|
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Maldiv adaları uğrunda Çin-Hindistan rəqabəti - Təhlil
Tarix 21.02.18, 5:41 |
|
Pekin bu bölgədə 17 ada alıb, Dehli isə nə edəcəyini bilmir
Maldiv adaları – mindən çox möhtəşəm mərcan adalarını əhatə edən Hind okeanının gözəl ölkəsi – bütün dünyada rahatlıq və lüks səyahət yeri kimi tanınır. Ancaq hazırda bu ölkə siyasi böhran keçirir. Elə ciddi bir böhran ki, beynəlxalq məsləhətçilər ora səyahəti tövsiyə etmirlər.
2013-cü ildə prezident Abdullah Yaminin hakimiyyətə gəldiyi gündən Maldivdə qanunun aliliyi davamlı olaraq pozulur. Onun Ali Məhkəmənin yekdil qərarını yerinə yetirməkdən imtinası ilə bu ayın əvvəlində vəziyyət kəskinləşib.
Yamin 9 müxalifətçini, o cümlədən sabiq prezident Məhəmməd Nəşidi terrorizmdə ittiham edib və bu şəxslər barədə hökm çıxartdırıb. Cəzaları ləğv edənləri azad etmək əvəzinə, Yamin fövqəladə vəziyyət elan edib və Ali Məhkəmənin beş hakimindən ikisini, o cümlədən baş hakimi həbs etdirib.
Əlbəttə, avtoritarizm Maldiv üçün yeni hal deyil. Həqiqətən, Nəşid – 1965-ci ildə Britaniyadan müstəqillik qazandıqdan sonra ölkənin yeganə demokratik seçilmiş, qeyri-avtoritar prezidenti idi. Onun iqtidarı üç il davam edib – ta 2012-ci ildə silahlı təzyiqlə istefa verməyə məcbur olunana qədər.
Amma Maldiv adalarının siyasəti radikal İslamla yaxından bağlı olduğu üçün getdikcə daha da pisləşir. Nəşidin devrildiyi gün islamçılar Maldivin əsas muzeyində misilsiz buddist və hindu heykəllərini parçalayıb və ölkənin İslamdan əvvəlki köklərinə dair bütün sübutları siliblər. Suriya və İraqdakı terror qruplarını dəstəkləmək üçün (adambaşı sayına görə) ən çox xarici döyüşçü də məhz Maldivdən göndərilib.
Üstəlik, Maldiv adaları Hind okeanında mühüm yükdaşıma məkanı kimi tanınır və bu, təhlükəsizlik sarıdan onu vacib coğrafi nöqtə halına gətirir. Nəticədə, ölkənin pisləşən siyasi şərtləri getdikcə beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini çəkir. ABŞ-dan Hindistana qədər bütün demokratik qüvvələr BMT-nin böhrana müdaxilə etməsinə çağırış edir, eyni zamanda, Çin Hind okeanında öz maraqlarını inkişaf etdirmək istəyərək, Yamini müdafiə edir.
Hindistanın ölkənin əsas regional ortağı olduğu keçmişdən bu günə Çin və Maldiv arasında getdikcə daha da sıxlaşan əlaqələr əhəmiyyətli dəyişiklik meydana gətirib. Maldiv əhalisi əsasən Hindistan və Şri-Lanka mənşəli olduğundan, ada sakinləri həmin ölkələrlə güclü mədəni və iqtisadi əlaqələrə malikdirlər.
Bu dövlət ənənəvi olaraq Hindistanın təsir dairəsi kimi nəzərdən keçirilib. Lakin son illərdə Çin, Hindistanın Maldivdəki nüfuzunu "inci sapı" – Hind okeanında Çinə məxsus hərbi bazalar və iqtisadi layihələr zənciri qurmaqla qırır.
Bu yaxınlarda Şri-Lankanın Hambantota limanını 99 illik müddətə icarəyə götürməsi kimi, Nəşidin razılığı ilə, Çin investisiya məqsədləri üçün ağır borcu olan Maldivdə 17 ada əldə edib. Strateji məqsədlərinə uyğun olaraq Çin Maldivə döyüş gəmiləri göndərib. Himalay sərhədi boyunca Hindistana qarşı hərbi təzyiqləri gücləndirmiş rəsmi Pekin Maldiv adalarından dəniz bazası qurarsa, Çin növbəti mərhələyə keçərək qonşusunun strateji qütbündə Hindistana əleyhinə yeni bir dənizçi cəbhəsi açmış olur.
