|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Türkiyə BRHÇC-yə girməyə hazırlaşır: AB və ABŞ “geopolitik şok” qarşısındadır
Tarix 31.07.18, 18:00 |
|
Olqa Samofalova
Vzqlyad.ru, 30.07.2018
Zamanında, demək olar, təsadüfən BRHÇC adı alan ölkələr birliyi öz nüfuzunu getdikcə genişləndirir. Rusiyanın da daxil olduğu kluba indi Türkiyə də girmək istəyir. (NATO üzvü) Ankaranın BRHÇC-yə qoşulmaq şansı varmı və bu halda kürəsəl geopolitik effekt necə olacaq? “Hürriyet Daily News” qəzeti bazar günü xəbər verib ki, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayib Ərdoğan Braziliya, Rusiya, Hindistan, Çin və CAR-ın daxil olduğu BRHÇC ölkələrinə qoşulmaq istəyini elan edib. Ərdoğan deyib: “Biz bu ölkələrin beşiylə G20-yə daxilik. İstərdim ki, onlar birliyə girməyimiz və BRHÇC-də öz yerimizi tutmaq üçün gərəkən addımları nəzərdən keçirsinlər”.
O, əlavə edib: “Bizi bu platformaya götürsəniz, onun adı BRHÇCT (BRICST) olacaq”.
Onun sözlərinə görə, BRHÇC üzvləri bu təklifi “hərarətlə alqışlayıblar”. Türkiyə prezidenti deyib: “Xüsusən Çin bildirib ki, genişlənmə uğrunda çıxış edir. Mən gördüm ki, onlar başqa ölkələrin bu platformada iştirakı imkanlarını nəzərdən keçirirlər”.
Onun dediyinə görə, iqtisadiyyat, yatırım və developer layihələri sahələrində əməkdaşlıqda böyük potenisal var.
Əlbəttə, Türkiyə heç də BRHÇC-nin tərkib hissəsi olmağı arzulayan yeganə ölkə deyil və ittifaqın işinə böyük maraq göstərir. Argentina hələ bir neçə il qabaq BRHÇC-ə girmək arzusunu bildirib, bu isə Cənubi Amerikanın ikinci iqtisadiyyatıdır.
Amma hələlik hamı öz yerində qalır. Türkiyənin bu kluba girmək şansı varmı? Ərdoğanın Yohannesburqa BRHÇC-nin onuncu illik sammitinə dəvət edilməsi faktı bu cür imkanın lehinə danışır.
Digər yandan, Rusiya prezidenti Vladimir Putin BRHÇC-nin bu yaxınlarda keçən sammitində deyib ki, hələlik BRHÇC-nin yeni iştirakçılar hesabına genişləndirilməsi planlaşdırılmır. Amma hər hal da belə bir imkanı tam istisna etməyib. Putin deyib: “Hazırda BRHÇC üzvlərini formal artırmağı planlaşdırmırıq, çünki biçimlənmiş format öz effektivliyini göstərir. Amma bu bildirmir ki, təşkilat qapalıdır və qapılar bağlıdır. Sadəcə bu məsələ, bizdə xalq içində deyildiyi kimi, atüstü həll olunmur. Bunu lazımi şəkildə müzakirə etmək gərəkdir”. Əslində, hətta BRHÇC-nin yeni üzvlə necə tamamalanacağı, yeni üzvə qarşı hansı tələblərin irəli sürüldüyü, üzərinə hansı öhdəliklərin qoyulduğu haqda qayda və prosedurların konkret dərki yoxdur.
Axı BRHÇC nədir? Bu, on yeddi il qabaq sadəcə inkişaf etməkdə olan, Qərb iqtisadiyyatlarından sürətlə artan və buna görə də yatırımçılarda maraq doğuran beş ölkəni göstərmək üçün “Goldman Sachs”-ın analitikinin düşündüyü abbreviatura idi. Bu ölkələr sonradan bu cür mücərrəd birliyi gerçək ittifaqa bənzər nəyəsə çevirib. Onun geopolitik məqsədi ABŞ başda olmaqla birqütblü dünyaya qarşı çoxqütblü dünya düzəni qurmaqdır. Bu, hər bir ölkənin daxili iqtisadiyyatının inkişafı haqda tarixçə deyil, inkişaf etməkdə olan ölkələrin özünü dünya səhnəsində bəyan etmək, xarici iqtisadi əlaqələri çeşidləmək və əlavə yatırımlar cəlb etmək cəhdidir.
