Qəbulolunmaz

Oxfam-ın baş idarəçisi Mark Qoldrinq rəqəmlərindəki dəyişikliyin hesabatın hər dəfə hazırlananda mövcud olan ən dəqiq məlumatdan istifadə etdiyinə görə olduğunu bildirib.

"Buna necə baxırsan bax, bu dərəcədə bərabərsizlik qəbulolunmazdır", - o deyib.

“Oxfam”ın hesabatının dərc edilməsi İsveçrənin Davos şəhərində Dünya İqtisadi Forumunun keçirilməsi ilə üst-üstə düşür. İllik konfrans dünyanını ən mühüm siyasi və biznes liderlərini cəlb edir.

Danışıqlar zamanı bərabərsizlik mühüm mövzu olur, lakin cənab Qoldrinq şikayət edir ki, çox vaxtı "sərt söhbətlər ilk müqavimətlə üzləşən kimi yoxa çıxır".

“BBC Reality Check”in təhlilçisi Entoni Reuben deyir ki, superzənginlərin və ən kasıb əhalinin sahib olduğu sərvəti hesablamaq çox çətindir.

Superzənginlərin çoxu sərvətləri barədə məlumatı ictimailəşdirmirlər və dünyanın ən kasıb ölkələrinin topladığı statistikanın kefiyyəti, adətən aşağı səviyyədə olur.

“Oxfam” rəqəmlərindəki dəyişikliklər də bunu göstərir. Keçən il Oxfam bizə demişdi ki, dünyanın ən varlı 8 nəfərinin sərvəti dünyanın ən kasıb 50 faizinin sərvətinə bərabərdir. Bu il isə təşkilat keçən ilin rəqəmini ən varlı 8 nəfərdən 61 nəfərə artırıb və bu il bu rəqəmin 42 nəfər düşdüyünü deyir. Bu çox böyük dəyişiklikdir.

Hesabatın istifadə etdiyi statistika barədə digər problemlərdə də ola bilər. Məsələn, çox kasıb olduqları qeyd olunan şəxslər çox da kasıb olmaya bilərlər. Mümkündür ki, onlar təhsil xərcləri kimi böyük borcları olan peşəkarlar və ya böyük gəlirləri və eyni zamanda böyük ipoteka xərcləri olan insanlardır.

Lakin dünya əhalisinin sərvətinə bərabər sərvətə sahib olan şəxslərin sayı 8, 41 və ya 62 nəfər olsa da bu nəhəng bərabərsizliyin göstəricisidir və Oxfam-ın Davosa apardığı əsas mesaj budur.

Xeyriyyə təşkilatı biznes modellərinin dəyişməsini istəyir. Təşkilat iddia edir ki, səhmdarların gəlirlərini ümümi ictimai təsirdən daha üstün tutmaq səhv yanaşmadır.

Təşkilat bildirir ki, dünyaya siyasi dəyişikliyə istək böyükdür. Oxfam 10 ölkədə apardığı sorğuda iştirak edən 70 min nəfərin 72 faizinin hökumətlərinin "varlılarla kasıbların gəlirləri arasındaki fərqi həll etmək" istədiklərini deyib. Hesablamasında “Oxfam Forbes” və “Credit Suisse”in Qlobal Sərvət statisikasından istifadə edib.

Lakin azad bazar yönümlü araşdırma təşkilatı “The Institute of Economic Affairs”in baş direktoru Mark Litlvud “Oxfam”ın "kasıblardan daha çox varlılara maraq" göstərdiyini iddia edib.

"Daha yüksək vergilər və gəlirlərin yenidən paylanması kasıblara kömək etməyəcək - sərvət məhdud bir rəqəmdən ibarət deyil. Varlılar həmçinin çox vergi ödəyən şəxslərdir - onların sərvəti azaltmaq yenidən paylanma ilə nəticələnməyəcək, bu heç kəsə xeyri olmadan onların sərvətini məhv edəcək", o deyib.

Başqa bir azad bazar yönümlü araşdırma təşkilatı – “Adam Smith Institute”un araşdırma rəhbəri Sam Dumitriu da bu mövqeni paylaşıb. O, “Oxfam”ın rəqəmlərinin hər dəfə səhv bir nəticə göstərdiyini iddia edib.

"Həqiqət odur ki, son onilliklər ərzində qlobal bərabərsizlik çox azalıb... Çin, Hindistan və Vyetman daşınmaz əmlak hüquqlarını müdafiə edən və qaydaları azaldaraq rəqabətliyi artıran neoliberal islahatları həyata keçirdikcə düyanın ən kasıb əhalisinin gəlirləri kütləvi şəkildə artaraq daha bərabər gəlir paylaşımı ilə nəticələnib", - o deyib. (BBC)