![]() |
|














Türkiyənin faiz qərarı lirənin ucuzlaşmasının qarşısını alacaqmı? - FOTO
Tarix 25.08.23, 16:37 |
|

Ötən gün Türkiyə Mərkəzi Bankının (TMB) Pul Siyasəti Komitəsinin növbəti iclasında uçot dərəcəsi birdən-birə 7,5 faiz bəndi artırılaraq 17,5%-dən 25%-ə qaldırıldı. Əvvəlki qərardan fərqli olaraq budəfəki artım gözləntilərin xeyli üzərində oldu. Buna görə də qərardan dərhal sonra Türkiyənin milli valyutası 1,5% dəyər qazanaraq bir ABŞ dolları üçün 26,6 lirə təşkil etdi.
Qardaş ölkənin milli valyutasının məzənnəsi ilə bağlı dəyişikliklər Azərbaycan üçün də əhəmiyyətlidir.
Lirənin dəyərdən düşməsi Azərbaycanın bu ölkəyə ixracı üçün sərfəli deyil, halbuki, Türkiyə Azərbaycanın qeyr-neft-qaz ixracında əsas ticarət tərəfdaşlarından biridir. Belə ki, bu ilin birinci yarısında ümumi qeyri-neft ixracatının 31,1%-i Rusiyanın payına düşübsə, 28,9%-nə də Türkiyə sahib olub. Hesabat dövründə Azərbaycan qardaş ölkəyə 227 milyon ABŞ dolları dəyərində elektrik enerjisi (cəmi elektrik enerji ixracının 72%-ini təşkil edir), 56,8 milyon ABŞ dolları dəyərində pambıq mahlıcı (83%-ni), 34,7 milyon ABŞ dolları dəyərində aşqarlanmış alüminium (96,2%-ni), 27,5 milyon ABŞ dolları dəyərində polipropilen (42,4%-ni, səkkiz ölkə arasında II yer), 23,82 milyon ABŞ dolları dəyərində alüminium plitələr, vərəqlər, zolaqlar (83%-ni), 12,81 milyon ABŞ dolları dəyərində metanol (27%-ni, doqquz ölkə arasında I yer), 15,6 milyon ABŞ dolları dəyərində pambıq ipliyi (91%-ni), 21,8 milyon ABŞ dolları dəyərində polietilen (26,2%-ni, 11 ölkə arasında II yer), 7,3 milyon ABŞ dolları dəyərində qurğuşun (98%-ni), 6,14 milyon ABŞ dolları dəyərində polad yarımfabrikatlar (99,9%-ni), 3,85 milyon ABŞ dolları dəyərində heyvan (iribuynuzlu, qoyun və quzu) dərisi (89,5%-ini) tədarük edib.
Bəs tənzimləyicinin son qərarı lirənin məzənnəsini sabitləşdirməyə və inflyasiyanı cilovlamağa imkan verəcəkmi?
Məsələni “Report”a şərh edən iqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov Türkiyə Mərkəzi Bankının gözləntilərin üzərində belə bir qərar verməsinin həm investorların inamını bərpa etmək, həm də inflyasiya ilə mübarizə baxımından əhəmiyyətli olduğunu deyib.
Onun sözlərinə görə, növbəti dövr üçün lirənin məzənnəsinin qorunması və burada sabitliyinin təmin edilməsi ilə bağlı əlavə səylərə ehtiyac nisbətən olacaq:
“Bugünkü şərtlər daxilində lirənin möhkəmlənməsindən danışmaq doğru olmazdı. O möhkəmlənməyəcək. Türkiyənin milli valyutasının qərardan sonra dəyər qazanmasını bazarın ilkin reaksiyası kimi dəyərləndirmək lazımdır. Böyük ehtimalla bu həftə birjaların bağlanmasına doğru məzənnə əvvəlki səviyyəyə qayıdacaq. Bununla belə, Türkiyə Mərkəzi Bankının hazırkı monetar siyasətə sadiq qalacağı təqdirdə lirənin məzənnəsinin dəyərsizləşmə meyilləri olmayacaq. Onun məzənnəsinə olan təzyiqlərin bir qədər azalması isə məzənnənin sabitliyinin qorunması üçün dövlət xərclərini azaldacaq. Mərkəzi Bank artıq öz resurslarını digər istiqamətdə, yəni hədəfə doğru yönəltməklə müəyyən mənada inflyasiyanın idarə olunan məcraya daxil olmasını təmin edəcək. Növbəti aylarda inflyasiya təzyiqləri qalsa da, bu qərardan sonra əvvəlki kimi olmayacaq. Baza effektini nəzərə almış olsaq, təxminən 2024-cü ilin avqust-sentyabr aylarında inflyasiyanın həcmində biz nəzərəçarpacaq azalmaları müşahidə edə biləcəyik”.