BRHÇC ABŞ və AB-nin başqa ölkələrdə maliyyə təsirini gücləndirdiyi BVF və Ümumdünya Bankına qarşı öz strukturunu – inkişaf bankı və valyuta ehtiyatları pulu (burada: inhisar növlərindən biri-red.) yaradıb. Onlar, bir tərəfdən, Qərb dünyasına deyil, onlara sərf edən xarici layihələrə yatırım qoymaq və bununla da bu ölkələrdə öz nüfuzlarını yüksəltmək istəyirlər. O biri tərəfdən, BRHÇC ölkələrini maliyyəcə dollar iqtisadi sistemindən daha az asılı etmək arzusundadırlar.
Türkiyə bu maraqlar üzrə kluba yazılacaqmı? Türkiyə iqtisadiyyatca tamamilə cəlbedici görünür. Türkiyə ÜDM həcminə görə 17-ci yeri tutur – 848 milyard dollar. Türk iqtisadiyyatı bu göstərici üzrə BRHÇC-nin digər ölkələrindən geridə qalır. Çin iqtisadiyyatı 12 trilyon dollardan çox ÜDM-lə ABŞ-dan sonra dünyada ikincidir. Hindistanın ÜDM-i 2,6 trilyon, Braziliyanınkı 2 trilyondan çox, Rusiyanınkı 1,5 trilyon dollardan çoxdur. Lakin Türkiyə BRHÇC-yə girməklə yenə də autsayderə çevrilməyəcək.
Birincisi, CAR-ın – BRHÇC-in daha bir üzvünün iqtisadiyyatı xeyli kiçik və zəifdir. İkincisi, Türkiyə vətəndaşların alıcılıq qabiliyyətinin paritetinə (AQP) əsasən təshih edilən ÜDM üzrə təkcə Rusiyanı deyil, Çini də geridə qoyur. Deməli, Türkiyənin AQP üzrə ÜDM-i adambaşına 27 min dollar, Rusiyada 25,7 min dollar, Çində 16,2 min dollar təşkil edir. Bu göstərici iqtisadi inkişafın səviyyəsini dəyərləndirmək üçün daha önəmli sayılır.
Türkiyə də BRHÇC birliyinin formal əlamətlərinə asanlıqla sığışır. “Beynəlxalq maliyyə mərkəzi”nin eksperti Vladimir Rojankovski deyir: “Son illərin siyasi hadisələrinə və ölkənin qaynar nöqtələrə coğrafi yaxınlığına baxmayaraq, Türkiyə iqtisadiyyatı dünyada çox sürətlə inkişaf edən iqtisadiyyatlardan biridir”.
Bundan savayı, əhalisi əsasən müsəlmanlar olan Türkiyə dünyəvi bir dövlət kimi onu çevrələyən dindar müsəlman ölkələri və monarxiyalarının fonunda faydalı şəkildə seçilir.
Rojankovski deyir: “Bölgənin başqa heç bir ölkəsi geopolitik planda Türkiyənin yerini verə bilməz, buna görə də Türkiyənin Rusiya-Çin vektorlu ölkələr blokuna daxil olması Avropa və ABŞ üçün olduqca ciddi geopolitik şokdur”.
“Türkiyə həm türk, həm də islam dünyasında liderlik roluna iddia edir. Və islam dünyasında baş güc mərkəzi olmaq şansı Səudiyyə Ərəbistanı və ya şiə İranından xeyli yuxarıdır, – “Alpari” analitik departamentinin direktoru Aleksandr Razuvayev hesab edir. – Tendensiya göz qabağındadır – Qərb kürəsəl iqtisadiyyatda səhmlərin nəzarət zərfini tədricən itirir, NATO ölkələrinin birliyi isə getdikcə daha xəyali olur. Ola bilsin, Berlin və Paris tezliklə çox təəssüf edəcək ki, Türkiyəni vaxtında Avropa Birliyinə qəbul etməyiblər”.
Rojankovski əmindir – BRHÇC-nin özü, xüsusən də forma yaradan ölkələr kimi Çin və Rusiya üçün güclü iqtisadiyyatlı yeni üzv ölkələrin bu kluba daxil olması son dərəcə sərfəlidir. Bu, klubu həm geopolitik, həm də maliyyə baxımından möhkəmləndirmək imkanı verər.
