|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
Türkiyə Liviyada siyasətini dəyişir – Aralıq dənizi hövzəsində kartlar yenidən paylanır
Tarix 19.09.20, 13:18 |
|
Fehim Taştekin
“Əl-Monitor”, 18.09.2020
Türkiyə, Aralıq dənizinin şərqindəki qaz yataqları ilə sıx əlaqələndirilən Liviyadakı qarşıdurmada hədəflərini azaltmaq üçün getdikcə daha çox təzyiqə məruz qalır. Bölgədəki hadisələrin gedişatı, Türkiyənin müəyyən gözləntilərinin qarşılanması və hətta Qahirə ilə əlaqələrin normallaşması üçün zəmin yaradılması şərtilə, Misirin Liviyadakı rolunu qəbul etməsi də daxil olmaqla, Ankaranın daha real addımlar atılmasını diktə edir.
Nizamlanma səyləri sürətləndikcə, Misir Liviyadakı əks-tərəflər arasında vasitəçilik edə biləcəyini sübut edib.
Ankaranın münaqişədəki sərt mövqeyi isə müttəfiqləri üzərində təsir gücünü azaldıb. Bu, yaxınlaşan həll prosesində Türkiyənin maraqları üçün daha bir risk yaradır.
Başqa sözlə, rəqib tərəflər keçən ay danışıqlara qapı açdıqdan sonra Türkiyə genişmiqyaslı hərbi müdaxilə ilə qazandığı üstünlüyü qoruya bilməyib. MBH rəhbəri Fəyyaz Sərrac və daxili işlər naziri Fəthi Başaqa arasındakı nüfuz savaşı Ankaraya, əsgər və milis yerləşdirərək, Tripolidə hər şeyə nəzarət edə bilməyəcəyini anladıb. Şübhəsiz, həmin uğursuzluqlar Türkiyənin başqalarının şounu idarə etməsinə icazə verəcəyi demək deyil.
Misir strateji baxımdan əhəmiyyətli olan Sirtdə “qırmızı xətt” çəkdikdə və Rusiya bölgədə gücləndikdə, Liviyadakı tərəflər döyüş meydanında çıxılmaz vəziyyətdən danışıqlara məcbur edilib. Liviya Milli Ordusunun (LMO) komandiri Xəlifə Həftər və Tobrukda yerləşən Nümayəndələr Palatasının rəhbəri Aqila Salehin təmsil etdiyi Şərq Hökuməti Misirin atəşkəs təklifini iyun ayının əvvəlində qəbul edib, MBH avqustun 21-də.
Liviya daxilində iqtisadi şikayətlərlə əlaqədar küçə etirazları da, Sərrac və Başaqa arasındakı rəqabətlə yanaşı, avqustun sonunda tərəfləri danışıqlara məcbur edib. Sərrac, bir çoxlarının inandığı kimi, Türkiyənin dəstəyi ilə baş nazir postuna ümid edən Başaqanı və Tripolidəki digər əsas vəzifəli şəxsləri istefaya göndərib. Şərqdə də eyni şey baş verib – hökumət istefaya gedib.
Türkiyə MBH-nın dağılmamasına diqqət yetirib. Nəticədə, Başaqa vəzifəsinə bərpa olunub. Sarrac xarici əlaqələrini şaxələndirməklə Ankaranı qıcıqlandırıb. Baş Qərargah rəisini dəyişən Sərrac, təhlükəsizlik, kəşfiyyat və media orqanlarında nəzarəti gücləndirməyə çalışıb, “Müsəlman Qardaşlar” və Misrata qruplarının əsəbləri ilə oynayıb.
Sərrac-Başaqa qarşıdurmasından bəri, bir çoxları Sərracın atdığı hər bir addımda antitürk hərəkəti görməyə meyllidirlər. Saleh və Həftərin də dəvət olunduğu Parisdəki görüşdə iştirak etməmək istəyi Ankaraya sədaqətsizlik şübhələri oyadıb. Fəqət Başaqa da, Türkiyəyə söykənməsinə baxmayaraq, Fransa və Misirlə oyun oynayır.
