|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
Rəqəmsal dövrdə uşaqlar qələmdən istifadə edə biləcəkmi?
Tarix 01.04.18, 23:51 |
|
Uşaqların böyüdüyü dünya dəyişir
Vaxtilə oyuncaqlarla oynayan uşaqlar artıq iPad-lə oynamağa öyrəşib.
Bəzi valideynlər üçün bu cür müasir cihazların uşaqların diqqətini cəlb etməsi xoş bir üsul kimi görünür və hesab edirlər ki, bu, uşaqların zehni inkişafında müsbət rol oynayır. Amma bu cihazlar uşaqların qələmlə yazmağı tələb edən həssas hərəkətlərə malik olmalarının qarşını almırmı?
Milli Səhiyyə Xidmətinin İngiltərənin Ürəyi Trestinin baş pediatrik terapevti Sally Payne bunun həqiqət olduğunu göstərən dəlilləri gördüyünü deyib.
Guardian qəzetinə müsahibəsində o deyib ki: "Məktəbə başlayan uşaqlara qələm verilir, lakin onlar qələmi tutmaq üçün lazım olan fundamental hərəkətlərə malik olmurlar."
"Qələmi tutub onu tərpətmək üçün barmaqlardaki incə əzələlərin həssas hərəkətini bacarmaq lazımdır."
"Bu qabiliyyətə malik olmaq üçün uşaqlara çoxlu imkanlar lazımdır", o əlavə edib.
Xanım Payne uşaqların qələmdən istifadə etmə bacarığının itməsində smartfonlarla planşetləri təqsirləndirib.
"Uşaqlara oyuncaqlarla oynamaq, kağız kəsib yapışdırmaq, ip və digər oyuncaqları dartmaq kimi əzələləri inkişaf etdirən oyunlarla məşğul olmaq əvəzinə onlara iPad vermək daha asandır", o deyib.
Bir neçə il əvvəl bir yaşlı qızın bir jurnaldan planşet kimi istifadə etmə sosial şəbəkələrdə yayılaraq məşhurlaşmış və uşaqların təbii şəkildə rəqəmsal dövrə alışdığı kimi şərh edilmişdi.
Qələmlə yazmaq barmaqlardaki incə əzələlərin həssas idarəsini tələb edir
Britaniyanın yayım nizamlayıcı təşkilatı ölkədə evlərin yarısından çoxunda bir planşet, evlərin 76 faizində isə smartfonların olduğunu deyib.
Dr Jane Medwell əlyazmanın təşviqi ilə məşğul olan Write Your Future Campaign-in (Gələcəyini Yaz Kampaniyasının) üzvüdür.
O deyib ki, evlərdə bu cür cihazların yayılmasının nəticəsi odur ki, "uşaqların qələmlərdən istifadə edərək oynamağa əvvəlki qədər imkanları olmur".
Hətta valideynlərdən öyrənilən vərdişlər də dəyişir.
"Uşaqların ilk gördüyü valideynin smartfonla ismarıc yazmasıdır. Keçmişdə uşaqlar görürdülər ki, valdieynlər, məsələn, alınacaq ərzaqların siyahısını qələmlə yazırlar. Bu səbəbdən uşaqların erkən yazı və oxuma təcrübəsi dəyişib", Dr Medwell izah edib.
Lakin o hələ planşetdən istifadənin əllə hərəkətlərə böyük təsir göstərməsinə dair iddiaları əsaslandırmaq üçün kifayət qədər dəlil olmadığını düşünür.
"Bizdə planşetdən istifadə etməyin qələmi tutmaq bacarığının inkişafına mane olduğunu göstərən araşdırma yoxdur. Biz hətta evlərdə əvvəlki dövrlə müqayisədə daha az qələmlərin olub-olmadığını bilmirik", o deyib.
Lakin əlyazısının mühüm olduğunu göstərən dəlillər mövcuddur.
2005-ci ildə Aix-Marseille universitetində bir nevroelm laboratoriyası üç və beş yaş arasında olan 76 uşağı iki qrupa bölüb - bir qrup qələmlə yazıb, digəri isə kompüterlə.
Sınaq nəticələri göstərib ki, qələmlə məktub yazan uşaqlar hərfləri kompüterdən istifadə edən uşaqlardan daha tez və dəqiq öyrənib-tanıya biliblər.
