|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Türkiyə seçkilərinə dair 9 səbəb və 3 ssenari: Abdullah Gülün sükutu hələ çoxmu çəkəcək? - TƏHLİL
Tarix 20.04.18, 17:00 |
|
İbrahim Fərahani
“Mehr” (İran)
Rəcəb Tayyip Ərdoğan prezident və parlament seçkilərinin iyunun 24-də keçiriləcəyini elan edib. Bundan bir gün əvvəl MPH lideri Dövlət Bağçalı hökumətə avqustun 26-da növbədənkənar seçki keçirilməsi çağırış edib.
Türkiyədə prezident seçkiləri 2019-cu il noyabrın 3-də baş tutmalı idi. Lakin Ərdoğan paradoksal dönüş və duruşu ilə tanınır, odur ki, bir daha türk cəmiyyətinə şok yaşatdı.
Bəs erkən seçkilərin əsas səbəbləri nədir?
Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, ümumi siyasi, iqtisadi və sosial vəziyyətdən doğan səbəblər Ərdoğanı belə bir qərar qəbul etməyə məcbur edib.
Milli valyutanın məzənnə itkisi.
Yeni il başlayandan türk lirəsinin dəyəri ABŞ dolları ilə müqayisədə 10% geriləyib. Doğrudur, AKP iqtidarı türk xalqının maddi rifahını yaxşılaşdırıb. Lakin bu artıq ötən seçki dövrlərinə şamil haldır. İqtisadiyyat hazırda Ərdoğanın sosial bazasının Axilles dabanıdır. Qərbin, xüsusilə ABŞ-ın təhdidləri Türk iqtisadiyyatını hədəfə alıb.
Müxalifətin birləşməsinin qarşısını almaq.
Ərdoğanın əsas rəqibləri CHP, “İyi Parti” və HDP-dir. Hələlik bu siyasi qurumlar Ərdoğana qalib gəlmək üçün heç bir koalisiya yaratmayıblar.
Suriyadakı üç yeni inkişaf.
Suriyada Qərbin birbaşa iştirakı ilə Əsədi devirmək və Rusiyanın, xüsusilə də İranın təsirini azaltmaq “Astana bloku”nun yaranmasına səbəb olub. Türkiyənin kəskin dönüşü və Ankarada üçlüyün zirvəsindən sonra anlaşılır ki, Ərdoğan proseslərin gedişindən başa düşüb ki, başda Tramp olmaqla, Qərbin yeni inkişaflar planları var və Türkiyə artıq Suriya torpağında müttəfiq rolunu oynamır.
Rəy sorğularının nəticəsi.
Türkiyədə keçirilən son məhdud seçki sorğularında “Ədalət və İnkişaf” və “Milliyyətçi Hərəkat” partiyaları koalisiyasının 50%+1 səs səddindən aşağı göstəriciyə malik olduğu aydınlaşıb. Ərdoğan bu göstəricini artırmaq üçü vaxt-vədənin yetişdiyini düşünür. Konstitusiyaya əlavə və düzəlişlərinə dair (19 aprel) referendumda Ərdoğan cüzi səs nisbəti ilə parlament sisteminin dəyişdirilməsinə nail olub. Bu onu göstərir ki, proqnozunun xilafına, daxili və regional proseslər Ərdoğanın nəfinə deyil və hadisələrin bu sayaq gedişi qazanılacaq səslərin artmasına yox, uğursuzluğa doğru aparır.
“Zeytun budağı” əməliyyatı.
Rusiyanın yaşıl işıq yandırması ilə həyata keçirilən və Afrin kantonunda hökmranlıqla bitən əməliyyat Ərdoğan üçün böyük qələbə idi və türk ictimaiyyətinə Suriyaya dair əvvəlki uğursuz xarici siyasəti unutdurub. Həm də kürd partiyası HDP istisna olmaqla, bir sıra müxalifət partiyaları da “Zeytun budağı”nı dəstəkləyib. Cənub sərhədlərinin təhlükəsizliyini təmin edilməsi üçün Mənbic, Kobani və Cərablusun “təmizlənməsi” daha çətindir və ABŞ-la müzakirə edilməlidir.
İranın İdlib əyalətinin terrorçulardan qurtulması bəyanatı.
Bu çağırışla bağlı Ərdoğanın proqnozu budur ki, müttəfiq qüvvələrin növbəti əməliyyatı Türkiyəni Rusiya və İranla üz-üzə gətirəcək. İdlib əyaləti bu gün Suriyanın hərbi düşmənlərinin cəmləşmə məkanıdır və Türkiyənin bu əyalətdə hərbi bazaları var. Türkiyə ümid edir ki, NATO-nun son raket həmlələrinə bənzər bir şəkildə (həm də Qərbin yeni raket törətməsini dəstəkləməsindən sonra) İdlib əyalətində əməliyyat keçirə bilər. Bu əməliyyat 2015-ci ildə Rusiya hərbi təyyarəsinin vurulması ucbatından həyata keçməyib. Amma bu dəfə NATO-dan dəstək alına biləcəyi güman olunur. Üstəlik, Ərdoğan əmindir ki, Qərb onun yeni prezidentlik seçimini dəstəkləyəcək, rəqibləri isə uğursuzluğa düçar olacaqlar.