Türkiyənin özü kürəsəl dollar zonasının dağılacağı halda udanlar sırasında olmağa ümid edir. Razuvayev deyir ki, o zaman BRHÇC ölkələri bölgəsəl valyuta zonalarının mərkəzləri olmaqda bütün şanslara malikdir və Türkiyə türk dünyasında aparıcı rol oynamağa can atır. Düzdür, o, Türkiyənin Qazaxıstan və Qırğızıstanda (RF ilə Avrasiya Birliyindədirlər) Rusiya ilə geopolitik maraqlar planında mümkün toqquşmasını qeyd edir.
Hələlik isə BRHÇC-yə üzv olmadan da Rusiya və Türkiyənin münasibətləri dostluq səviyyəsindədir və bu yaxınlardakı soyuqluqdan iz də qalmayıb. Ankara tezliklə Rusiya qazının Avropaya yeni tranzitçisinə çevriləcək. (“Türk axını”nın ikinci qanadı inşa olunsa).
Razuvayev düşünür: “Rusiya S-400 kompleksinin tədarükü üzrə Türkiyə ilə sazişdən sonra Türkiyəni ən cəlbedici potensial silah satışı bazarlarından biri kimi nəzərdən keçirməyə başlayıb. Türkiyə habelə Vaşinqtonun basqısına baxmayaraq, Rusiyaya qarşı sanksiya təbiq etməkdən imtina edən az-az ölkələrdən biridir. Türkiyə ilə ciddi şəkildə şərik çıxmalı heç nə yoxdur”.
Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 487
Analiz
Xəbərlər
-
Rayonlara yağış yağacaq, dolu düşəcək - Sabahın havası
-
“Paşinyan dedi ki, mən gedirəm, sonra torpağın əsil sahibi İlham Əliyev özü gələcək” – Zahid Oruc
-
Serenay Sarıkaya ilk dəfə sevgilisi ilə əl-ələ görüntüləndi - FOTOLAR
-
Uşaq bağçasında mənimsəmə - Cinayət işi açıldı
-
Masallıda narkotiklərin satışı ilə məşğul olanlar saxlanılıblar - FOTO
-
Əsgərovların bankında problemli kreditlər 2 dəfədən çox artdı - TƏFƏRRÜAT
-
Tavuşda gərgin vəziyyət: “Yerkrapa” üzvləri maşını etirazçıların üzərinə sürdülər
-
Bakıda məktəblilərə siqaret satanlar cərimələniblər - FOTO/VİDEO
-
“65 yaşıma qədər işləmək istəyirəm” - Mourinyo
-
Dünyada müdafiə xərcləri tarixi rekord həddə çatıb - SİYAHI
-
Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya prosesi başladı - RƏSMİ
-
Röyal Sarıməmmədov Pirallahının icra başçısı olmaq üçün hərəkətə keçib? - İDDİA
-
Bu qaydanı pozan sürücülər 200 AZN cərimələnəcək - RƏSMİ
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 18 məsələ var
-
AMEA-nın qarşısındakı parkda oturacaqlar niyə yoxa çıxıb? - AÇIQLAMA/FOTO
-
İsrail İrana atdığı raketi özü məhv edib - “The New York Times”
-
Gürcüstan bazarında böhran - Azərbaycanda hansı avtomobillər ucuzlaşacaq?
-
Şirvan-Salyan Regional Təhsil İdarəsinin müdiri barəsində cərimə protokolu tərtib edilib - FOTO
-
Arxektura komitəsində “göydələn biznesi“ - Ramin Abdullayev hər ay onlarla mənzilə necə sahiblənir?
-
“İranda etnik azərbaycanlılar ayrı-seçkiliyə məruz qalır“ - Dövlət Departamenti
-
Bəzi bölgələrə yağış, Şahdağa sulu qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Qərb ölkələrində “Çin casusu” xofu: Beş nəfər həbs olundu
-
Həyət evlərinin satışında yaranan durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Ərli qadınla subay oğlanın şok hərəkəti: - “Rayona getdik, kənddə axşam...“
-
Kanalizasiya suyu aylardır küçəyə axır - ŞİKAYƏT + VİDEO
-
Son günlər turşulardan zəhərlənmə halları artıb: SƏBƏB NƏDİR?