Ekspert qərarın Azərbaycan-Türkiyə ticarət münasibətləri baxımından da əhəmiyyəti olduğunu diqqətə çatdırıb:
“Türkiyə lirəsinin dəyərdən düşməsinin Azərbaycan üçün ikili effekti var. Bir tərəfdən, bu, istehlakçılar üçün müəyyən üstünlüklər yaradır. Yəni məzənnə fərqinə görə Türkiyədən mal almaq Azərbaycan əhalisi üçün sərfəli olur. Lakin geniş mənada Türkiyə lirəsinin ucuzlaşması Azərbaycan ixracatçıları, istehsalçılarını rəqabət baxımından həm daxili bazarda, həm də Türkiyə bazarında əlverişsiz duruma salır. Bu mənada Türkiyə lirəsinin məzənnəsinin sabitləşməsi, uzaq perspektivdə isə möhkəmlənməsi Azərbaycan məhsullarının rəqabətqabiliyyətliliyi baxımından xüsusi önəm daşıyır”.
Xatırladaq ki, Türkiyə 2021-ci ildən bu yana qeyri-ənənəvi monetar siyasət yürütməkdə idi. Əgər yüksək inflyasiya vaxtı ənənəvi yanaşma çərçivəsində digər ölkələrin mərkəzi bankları uçot dərəcəsini artıraraq istehlak aktivliyini aşağı salırsa, Türkiyə bunun tam əksini edirdi. Uçot dərəcəsini aşağı salmaqla investisiyaları, məşğulluğu və ixracı təşviq edirdi və bunun nəticəsində inflyasiyanı azaldacağını gözləyirdi. İki ildən bir qədər az dövrdə uçot dərəcəsi 19%-dən 8,5%-ə kimi endirilsə də, inflyasiyanı ram etmək mümkün olmadı.
Bu ilin mayında inflyasiya illik ifadədə 39,59% həddində idi. Bu isə hökumətin birrəqəmli inflyasiya hədəfinin xeyli üzərində idi. İyunda ölkənin maliyyə blokunda edilən təyinatlar Türkiyənin ənənəvi monetar siyasətə qayıdışının carçısı oldu. Həmin ayın əvvəlində maliyyə naziri vəzifəsinə keçmişdə baş nazirin müavini olmuş ənənəvi monetar siyasət tərəfdarı Mehmet Şimşək təyin olundu. Bir neçə gün sonra isə Mərkəzi Bankın sədri vəzifəsinə ABŞ-nin Prinston Universitetini bitirən, “Goldman Sachs”da analitiklər qrupuna rəhbərlik etmiş Hafizə Qaye Erkan təyin edildi. O, Türkiyə tarixində həmin vəzifəyə təyin edilən ilk qadın oldu. İyunun 22-də keçirilən iclasda isə Türkiyə Mərkəzi Bankı birdən-birə uçot dərəcəsini 8,5%-dən 15%-ə kimi artırdı. Lakin bu, gözləntilərin altında olduğu üçün proseslərə əhəmiyyətli təsiri olmadı. İyulda qiymət artımı illik ifadədə 47,8%-ə kimi sürətləndi.
Xəbərin oxunma sayı : 982
loading...
İqtisadiyyat
Xəbərlər
-
Azərbaycanda bank işçiləri vətəndaşlara niyə tez-tez zəng edirlər?