Türkiyədə fövqəladə vəziyyətin (OHAL) uzadılması.
OHAL-ın uzadılmasına Avropa İttifaqı səssiz qalıb. (Aİ çevriliş faktını və “FETÖ”-nun terror təşkilatı olduğunu tanıyıb – tərc.) 15 iyul 2016-cı il tarixli uğursuz hərbi çevrilişdən sonra bu vəziyyət hər üç aydan bir yenilənir. Fövqəladə vəziyyətdə qeyri-adi gücə sahib olan Ərdoğan müxalifət, vətəndaş cəmiyyəti təmsilçilərini sıxışdırmaq və ya həbs etmək üçün fürsət qazanıb. Mövcud vəziyyətdə OHAL-ın daha da uzadılması Ərdoğanın marağına uyğun deyil.
Tarixi paralel.
Bu seçkilər Osmanlı İmperiyasının sonu və Türkiyə Respublikasının quruluş tarixinə bənzədilir. Parlament sisteminin prezidentlik üsul-idarəsi ilə dəyişdirilməsi artıq parlamentin iştirakı olmadan güclü bir sistem kimi səciyyələndirilir. O, Ərdoğanın 2014-cü ildən bu yana prezidentliyə gəlməsi ilə baş verib, amma qanunidir. AKP-nin qələbəsi halında, Türkiyə felən 2029-cu ilədək rəhbərliyi qanuni olaraq əlində tutacaq Ərdoğan kimi avtoritar bir şəxslə yeni mərhələyə daxil olacaq. Bu idarəetmə şəkli keçmişdən miras qalan Yaxın Şərq üsul-idarəçiliyinə çox bənzəyir.
Ərdoğanın məğlubiyyəti ssenariləri.
Bu, bir neçə halda mümkündür:
Birincisi, seçkilərin ilk raundunda müxalif partiyaların konsensusu buna hesablanır ki, bir və ya bir neçə namizəd arasından ən çox səs qazanan Ərdoğana qarşı vahid namizədə çevrilir;
İkincisi, Ərdoğanı məğlub etmək üçün Qərbin dəstəyi qazanılır, iqtisadi və siyasi sanksiyalar işə salınır.
Üçüncüsü, AKP-nin namizədi əleyhinə AKP-nin topladığı səsləri qazana biləcək sabiq prezident Abdullah Gül, müxalifət partiyaların konsensusu əsasında, yeganə və vahid namizəd olur.
Abdullah Gülün seçkidə iştirakı ssenarisi Ərdoğanın məğlub edilməsinə dair ən güclü ehtimaldır, amma Gül hələ sükutu pozmur.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 625
Analiz
Xəbərlər
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
-
Sumqayıtda 28 ailənin bir qaz sayğacı var: Limit necə hesablanır?
-
“Üçüncü dünya müharibəsi artıq gedir” - Podolyak
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb - Külli miqdarda rüşvət görə
-
MDB-nin fond birjaları üçün yeni dövr: Azərbaycan və Özbəkistan yol açır
-
Şirkət işçilərin hüquqlarını pozdu: 20 min cərimələndi
-
“BAM-ın gücü 12 ildə 3 dəfə artıb“ - Putin
-
“Vətəndaş nikahı qanunsuzdur“ - Spiker
-
“ABŞ Ukraynaya 1 milyardlıq hərbi yardım paketi hazırlayır” – “Reuters”
-
Bu gün toyları olacaqdı - Heç biri həyatda deyil...
-
İran hakimiyyəti ölkə əhalisinə divan tutur - VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Qrunt suları Binə qəsəbəsinin sakinlərinin evlərinə doldu - VİDEO
-
Ərdoğan iqamətgahında uşaqlarla görüşdü - Fotolar
-
“Bəzi ölkələr Azərbaycana qarşı soyuq müharibəyə başlayıblar“ - Prezident
-
Rusiya-Azərbaycan münasibətləri qarşılıqlı məmnunluq doğurur
-
Azərbaycanda “Sığorta ödənişinin verilməsi Qaydası” dəyişdi - QƏRAR
-
Mikayıl Cabbarov səyyar vergi yoxlaması haqda qərar imzaladı - Dəyişiklik
-
“Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib“ - Şoyqu
-
İcra Hakimiyyəti sabiq nazirdən 133 minə “BMW 520i” alır – Bazardakı qiymətdən 17,5 min bahadır
-
Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
-
“Türkiyədə yeni konstitusiya ilə bağlı proses başlayır” - Numan Kurtulmuş
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın sülh sazişində olmamasına razılaşıb” - Prezident
-
Xankəndi şəhərindəki tibb müəssisəsində ilk körpə dünyaya gəlib - FOTOLAR
-
Qubadlıda sərhədçilər üçün yaşayış binası istifadəyə verilib - FOTO/VİDEO
-
Xətai rayonunda səkini zəbt edərək qanunsuz parklanma yeri saldılar - VİDEO
-
Üç ayda xaricə 25 min ton alma satmışıq – Qiyməti nə qədər bahalaşıb?