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşdü - FOTOLAR
-
Lətifənin fərqli tərzi - Fotolar
-
Ev telefonlarına olan tələbat niyə azalıb? - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyevin Rusiyaya işgüzar səfəri başa çatıb
-
Müdirə salam vermədi, işdən qovuldu - Azərbaycanda ilginc hadisə
-
“Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi” - Putin
-
Ali məktəbləri bitirən tələbələr işə təyinat ala biləcəklər? - VİDEO
-
Kanalizasiya xətlərinin tez-tez tıxanmasına səbəb nədir? - VİDEO
-
Şagirdlər daha ev tapşırığı etməyəcəklər? - Nazirlikdən açıqlama
-
“Vladimir Putin və Heydər Əliyev iki ölkə arasında dostluq münasibətlərinin əsasını qoyublar” - İlham Əliyev
-
Hakimlərə etirazı rədd edildi - İndi də prokurordan narazıdır
-
İlham Əliyev və Vladimir Putinin BAM veteranları ilə görüşü olub - FOTO/VİDEO
-
“BAM XXI əsr üçün qlobal siyasəti müəyyən edir“ - Vladimir Putin
-
Astarada xarabalıqdan betər tibb məntəqəsi - VİDEO
-
İranda Rusiyanın kredit kartları işləyəcək - FOTO
-
“Əli Kərimli, artıq kənara çəkilməlisiniz“ - Deputatdan ÇAĞIRIŞ
-
Bu universitetdə tələbələrin təhsilhaqqı mənimsənilib - TƏFƏRRÜAT
-
“AccessBank” 126 milyon manatdan çox - ZƏRƏRDƏ
-
Quşçularla deputat arasında qalmaqal: Toyuqlar dərmanla şişirdilir?
-
Peskov sülhməramlıların Qarabağdan çıxarılmasının səbəbini AÇIQLADI
-
Bərdə sakinlərini dəhşətə salan hadisə: İlanlar evlərə hücum etdi - VİDEO
-
Taksi qiymətlərində artım var: Səbəb nədir?
-
Müəllimlərin nəzərinə: Növbəti vakansiya seçimi başlayır
-
Hansı bankda əhalinin nə qədər əmanəti var? – Tam siyahı
-
Bəzi rayonlarda leysan yağıb, dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
“Rusiya ilə əlaqələrimizin inkişafından çox razıyıq” - İlham Əliyev
-
MEDİA sosial şəbəkə istifadəçilərini məsuliyyətli olmağa çağırıb - Diqqət!
-
“Heydər Əliyev BAM layihənin icrasında böyük rol oynayıb” - Putin
-
Gürcüstandan Azərbaycana xırdabuynuzlu heyvan idxalı dayandırıldı – Rəsmi
-
Konduktorluq edən qız necə millinin kapitanı oldu? - VİDEO
-
“Azərbaycanla Rusiya arasında ticarət dövriyyəsi 4 milyard dollara çatıb“ - Putin
-
Maşınların qarşısını kəsib sürücülərə silah tuşlayan şəxs kimdir? - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - VİDEO/FOTO
-
Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxılıb - Məhkəmədən qərar
-
İrana məxsus qayıq Azərbaycan sərhədini pozub - Saxlanılanlar var
-
Sülhməramlılar Xocalıdakı dislokasiya yerini tərk edir - VİDEO
-
“Birləşmiş Ştatlar 170 milyon amerikalının söz azadlığını tapdalayır” - “TikTok”
-
Tibb Universiteti Stomatoloji Klinikada müəmmalı təmir işləri aparır – Nə qalib şirkət bəllidi, nə də ayrılan vəsait
-
Azərbaycan Rusiyanın böyük dostudur - Peskov
-
Yasamalda dörd kiloqram narkotik ələ keçirilib - FOTO/VİDEO
-
Magistraturaya qəbul imtahanı keçiriləcək – Bu tarixdə
-
Rüşvət almaqda ittiham olunan sabiq hakimin cinayət işi - Beş vəkil müdafiə edir
-
Bir milyondan çox aksizsiz siqaret aşkar edilərək götürülüb - FOTO
-
Rusiya hərbi bazası Ermənistandan çıxarılır? - Kremldən açıqlama
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Azərbaycanda bu məhsullar ucuzlaşacaq - AÇIQLAMA
-
“Bu aylarda çox şey dəyişə bilər“ - KTMT-nin baş katibi
-
Ermənistanda rusları hindular əvəz edir - ŞOK MƏLUMAT
-
Ərəblər məni pulla almışdılar - Samirə Yusifqızı
-
Rusiyadan 75 qəpiyə gətirilən “qreçka” marketlərdə 3 manata satılır – Rəsmi
-
MN-də 143 milyonluq mənimsəmə: “Pulların vaxtında ödənilməsi üçün “otkat” verirdik”
-
Bu xanıma yüksək vəzifə verildi - FOTO
-
Prezident İlham Əliyev Rusiyada səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
9 və 28 mayda ardıcıl qeyri iş günləri olacaq: Əmək Məcəlləsi nə deyir?
