|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Vaşinqton Türkiyəni küncə sıxır– İki ölkənin münasibətləri partlayış həddinə çatıb
Tarix 29.04.19, 16:17 |
|
Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayib Ərdoğan bildirib ki, amerikalı həmkarı Donald Trampla ən yaxın vaxtda görüş keçirə bilər. Harada, haçan və hansı formatda – bəlli deyil. Gözlənildiyi kimi, Ağ Evin başçısı 3-5 iyunda Böyük Britaniyaya səfərə yollanacaq, 6 iyunda isə müttəfiq qoşunların Normandiyaya çıxarılmasının 75 illiyi şərəfinə mərasimlərə qatılacağı Fransaya baş çəkəcək.
Yada salaq ki, Ərdoğan Trampın bu il martın 31-də keçirilən bələdiyyə seçkilərindən sonra Türkiyəyə gəlmək niyyətindən artıq xəbər vermişdi. Türkiyə prezidenti qabaqlar, 2018-ci ilin dekabrında Amerika prezidentini Ankaraya dəvət etmişdi. Ərdoğan CNN telekanalına müsahibədə söyləmişdi ki, “Trampdan Amerikaya gəlmək dəvəti alıb”, amma deyib ki, “öncə onu Türkiyədə gözləyirəm”. ABŞ buna qeyri-müəyəyn reaksiya verərək bildirib ki, “ola bilsin, belə bir səfər baş tutar, amma yalnız 2019-ci il boyunca”, “bu, Amerika prezidentinin plan və proqramlarından asılı olacaq”. Bir sözlə, Tramp Ərdoğanla şəxsi təmasdan qaçır, amma sonuncu hamını əmin edir ki, amerikalı həmkarıyla “bir çox problemləri asanlıqla həl etmək” imkanı verən “çox yaxşı münasibətləri var”. Türkiyə prezidentinin kürəkəni, Türkiyənin maliyyə naziri Berat Albayrak Tramp və Ərdoğan arasında görüşü hazırlamaq üçün məxsusi ABŞ-a uçub. O, Trampın kürəkəni Cared Kuşnerlə danışıqlar apararaq, “Bloomberg”in iddia etdiyi kimi, “Türkiyə və ABŞ-ın qarşılıqlı münasibətlərində var olan problemlərin həllini prezidentlər səviyyəsinə” çıxardıb.
Vaşinqton və Ankara arasında bu yaxınlara qədər əsas maneə Türkiyənin Rusiyanın S-400 zenit raketi kompleksini alması haqda məsələ idi. Amerikalılar buna qarşı qəti çıxış edirlər, amma türklər Rusiya ilə sazişi “baş tutmuş fakt”elan edərək Vaşinqtonun “Patriot” zenit raketi kompleksini almaq üçün onlarla danışıqları sürdürmək niyyətindən imtina etmirlər. Bu arada Tramp administrasiyası sanksiyaların Damokl qılıncını Ankaranın başı üzərində asılı tutub, F-35 təyyarələrini satmaqdan imtina hədəsi gələrək bildirir ki, öz qırıcısının Moskvanın S-400 üzərindən əldə edə biləcəyi texnoloji üstünlüyünü itirməkdən ehtiyat edir. Düzdür, Türkiyə XİN başçısı Mövlud Çavuşoğlu bildirib ki, Tramp bu günlərdəki telefon danışığında guya S-400 problemini tənzimləmək və F-35-lərin tədarüküylə bağlı məsələni həll etməyə söz verib. Lakin ABŞ vitse-prezidenti Mayk Pens Vaşinqtonda NATO sammitində Türkiyəyə ultimatum verərək Rusiya silahı və NATO-ya üzvlük arasında seçim təklif edib.
Türkiyənin vitse-prezidneti Fuat Oktay Pensə cavab verib: “ABŞ da seçməlidir. Türkiyənin müttəfiqi kimi qalmaq istəyirmi, yoxsa NATO-nun müttəfiqinin düşmənlərdən qorunmasını sarsıdaraq gücünü terrorçularla birləşdirib bizimlə dostluğunu riskə qoymaq istəyir?” Problem təkcə S-400-də deyil. ABŞ və Türkiyənin fikir ayrılıqları son illərdə rəngarəng xarakter almağa başlayıb: Ankara Amerikanın Suriyada kürdlərə dəstəyinə qarşı çıxır, Amerikanın Kiprdə baza qurmaq planları və NATO gəmilərinin Qara dənizdəki iştirakı üzündən gərginlik, Aralıq dənizi bölgəsində Yunanıstan və İsrailə dəstəyi ona xoş gəlmir. Bütün Yaxın Şərqdə amerikalılarla bağlı xeyli problem göstərilib, özəlliklə Türkiyə İrana basqıya qoşulmağa hazırlaşmır. Ankaranı on illər boyu Avropa Birliyinə qəbul etmir və bölgədə müstəqil geopolitik rol oynamasına mane olurlar.