Maldiv böhranı – Hindistan üçün müəyyənedici bir andır. Nəşid və digər maldivli müxalifət liderlərinin tələb etdikləri kimi, Hindistan adalara hərbi müdaxilə edəcəkmi və ya Yamin bölgədə Çinin strateji məqsədlərini yerinə yetirməyə davam edəcəkmi?
Maldiv adalarına hind hərbi müdaxiləsinin bir neçə nümunəsi var. 1988-ci ildə Hindistan maldivli bir iş adamı tərəfindən silahlıların, xüsusilə şri-lankalı tamil separatçılarının köməyi ilə avtokratik Məumun Əbdul Qəyyumu devirmək təşəbbüsünün qarşısını alıb. Hindistanın sürətli hərbi hərəkatı sayəsində Qəyyum daha 20 il iqtidarda qalıb.
Lakin 2012-ci ildə ofisi mühasirəyə almış ölkənin ilk və yeganə demokratik yolla seçilmiş prezidenti islamçı qüvvələrdən xilas olmaq üçün Hindistandan kömək istədikdə, Dehli üzünü yana çevirib. Hindistan hökuməti Nəşidin timsalında Çinlə əlaqəsi olan xəyanətlərdən pərişandır. Çinə ilk infrastruktur müqavilələrini verən yalnız Nəşid deyil. Amma devrilməsindən 3 gün əvvəl o, paytaxt Male şəhərində yeni Çin səfirliyinin açılışını edib. Hindistanın ovaxtkı baş naziri Manmohan Sinqh regional zirvədə iştirak etmək üçün adalara gələrkən…
Bu gün Hindistanın müdaxiləsi riskli ola bilər, çünki heç bir qanuni hakimiyyət Hindistandan hərbi qüvvə göndərməyi xahişi etmir. Halbuki hind paraşütçülər bir neçə saat ərzində Maleyə nəzarət edə bilərlər. Ancaq nəticə nə olacaq?
Maldiv iqtisadiyyatına və siyasətində üstün mövqedə olan bir çox güclü ailələr arasında islamçı təsirin yüksəlişi, siyasi meyllərin dəyişməsi demokratik azadlıqları qoruyan daha etibarlı müttəfiqlərin tapılması baxımından çətin bir problem kimi görünür.
Bundan başqa, hətta Yamin də devrilsə və ölkədə demokratik seçki keçirilsə də, Çin təsirinin azalma ehtimalı yoxdur. Banqladeş, Myanma, Nepal və Şri-Lankanın təcrübəsi göstərir ki, Çin demokratik şəkildə seçilən hökumətlərlə də əlaqədə olarkən belə, diplomatik dabanı bərk basır. Həqiqətən, Maldivdə də Nəşidə bu cür təzyiq göstərilib. Ölkənin borcu artacaq, liderin kimliyindən asılı olmayaraq, Çin sevimli “qorxu alətləri”ni saxlayacaq. Maldivə yaxınlığı və tarixi əlaqələri ilə Hindistan çox güclü bir imkana sahibdir. Lakin hərbi müdaxilə dəyişkən siyasi vəziyyəti daha da ağırlaşdıracaq və Dehli bir çox şeyləri itirəcək.
Hindistan üçün ən yaxşı seçim – digər demokratik güclərlə birlikdə iqtisadi sanksiyaları tətbiq etməklə, Yaminə dəstək verən, bir çoxları boşalmış lüks kurortlara sahib olan Maldiv elitasını parçalamaqdır.
Bununla yanaşı, bəlkə də beynəlxalq birlik bu ilin sonuna planlaşdırılan prezident seçkilərinin ədalətli və əhatəli olması üçün BMT nəzarətini təmin edə bilər. Bu, böhrana son qoymaq və Hind okeanındakı cənnətdə sülhü bərpa etmənin yeganə yoldur.
