|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Qətərə dəstəyin nəticəsi: Ərdoğan Körfəz turundan necə dönəcək? - TƏHLİL
Tarix 22.07.17, 3:47 |
|
Zülfüqar Doğan
“Al-Monitor”
Son bir neçə ildə yürütdüyü xarici siyasətlə Misir, Liviya, Suriya, İraq kimi qonşu ölkələrdə və yaxın bazarlarda ağır iqtisadi zərbələr alan Türkiyə 2015-ci ildə rus döyüş təyyarəsinin vurulmasından sonra Rusiyanın da sanksiyaları ilə qarşılaşmışdı.
İndi də Ankara Səudiyyə Ərəbistanı liderliyindəki Körfəz ölkələri və Misirin Qətərə qarşı blokadasında Dohanın yanında yer alıb və yeni itkilər qapıda durur.
Rusiya böhranının ixracat, turizm və s. kimi əhəmiyyətli valyuta gəlirlərində ortaya çıxardığı ağır ziyanlar hələ aradan qalxmamış, Qətər böhranında "problemin tərəfi" halına gələn Türkiyənin iqtisadi itki riskləri daha da böyüyüb.
Türkiyə İxracatçılar Məclisinin (TİM) iyulun 1-də açıqladığı (iyun, 2017) statistika (1,8%-lik artımla 12,1 milyard dollar) Körfəzdə narahatlıq yaradıb.
May ayında 277 milyon dollar olan Səudiyyə Ərəbistanına ixrac 36,4% azalma ilə iyunda 188 milyon dollara enib. Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə ixracat 20,5% geriləyib və 316,5 milyon dollardan 234,6 milyon dollara düşüb. Bəhreynə ixracat 24% azalıb və may ayındakı 20,7 milyon dollarlıq məbləğ indi 15,6 milyon dollardır.
Böhranın yarandığı iyun ayında Qətərə ixracat 49% artım yaşayıb və 35,8 milyon dollardan 53,4 milyon dollara çıxıb. Qətər böhranının yaxınlaşdırdığı Türkiyə-İran ticarətindəki müsbət inkişaf da iyun məlumatlarına əks olunub. İrana ixrac 8,5% atımla 233 milyon dollardan 250 milyon dollara yüksəlib.
Qəti nəticəyə çatmaq üçün bir aylıq məlumatlar kafi olmasa da, iş dünyasından edilən qiymətləndirmələr narahatlıqla birlikdə bu sualı gündəmə gətirir: Türkiyə vasitəçi olmaqla Qətərin tərəfini tutub, digər Körfəz ölkələri əleyhdarı olmalı idimi?
Türkiyə Podratçılar Birliyi (TMB) sədri Mithat Yenigün bu narahatlığı paylaşanlardan biridir. Yenigün “Al-Monitor”a etdiyi şərhdə belə deyib: "Prosesi narahatlıqla izləyirik. Üzv şirkətlərin Qətər, Səudiyyə Ərəbistanı və böhranda tərəf olan bütün ölkələrdə podratı var. Kaş bu böhranda vasitəçi, hər iki tərəfə qarşı balanslı ola biləydik".
Türkiyə-Qətər münasibətlərində prezidentinin xüsusi cəhdlərilə son illərdə sürətli inkişaflar yaşandığını dilə gətirən Yenigün deyib: "Körfəz bölgəsində podratçılarımızın fəaliyyət göstərdiyi ölkələr arasında Səudiyyə Ərəbistanı ilk sıradadır. Qətər ikinci mövqedədir. Bu dövlətdə bu ana qədər alınan işlərin məbləği 19 milyard dollar səviyyəsindədir. Küveyt üçüncü sırada durur. BƏƏ və Bəhreyndə də əhəmiyyətli layihələr icra edilir. Körfəz ölkələrinin xarici podrat xidmətlərimizin payı 40%-ə yaxınlaşır. Bu anda problem iqtisadi olmaqdan çox siyasi ağırlıqlıdır. Hələ konkret bir əks olunma yoxdur, amma proseslər itki əndişəmizi böyüdür”.
TMB-nin mart hesabatına görə, bu ilin ilk rübündə türk şirkətləri Körfəz ölkələrində 2,9 milyard dollarlıq müqavilə imzalayıb. Bu günə qədər bölgədə alınan işlərdə, 310 layihə və 18 milyard dollarlıq məbləğ ilə, Səudiyyə Ərəbistanı ilk sıradadır. Qətərdə – 128, BƏƏ-də – 108, Küveytdə – 34 layihə icra olunur. Digər bir deyimlə, Qətər istisna olmaqla, Körfəz ölkələrindəki layihələr Qətərin 3,5 qatı səviyyəsindədir. Bu, Qətərın yanında tərəf olmanın Türkiyəyə iqtisadi ziyan vuracağını göstərir.
Bölgəyə ən böyük ixracatı edən sektorlardan İnşaat Məmulatları Sənayeçiləri Dərnəyi (İMSAD) iyun ayı hesabatında Qətərlə digər ölkələr arasında ortaya çıxan və Türkiyəni də bilavasitə olaraq içinə alan böhranın Türkiyənin bu ölkələrə istiqamətli inşaat vəsaiti ixracatını mənfi təsir edəcəyi ifadə edilir.