İndi Tramp 2019-cu il mayın başlanğıcından Tehrandan neft alqısına görə başqa ölkələri Amerika sanksiyalarının təsirindən çıxarmamaq qərarı aldıqdan sonra Türkiyənin daha bir problemi meydana çıxıb: ona İran neftini almaqdan imtina təklif edirlər. Ərdoğan bildirib ki, ABŞ-a boyun əyməyəcək, axı indiki anda Türkiyədə istehlak edilən neftin 27%-i və qazın 17%-i İrandan gəlir. Vaşinqton Ankaranın təkcə siyasi deyil, həm də xalis iqtisadi təsəvvürlər üzündən İran neftindən imtina edə bilməyəcəyini anlayaraq cərimə tədbirlərinə əl ata bilər. Türkiyə onun ən böyük alıcısı olmasa da (bu, Çin və Hindistandır), ondan hamıdan daha güclü asılıdır. Yəni İran neftinin alqısını uzatmağa əlavə icazə almağa şansı olmadan Tramp administrasiyasının “maksimal basqı” kampnaniyasının təzyiqi altında qalır. Bununla yanaşı, türklərin həm S-400-ə, həm də İran neftinə münasibətdə hərəkəti Vaşinqton tərəfindən “meydan oxumaq” kimi dəyərləndirilir.
Vaşinqton bu durumda ümid edir ki, Tramp və Ərdoğan arasında görüş və danışıqlar zamanı ikinci, heç olmasa, yönlərdən birində – S-400, ya da İran nefti – “tərki-silah haqda akt” imzalamalı olacaq. Türkiyənin “Milliyet” qəzetinin dəyərləndirdiyinə görə, “Ankaranı təkcə Qərbin hərbi və iqitsadi dəstəyindən məhrum etməyəgüvənməklə deyil, həm də NATO-nun təhlükəsizliyinə ən ciddi təhdidləri önləməkdə önəmli rol oynamağı buraxmağına işarə edərək Rubikonu keçməyə vadar edirlər”. Nəşrin fikrincə, sonra “Türkiyəni birgə hərbi fəaliyyət proqramlarında məhdudlaşdıracaqlar, ABŞ zəruri halda isə Almaniyanın örnəyini izləyərək İncirlik aviabazasındakı kontingenti çıxarda bilər”.
Düzdür, 1998-2001-ci illərdə Belçikada NATO-nun keçmiş briqada generalı Naim Babüroğlunun dediyi kimi, “NATO nizamnaməsinin 14 maddəsinin heç birində hansısa ölkənin alyansdan çıxdaşı haqda yazılmayıb, amma alyansın istənilən üzvü öz istəyi ilə NATO-nun hərbi və siyasi qanadından ayrıla bilər”.
Amma iş buna kimi gedib çatarmı? Hələlik güman etmirəm, amma ABŞ Türkiyə üçün problemlər yaradaraq təkcə Türkiyənin müxalif güclərini möhkəmləndirmək deyil, həm də hakim Ədalət və İnkişaf Partiyası (ƏİP) daxilində problemlər yaratmağa çalışır. Amerikanın “The Atlantic” nəşri bunu açıq yazaraq iddia edir ki, “Qərblə münasibətlər korlandıqca Ərdoğan siyasi və sosial dayaqdan məhrum olur, liberalların, həm də prezidenti qeyri-ardıcıllıqda qınayan islamçıların çoxu ƏİP-i tərk edib”. Amma “Sabah” qəzetinin yazdığı kimi, “Türkiyədə türklərin geri çəkilməli olmadıqlarını hesab edən güclər var” və “bu yoldan çıxılsa, bunun təkcə iqtisadi deyil, həm də strateji itkiləri olacaq ki, bunun da ölkə üçün çarəsiz nəticələri olacaq”.
