay sürən diplomatik böhran yaşanıb. Amma indiki problem öz kökləri ilə 1995-ci ilə qədər gedib çıxır. O zaman Qətər şahzadəsi olan Həməd özünün heç nə ilə seçilməyən və “gözə görünməyən” atası əmir Xəlifi hakimiyyətdən uzaqlaşdırdı. Səudiyyə Ərəbistanı və BƏƏ bu ailə çevrilişində Fars körfəzi dövlətlərinin aparıcı ailələri üçün təhlükəli presedent gördülər və Həmədə qarşı fitnə-fəsad hörməyə başladılar.
O dövrlərdə Dohada işləmiş bir diplomat söyləyir ki, səudiyyəlilər tayfanın bir neçə yüz nümayəndəsi ilə danışıqlar apararaq, onları Həmədi, onun iki qardaşını və həmçinin də xarici işlər və energetika nazirlərini öldürüb, köhnə əmirin yerinə qaytarılmasına təhrik etmişdilər.
BƏƏ, hətta bu cəhdi dəstəkləmək üçün öz döyüş vertolyotlarını və qırıcı aviasiyasını hazır vəziyyətə gətirmişdi. Lakin sui-qəsdçilərin planı baş tutmamışdı. Belə ki, tayfanın üzvlərindən biri sui-qəsddən bir neçə saat əvvəl Həmədə xəbər vermişdi.
Amma Qətərin vətəndaşlarının sayı cəmi 2 milyondur və ona görə də, bu ölkənin xüsusi mühümlüyünü izah etmək çətindir. Qətərdə yaşayan xaricilər onlara təəccüblə baxırlar. Belə ki, Dohanın şəhər landşaftında boş, lakin parlaq şəkildə işıqlandırılan göydələnlər ön səflərdə dayanıb. Buna baxmayaraq, adambaşına düşən gəlirə görə, Qətər dünyada öndə gedir. Bu əmirlik təbii qaz ehtiyatına görə, dünyada İrandan sonra ikinci yeri tutur. Qətər böyük həcmdə sıxılmış qazı, Böyük Britaniyadan tutmuş Yaponiyaya kimi, müxtəlif ölkələrə ixrac edir. Orada həmçinin nəhəng “Əl Udeyd” aviabazası yerləşir və Amerikan təyyarələri buradan Əfqanıstan və İraqa döyüş uçuşları həyata keçiriblər. İndi isə bu baza amerikanların İŞİD-ə qarşı apardığı kampaniyanın komanda mərkəzidir.
37 yaşlı əmir Təmim bu ölkəni taxt-tacdan 2013-cü ildə imtina etmiş atası Həmədin kölgəsində idarə edir. Onun üçün əsas prioritet Amerika ilə yaxşı müttəfiq kimi qalmaq və eyni zamanda da İranı qıcıqlandırmamaqdır. Bu ölkənin zəngin qaz yataqları əsas etibarıyla dənizdə yerləşir və onu Doha Tehranla bölüşdürür. Hələ ki, Qətər oradan İranla müqayisədə daha çox karbohidrogen çıxarır.
Vaşinqton bu təhlükəli vəziyyətin həll edilməsində mühüm rol oynaya bilər. Amerikanın rəsmi nümayəndələri düşünə bilərlər ki, Qətər ABŞ və İran arasında balanslaşma siyasətini davam edəcək, amma Ər-Riyad və Doha arasındakı uzun sürən münaqişə və mübarizə Qətəri İranın qoynuna itələyə bilər ki, bu da heç kimə sərf etmir.
Bu mənada dövlət katibi Reks Tillerson çox əlverişli mövqedədir. Amerikan hökumətinə gələnədək onun idarə etdiyi “ExxonMobil” şirkəti Qətər enerji sektorundakı ən böyük xarici oyunçu hesab edilir və Tillerson bu ölkədə ən mühüm qərarların kim tərəfindən verildiyini, yəqin ki, yaxşı bilir.