-
“Fransa, Hindistan və Yunanıstan Ermənistanı bizə qarşı silahlandırır, biz gözləyə bilmərik“ - Prezident
-
Münasibətlərimizin inkişafına yeni təkan verəcək görüş
-
Binəqədidə sürücülük məktəbi ilə bağlı ilginc iddia - “Asan“ yolla sürüclük kursu arayışı almaq olur?
-
“Nar” Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanla Ermənistan arasında ilk sərhəd dirəyi quraşdırıldı - FOTO
-
“Biz dörd kənd məsələsini heç vaxt yaddan çıxarmamışıq” - İlham Əliyev
-
“Narkotik artıq məktəblərə yol tapıb“ - Siyavuş Novruzov
-
“İndi bizim sülh sazişinin necə olması ilə bağlı ümumi anlayışımız var“ - Azərbaycan lideri
-
Ceyhun Bayramov Çexiyanın Baş naziri ilə görüşüb - FOTO
-
Binəqədidə yol problemi: “Yağış yağanda şəhərə çıxmaq mümkün deyil”
-
Ümid edirəm ki, Ermənistan düzgün yolu seçər - Ərdoğan
-
Şimali Koreyadan nüvə əks-hücum təlimi – FOTOLAR
-
Azərbaycan-Rusiya əlaqələri daha da güclənəcək
-
Rayonlara yağış yağacaq, dolu düşəcək - Sabahın havası
-
“Paşinyan dedi ki, mən gedirəm, sonra torpağın əsil sahibi İlham Əliyev özü gələcək” – Zahid Oruc
-
Serenay Sarıkaya ilk dəfə sevgilisi ilə əl-ələ görüntüləndi - FOTOLAR
-
Uşaq bağçasında mənimsəmə - Cinayət işi açıldı
-
Masallıda narkotiklərin satışı ilə məşğul olanlar saxlanılıblar - FOTO
-
Əsgərovların bankında problemli kreditlər 2 dəfədən çox artdı - TƏFƏRRÜAT
-
Tavuşda gərgin vəziyyət: “Yerkrapa” üzvləri maşını etirazçıların üzərinə sürdülər
-
Bakıda məktəblilərə siqaret satanlar cərimələniblər - FOTO/VİDEO
-
“65 yaşıma qədər işləmək istəyirəm” - Mourinyo
-
Dünyada müdafiə xərcləri tarixi rekord həddə çatıb - SİYAHI
-
Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya prosesi başladı - RƏSMİ
-
Röyal Sarıməmmədov Pirallahının icra başçısı olmaq üçün hərəkətə keçib? - İDDİA
-
Bu qaydanı pozan sürücülər 200 AZN cərimələnəcək - RƏSMİ
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 18 məsələ var
-
AMEA-nın qarşısındakı parkda oturacaqlar niyə yoxa çıxıb? - AÇIQLAMA/FOTO
-
İsrail İrana atdığı raketi özü məhv edib - “The New York Times”
-
Gürcüstan bazarında böhran - Azərbaycanda hansı avtomobillər ucuzlaşacaq?
-
Şirvan-Salyan Regional Təhsil İdarəsinin müdiri barəsində cərimə protokolu tərtib edilib - FOTO
-
Arxektura komitəsində “göydələn biznesi“ - Ramin Abdullayev hər ay onlarla mənzilə necə sahiblənir?
-
“İranda etnik azərbaycanlılar ayrı-seçkiliyə məruz qalır“ - Dövlət Departamenti
-
Bəzi bölgələrə yağış, Şahdağa sulu qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Qərb ölkələrində “Çin casusu” xofu: Beş nəfər həbs olundu
-
Həyət evlərinin satışında yaranan durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Ərli qadınla subay oğlanın şok hərəkəti: - “Rayona getdik, kənddə axşam...“
-
Kanalizasiya suyu aylardır küçəyə axır - ŞİKAYƏT + VİDEO
-
Son günlər turşulardan zəhərlənmə halları artıb: SƏBƏB NƏDİR?