2016-cı ildə Psychogical Science (Psixoloji Elm) jurnalında dərc olunan bir araşdırma göstərib ki, TED tədbirlərində qələmlə qeydlər aparan tələbələr qeydlərini seçərək, kompüterlə qeyd aparan tələbələr isə daha çox deyilənləri tam şəkildə yazmağı üstün tutublar.
Hər iki qrup tarixlər kimi faktları yadda saxlasa da, qələmlə qeyd aparan tələbələr ideyalara dair sualları daha dəqiqliklə yadda saxlayıblar.
Daha gənc uşaqlar üçün isə qələmlə yazmağın böyük xeyri var.
"Planşet və smartfonlarda çoxlu faydalı şeylər var, lakin uşaqlara adi savadı inkişaf etdirən dünya da lazımdır", Dr Medwell deyib.
"Məktubu necə hazırlamaq lazımdır, mürəkkəb hərəkətləri necə etmək lazımdır. Bunun üçün məşq etmək lazımdır və bu, uşaqlara oxumağı və yazmağı öyrətməkdə kömək edir", o əlavə edib.
Terapiya müəllimi və Britaniyanın Milli Əlyazma Assosiasiyasının sədr müavini Dr Mellissa Prunty planşet və smartfon istifadəsilə əlyazısı bacarığı arasında əlaqənin olub-olmaması sualına ehtiyatla yanaşır.
"Yazılış qaydaları və dilin inkişafı kimi digər faktorlar da var, lakin bununla yanaşı uşaqların baxça və məktəbdə nə qədər əlyazma ilə məşğul olmaları üçün ayırdıqları vaxtın da təsiri var", Dr Prunty deyib.
Onun klinikasına gələn əlyazma çətinlikləri olan uşaqların, adətən hansısa başqa bir problemi olur. Bunlardan biri koordinasiya inkişafı pozuntusu (Developmental Coordination Disorder) və ya dyspraxia xəstəliyidir.
"Terapevtlərin indi rastlaşdıqları hallarda, uşaqların çoxunda əlyazma ilə çətinliklərə səbəb olan digər problemlər aşkar olunmur", o deyib.
"Bu maraqlı bir müşahidə olsa da, araşdırma baxımından texnologiyanın ümumiyyətlə həssas əzələ hərəkətlərinə mane olub-olmadığını və bunun əlyazma qabiliyyətinə təsiri olub-olmadığını bilmirik."
Bəzi ölkələrdə rəqəmsal cihazlarla yazmaq ənənəvi əlyazma formalarından üstün tutulmağa başlayıb
2015-ci ildə Finlandıya əlyazma dərslərini məcburi dərs kateqoriyalarından çıxaran ilk ölkələrdən biri oldu.
Buna səbəb rəqəmsal dövrdə klaviaturadan istifadənin indiki nəslə daha faydalı olmasının tanınması idi.
Hindistanda da məktəblər bitişik əl yazı dərslərini tərk edib, daha sadə və aydın yazı formasını qəbul ediblər.
Bunun tam əks nümünəsi olaraq, 2017-ci ildə ABŞ-ın Illinois ştatı şagirdlərə bitişik əlyazma öyrənməyi məcbur edən qanun qəbul edib.
Biz həqiqətən də, əvvəlki qədər qələmlə yazmırıq.
2014-ci ildə keçirilən bir araşdırma böyüklərin üçdə brinin altı ay müddətinə qələmlə heç nə yazmadıqlarını göstərib. Lakin təhsilə gəldikdə əlyazma qabiliyyəti hələ də dəyərlidir.
"Hazırda əlyazma məktəbdən universitetə qədər yazılışın əsas tətbiq olunan üsuludur və uşaqların malik olmağa məcbur olduqları bacarıqdır", Dr Prunty deyib.
"Əgər əlyazmada çətinliklər varsa, bu yazılış forması, qrammatik qaydalar və ideyaların yaradılması kimi digər sahələrədə mənfi təsir göstərə bilər", o əlavə edib.
Lakin nənə babalarımızın istifadə etdikləri mürəkkəb bitişik əlyazma formasına gəldikdə, Dr Medwell bu yazı formasının faydaları barədə o qədər də əmin deyil.