-
Rusiya sülhməramlıları Xankəndidə qəzaya uğradı – Ölən və yaralananlar var
-
Nigerdə müvəqqəti keçid hökuməti: “Fransa terror qruplaşmalarını dəstəkləyir”
-
Azərbaycanda I Liqa komandasının oyunları nəzarətə götürüldü - FOTO/VİDEO
-
Yanvardan həyət evlərinin qiyməti yenə artacaq? - AÇIQLAMA
-
Ceyhun Bayramov ukraynalı həmkarı ilə müzakirələr aparıb - FOTO
-
Aydın Talıbov yeni vəzifəsinin icrasına BAŞLADI
-
Sabiqlərin biznesi imperiyaları durmadan çiçəklənir... - Və yaxud Prezidentin töhmətləndirdiyi Etibar Pirverdiyevin cəzasızlığı...
-
Qərb Zelenskini əvəz etmək barədə ciddi müzakirələr aparır: Namizədlərin SİYAHISI
-
Bu şəxslərin maaşı yanvarın 1-dən artacaq - Baş nazirdən qərar
-
2023-cü ildə yüksək vəzifəyə təyin olunanlar – ARAŞDIRMA
-
Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Sabiq icra başçısı xidmət rəisi təyin edildi - FOTO
-
Yanvarın 1-dən pensiyalar bu qədər artacaq - AÇIQLAMA
-
Azərbaycanda son həftədə 17 nəfər koronavirusa yoluxub - 1-i ölüb
-
Polis əməliyyat keçirdi: Külli miqdarda pirotexniki vasitələr aşkarlandı - FOTO/VİDEO
-
“Qərb Zelenskiyə əvəz axtarmağa başlayıb“ - Rusiya kəşfiyyatı
-
Mobil telefonlarla bağlı xəbərdarlıq - Bunu etməsəniz...
-
Azərbaycanda vergi daxilolmaları 4% artıb - FOTO
-
Türkiyədə daha bir xarici ölkənin nazirinin oğlu qəza törətdi: Ağır yaralı var - FOTO/VİDEO
-
Kürdəmirdə 8-ci sinif şagirdi ərə verilir? - TƏFƏRRÜAT
-
Ötən ay bahalaşan məhsullar - SİYAHI
-
“JEK”lər 2024-cü ildən ləğv olunacaq? - AÇIQLAMA
-
“Məktəblərdə tibbi yardım üçün hər şey olmalıdır, əks halda...“ - Görünməz təhlükə
-
Yağış və qar yağacaq, temperatur 3-6 dərəcə enəcək - Sabahın havası
-
Azərbaycanda bu şəxslərə də müavinət veriləcək - Qanun dəyişir
-
“Rusiya NATO-ya müharibə elan edə bilər“ - ABŞ dövlət katibi
-
DTX-də müddətli həqiqi hərbi xidmət keçənlərlə bağlı YENİ QƏRAR
-
Qaradağda avtomobil yolları əsaslı təmir ediləcək - SƏRƏNCAM
-
Taksidə tərk edilən uşağın valideyninin kimliyi məlum oldu
-
Şəkidə sahibsiz itlər sakinlərə hücum edir - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Gürcüstan parlamenti sədrini qəbul edib
-
Geomaqnit qasırğası xəbərdarlığı: Ölüm RİSKİ VAR
-
Növbədənkənar prezident seçkiləri ölkəmizin qarşısında geniş üfiqlər açacaq
-
Argentinanın yeni prezidenti üzərində itlərinin təsviri olan əsasını götürüb şok açıqlama verdi - FOTO/VİDEO
-
Nazirlər Kabineti qida və yem məhsulları ilə bağlı qərar verib
-
“Məqsədimiz kimisə qınamaq və ya pis vəziyyətdə qoymaq deyil“ - Emin Əmrullayev
-
“Ermənistanla hərbi təlimlər keçirmək niyyətində deyilik” - Aİ rəsmisi
-
Azərbaycanlı şəhidin erməni anası - VİDEO
-
Baş nazirdən qərar: Bakıda yeni kollec yaradıldı
-
Avtomobil təkərləri bazarında durğunluq yaşanır - VİDEO
-