Ər-Riyad və BƏƏ, sanki bugünkü “Al-Udeydə” bazasında yerləşmiş Amerikan ordusu üçün yeni alternativ məkan kimi, özlərinin etibarlılıqlarını və yararlı olduqlarını göstərmək istəyirlər. Ancaq onların nüfuzları elə də yaxşı deyil.
2003-cü ildə Səudiyyə Ərəbistanı Amerikan ordusunu “Şahzadə Sultan” aviabazasından qovmuşdu. Onda Ər-Riyad 11 sentyabr hücumundan sonra özündəki islamçı eksremistlərin öhdəsindən gəlməyə çalışırdı. Əbu-Dabidə Amerikanın kəşfiyyat və yanacaqdoldurma aviasiyası yerləşir. Ancaq Qətərdəki ”Əl- Udeyda” bazsasında olduğu kimi, yaxşı təchiz edilmiş komanda mərkəzi yaradılması xeyli vaxt tələb edir.
Hal-hazırda baş verən bu qarşıdurma təcrübəsiz Tramp administrasiyası üçün sınaqdır. Bundan bir neçə həftə öncə Ər-Riyadda kollektiv fotoşəkil çəkdirilən zaman, Əbu-Dabi şahzadəsi Mühamməd Zeyd al- Nayhan Amerika prezidentinin sağ tərəfində durmaq üçün, əmir Tamimi sıxışdırmışdı. İndi Səudiyyə Ərəbistanı və BƏƏ bunun eynisini beynəlxalq arenada etməyə cəhd göstərirlər.
"Foreign Policy", ABŞ
Tərcümə: AzPolitika.info
Xəbərin oxunma sayı : 139
Analiz
Xəbərlər
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
-
Hadrut yenidən qurulur - Ən son görüntülər
-
Baş nazir iclas keçirib - Holdinqin İdarə Heyətinə tapşırıqlar verilib
-
“Rusiya yaxın günlərdə Ukrayna ərazisinə hücumları gücləndirəcək“ - ABŞ institutu
-
Yağış yağıb, şimşək çaxıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Sənəd masama qoyulan kimi onu imzalayacağam” - Bayden
-
Beyləqanda dəhşətli cinayət: Ferma sahibi toyuq hinində çobanın arvadına təcavüz etdi
-
Keyfiyyətsiz gün eynəklərinin qorxunc fəsadları - VİDEO
-
Masazırda vətəndaşa məxsus torpaq sahəsi zəbt edilərək ev tikilir - İDDİA + VİDEO
-
Dünyada ABŞ-dən narazılıq artır - QLOBAL SORĞU
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
-
Sumqayıtda 28 ailənin bir qaz sayğacı var: Limit necə hesablanır?
-
“Üçüncü dünya müharibəsi artıq gedir” - Podolyak
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb - Külli miqdarda rüşvət görə
-
MDB-nin fond birjaları üçün yeni dövr: Azərbaycan və Özbəkistan yol açır
-
Şirkət işçilərin hüquqlarını pozdu: 20 min cərimələndi
-
“BAM-ın gücü 12 ildə 3 dəfə artıb“ - Putin
-
“Vətəndaş nikahı qanunsuzdur“ - Spiker
-
“ABŞ Ukraynaya 1 milyardlıq hərbi yardım paketi hazırlayır” – “Reuters”
-
Bu gün toyları olacaqdı - Heç biri həyatda deyil...