"Uşaqlara səmərəli yazı forması lazımdır. Bu o deməkdir ki, hərflərin "düzgün" hərəkətlərlə yazılması vacibdir ki, bunu düşünmədən edə bilsinlər", o izah edib.
Lakin o əlavə edib ki, mürəkkəb bitişik əlyazma formalarının əlyazma qabiliyyətini inkişaf etdirməsinə dair heç bir dəlil mövcud deyil.
Əksinə, o qeyd edib ki, bəzi hallarda texniki baxımdan bu əlyazı forması ilə çətinlik çəkən uşaqları belə yazmağa məcbur etmək onların inkişafına "əks təsir" göstərə bilər. (milli.az)
Xəbərin oxunma sayı : 307
Maraqlı
Xəbərlər
-
Aygün Kazımova ilə Namiq yenidən məşhur dueti oxudu - VİDEO
-
Qurban Qurbanov hərəkətlərinə fikir verməyən futbolçunu CƏRİMƏLƏDİ
-
DİN vətəndaşlara müraciət edib - “Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın”
-
Pensiya və müavinətlər artırıla bilər - VİDEO
-
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarına həsr edilən “Xüsusi Xidmət” sənədli filmi - VİDEO
-
Quzu ətindən baha olan göbələk növü - VİDEO
-
“Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır“ - Ukraynalı deputat
-
Şokoladın qiyməti dəyişəcək? - VİDEO
-
Nazir üç universitetə yeni prorektorlar təyin etdi - FOTO
-
Ramazanın 19-cu gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Ermənistan Rusiya ilə münasibətləri uçuruma aparır” - Lavrov
-
Təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı tədbir keçirildi - FOTOLAR
-
Nağdsız ödənişdən yayınanlar barəsində tədbir görüləcəkmi? - Ekspertlər danışır...
-
7-8 il əzab verdiyi arvadı gözünü itirib... - TƏFƏRRÜAT
-
“OMİD” 10 min manatədək cərimə oluna bilər – Məhkəmə davam edir
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Bu şəxslərin evləri təmir olunacaq: yarım milyon ayrıldı
-
Ramiz Mehdiyev məhkəmə qarşısında - Onu hansı cəza gözləyir?
-
Himayədar ailə olmaq istəyənlərin nəzərinə - Güzəşt tətbiq ediləcək
-
Taksilərlə bağlı yeni tələblər müəyyənləşdi - Nələr məcburi olacaq?
-
Azərbaycanda sahə rəisi həmkəndlisini niyə güllələyib? - TƏFƏRRÜAT
-
Küçəni zibilləyənlərə qarşı nə tədbir görüləcək? - Gəncədə zibilxanaya çevrilən ərazi + VİDEO
-
Paşinyan hökuməti separatçıları küncə sıxışdırır: Bütün ofisləri bağlanacaq
-
Daxili işlər naziri Şamaxı rayonunda vətəndaş qəbulu və sıra baxışı keçirib - FOTO/VİDEO
-
Məktəb və musiqi kolleci niyə birləşdirildi? - VİDEO
-
Taleh Qaraşovun qardaşı oğluna hökm oxundu - Atasını öldürmüşdü
-
Azərbaycanda taksilər bu rənglərdə olacaq - Qərar verildi
-
Dövlət Xidmətindən xəbərdarlıq - Bu mesajlar telefonunuza gəlirsə...