-
Yeni fırıldaq sxemi - Telegram hesabları necə oğurlayırlar...
-
Çiyələk və qaragilə ilə bağlı araşdırma: İnsan orqanizmini nələrdən qoruyur?
-
HHM bölmələrimiz döyüş atışlı taktiki təlim icra edib - VİDEO
-
Nazirdən yüksək vəzifəyə təyinat - FOTO
-
Ağdaşda internet xətlərinə qənim kəsilənlər tutuldular - FOTO
-
Rayonlarda torpaq almaq neçəyə başa gəlir? - ARAŞDIRMA
-
Neçə yerdə işləyə bilərik? - VİDEO
-
Yeni virus pandemiyaya səbəb ola bilər - TƏHLÜKƏ
-
Məcnun Məmmədov Ağstafada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Gürcüstanın avtomobil bazarındakı durğunluq Azərbaycana təsir edə bilərmi? - VİDEO
-
“Yollara görə maşın hər gün ustadadır” - VİDEO
-
Şirkətlər tikinti materiallarını sığortalamaqda niyə maraqlı deyillər? - ARAŞDIRMA
-
“ABŞ Ukraynaya “ATACMS” taktiki raketləri verə bilər” - Senator Uorner
-
Bəyan edilməyən telefonlara görə cərimələnə bilərsiniz - VİDEO
-
Xalq artistinin sinə dekoltesi gündəm oldu - VİDEO
-
“Liverpul“la fəxr edirəm“ - Pep Qvardiola
-
Azərbaycanda yenidən zəlzələ ola bilərmi? - RƏSMİ
-
Yollar Zəngəzura aparır - VİDEO
-
Meteohəssas insanlarda narahatlıq hissi yarana bilər - Sabahın havası
-
Əhaliyə ən çox hansı banklar kredit verib? – Tam siyahı
-
Türkiyədən Azərbaycana gələn mallar ucuzlaşacaq? - VİDEO
-
Aygün və Namiq toyda hərəkətləri ilə diqqət çəkdilər - VİDEO
-
Fransa şəhər meri nasist salamı verdi - VİDEO
-
“İsrail HƏMAS-a təzyiqi artıracaq” - Benyamin Netanyahu
-
Azərbaycanda un 30% ucuzlaşdığı halda, çörək niyə 11% ucuzlaşıb? – Rəsmi rəqəmlər
-
Vəfat edənlərin yığılan pullarının taleyi necə olacaq? - ARAŞDIRMA
-
Erməni postları sökülür - Qazaxın işğaldan azad edilən kəndlərindən görüntülər
-
Tarixin ən davamlı avtomobilləri - SİYAHI
-
Ukrayna Rusiyanın böyük hücumuna hazırlaşır - Zelenski qələbəyə inanır
-
Dövlət Xidməti Komitənin tenderini ləğv etdi – Səbəb bilinmir
-
Roza toy qiymətini açıqladı - 5-12 min manat (VİDEO)
-
ABŞ “son ukraynalıya qədər döyüş“ə məcbur edir - Volodin
-
Dumana görə bəzi yollarda görmə məsafəsi məhdudlaşacaq - Xəbərdarlıq
-
Ermənilər Qazaxın 4 kəndinə gedən yolu bağladılar – Video
-
“İŞİD-lə əlaqəsi olan 36 şübhəli saxlanılıb“ - Türkiyə DİN
-
Qazaxıstanda daşqınlar: Doqquz minə yaxın şəxs evinə qayda bilmir
-
Hədəfə doğru növbəti addım: Kremlin dəyişən baxışı - TƏHLİL
-
Ərdoğan İraqa səfər edəcək: 30-a yaxın sənəd imzalanacaq
-
Bakıdan sonra ən çox fərdi sahibkar hansı regiondadır? - SİYAHI
TOP 10
ARXİV