ABŞ da dərindən düşünür. “Foreign Policу” Trampı Ərdoğana münasibətdə “güc diplomatiyası deyil, ağıllı diplomatiya sərgiləməyə və onu Qərb düşərgəsinin düzgün yoluna döndərməyə”, onu ya-ya da seçimi durumuna qovmağa deyil, “taktiki manevr imkanları” qoymağa, Suriyada kürdlərin “Xalq Özünümüdafiə Dəstələri”nə (YPG) dəstəkdən əl çəkməyə çağırır.
Ola bilsin, Ərdoğana indiyə kimi elə gəlir ki, Tramp bütün problemləri tənzimləməkdən yana özünün prezident səlahiyyətlərindən yararlanacaq, çünki türklərin təsəvvüründə ABŞ-ın Türkiyəyə münasibətdə uzunmüddətli sanksiyalar hərəkətinin bütün NATO üçün uzunmüddətli strateji nəticələri olacaq. Lakin belə bir “qarışılıqlı bağışlama” haqda ideya hələlik Ağ Ev üçün mümkünsüz görünür: tərəflərin tələblər arşını çox böyükdür. İki ölkənin münasibətlərində yaranmış “partlayş qatışığı” ikitərəfli münasibətlərin olduqca ciddi qəlizliyinə apara bilər, təkcə Türkiyə deyil, həm də bütün Yaxın Şərq üçün mürəkkəb nəticələri olacaq. Ərdoğan başqa ölkələrin liderlərilə bərabər dialoq aparmağa üstünlük verən iradəli və qətiyyətli siyasətçidir. Bəs Tramp?
Stanislav Tarasov
regnum.ru, 28.04.2019
Tərcümə Strateq.az-ındır.
Xəbərin oxunma sayı : 667
Analiz
Xəbərlər
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
-
Sumqayıtda 28 ailənin bir qaz sayğacı var: Limit necə hesablanır?
-
“Üçüncü dünya müharibəsi artıq gedir” - Podolyak
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb - Külli miqdarda rüşvət görə
-
MDB-nin fond birjaları üçün yeni dövr: Azərbaycan və Özbəkistan yol açır
-
Şirkət işçilərin hüquqlarını pozdu: 20 min cərimələndi
-
“BAM-ın gücü 12 ildə 3 dəfə artıb“ - Putin
-
“Vətəndaş nikahı qanunsuzdur“ - Spiker
-
“ABŞ Ukraynaya 1 milyardlıq hərbi yardım paketi hazırlayır” – “Reuters”
-
Bu gün toyları olacaqdı - Heç biri həyatda deyil...
-
İran hakimiyyəti ölkə əhalisinə divan tutur - VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Qrunt suları Binə qəsəbəsinin sakinlərinin evlərinə doldu - VİDEO
-
Ərdoğan iqamətgahında uşaqlarla görüşdü - Fotolar
-
“Bəzi ölkələr Azərbaycana qarşı soyuq müharibəyə başlayıblar“ - Prezident
-
Rusiya-Azərbaycan münasibətləri qarşılıqlı məmnunluq doğurur
-
Azərbaycanda “Sığorta ödənişinin verilməsi Qaydası” dəyişdi - QƏRAR
-
Mikayıl Cabbarov səyyar vergi yoxlaması haqda qərar imzaladı - Dəyişiklik
-
“Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib“ - Şoyqu
-
İcra Hakimiyyəti sabiq nazirdən 133 minə “BMW 520i” alır – Bazardakı qiymətdən 17,5 min bahadır
-
Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
-
“Türkiyədə yeni konstitusiya ilə bağlı proses başlayır” - Numan Kurtulmuş
-
“Ermənistan “Dağlıq Qarabağ”ın sülh sazişində olmamasına razılaşıb” - Prezident
-
Xankəndi şəhərindəki tibb müəssisəsində ilk körpə dünyaya gəlib - FOTOLAR
-
Qubadlıda sərhədçilər üçün yaşayış binası istifadəyə verilib - FOTO/VİDEO
-
Xətai rayonunda səkini zəbt edərək qanunsuz parklanma yeri saldılar - VİDEO
-
Üç ayda xaricə 25 min ton alma satmışıq – Qiyməti nə qədər bahalaşıb?
