|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
Türkiyə uyğurlardan üz döndərir – Rəsmi Ankara “xəyanət“in əvəzini çıxır - Təhlil
Tarix 10.08.17, 4:19 |
|
Fəhim Taştəkin
“Al-Monitor”
Xarici işlər naziri Mövlüd Çavuşoğlunun Çinə səfəri Şərqi Türküstan (uyğur) siyasətində böyük qırılmaya işarədir.
Avqustun 3-4-də Çavuşoğlu Türkiyədəki Çin əleyhinə olan qüvvələri ləğv etməyə dair vəd verib. Bundan əvvəl Çinin terrorçu təşkilat saydığı Şərq Türküstan İslami Hərəkatı üzvlərinin Türkiyə vasitəsilə Suriyadakı müharibəyə qatılması Türkiyə-Çin əlaqələrini gərmişdi. Rəsmi Pekin uyğurların Suriyaya keçidində Türkiyəni suçlayır, Çindən qaçan bəzi uyğurların saxta türk pasportu ilə tutulmasını buna əsas gətirirdi.
Suriya-Türkiyə sərhədində bəzi təşkilatlar arasında parçalanma yaşanarkən, uyğurlar da “Əl-Qaidə” ilə əlaqəli “Nusra Cəbhəsi”nə – “Heyət Təhrir əl-Şam”a qatılaraq Ankaraya əks mövqe tutub.
Pekində Çavuşoğlunu qəbul edən Çinin xarici işlər naziri Vanq Yi ortaq mətbuat konfransında deyib: "Çavuşoğlu Çinin təhlükəsizliyinin Türkiyənin təhlükəsizliyi olduğunu və ölkəsində Çinə yönəlik heç bir mənfi fəaliyyətə icazə verməyəcəklərini vurğulayıb. O, Türkiyənin Şərq Türküstan İslami Hərəkatını terror siyahısına daxil etdiyini söyləyib. Çin, Türkiyənin bu mövqeyini təqdir edir”.
Çavuşoğlu da “İstər ölkəmizdə, istər bölgəmizdə Çinə yönəlik heç bir mənfi fəaliyyətə icazə vermirik" ifadələrini işlədib. Nazir türk mediasında Çin əleyhinə çağırışları ləğv etməyə çalışacaqlarını da əlavə edib.
Şərq Türkistan İslami Hərəkatını terror təşkilatı kimi tanıma qərarı isə hətta beynəlxalq agentliklərin diqqətini çəkib.
Türkiyənin Suriyada döyüşə iştirak edənlərə dair açıq sərhəd siyasəti, – Asiyadan gələn türk mənşəlilərdən söz düşdükdə, – daha təşviqedici ölçü qazanıb. Bu, bir-birinə onsuz da şübhə ilə baxan Pekin-Ankara əlaqələrində mənfi əks olunub.
Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan 2009-cu ildə Şərq Türküstandakı (Sincan Muxtar Bölgəsi) hadisələri soyqırımı adlandırıb. Bu çıxışın yol açdığı gərginliyi azaltmaq asan olmayıb. Uyğurların Türkiyə vasitəsilə Suriyadakı müharibədə iştirakı Çin-Türkiyə soyuq müharibəsini yenidən alovlandırıb.
Türkiyənin 2015-ci ildə Çindən qaçan və Tailandda tutulan uyğurlara sığınacaq təqdim etmə səyi Pekini ciddi şəkildə narahat edib. Çin saxta türk pasportları ilə uyğurların ölkə xaricinə çıxışlarını təşkil etməklə günahlandırdığı 10 türkü də həbsə atıb.
Ərdoğanın Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına girmə həvəsi, "Bir Qurşaq-Bir Yol" adı verdiyi yeni İpək Yolu layihəsinin Ankarada həyəcan yaratması və Türkiyənin Rusiya ilə koordinasiya halında Suriya siyasətində dəyişikliyə getməsi Pekin-Ankara yaxınlaşmasının önünü yenidən açıb. 2018 – Çində "Türkiyə turizmi ili" elan edilib. Türkiyə indi illik 3 milyon çinli turist gözləyir.
Çin əleyhinə fəaliyyətə icazə verilməyəcəyi öhdəliyi sayı 300 min olan uyğur mühaciri narahat edir. Uyğurlar Türkiyənin Şərqi Türküstanın azadlıq axtarışına verdiyi dəstəyi kəsib-kəsməyəcəyi müzakirəsinə kilidlənib.
Sosial mediadan rəsmilərə çağırış kampaniyaları başlayıb. Şəbəkədə "Türkiyə Türküstana xəyanət etdi," "Türkiyə Şərqi Türkistan İslami Hərəkatını terror təşkilatı olaraq tanıdı" ifadələrinə rast gəlinir.