-
Çingizi arvadı ifşa edibmiş - Mərhum nazirin oğlu da dindirilib
-
Tramp İncil satmağa başladı - VİDEO
-
Naxçıvanda nəqliyyat problemi necə həll ediləcək? - VİDEO
-
Ödənişli yollara görə ödənilən vəsaitin bölgüsü qaydası hazırlanacaq - FƏRMAN
-
Bakıda İran vətəndaşına hökm oxundu - Casusluğa görə
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın “hökuməti”ni tanımır” - Paşinyan
-
Yeni qərar kredit faizlərini endirəcək? - AÇIQLAMA
-
“KTMT üzvləri su uğrunda münaqişələrlə üzləşə bilər“ - Baş katib
-
İsveçrədən Azərbaycana 105 min manata 4 ədəd qol saatı gətiriblər - TƏFƏRRÜAT
-
“Telegram“ getdikcə terrorçuların əlində alətə çevrilir“ - Kreml
-
“Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verildi – İki rəis vəzifədən kənarlaşdırıldı
-
“Vətəndaşlarımız Rusiyada terrora cəlb edilir“ - Qırğızıstanın əmək nazirliyi
-
Ombudsman Xankəndidə erməniəsilli sakinlərlə görüşüb
-
Bakıda 17, bölgələrdə 20 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Diri atı 340 manata Qazaxıstana satıb, kiloqramı 2,9 manata Qazaxıstandan at əti alırıq – RƏSMİ
-
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edildi - Yeni təyinat
-
Mərkəzi Bank dollara tələbin artmasının səbəblərini AÇIQLADI
-
“İrəvan bizim işimizdə iştirak etmir“ - KTMT-nin Baş katibi
-
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
-
YAP qarşıdakı seçkidə bu deputatlardan imtina edəcək? - SİYAHI
-
Uşaq bağçalarında müdir vəzifəsinə qəbulun test mərhələsinin vaxtı AÇIQLANDI
-
Daşaltıda itkin düşmüş daha 73 nəfərin adı açıqlanacaq - Əli Nağıyev
-
Azərbaycanda işığın qiyməti ucuzlaşa bilər - VİDEO
-
Cəhri-Buzqov avtomobil yolunda qaya uçqunu baş verdi - VİDEO
-
DTX 27 dövlətə xəyanət işinin ibtidai istintaqını aparıb - Əli Nağıyev açıqladı
-
Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanları 105 yaşında - VİDEO
-
“Rusiya “Crocus”da terrorun hazırlandığını hələ fevraldan bilirdi“ - Budanov
-
Qadın sevgilisinə yazdığı mesajı oğluna göndərdi - Ucar rayonunda dəhşətli cinayət
-
Fransada həyəcan təbili: Silah ehtiyatı azalır
-
Boşanma zamanı əmlakın bölünməsi ilə bağlı yenilik: Qeydiyyatsız tikililərlə bağlı qərar - VİDEO
-
Canlı yayım açıb dərman tövsiyə edən əczaçıları hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Lalə Məmmədovadan cazibədar - Fotosessiya
-
“Yəqin ki, yığmadan gedəcəkdim“ - Messi açıqladı
-
Hikmət Hacıyev NATO-nun eks-baş katibi barədə: “Hesabatına ödənişi əlavə etməyi unudub”
-
Tikinti materialları bazarında son vəziyyət: Hansı məhsullar ucuzlaşdı?
-
Bakıda və üç rayonda qazın verilişində məhdudiyyət olacaq - Xəbərdarlıq
-
Rusiya Xarkovun yaşayış massivinə zərbə endirib - Ölən və yaralananlar var
-
Həcc üçün ayrılan kvotanın yarısından çoxu dolub - RƏSMİ
-
Sabiq milli təhlükəsizlik naziri VƏFAT ETDİ
-
“55 min manat ver, övladının maddəsini dəyişdirib azadlığa buraxdırım” - Məhkəmə
-
“ABŞ-ni yenidən dua oxumağa məcbur etməliyik” - Tramp
-
“Fransa Azərbaycanla Ermənistan arasında razılaşmaların həyata keçirilməsinə mane olur” - Zaxarova
-
Ramazan ayının 18-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
“Qərbi ərköyün övladına qarşı təzyiqləri artırmaq lazımdır” - Ərdoğan
-
Azərbaycan hotelləri Novruz bayramından necə çıxıblar? - ARAŞDIRMA
-
Şəhid bacısı sektor müdiri TƏYİN EDİLDİ
-
Xristianlıqla İslamı üz-üzə qoymaq istəyirlər - Kirill
-
Yüzə yaxın ailə təhlükədə: Zaqataladakı qəzalı körpü niyə təmir edilmir? - VİDEO
-
“Düzəltdiyim dəmiri silah üçün istifadə ediblər“ - “Bravo“da silahlı hücumla bağlı məhkəmə
-
2024-cü ildə bu rektorların səlahiyyət müddəti bitir - SİYAHI
-
Samuxun ötən əsrdən qalma keçilməz yolları - VİDEO
-
Prorektorun qətlini sifariş etməkdə təqsirləndirilənlərə ağır cəza istənildi - MƏHKƏMƏ
-
Bahalaşmanın növbəti dalğası gəlir: Evlərin qiyməti yenə artacaq
-
Məşhur vəkilə qarşı ittiham: 7 min manat pul alıb
-
Qanunsuz evlər yaxın vaxtlarda sənədləşdiriləcək? - AÇIQLAMA
-
Ağalarovun “Crocus City Hall” konsert zalı bankda girov imiş - Yeni DETALLAR
-
“Bahalaşmanı müsbət qarşılamaq lazımdır“ - Deputat
-
“Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişinin prinsipləri razılaşdırılıb“ - Paşinyan
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Ukraynada rusiyalı agentlər ifşa edildilər - FOTO
-
Onlayn satılan saç serumları hansı xəstəliklərə səbəb olur? - VİDEO
-
Mərkəzi Bank Hökumət Ödəniş Portalını niyə ləğv edib? – “Ən çox zərbə mikrosahibkarlara dəyir...”