İqtisadiyyat naziri Nihat Zeybəkçi iyulun 12-də Qətərin iqtisadiyyat və ticarət naziri Əhməd Bin Casim Bin Məhəmməd əl-Sani ilə Ankarada bir araya gəlib. Zeybəkçi: “Qətərə bu günə qədər 197 yük təyyarəsi, 16 TİR və bir də gəmi ilə lazımi mallar göndərilib”, – deyib.
Qətərli nazir isə blokadanın ilk günündən etibarən yanlarında olduğuna görə Türkiyəyə və prezident Ərdoğana təşəkkür edib.
Qətərə dəstək, başda Səudiyyə Ərəbistanı olmaqla, digər Körfəz ölkələrində türk ixrac məhsullarına qarşı müqavimət meydana gətirərkən, ictimai media vasitəsilə türk mallarına kampaniyaları başladılıb.
Türk-Səudiyyə İş Şurasının sədri Yusuf Cevahir boykotun vəziyyətə hələ əks etmədiyi, ancaq siyasi gedişatın yeni sərmayələrə təsir edəcəyini söyləyir. Türkiyə-BƏƏ Biznes Şurasının sədri Mehmet Habbab isə BƏƏ-nin Səudiyyə Ərəbistanının siyasətini izləyəcəyini söyləyərkən Əbu Dabi ilə Dubayın böhran səbəbiylə "ayrışa biləcəyi" fikirini dilə gətirir.
Qətər böhranı son dövrdə əlaqələrdə gərginlik Türkiyə ilə İranı yaxınlaşdırıb. Prezident Ərdoğanın fevral ayındakı Körfəz ölkələri turunda "Şiə məzhəbçiliyi, Fars milliyyətçiliyi"ndə günahlandırdığı İrandan sərt şərhlər gəlmişdi. İqtisadiyyat naziri Zeybəkcinin fevral ayındakı Tehran səfəri və Tehrandakı Türk Ticarət Mərkəzinin açılışı ilə bu gərginlik ləğv edilib.
Kiçik ərəb dövlətini dəstəklədikdə ikitərəfli əlaqələr də sürətlənib. İqtisadiyyat naziri Zeybəkçi iyulun 10-da özü çox sayda sənayeçi, iş adamı, podratçı və ixracatçı ilə Tehrana gedib.
Türkiyənin xaricindəki bazarlarda açmağı planlaşdırdığı 20 TTM-nin ilki Tehranda açılıb. Daha əvvəl 30 milyard dollar olan ikitərəfli ticarət həcmində hədəf 50 milyard dollara yüksəldilib. 2015-ci ildə tətbiq olunan Tərcihli Ticarət Müqaviləsinə (TTA) qarşı Türkiyə-İran ticarətinin tamamilə sərbəstləşdirilməsi məqsədi açıqlanıb.
Prezident Ərdoğanın Qətər rəhbərliyiylə fərdi yaxınlığı ilə son dövrdə Türkiyəyə axan Qətər sərmayəsinin sürətlənməsi, türk ixrac məhsullarına qapılarını sona qədər açması digər Körfəz ölkələri ilə yaşanacaq itkilərini kompensasiya etmir.
İran variantını canlandırmağa çalışan Türkiyə hələ 30 milyard dollarlıq ticarət həcmi hədəfindən belə çox uzaqda ikən 50 milyard dollarlıq yeni hədəf iqtisadi gerçəklərlə üst-üstə düşmür.
Ərdoğanın indi Körfəz ölkələri turuna çıxmağı planlaşdırır. Amma onun Qətər tərəfində olması ucbatından Körfəz turundan əliboş dönməsi ehtimalı yüksəkdir.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 175
Analiz
Xəbərlər
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
-
Hadrut yenidən qurulur - Ən son görüntülər
-
Baş nazir iclas keçirib - Holdinqin İdarə Heyətinə tapşırıqlar verilib
-
“Rusiya yaxın günlərdə Ukrayna ərazisinə hücumları gücləndirəcək“ - ABŞ institutu
-
Yağış yağıb, şimşək çaxıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Sənəd masama qoyulan kimi onu imzalayacağam” - Bayden
-
Beyləqanda dəhşətli cinayət: Ferma sahibi toyuq hinində çobanın arvadına təcavüz etdi
-
Keyfiyyətsiz gün eynəklərinin qorxunc fəsadları - VİDEO
-
Masazırda vətəndaşa məxsus torpaq sahəsi zəbt edilərək ev tikilir - İDDİA + VİDEO
-
Dünyada ABŞ-dən narazılıq artır - QLOBAL SORĞU
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
-
Sumqayıtda 28 ailənin bir qaz sayğacı var: Limit necə hesablanır?
-
“Üçüncü dünya müharibəsi artıq gedir” - Podolyak
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb - Külli miqdarda rüşvət görə
TOP 10
ARXİV