Kürdlər kontekstində muxtariyyət fikrinə son dərəcə allergik olan Türkiyədə cəmiyyət, siyasət və media Şərqi Türküstana son dərəcə rəğbətlə baxır. Amma Dünya Uyğur Konqresinin sədri Rəbiyə Kader Türkiyəyə buraxılmır. Halbuki Türkiyənin açdığı qapılardan “əl-Qaidə” və “Taliban”la bağlı uyğurlar rahatca keçə bilir. Bununla bərabər, Şərqi Türküstan İslami Hərəkatı ilə əlaqəli hər cür nəşr Türkiyədə toxunulmazlıq içindədir.
Suriyanın şimalında “Heyət Təhrir əl-Şam”ın idarəsindəki İdlibdə xeyli uyğur var. Bundan başqa, “Taliban”ın köməyi ilə Pakistan-Əfqanıstan sərhədi onlar üçün yeni ünvandır.
2015-ci ildə “Nusra Cəbhəsi” və “Əhrar əl-Şam” liderliyindəki “Fəth Ordusu”nun İdlib ələ keçirməsindən sonra bölgəni tərk edən ələvi və digər dini azlıqların evlərinə uyğurların yerləşdiyi deyilir.
Suriyadakı uyğurların sayına dair fikirlər müxtəlifdir. Suriyanın Çindəki səfiri İyad Mustafa, Suriya ordusuna qarşı döyüşən uyğurların 4 min 500-dən 5 min nəfərə qədər olduğunu söyləyib. Müstəqil qaynaqlar, ailələri istisna olmaqla, Şərqi Türküstan İslami Hərəkatı üzvü olan 300-1000 nəfəri “sayıb”.
“Əhrar əl-Şam” və “Heyət Təhrir əl-Şam” arasında ayrılma dərinləşərkən, uyğurlar da Türkiyə hökuməti baxımından səhv səfə addım atıb. Əgər “Əhrar”a qatılıb “Fərat Qalxanı”na dəstək versəydilər, onlara qarşı rəftar bəlkə də fərqli olacaqdı.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 238
Analiz
Xəbərlər
-
Sakinlər Cəlilabadın kəndini niyə tərk edirlər? - VİDEO
-
Agentlik eyni şəxslə yeni müqavilə imzaladı – 3,3 milyonluq yemək alacaq
-
Hansı məhsulların Azərbaycana idxalı azaldıla bilər? - VİDEO
-
“102-ci hərbi baza Ermənistanın suverenliyinin yeganə təminatıdır“ - Rusiya XİN
-
“Avropa müharibədən əvvəlki dövrünü yaşayır” - Tusk
-
Nazir sabiq rəisə yeni vəzifə verdi - Polkovnik özünə xidməti maşın aldı
-
Uşaqlara pulsuz verilən dərman bir aydır gömrükdə saxlanılır - FOTO
-
“Aİ-nin Ermənistandakı missiyası NATO missiyasına çevrilir” – Lavrov
-
İsrail Suriya ordusunun mövqelərini bombaladı: 40-a yaxın hərbçi ölüb - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? – 3 günlük rəsmi məzənnə açıqlandı
-
“ABŞ-nin müəyyən bəyanatları və addımları bizi məyus edir” - Hikmət Hacıyev
-
Güclü külək əsəcək, çaylardan sel keçəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Saxta avtoehtiyat hissələri bazarı bürüyüb? - VİDEO
-
Dünyada ilin ən yaxşı avtomobilləri açıqlanıb - SİYAHI
-
Göytəpə meşəsində “soyqırım“: 20 gündə minlərlə ağac kəsilib (VİDEO)
-
“AzSığorta” kiçilir: əməliyyatlar zərərlə icra olunur
-
İpoteka kreditləri üzrə şərtlər yüngülləşdirilsin - Deputat
-
Bu qadınlar pensiyaya 5 il tez çıxacaq - Yeni qanun
-
Vüsalə Mənsimova Mübariz və Mais Mənsimovları məhkəməyə verdi
-
3 dərəcə şaxta, qar, güclü külək - Sabahın havası
-
Cəza sərtləşdirildi: bu şəxslər 2500 manat cərimələnəcək
-
Bu şəxslərin maaşları artırılır - MƏBLƏĞ
-
Moskvadakı terroru kim maliyyələşdirib? - İstintaq Komitəsi açıqlama yaydı
-
Kommunal xidmətlərlə bağlı dəyişiklik - QƏRAR
-
Üçqat dünya çempionumuzun cinayət işi: 185 mini kim mənimsəyib?