Hər iki aktyorun Türkiyənin dəstəyinə ehtiyacı qalmaqdadır, bunu Sərracın sentyabrın 6-da Ankaraya səfəri də sübut edir. Sərrac Türkiyənin təzyiqi və Tripolinin Həftərin nəzarətinə keçməsi qorxusu altında, 2019-cu ilin noyabrında Ankara ilə dəniz sərhədi müqaviləsini imzalayıb. Türkiyənin Aralıq dənizindəki qaz axtarışı iddialarının dayaq nöqtəsinə çevrilən müqavilə parlamentdə təsdiqlənməyib və onun qüvvədə qalması MBH-nın sağ qalmasına bağlıdır.
Bütün bu mübahisələrdən əlavə, Sərrac sentyabrın 16-da “vəzifəsini oktyabrın sonundan gec olmayaraq növbəti icra hakimiyyəti təmsilçisinə təhvil vermək” arzusunu elan edib. Çözüm səylərinə toxunaraq, “Dialoq Komitəsinin işini başa çatdıracağına və yeni prezident şurası və baş naziri seçəcəyinə” ümidvar olduğunu bildirib.
İstefa istəyi ilə Sərrac Cenevrədə keçiriləcək sülh danışıqları öncəsi təzyiqlərdən qurtulmağa çalışır. Ankara üçün bu, xəbərdarlıq kimi səslənir: “Mən olmasam, dəniz müqaviləsi də yoxdur”. Lakin bu addım Tripolidə qarşıdurmaya səbəb ola bilər.
Ümumən, liviyalı müttəfiqlər arasındakı tarazlıq kövrəkdir. Bu da Ankaranın müttəfiqləri ilə şərqdəki müxalifləri arasındakı dialoqu idarə etməsini daha da çətinləşdirir.
Nümayəndələr Palatası və Tripolinin Ali Dövlət Şurasının nümayəndə heyətləri keçən həftə Mərakeşdə 5 günlük danışıqlar aparıb və güc paylaşımı ilə bağlı bəzi anlaşma əldə ediblər. Danışıqlar, hər iki qurumun nümayəndə heyətinin tərkibindən şikayətlə, bir neçə üzvünün etirazına səbəb olub. Türkiyəyə yaxın olan Ali Dövlət Şurasının rəhbəri Xalid Mişri danışıqların məşvərətçi xarakter daşıdığını və Şura üçün məcburi olmadığını söyləyib.
Keçən həftə Sərrac və Saleh nümayəndələri Qahirədə danışıqlar aparıblar, 2020-ci ilin oktyabrından gec olmayaraq, seçkilər üçün tarix təyin etməyi, MBH Prezident Şurasının 3 + 1 düsturu (bir prezident və iki müavin və müstəqil baş nazir) əsasında yenidən qurulması təklifində razılaşıblar.
Qahirə görüşü Sərracın əhval-ruhiyyəsinin ürəkaçan olmadığı Ankaraya son səfərindən sonra baş tutub. Misir paytaxtının sülh platforması olaraq ortaya çıxması Ankaranın qarşısını almaq istədiyi bir şey deyil.
Türkiyənin çevikliyi bir neçə səbəblə əlaqələndirilə bilər. Hər şeydən əvvəl Ankara, Sirtdə və əl-Cufrada Rusiyanın güclənməsindən sonra Liviyanın əsas neft yataqlarının əlindən çıxdığını və indi Tripoli-Misrata anklavında qalacağını başa düşür. Tripolidəki kövrək koalisiyanın xırıltıları ilə Ankaranın danışıqlara yol verməkdən başqa bir yolu yoxdur.
Misirin rolunu qəbul etmək müqabilində Türkiyə Həftərin və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin (BƏƏ) həll prosesindən kənarlaşdırılması kimi müəyyən qazanclar əldə etməyə ümidlidir.
Qahirədəki danışıqlar Saleh və Sərracın nümayəndələri ilə məhdudlaşıb, nəticə Ankaranı məmnun edib – Həftərin yoxluğuna görə. Misirin vasitəçiliyi Tripolidə 14 aylıq mühasirənin baş sponsoru olan BƏƏ-nin rolunu azaltsa da, bu, Əmirliklərin maraqlandığı sahələrə müdaxiləsini daha təhlükəli hesab edən Ankara üçün faydalıdır.
Türkiyəni Misirin rolunu qəbul etməyə məcbur edən digər bir amil Rusiyanın təsirli mövqeyidir. Salehin şərq düşərgəsindəki profilini Həftər hesabına yüksəldən Rusiyanın incə mühəndisliyi var.