Əliyevi seçkilərdə udmaq həddən artıq çətindir – Natiq Cəfərli qərarlarını açıqladı
-
Xankəndi stadionundan ən son görüntülər - VİDEO
-
İstehlak mallarında qüsur aşkarlanarsa, nə etməli? - VİDEO
-
Almaniya müharibəyə hazırlaşmalıdır - Broyer
-
“Vergi və gömrük rüsumları azalsa, satışımız artacaq” - Sahibkarlar
-
Yeni ildə bahalaşma gözlənilir - VİDEO
-
“Hamının ərini görmüsüz, mənimkini görməsəniz də olar“ - Səidə
-
Bunu edənlər 50 manat cərimələnəcək - VİDEO
-
“Dağlıq Qarabağ”ın ləğvi qaçılmaz idi” - Paşinyan
-
Prezident İlham Əliyevin Serbiyaya işgüzar səfəri başa çatıb - FOTO
-
“Ukrayna hakimiyyəti tamamilə qudurub” – Putin
-
Milli Məclisin sabiq üzvü Rusiyada 17 bina tikəcək - 50 milyon dollarlıq layihə
-
Prezident İlham Əliyevin Aleksandar Vuçiç ilə təkbətək görüşü olub - FOTO
-
“HƏMAS oktyabrın 7-də terror aktı həyata keçirib, biz bunu dərhal qınamışıq“ - Lavrov
-
Kino sənayesi ƏDV-dən azad olunarsa... - ARAŞDIRMA
-
İlham Əliyev və Aleksandar Vuçiç hərbi texnika və avadanlıqlara baxıblar - FOTOLAR
-
Almaniyada hakim koalisiyanın reytinqi azalır - SORĞU
-
Gələn ildən etibarən bu evlərin və obyektlərin qiyməti ucuzlaşa bilər - Yeni güzəşt
-
PSJ və “Real Madrid” razılığa gəlib - Mbappenin transferi ilə bağlı
-
Netanyahu Putinlə telefonda danışdı - Rusiya ilə İranın əməkdaşlığını tənqid etdi
-
Sabiq nazirə və Mirşahinə qarşı sui-qəsd hazırlanıb - Məhkəmə başlayır
-
Azərbaycan Serbiyanın əsl dostudur - Vuçiç
-
Qəzza zolağında intensiv döyüşlər daha iki ay davam edəcək - KİV
-
Xalqı birləşdirən Zəfər
-
Bu mobil xidmətlər pullarınızı sakitcə silir - XƏBƏRDARLIQ
-
“Forbes” onları dünyanın ən güclü qadınları seçdi - Siyahı
-
“Şuşanın ənənəvi mədəni mühiti yenidən canlanır“ - Adil Kərimli
-
Qazaxın işğal altındakı kəndlərinin son görüntüləri - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Serbiya-Bolqarıstan interkonektorunun açılış mərasimində iştirak edir - FOTOLAR
-
Bakıda xəstəxanada əməliyyat zamanı Tiktoka girib... - VİDEO
-
Azərbaycan etibarlı tərəfdaşdır, dostluq ənənələrinə həmişə sadiqdir - İlham Əliyev
-
Sabah bəzi yollarda görünüş məsafəsi məhdudlaşacaq - Xəbərdarlıq
-
Prezident İlham Əliyev Serbiyada işgüzar səfərdədir - FOTO
-
Türkiyədə terror təşkilatının 78 sığınacağı məhv edilib - VİDEO
-
Azərbaycanda bəzi yerlərdə arabir yağış, Şahdağda qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Misirdə prezident seçkisi keçirilir
-
Dünyanın ən bahalı və ən ucuz şəhərlərinin adları açıqlanıb - SİYAHI
-
“Hazırda fəaliyyət göstərən din xadimləri də attestasiyadan keçiriləcək” - Mübariz Qurbanlı
-
Argentinada futbolunda qalmaqal - Hakim oyun zamanı futbolçunu bıçaqlayıb
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim etdi - VİDEO
-
Dastana dönən tarix
-
BŞTİ-nin keçmiş əməkdaşı məhkəmə qarşısında: Nədə ittiham olunur?