-
“Rusiyada baş verən terror aktını hər gün Türkiyədə törətmək istəyənlər var“ - Ərdoğan
-
Jurnalistlərin bitirdiyi gömrük polkovniki – Onu Bakıdan qardaşları ilə birlikdə aparıblar
-
Kolleclərə qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
Dəmiryol Vağzalının qarşısında bir sutka parkinqin qiyməti 30 manat olacaq – Tariflər
-
Bakıda qəribə hadisə: Özünün xəbəri olmadan işə götürüldü - VİDEO
-
“Gənclik Mall”da autizmli gəncin döyülməsini ört-basdır etməyə çalışıblar? – FOTO
-
“Dünyanın gələcəyi Çin-ABŞ münasibətlərindən asılıdır“ - Si Cinpin
-
Elçin Babayev yenidən BDU-nun rektoru təyin edildi - Sərəncam
-
“Traktor” komandasının azarkeşləri yeni şüar təqdim ediblər - VİDEO
-
Bakıda 18 dərəcə isti, dağlarda 7 dərəcə şaxta olacaq - Sabahın havası
-
Arıqlamaq üçün istifadə edilən toxumların faydası və zərəri nələrdir? - ARAŞDIRMA
-
Xocalıda kütləvi məzarlıqda qalıqları tapılan şəhid dəfn olundu - FOTO
-
Bakıda qəbiristanlıqda çayxana tikmək istədilər-VİDEO
-
Yeraltı dayanacaqlarda kəskin qiymət artımının səbəbi nədir? - AÇIQLAMA
-
“Azərbaycanda varlıların işğal etdikləri torpaqlar var”: Komitə sədrindən açıqlama
-
Binəqədidə binanın zirzəmisi su ilə dolub: Təhlükəli vəziyyət yaranıb - VİDEO
-
Mərkəzi Bank növbəti faiz qərarını açıqlayacaq - Tarix bəlli oldu
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşüb - FOTOLAR + VİDEO
-
Bakıda evə neft axır - VİDEO
-
Mənzil alışında yeniliklər - Nələr dəyişəcək?
-
“Serbiya tezliklə çox böyük təhlükə ilə üzləşəcək“ - Vuçiç
-
Qəbiristanlıqlar hasarlanır və zəbt edilir - VİDEO
-
Bayram günlərində yüzlərlə şəxs xəstəxanaya yerləşdirilib - RƏSMİ
-
Müdafiə Nazirliyindən 30 yaşınadək hərbi vəzifəlilərə müraciət - VİDEO
-
Pakistanda terror hücumu nəticəsində çinlilər həlak oldular - FOTO
-
Bəzi yerlərə yağış və qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Sumqayıtda Musiqi Kolleci köçürülür: Valideynlər nədən narazıdırlar? - VİDEO
-
Qırğızıstanın sabiq vəzifəli şəxsi Azərbaycanda həbs edildi - VİDEO
-
“Aİ və ABŞ-nin açıqlamaları qərəzli xarakter daşıyır” - Azərbaycan XİN
-
Güney Azərbaycanın incisindən yeni görüntülər - VİDEO
TOP 10
ARXİV