Beləliklə, Rusiya Türkiyənin şərq qüvvələrinə təsir göstərən yeganə kanalıdır.
Sonda, Liviyada Misirlə buzları qırmaq, Türkiyəyə Misiri Aralıq dənizindəki baş düşməni olan Yunanıstandan uzaqlaşdırmaq üçün manevr imkanı verə bilər. Keçən ay prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan, nüfuzlu təqaüdçü generalların rəhbərliyi altında Türkiyənin Aralıq dənizindəki təcridini qırmaq üçün Misir və İsraillə çəpərləri düzəltmək çağırışlarının artması fonunda, Misirlə kəşfiyyat məmurları səviyyəsində davamlı təmasların olduğunu açıqlayıb. Ankaranın “Müsəlman Qardaşlar”a – Qahirənin düşməni olan qrupa dəstəyi təməl maneə olaraq qalsa da, Türkiyənin Liviyadakı müttəfiqləri də Misirin həlledici qonşu olduğunu və qanuni təhlükəsizlik narahatlıqlarını qəbul edirlər.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 658
Analiz
Xəbərlər
-
Kommunal xidmətlərlə bağlı dəyişiklik - QƏRAR
-
Üçqat dünya çempionumuzun cinayət işi: 185 mini kim mənimsəyib?
-
Diplomsuz cərrahları kim qoruyur? - Sabiq nazir müavini rəsmən yalan danışdı
-
AzTV Arayikin müsahibəsini niyə vermədi? - Rəsmi açıqlama
-
Qazaxıstandan öz vətəndaşlarına çağırış: “Odessa və Xarkov vilayətlərini tərk edin”
-
Azərbaycan xaricdən ət alışını artırıb: Ən çox nə idxal edirik? - CƏDVƏL
-
Yevlaxda dəmiryol xətti ilə kəsişən yol xəbərdarlıq edilmədən bağlanıb? - FOTO
-
Avtomobili ağ və qırmızı olmayanlar nə etməlidir? - AÇIQLAMA
-
İsrail Hələbə hava zərbələri endirib - 36 Suriya hərbçisi həlak olub
-
Milli Məclisin iclası keçirilir - Gündəlikdə 21 məsələ var
-
NK qərarından sonra kütləvi satış başladı: Minlərlə “Prius”un aqibəti necə olacaq? - FOTO
-
1,2 milyonluq dələduzluqda ittiham olunan iş adamı azadlığa buraxıldı - 7 il cəza almışdı
-
NATO Ukraynaya ciddi dəstək verməlidir - Latviya XİN başçısı
-
Dünyanın ən bahalı altı futbolçusu: Siyahıda Mbappe yoxdur
-
Qlobal istiləşmə Yer kürəsinin fırlanma sürətini dəyişib - Görünməmiş TƏHLÜKƏ
-
Yaponiyadan texnoloji yenilik: Yuyula bilən smartfon istehsal edildi
-
Bazarlarda hansı meyvə-tərəvəzlərə tələbat artıb? - VİDEO
-
“ABŞ-nin NATO-dan çıxması məsələsi gündəmə gələ bilər” - Bolton
-
Jurnalist İdrak Camalbəyli Kiyevdə vəfat edib
-
Konqoda altı milyona yaxın insan evlərini tərk edib - SƏBƏB
-
Ər və arvada verilmiş hədiyyələr boşanma zamanı geri alına bilərmi? - VİDEO
-
İlon Mask müğənni sevgilisindən ayrıldıqdan sonra depressiyaya düşüb? - FOTO
-
Azərbaycan əhalisinin ən çox xərci nəyə çıxır? - ARAŞDIRMA
-
Aygün Kazımova ilə Namiq yenidən məşhur dueti oxudu - VİDEO
-
Qurban Qurbanov hərəkətlərinə fikir verməyən futbolçunu CƏRİMƏLƏDİ
-
DİN vətəndaşlara müraciət edib - “Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın”
-
Pensiya və müavinətlər artırıla bilər - VİDEO
-
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarına həsr edilən “Xüsusi Xidmət” sənədli filmi - VİDEO
-
Quzu ətindən baha olan göbələk növü - VİDEO
-
“Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır“ - Ukraynalı deputat
-
Şokoladın qiyməti dəyişəcək? - VİDEO
-
Nazir üç universitetə yeni prorektorlar təyin etdi - FOTO
-
Ramazanın 19-cu gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Ermənistan Rusiya ilə münasibətləri uçuruma aparır” - Lavrov
-
Təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı tədbir keçirildi - FOTOLAR
-
Nağdsız ödənişdən yayınanlar barəsində tədbir görüləcəkmi? - Ekspertlər danışır...