-
“Fransa, Hindistan və Yunanıstan Ermənistanı bizə qarşı silahlandırır, biz gözləyə bilmərik“ - Prezident
-
Münasibətlərimizin inkişafına yeni təkan verəcək görüş
-
Binəqədidə sürücülük məktəbi ilə bağlı ilginc iddia - “Asan“ yolla sürüclük kursu arayışı almaq olur?
-
“Nar” Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanla Ermənistan arasında ilk sərhəd dirəyi quraşdırıldı - FOTO
-
“Biz dörd kənd məsələsini heç vaxt yaddan çıxarmamışıq” - İlham Əliyev
-
“Narkotik artıq məktəblərə yol tapıb“ - Siyavuş Novruzov
-
“İndi bizim sülh sazişinin necə olması ilə bağlı ümumi anlayışımız var“ - Azərbaycan lideri
-
Ceyhun Bayramov Çexiyanın Baş naziri ilə görüşüb - FOTO
-
Binəqədidə yol problemi: “Yağış yağanda şəhərə çıxmaq mümkün deyil”
-
Ümid edirəm ki, Ermənistan düzgün yolu seçər - Ərdoğan
-
Şimali Koreyadan nüvə əks-hücum təlimi – FOTOLAR
-
Azərbaycan-Rusiya əlaqələri daha da güclənəcək
-
Rayonlara yağış yağacaq, dolu düşəcək - Sabahın havası
-
“Paşinyan dedi ki, mən gedirəm, sonra torpağın əsil sahibi İlham Əliyev özü gələcək” – Zahid Oruc
-
Serenay Sarıkaya ilk dəfə sevgilisi ilə əl-ələ görüntüləndi - FOTOLAR
-
Uşaq bağçasında mənimsəmə - Cinayət işi açıldı
-
Masallıda narkotiklərin satışı ilə məşğul olanlar saxlanılıblar - FOTO
-
Əsgərovların bankında problemli kreditlər 2 dəfədən çox artdı - TƏFƏRRÜAT
-
Tavuşda gərgin vəziyyət: “Yerkrapa” üzvləri maşını etirazçıların üzərinə sürdülər
-
Bakıda məktəblilərə siqaret satanlar cərimələniblər - FOTO/VİDEO
-
“65 yaşıma qədər işləmək istəyirəm” - Mourinyo
-
Dünyada müdafiə xərcləri tarixi rekord həddə çatıb - SİYAHI
-
Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya prosesi başladı - RƏSMİ
-
Röyal Sarıməmmədov Pirallahının icra başçısı olmaq üçün hərəkətə keçib? - İDDİA
-
Bu qaydanı pozan sürücülər 200 AZN cərimələnəcək - RƏSMİ
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 18 məsələ var
-
AMEA-nın qarşısındakı parkda oturacaqlar niyə yoxa çıxıb? - AÇIQLAMA/FOTO
-
İsrail İrana atdığı raketi özü məhv edib - “The New York Times”
-
Gürcüstan bazarında böhran - Azərbaycanda hansı avtomobillər ucuzlaşacaq?
-
Şirvan-Salyan Regional Təhsil İdarəsinin müdiri barəsində cərimə protokolu tərtib edilib - FOTO
-
Arxektura komitəsində “göydələn biznesi“ - Ramin Abdullayev hər ay onlarla mənzilə necə sahiblənir?
-
“İranda etnik azərbaycanlılar ayrı-seçkiliyə məruz qalır“ - Dövlət Departamenti
-
Bəzi bölgələrə yağış, Şahdağa sulu qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Qərb ölkələrində “Çin casusu” xofu: Beş nəfər həbs olundu
-
Həyət evlərinin satışında yaranan durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Ərli qadınla subay oğlanın şok hərəkəti: - “Rayona getdik, kənddə axşam...“
-
Kanalizasiya suyu aylardır küçəyə axır - ŞİKAYƏT + VİDEO
-
Son günlər turşulardan zəhərlənmə halları artıb: SƏBƏB NƏDİR?