-
Yumurtanın qiyməti artacaqmı? - ARAŞDIRMA
-
Cəlilabadda müəmma: Heyvanlar örüş sahələrindən yoxa çıxır - VİDEO
-
DYP sürücülərə müraciət etdi: “Piyadaların üzərinə su sıçratmaq yolverilməzdir”
-
Ən güclü ordu Azərbaycan Ordusudur, ən məğrur, yenilməz xalq Azərbaycan xalqıdır
-
Özünə inamının, xalqın siyasi dəstəyinə əminliyinin ən bariz göstəricisi
-
Azərbaycan xalqının öz rəhbərinə olan sevgisini bildirmək üçün gözəl bir fürsət
-
Müstəqil Azərbaycanın tarixində ilk olaraq seçkilər bütün ölkə ərazisində keçiriləcək
-
143 milyonluq cinayət işi üzrə məhkəmədə general polkovnikə: “Yanımda əfi ilan saxlayırmışam”
-
Avtomobildən 38 min manatlıq qızıl-zinət əşyaları oğurlayanlar saxlanılıblar - VİDEO
-
Bəzi işsiz şəxslərə ödənişlər ediləcək - FOTO
-
Yeni ildə 7 gün iş olmayacaq - RƏSMİ
-
Bakıda qadın azyaşlı övladını taksidə qoyub qaçdı - FOTO
-
Azərbaycan Rumıniyaya yeni səfir təyin edib - SƏRƏNCAM
-
Daha iki ölkədən səfirlərimiz geri çağırıldı - Yeni təyinatlar
-
Məhərrəm Əliyev vəzifəsindən azad olundu - Yeni vəzifəyə təyin edildi
-
Arvadından şübhələndi, tanışını evə gətirərək... - Azərbaycanda şok hadisə
-
Prezident İlham Əliyev “Euronews”a müsahibə verdi - VİDEO
-
Hər zəlzələdən sonra Xəzər dənizinin dibinin quruluşu dəyişir - VİDEO
-
“Biz beynəlxalq arenada müstəqil siyasət yürütməyə davam edəcəyik“ - Prezident
-
8-ci kilometr bazarında bu məhsullarının satışı qadağan edildi - VİDEO
-
Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələri komandanı “Türk ulduzları” ilə uçdu - VİDEO
-
Dünyanın ən varlıları onlardır - Siyahı
-
Azərbaycana gələn turistin ölkədən çıxışına nəyə görə “stop qoyuldu”? - VİDEO
-
Haqqında həbs qərarı çıxarılan Somali prezidentinin oğlu Türkiyədən qaçıb - VİDEO
-
Növbədənkənar Prezident seçkiləri ilə bağlı Təqvim planı təsdiqlənib - SİYAHI
-
Azərbaycan regionda sülhün təminatçısıdır
-
Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün imza ilə təsdiqlənməsini gözləyirik
-
2020-ci ilin noyabrından bu yana 340 Azərbaycan vətəndaşı mina qurbanı olub - FOTO
-
Dünya Göz Xəstəxanası vergidən yayınır? - 300 min manatlıq borc
-
“Oynadığım rollara heç vaxt baxmıram“ - Əməkdar artist
-
Bakıda məşhur gözəllik salonunda insident – 17 yaşlı qız...
-
Torpaq payı olan vətəndaşların nəzərinə: Pul ala biləcəklər
-
Zaqatala xəstəxanada mənimsəmə və... - Cinayət işi açıldı
-
Daha bir azərbaycanlı terrorçuluğa görə axtarışa verildi - FOTO
-
Bir milyon vergi borcu olan şirkətlə vergi idarəsi arasında qalmaqal
-
Ərdoğan onu “Qərbin qəhrəmanı” adlandırdı - FOTO
-
Cəsarət Valehov vəzifəsindən azad olundu - YENİ TƏYİNAT
TOP 10
ARXİV