-
7-8 il əzab verdiyi arvadı gözünü itirib... - TƏFƏRRÜAT
-
“OMİD” 10 min manatədək cərimə oluna bilər – Məhkəmə davam edir
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Bu şəxslərin evləri təmir olunacaq: yarım milyon ayrıldı
-
Ramiz Mehdiyev məhkəmə qarşısında - Onu hansı cəza gözləyir?
-
Himayədar ailə olmaq istəyənlərin nəzərinə - Güzəşt tətbiq ediləcək
-
Taksilərlə bağlı yeni tələblər müəyyənləşdi - Nələr məcburi olacaq?
-
Azərbaycanda sahə rəisi həmkəndlisini niyə güllələyib? - TƏFƏRRÜAT
-
Küçəni zibilləyənlərə qarşı nə tədbir görüləcək? - Gəncədə zibilxanaya çevrilən ərazi + VİDEO
-
Paşinyan hökuməti separatçıları küncə sıxışdırır: Bütün ofisləri bağlanacaq
-
Daxili işlər naziri Şamaxı rayonunda vətəndaş qəbulu və sıra baxışı keçirib - FOTO/VİDEO
-
Məktəb və musiqi kolleci niyə birləşdirildi? - VİDEO
-
Taleh Qaraşovun qardaşı oğluna hökm oxundu - Atasını öldürmüşdü
-
Azərbaycanda taksilər bu rənglərdə olacaq - Qərar verildi
-
Dövlət Xidmətindən xəbərdarlıq - Bu mesajlar telefonunuza gəlirsə...
-
Çingizi arvadı ifşa edibmiş - Mərhum nazirin oğlu da dindirilib
-
Tramp İncil satmağa başladı - VİDEO
-
Naxçıvanda nəqliyyat problemi necə həll ediləcək? - VİDEO
-
Ödənişli yollara görə ödənilən vəsaitin bölgüsü qaydası hazırlanacaq - FƏRMAN
-
Bakıda İran vətəndaşına hökm oxundu - Casusluğa görə
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın “hökuməti”ni tanımır” - Paşinyan
-
Yeni qərar kredit faizlərini endirəcək? - AÇIQLAMA
-
“KTMT üzvləri su uğrunda münaqişələrlə üzləşə bilər“ - Baş katib
-
İsveçrədən Azərbaycana 105 min manata 4 ədəd qol saatı gətiriblər - TƏFƏRRÜAT
-
“Telegram“ getdikcə terrorçuların əlində alətə çevrilir“ - Kreml
-
“Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verildi – İki rəis vəzifədən kənarlaşdırıldı
-
“Vətəndaşlarımız Rusiyada terrora cəlb edilir“ - Qırğızıstanın əmək nazirliyi
-
Ombudsman Xankəndidə erməniəsilli sakinlərlə görüşüb
-
Bakıda 17, bölgələrdə 20 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Diri atı 340 manata Qazaxıstana satıb, kiloqramı 2,9 manata Qazaxıstandan at əti alırıq – RƏSMİ
-
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edildi - Yeni təyinat
-
Mərkəzi Bank dollara tələbin artmasının səbəblərini AÇIQLADI
-
“İrəvan bizim işimizdə iştirak etmir“ - KTMT-nin Baş katibi
-
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
-
YAP qarşıdakı seçkidə bu deputatlardan imtina edəcək? - SİYAHI
-
Uşaq bağçalarında müdir vəzifəsinə qəbulun test mərhələsinin vaxtı AÇIQLANDI
-
Daşaltıda itkin düşmüş daha 73 nəfərin adı açıqlanacaq - Əli Nağıyev
-
Azərbaycanda işığın qiyməti ucuzlaşa bilər - VİDEO
-
Cəhri-Buzqov avtomobil yolunda qaya uçqunu baş verdi - VİDEO
-
DTX 27 dövlətə xəyanət işinin ibtidai istintaqını aparıb - Əli Nağıyev açıqladı
-
Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanları 105 yaşında - VİDEO
-
“Rusiya “Crocus”da terrorun hazırlandığını hələ fevraldan bilirdi“ - Budanov
-
Qadın sevgilisinə yazdığı mesajı oğluna göndərdi - Ucar rayonunda dəhşətli cinayət
-
Fransada həyəcan təbili: Silah ehtiyatı azalır
-
Boşanma zamanı əmlakın bölünməsi ilə bağlı yenilik: Qeydiyyatsız tikililərlə bağlı qərar - VİDEO
-
Canlı yayım açıb dərman tövsiyə edən əczaçıları hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Lalə Məmmədovadan cazibədar - Fotosessiya
-
“Yəqin ki, yığmadan gedəcəkdim“ - Messi açıqladı
-
Hikmət Hacıyev NATO-nun eks-baş katibi barədə: “Hesabatına ödənişi əlavə etməyi unudub”
-
Tikinti materialları bazarında son vəziyyət: Hansı məhsullar ucuzlaşdı?