-
Diplomsuz cərrahları kim qoruyur? - Sabiq nazir müavini rəsmən yalan danışdı
-
AzTV Arayikin müsahibəsini niyə vermədi? - Rəsmi açıqlama
-
Qazaxıstandan öz vətəndaşlarına çağırış: “Odessa və Xarkov vilayətlərini tərk edin”
-
Azərbaycan xaricdən ət alışını artırıb: Ən çox nə idxal edirik? - CƏDVƏL
-
Yevlaxda dəmiryol xətti ilə kəsişən yol xəbərdarlıq edilmədən bağlanıb? - FOTO
-
Avtomobili ağ və qırmızı olmayanlar nə etməlidir? - AÇIQLAMA
-
İsrail Hələbə hava zərbələri endirib - 36 Suriya hərbçisi həlak olub
-
Milli Məclisin iclası keçirilir - Gündəlikdə 21 məsələ var
-
NK qərarından sonra kütləvi satış başladı: Minlərlə “Prius”un aqibəti necə olacaq? - FOTO
-
1,2 milyonluq dələduzluqda ittiham olunan iş adamı azadlığa buraxıldı - 7 il cəza almışdı
-
NATO Ukraynaya ciddi dəstək verməlidir - Latviya XİN başçısı
-
Dünyanın ən bahalı altı futbolçusu: Siyahıda Mbappe yoxdur
-
Qlobal istiləşmə Yer kürəsinin fırlanma sürətini dəyişib - Görünməmiş TƏHLÜKƏ
-
Yaponiyadan texnoloji yenilik: Yuyula bilən smartfon istehsal edildi
-
Bazarlarda hansı meyvə-tərəvəzlərə tələbat artıb? - VİDEO
-
“ABŞ-nin NATO-dan çıxması məsələsi gündəmə gələ bilər” - Bolton
-
Jurnalist İdrak Camalbəyli Kiyevdə vəfat edib
-
Konqoda altı milyona yaxın insan evlərini tərk edib - SƏBƏB
-
Ər və arvada verilmiş hədiyyələr boşanma zamanı geri alına bilərmi? - VİDEO
-
İlon Mask müğənni sevgilisindən ayrıldıqdan sonra depressiyaya düşüb? - FOTO
-
Azərbaycan əhalisinin ən çox xərci nəyə çıxır? - ARAŞDIRMA
-
Aygün Kazımova ilə Namiq yenidən məşhur dueti oxudu - VİDEO
-
Qurban Qurbanov hərəkətlərinə fikir verməyən futbolçunu CƏRİMƏLƏDİ
-
DİN vətəndaşlara müraciət edib - “Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın”
-
Pensiya və müavinətlər artırıla bilər - VİDEO
-
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarına həsr edilən “Xüsusi Xidmət” sənədli filmi - VİDEO
-
Quzu ətindən baha olan göbələk növü - VİDEO
-
“Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır“ - Ukraynalı deputat
-
Şokoladın qiyməti dəyişəcək? - VİDEO
-
Nazir üç universitetə yeni prorektorlar təyin etdi - FOTO
-
Ramazanın 19-cu gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Ermənistan Rusiya ilə münasibətləri uçuruma aparır” - Lavrov
-
Təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı tədbir keçirildi - FOTOLAR
-
Nağdsız ödənişdən yayınanlar barəsində tədbir görüləcəkmi? - Ekspertlər danışır...
-
7-8 il əzab verdiyi arvadı gözünü itirib... - TƏFƏRRÜAT
-
“OMİD” 10 min manatədək cərimə oluna bilər – Məhkəmə davam edir
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Bu şəxslərin evləri təmir olunacaq: yarım milyon ayrıldı
-
Ramiz Mehdiyev məhkəmə qarşısında - Onu hansı cəza gözləyir?
-
Himayədar ailə olmaq istəyənlərin nəzərinə - Güzəşt tətbiq ediləcək
-
Taksilərlə bağlı yeni tələblər müəyyənləşdi - Nələr məcburi olacaq?
-
Azərbaycanda sahə rəisi həmkəndlisini niyə güllələyib? - TƏFƏRRÜAT
-
Küçəni zibilləyənlərə qarşı nə tədbir görüləcək? - Gəncədə zibilxanaya çevrilən ərazi + VİDEO
-
Paşinyan hökuməti separatçıları küncə sıxışdırır: Bütün ofisləri bağlanacaq
-
Daxili işlər naziri Şamaxı rayonunda vətəndaş qəbulu və sıra baxışı keçirib - FOTO/VİDEO
-
Məktəb və musiqi kolleci niyə birləşdirildi? - VİDEO
-
Taleh Qaraşovun qardaşı oğluna hökm oxundu - Atasını öldürmüşdü
-
Azərbaycanda taksilər bu rənglərdə olacaq - Qərar verildi
-
Dövlət Xidmətindən xəbərdarlıq - Bu mesajlar telefonunuza gəlirsə...