Brahma Çellani
“Project Syndicate”
(strateq.az)
Xəbərin oxunma sayı : 259
Analiz
Xəbərlər
-
Azərbaycan Prezidenti Almaniyaya səfər edəcək - Şoltsla danışıqlar aparacaq
-
“Rusiya hərbi əməliyyatları dayandırmayacaq” - Lavrov
-
Şirkət rəhbərinə hökm oxundu - Bu nazirliyin vəsaitini mənimsəmişdi
-
Üzərinə həbs qoyulmuş əmlaklar... - Prezident qanuna dəyişikliyi təsdiqlədi
-
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
-
Dollar neçəyə olacaq? – 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqlandı
-
“İsrail və İran fərqli şeylər deyir“ - Ərdoğan
-
“Özəl məktəblərdə təhsil haqları kosmik rəqəmlərə çatıb” - Deputat
-
Azərbaycanda 22 yaşlı oğlan qadının üzərinə benzin tökərək yandırıb - RƏSMİ
-
20 min manat borca görə qəssab HƏBS EDİLDİ
-
Deputat nazirliyin fəaliyyətini tənqid etdi: “Özündən qanun düzəldib...”
-
Azərbaycanda marketlərdə 19 manata satılan kərə yağı Rusiyaya 9,6 manata ixrac edilir – RƏSMİ
-
Hal şahidləri əvəzinə videoçəkiliş: İXM-ə dəyişiklik edilir
-
Bakı Fransız Liseyi fəaliyyətini dayandırır - RƏSMİ
-
Megastore və Hiperstore-nin saxta rəqabət oyunları - Onları külli miqdarda cərimə gözləyir...
-
Dövlət Xidmətinin vəzifəli şəxslərinin maaşı artırılır - BU QƏDƏR
-
Saxlanılan tiktokerlər nə edirmişlər? - ARAŞDIRMA
-
Onlar pensiyaya daha tez çıxacaq - Yeni qanun
-
“Ukraynaya dəstək artırılmalıdır“ - Donald Tramp
-
Naxçıvanda 120 milyon manatdan çox maliyyə pozuntusu - Bəzi materiallar DTX-yə göndərilib
-
Bakıda evdə partlayış: Ölən var
-
Fransanın növbəti diplomatları Azərbaycandan qovulub - “Observer Online“ yazır
-
“Ən çox ciddi nöqsan sahəsi satınalmalar və tender fəaliyyətidir“ - Deputat
-
Xocavənddə fermada xeyli sayda partlayıcı qurğu və maddə aşkarlanıb - FOTO
-
“Putin indi Finlandiyaya fokuslanıb“ - Von der Leyen
-
Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat - FOTO
-
Hərbi Dəniz Qüvvələri Xəzər dənizində taktiki təlimdə - VİDEO
-
Hər 100 manatdan 51 manatı ərzağa xərclənir – 3 ayda yeyib-içməyə 7 milyard xərclənib
-
Rusiyada kütləvi tədbirlər ləğv edildi - 1 mayda yürüşlər və 9 may paradı olmayacaq
-
Ağdərə-Ağdam avtomobil yolunun inşasına başlanıldı - FOTO/VİDEO
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 14 məsələ var
-
Güclü maqnit qasırğası gözlənilir: Ən təhlükəli günlər açıqlandı
-
Hansı hallarda qonşulara vurulan zərəri sığorta şirkəti ödəyir? - ARAŞDIRMA
-
Şəmkirdə yerin altından tapılan saraydan GÖRÜNTÜLƏR - VİDEO
-
Rusiya Ukraynaya aviazərbələr endirib - Ölən və yaralananlar var
-
“Bu yaxınlarda parlament seçkisi olacaq” - Deputat
-
Xocalı aeroportu Azərbaycanın nəzarətinə keçir - VİDEO
-
Orta məktəblər üçün olan dərsliklər yenilənir? - VİDEO
-
Yaylaqda vəzifəli şəxs çobanın arvadına sataşdı - Qətlin TƏFƏRRÜATI
-
Kosmik silahlara malik ölkələr - Siyahıya ABŞ başçılıq edir
-
Sülhməramlılara məxsus hərbi texnikalar qatarlarla Rusiya yolunda - VİDEO
-
Dubayda su altında qalan avtomobillər Azərbaycana gətirilə bilər - İDDİA + VİDEO
-
Qayalar yarılaraq Kəlbəcərə qaz xətti çəkilir - VİDEO
-
Verilən bütün vədlər hər zaman yerinə yetirilir
-
Həbsxanada evlənən müğənni: “Heç kimin bacarmadığını etmişəm“
-
Arda Güler üçün rəsmi təklif gəldi:“Sevilya”nın heyətində oynayacaq?