-
Bakıda və üç rayonda qazın verilişində məhdudiyyət olacaq - Xəbərdarlıq
-
Rusiya Xarkovun yaşayış massivinə zərbə endirib - Ölən və yaralananlar var
-
Həcc üçün ayrılan kvotanın yarısından çoxu dolub - RƏSMİ
-
Sabiq milli təhlükəsizlik naziri VƏFAT ETDİ
-
“55 min manat ver, övladının maddəsini dəyişdirib azadlığa buraxdırım” - Məhkəmə
-
“ABŞ-ni yenidən dua oxumağa məcbur etməliyik” - Tramp
-
“Fransa Azərbaycanla Ermənistan arasında razılaşmaların həyata keçirilməsinə mane olur” - Zaxarova
-
Ramazan ayının 18-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
“Qərbi ərköyün övladına qarşı təzyiqləri artırmaq lazımdır” - Ərdoğan
-
Azərbaycan hotelləri Novruz bayramından necə çıxıblar? - ARAŞDIRMA
-
Şəhid bacısı sektor müdiri TƏYİN EDİLDİ
-
Xristianlıqla İslamı üz-üzə qoymaq istəyirlər - Kirill
-
Yüzə yaxın ailə təhlükədə: Zaqataladakı qəzalı körpü niyə təmir edilmir? - VİDEO
-
“Düzəltdiyim dəmiri silah üçün istifadə ediblər“ - “Bravo“da silahlı hücumla bağlı məhkəmə
-
2024-cü ildə bu rektorların səlahiyyət müddəti bitir - SİYAHI
-
Samuxun ötən əsrdən qalma keçilməz yolları - VİDEO
-
Prorektorun qətlini sifariş etməkdə təqsirləndirilənlərə ağır cəza istənildi - MƏHKƏMƏ
-
Bahalaşmanın növbəti dalğası gəlir: Evlərin qiyməti yenə artacaq
-
Məşhur vəkilə qarşı ittiham: 7 min manat pul alıb
-
Qanunsuz evlər yaxın vaxtlarda sənədləşdiriləcək? - AÇIQLAMA
-
Ağalarovun “Crocus City Hall” konsert zalı bankda girov imiş - Yeni DETALLAR
-
“Bahalaşmanı müsbət qarşılamaq lazımdır“ - Deputat
-
“Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişinin prinsipləri razılaşdırılıb“ - Paşinyan
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Ukraynada rusiyalı agentlər ifşa edildilər - FOTO
-
Onlayn satılan saç serumları hansı xəstəliklərə səbəb olur? - VİDEO
-
Mərkəzi Bank Hökumət Ödəniş Portalını niyə ləğv edib? – “Ən çox zərbə mikrosahibkarlara dəyir...”
-
“Rusiyada baş verən terror aktını hər gün Türkiyədə törətmək istəyənlər var“ - Ərdoğan
-
Jurnalistlərin bitirdiyi gömrük polkovniki – Onu Bakıdan qardaşları ilə birlikdə aparıblar
-
Kolleclərə qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
Dəmiryol Vağzalının qarşısında bir sutka parkinqin qiyməti 30 manat olacaq – Tariflər
-
Bakıda qəribə hadisə: Özünün xəbəri olmadan işə götürüldü - VİDEO
-
“Gənclik Mall”da autizmli gəncin döyülməsini ört-basdır etməyə çalışıblar? – FOTO
-
“Dünyanın gələcəyi Çin-ABŞ münasibətlərindən asılıdır“ - Si Cinpin
TOP 10
ARXİV