-
Çingizi arvadı ifşa edibmiş - Mərhum nazirin oğlu da dindirilib
-
Tramp İncil satmağa başladı - VİDEO
-
Naxçıvanda nəqliyyat problemi necə həll ediləcək? - VİDEO
-
Ödənişli yollara görə ödənilən vəsaitin bölgüsü qaydası hazırlanacaq - FƏRMAN
-
Bakıda İran vətəndaşına hökm oxundu - Casusluğa görə
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın “hökuməti”ni tanımır” - Paşinyan
-
Yeni qərar kredit faizlərini endirəcək? - AÇIQLAMA
-
“KTMT üzvləri su uğrunda münaqişələrlə üzləşə bilər“ - Baş katib
-
İsveçrədən Azərbaycana 105 min manata 4 ədəd qol saatı gətiriblər - TƏFƏRRÜAT
-
“Telegram“ getdikcə terrorçuların əlində alətə çevrilir“ - Kreml
-
“Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verildi – İki rəis vəzifədən kənarlaşdırıldı
-
“Vətəndaşlarımız Rusiyada terrora cəlb edilir“ - Qırğızıstanın əmək nazirliyi
-
Ombudsman Xankəndidə erməniəsilli sakinlərlə görüşüb
-
Bakıda 17, bölgələrdə 20 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Diri atı 340 manata Qazaxıstana satıb, kiloqramı 2,9 manata Qazaxıstandan at əti alırıq – RƏSMİ
-
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edildi - Yeni təyinat
-
Mərkəzi Bank dollara tələbin artmasının səbəblərini AÇIQLADI
-
“İrəvan bizim işimizdə iştirak etmir“ - KTMT-nin Baş katibi
-
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
-
YAP qarşıdakı seçkidə bu deputatlardan imtina edəcək? - SİYAHI
-
Uşaq bağçalarında müdir vəzifəsinə qəbulun test mərhələsinin vaxtı AÇIQLANDI
-
Daşaltıda itkin düşmüş daha 73 nəfərin adı açıqlanacaq - Əli Nağıyev
-
Azərbaycanda işığın qiyməti ucuzlaşa bilər - VİDEO
-
Cəhri-Buzqov avtomobil yolunda qaya uçqunu baş verdi - VİDEO
-
DTX 27 dövlətə xəyanət işinin ibtidai istintaqını aparıb - Əli Nağıyev açıqladı
-
Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanları 105 yaşında - VİDEO
-
“Rusiya “Crocus”da terrorun hazırlandığını hələ fevraldan bilirdi“ - Budanov
-
Qadın sevgilisinə yazdığı mesajı oğluna göndərdi - Ucar rayonunda dəhşətli cinayət
-
Fransada həyəcan təbili: Silah ehtiyatı azalır
-
Boşanma zamanı əmlakın bölünməsi ilə bağlı yenilik: Qeydiyyatsız tikililərlə bağlı qərar - VİDEO
-
Canlı yayım açıb dərman tövsiyə edən əczaçıları hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Lalə Məmmədovadan cazibədar - Fotosessiya
-
“Yəqin ki, yığmadan gedəcəkdim“ - Messi açıqladı
-
Hikmət Hacıyev NATO-nun eks-baş katibi barədə: “Hesabatına ödənişi əlavə etməyi unudub”
-
Tikinti materialları bazarında son vəziyyət: Hansı məhsullar ucuzlaşdı?
-
Bakıda və üç rayonda qazın verilişində məhdudiyyət olacaq - Xəbərdarlıq
-
Rusiya Xarkovun yaşayış massivinə zərbə endirib - Ölən və yaralananlar var
-
Həcc üçün ayrılan kvotanın yarısından çoxu dolub - RƏSMİ
-
Sabiq milli təhlükəsizlik naziri VƏFAT ETDİ
-
“55 min manat ver, övladının maddəsini dəyişdirib azadlığa buraxdırım” - Məhkəmə
-
“ABŞ-ni yenidən dua oxumağa məcbur etməliyik” - Tramp
-
“Fransa Azərbaycanla Ermənistan arasında razılaşmaların həyata keçirilməsinə mane olur” - Zaxarova
-
Ramazan ayının 18-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
“Qərbi ərköyün övladına qarşı təzyiqləri artırmaq lazımdır” - Ərdoğan
-
Azərbaycan hotelləri Novruz bayramından necə çıxıblar? - ARAŞDIRMA
-
Şəhid bacısı sektor müdiri TƏYİN EDİLDİ
TOP 10
ARXİV