-
“NATO ölkələri Ukraynanı altı “Patriot” sistemi ilə təmin edə bilər” - Şolts
-
Qobustanın problemlərlə dolu kəndi: “Burada beş-altı adam qalmışıq”
-
Bakıda məmur olmaq istəyən qadına qarşı DƏLƏDUZLUQ
-
“Yaxın Şərqdə genişmiqyaslı münaqişə təhlükəsi mövcuddur” - Quterreş
-
Binə sakini: “Elə bil Somalidə yaşayırıq”
-
Keçmiş məmur 43 milyon manat dəyərindəki əmlaklarını geri almaq istəyir - MƏHKƏMƏ
-
Röya Ayxan ailə quracaq - Toya hazırlaşır (VİDEO)
-
Dövlət məktəblərində servis xidməti yaradılır? - RƏSMİ + VİDEO
-
Rusiya sülhməramlılarına vida: Ermənistan yeni şəraiti necə dəyərləndirəcək? - FOTO
-
“ABŞ və müttəfiqləri İrana qarşı sanksiyalar tətbiq edir“ - Bayden
-
“Dönər bıçağı ilə atamın ayağını kəsəcəyini dedi” - TƏFƏRRÜAT
-
Uşaqlar neçə yaşdan sonra idmanla məşğul olmalıdırlar? - VİDEO
-
Aqrar sektorun dayanıqlı inkişafına mühüm töhfə
-
Azərbaycana minik avtomobilləri hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilir? – Siyahı
-
“Rabitəbank” kiçilir: 70 milyon geri çəkilib
-
Vergi ödəyicilərinin nəzərinə - VİDEO
-
Türkiyənin 14 əyalətində FETÖ əməliyyatı - 60 şübhəli şəxs saxlanıldı
-
Bakıda narkokuryerdən beş kiloqram narkotik götürülüb - VİDEO
-
Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı, direktoru təyin edildi - FOTOLAR
-
Üç rayonda ağaclar qanunsuz kəsilib - Təbiətə 13 min manatdan çox ziyan dəyib
-
Əfv olunanlar arasında niyə qadınlar azdır? - Komissiya üzvündən açıqlama
-
Rəqsanə İsmayılovanın əmlaklarına həbs qoyulub? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Qubad İbadoğluya yekun ittiham elan edildi - İstintaq bitir
-
“Azərbaycan satıcısı hələ də əlini lazımi şəkildə yuya bilmir” - Qoşqar Təhməzli
-
“Xalq Bank”ın kapitalı 8%-dən çox azalıb - Kredit və depozit portfeli kiçilib
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Qərb Cənubi Qafqazı hərbiləşdirməyə davam edir“ - Rusiya XİN
-
8 min manatlıq spirtli içki oğurladı, saxlanıldı - VİDEO
-
Avtomobillərin şüşəsini tündləşdirmək neçəyə başa gəlir? - VİDEO
-
Regionların inkişafı dövlətimizin iqtisadi siyasətinin əsasıdır
-
Keçid balları qaldırılır? - VİDEO
-
Baş nazirdən motosikletlərlə bağlı QƏRAR
-
“Azərbaycanlıların Ermənistana qaytarılması üçün böyük həcmdə işlər görülməlidir“ - Zaxarova
-
Polis qanunsuz miqrasiyaya qarşı keçirilən tədbirlərlə 21 əcnəbini saxlayıb - VİDEO
-
Bakının Türkan qəsəbəsindəki məhəllədə 30 ildir qaz yoxdur - VİDEO
-
Şirvan kanalının əhəmiyyəti göz önündə olacaq
-
Təhsil Nazirliyi tender keçirmədən 2 milyonu Ramiz Mehdiyevin oğlunun şirkətinə verdi – Təfərrüat