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşdü - FOTOLAR
-
Lətifənin fərqli tərzi - Fotolar
-
Ev telefonlarına olan tələbat niyə azalıb? - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyevin Rusiyaya işgüzar səfəri başa çatıb
-
Müdirə salam vermədi, işdən qovuldu - Azərbaycanda ilginc hadisə
-
“Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi” - Putin
-
Ali məktəbləri bitirən tələbələr işə təyinat ala biləcəklər? - VİDEO
-
Kanalizasiya xətlərinin tez-tez tıxanmasına səbəb nədir? - VİDEO
-
Şagirdlər daha ev tapşırığı etməyəcəklər? - Nazirlikdən açıqlama
-
“Vladimir Putin və Heydər Əliyev iki ölkə arasında dostluq münasibətlərinin əsasını qoyublar” - İlham Əliyev
-
Hakimlərə etirazı rədd edildi - İndi də prokurordan narazıdır
-
İlham Əliyev və Vladimir Putinin BAM veteranları ilə görüşü olub - FOTO/VİDEO
-
“BAM XXI əsr üçün qlobal siyasəti müəyyən edir“ - Vladimir Putin
-
Astarada xarabalıqdan betər tibb məntəqəsi - VİDEO
-
İranda Rusiyanın kredit kartları işləyəcək - FOTO
-
“Əli Kərimli, artıq kənara çəkilməlisiniz“ - Deputatdan ÇAĞIRIŞ
-
Bu universitetdə tələbələrin təhsilhaqqı mənimsənilib - TƏFƏRRÜAT
-
“AccessBank” 126 milyon manatdan çox - ZƏRƏRDƏ
-
Quşçularla deputat arasında qalmaqal: Toyuqlar dərmanla şişirdilir?
-
Peskov sülhməramlıların Qarabağdan çıxarılmasının səbəbini AÇIQLADI
-
Bərdə sakinlərini dəhşətə salan hadisə: İlanlar evlərə hücum etdi - VİDEO
-
Taksi qiymətlərində artım var: Səbəb nədir?
-
Müəllimlərin nəzərinə: Növbəti vakansiya seçimi başlayır
-
Hansı bankda əhalinin nə qədər əmanəti var? – Tam siyahı
-
Bəzi rayonlarda leysan yağıb, dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
“Rusiya ilə əlaqələrimizin inkişafından çox razıyıq” - İlham Əliyev
-
MEDİA sosial şəbəkə istifadəçilərini məsuliyyətli olmağa çağırıb - Diqqət!
-
“Heydər Əliyev BAM layihənin icrasında böyük rol oynayıb” - Putin
-
Gürcüstandan Azərbaycana xırdabuynuzlu heyvan idxalı dayandırıldı – Rəsmi
-
Konduktorluq edən qız necə millinin kapitanı oldu? - VİDEO
-
“Azərbaycanla Rusiya arasında ticarət dövriyyəsi 4 milyard dollara çatıb“ - Putin
-
Maşınların qarşısını kəsib sürücülərə silah tuşlayan şəxs kimdir? - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - VİDEO/FOTO
-
Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxılıb - Məhkəmədən qərar
-
İrana məxsus qayıq Azərbaycan sərhədini pozub - Saxlanılanlar var
-
Sülhməramlılar Xocalıdakı dislokasiya yerini tərk edir - VİDEO
-
“Birləşmiş Ştatlar 170 milyon amerikalının söz azadlığını tapdalayır” - “TikTok”
-
Tibb Universiteti Stomatoloji Klinikada müəmmalı təmir işləri aparır – Nə qalib şirkət bəllidi, nə də ayrılan vəsait
-
Azərbaycan Rusiyanın böyük dostudur - Peskov
-
Yasamalda dörd kiloqram narkotik ələ keçirilib - FOTO/VİDEO
-
Magistraturaya qəbul imtahanı keçiriləcək – Bu tarixdə
-
Rüşvət almaqda ittiham olunan sabiq hakimin cinayət işi - Beş vəkil müdafiə edir
-
Bir milyondan çox aksizsiz siqaret aşkar edilərək götürülüb - FOTO
-
Rusiya hərbi bazası Ermənistandan çıxarılır? - Kremldən açıqlama
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Azərbaycanda bu məhsullar ucuzlaşacaq - AÇIQLAMA
-
“Bu aylarda çox şey dəyişə bilər“ - KTMT-nin baş katibi
-
Ermənistanda rusları hindular əvəz edir - ŞOK MƏLUMAT
-
Ərəblər məni pulla almışdılar - Samirə Yusifqızı
-
Rusiyadan 75 qəpiyə gətirilən “qreçka” marketlərdə 3 manata satılır – Rəsmi
-
MN-də 143 milyonluq mənimsəmə: “Pulların vaxtında ödənilməsi üçün “otkat” verirdik”
-
Bu xanıma yüksək vəzifə verildi - FOTO
TOP 10
ARXİV