-
İran hakimiyyəti ölkə əhalisinə divan tutur - VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Qrunt suları Binə qəsəbəsinin sakinlərinin evlərinə doldu - VİDEO
-
Ərdoğan iqamətgahında uşaqlarla görüşdü - Fotolar
-
“Bəzi ölkələr Azərbaycana qarşı soyuq müharibəyə başlayıblar“ - Prezident
-
Rusiya-Azərbaycan münasibətləri qarşılıqlı məmnunluq doğurur
-
Azərbaycanda “Sığorta ödənişinin verilməsi Qaydası” dəyişdi - QƏRAR
-
Mikayıl Cabbarov səyyar vergi yoxlaması haqda qərar imzaladı - Dəyişiklik
-
“Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib“ - Şoyqu
-
İcra Hakimiyyəti sabiq nazirdən 133 minə “BMW 520i” alır – Bazardakı qiymətdən 17,5 min bahadır
-
Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
-
“Türkiyədə yeni konstitusiya ilə bağlı proses başlayır” - Numan Kurtulmuş
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın sülh sazişində olmamasına razılaşıb” - Prezident
-
Xankəndi şəhərindəki tibb müəssisəsində ilk körpə dünyaya gəlib - FOTOLAR
-
Qubadlıda sərhədçilər üçün yaşayış binası istifadəyə verilib - FOTO/VİDEO
-
Xətai rayonunda səkini zəbt edərək qanunsuz parklanma yeri saldılar - VİDEO
-
Üç ayda xaricə 25 min ton alma satmışıq – Qiyməti nə qədər bahalaşıb?
-
“Fransa, Hindistan və Yunanıstan Ermənistanı bizə qarşı silahlandırır, biz gözləyə bilmərik“ - Prezident
-
Münasibətlərimizin inkişafına yeni təkan verəcək görüş
-
Binəqədidə sürücülük məktəbi ilə bağlı ilginc iddia - “Asan“ yolla sürüclük kursu arayışı almaq olur?
-
“Nar” Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanla Ermənistan arasında ilk sərhəd dirəyi quraşdırıldı - FOTO
-
“Biz dörd kənd məsələsini heç vaxt yaddan çıxarmamışıq” - İlham Əliyev
-
“Narkotik artıq məktəblərə yol tapıb“ - Siyavuş Novruzov
-
“İndi bizim sülh sazişinin necə olması ilə bağlı ümumi anlayışımız var“ - Azərbaycan lideri
-
Ceyhun Bayramov Çexiyanın Baş naziri ilə görüşüb - FOTO
-
Binəqədidə yol problemi: “Yağış yağanda şəhərə çıxmaq mümkün deyil”
-
Ümid edirəm ki, Ermənistan düzgün yolu seçər - Ərdoğan
-
Şimali Koreyadan nüvə əks-hücum təlimi – FOTOLAR
-
Azərbaycan-Rusiya əlaqələri daha da güclənəcək
-
Rayonlara yağış yağacaq, dolu düşəcək - Sabahın havası
-
“Paşinyan dedi ki, mən gedirəm, sonra torpağın əsil sahibi İlham Əliyev özü gələcək” – Zahid Oruc
-
Serenay Sarıkaya ilk dəfə sevgilisi ilə əl-ələ görüntüləndi - FOTOLAR
-
Uşaq bağçasında mənimsəmə - Cinayət işi açıldı
-
Masallıda narkotiklərin satışı ilə məşğul olanlar saxlanılıblar - FOTO
-
Əsgərovların bankında problemli kreditlər 2 dəfədən çox artdı - TƏFƏRRÜAT
-
Tavuşda gərgin vəziyyət: “Yerkrapa” üzvləri maşını etirazçıların üzərinə sürdülər
-
Bakıda məktəblilərə siqaret satanlar cərimələniblər - FOTO/VİDEO
-
“65 yaşıma qədər işləmək istəyirəm” - Mourinyo
-
Dünyada müdafiə xərcləri tarixi rekord həddə çatıb - SİYAHI
-
Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya prosesi başladı - RƏSMİ
-
Röyal Sarıməmmədov Pirallahının icra başçısı olmaq üçün hərəkətə keçib? - İDDİA
-
Bu qaydanı pozan sürücülər 200 AZN cərimələnəcək - RƏSMİ
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 18 məsələ var
-
AMEA-nın qarşısındakı parkda oturacaqlar niyə yoxa çıxıb? - AÇIQLAMA/FOTO
-
İsrail İrana atdığı raketi özü məhv edib - “The New York Times”
-
Gürcüstan bazarında böhran - Azərbaycanda hansı avtomobillər ucuzlaşacaq?
-
Şirvan-Salyan Regional Təhsil İdarəsinin müdiri barəsində cərimə protokolu tərtib edilib - FOTO
TOP 10
ARXİV