-
“Ermənistana yalnız Qərbin əlində alət rolu verilir” - Zaxarova
-
345 məktəbdə yoxlama aparıldı - 55 nəfər işdən çıxarıldı
-
İcra Hakimiyyətindən narazı qalan fermer söyüş söydü - Həbs edildi
-
Türkiyə-Rusiya Monitorinq Mərkəzi də bağlanır - Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyi
-
Azərbaycan “Laçın” hücum təyyarələrini havaya qaldırdı - VİDEO
-
Bu il I siniflərə qəbulda tətbiq olunacaq YENİLİKLƏR - RƏSMİ
-
Sabah Bakıda 27 dərəcə isti olacaq - PROQNOZ
-
40-a yaxın bağça müdiri işdən çıxarılıb: 200-nə töhmət verilib
-
“Victory Construction Group“ MMC məhkəməyə verildi - Öhdəliyi yerinə yetirmədiyinə görə
-
“Amaras monastırında monitorinqlər aparılıb” - Dövlət Xidməti
-
Bakıda viza fırıldağı - Şirkət rəhbərlərinə cinayət işi açıldı
-
Prezident yeni nazir müavini təyin etdi - Foto + DOSYE
-
Şəxsiyyət vəsiqələri ilə bağlı yenilik - VİDEO
-
Azərbaycanlı aktrisa yeni sevgilisi ilə görüntüləndi - FOTO/VİDEO
-
Rusiyada işləyən azərbaycanlıların nəzərinə: Rus dili imtahanında dəyişikliklər olacaq
-
“Başlıbel sakinləri kütləvi şəkildə qətlə yetirilib, bəziləri diri-diri yandırılıb“ - Ombudsman
-
Aytən Səfərovanın keçirdiyi qəza ilə bağlı yeni detallar - Günah kimdə olub? + VİDEO
-
“Rusiya qalib gələrsə, Üçüncü Dünya müharibəsi başlayacaq“ - Ukraynanın Baş naziri
-
Bakıda bu ərazini də sökürlər - Mülkiyyət sahibləri narazıdır + VİDEO
-
Antarktidanın sirləri üzə çıxdı: İnanılmaz kəşf
-
Lənkəranda məktəbli qıza atasının dostu təcavüz etdi: “Anana oxşayırsan...”
-
“Çin ABŞ-ni məğlub etmək üçün ordu yaradır“ - Amerikalı nazir
-
Təlim zamanı sürücüyə yazılan cəriməni kim ödəməlidir? - VİDEO
-
İsrail Pasxa bayramından əvvəl İrana cavab verməyəcək - ABC
-
Bakı-Quba yolunda bildirişsiz dairə təhlükə mənbəyinə çevrilib - VİDEO
-
Yenidən qurulan Qarabağdan son görüntülər - VİDEO
-
Başlıbel qətliamından 31 il ötür
-
Bu gün instaqramda olanlar - Fotolar
-
“Real“dan zəng gələndə iki dəfə fikirləşmədim“ - Cud Bellingem
-
“Türkiyə olaraq üçüncü ölkələrin öz münaqişələrini bölgəyə gətirməsini istəmirik” - Hakan Fidan
-
Paytaxt sakinini həkim yox, texniki işçi əməliyyat edib? - Ağılasığmaz İDDİA
-
Bayden Trampı geridə qoydu - SORĞU
-
Urmiya gölünün son peyk görüntüsü - FOTO
-
Sosial şəbəkələrdə satılan soyuq silahlarla bağlı DİN-dən açıqlama - VİDEO
-
Pakistanda güclü yağışlar: Ölənlərin sayı 65-ə çatıb
-
Rusiyadan gətirilən dondurulmuş toyuq məhsulunda salmonella aşkarlandı - AQTA
-
Bir, üç və beş qəpiklərdən istifadə hansı səviyyədədir? - SORĞU + VİDEO
TOP 10
ARXİV