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşdü - FOTOLAR
-
Lətifənin fərqli tərzi - Fotolar
-
Ev telefonlarına olan tələbat niyə azalıb? - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyevin Rusiyaya işgüzar səfəri başa çatıb
-
Müdirə salam vermədi, işdən qovuldu - Azərbaycanda ilginc hadisə
-
“Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi” - Putin
-
Ali məktəbləri bitirən tələbələr işə təyinat ala biləcəklər? - VİDEO
-
Kanalizasiya xətlərinin tez-tez tıxanmasına səbəb nədir? - VİDEO
-
Şagirdlər daha ev tapşırığı etməyəcəklər? - Nazirlikdən açıqlama
-
“Vladimir Putin və Heydər Əliyev iki ölkə arasında dostluq münasibətlərinin əsasını qoyublar” - İlham Əliyev
-
Hakimlərə etirazı rədd edildi - İndi də prokurordan narazıdır
-
İlham Əliyev və Vladimir Putinin BAM veteranları ilə görüşü olub - FOTO/VİDEO
-
“BAM XXI əsr üçün qlobal siyasəti müəyyən edir“ - Vladimir Putin
-
Astarada xarabalıqdan betər tibb məntəqəsi - VİDEO
-
İranda Rusiyanın kredit kartları işləyəcək - FOTO
-
“Əli Kərimli, artıq kənara çəkilməlisiniz“ - Deputatdan ÇAĞIRIŞ
-
Bu universitetdə tələbələrin təhsilhaqqı mənimsənilib - TƏFƏRRÜAT
-
“AccessBank” 126 milyon manatdan çox - ZƏRƏRDƏ
-
Quşçularla deputat arasında qalmaqal: Toyuqlar dərmanla şişirdilir?
-
Peskov sülhməramlıların Qarabağdan çıxarılmasının səbəbini AÇIQLADI
-
Bərdə sakinlərini dəhşətə salan hadisə: İlanlar evlərə hücum etdi - VİDEO
-
Taksi qiymətlərində artım var: Səbəb nədir?
-
Müəllimlərin nəzərinə: Növbəti vakansiya seçimi başlayır
-
Hansı bankda əhalinin nə qədər əmanəti var? – Tam siyahı
-
Bəzi rayonlarda leysan yağıb, dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
“Rusiya ilə əlaqələrimizin inkişafından çox razıyıq” - İlham Əliyev
-
MEDİA sosial şəbəkə istifadəçilərini məsuliyyətli olmağa çağırıb - Diqqət!
-
“Heydər Əliyev BAM layihənin icrasında böyük rol oynayıb” - Putin
-
Gürcüstandan Azərbaycana xırdabuynuzlu heyvan idxalı dayandırıldı – Rəsmi
-
Konduktorluq edən qız necə millinin kapitanı oldu? - VİDEO
-
“Azərbaycanla Rusiya arasında ticarət dövriyyəsi 4 milyard dollara çatıb“ - Putin
-
Maşınların qarşısını kəsib sürücülərə silah tuşlayan şəxs kimdir? - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - VİDEO/FOTO
-
Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxılıb - Məhkəmədən qərar
-
İrana məxsus qayıq Azərbaycan sərhədini pozub - Saxlanılanlar var
-
Sülhməramlılar Xocalıdakı dislokasiya yerini tərk edir - VİDEO
-
“Birləşmiş Ştatlar 170 milyon amerikalının söz azadlığını tapdalayır” - “TikTok”
-
Tibb Universiteti Stomatoloji Klinikada müəmmalı təmir işləri aparır – Nə qalib şirkət bəllidi, nə də ayrılan vəsait
-
Azərbaycan Rusiyanın böyük dostudur - Peskov
-
Yasamalda dörd kiloqram narkotik ələ keçirilib - FOTO/VİDEO
-
Magistraturaya qəbul imtahanı keçiriləcək – Bu tarixdə
-
Rüşvət almaqda ittiham olunan sabiq hakimin cinayət işi - Beş vəkil müdafiə edir
-
Bir milyondan çox aksizsiz siqaret aşkar edilərək götürülüb - FOTO
-
Rusiya hərbi bazası Ermənistandan çıxarılır? - Kremldən açıqlama
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Azərbaycanda bu məhsullar ucuzlaşacaq - AÇIQLAMA
-
“Bu aylarda çox şey dəyişə bilər“ - KTMT-nin baş katibi
-
Ermənistanda rusları hindular əvəz edir - ŞOK MƏLUMAT
-
Ərəblər məni pulla almışdılar - Samirə Yusifqızı
-
Rusiyadan 75 qəpiyə gətirilən “qreçka” marketlərdə 3 manata satılır – Rəsmi
-
MN-də 143 milyonluq mənimsəmə: “Pulların vaxtında ödənilməsi üçün “otkat” verirdik”
-
Bu xanıma yüksək vəzifə verildi - FOTO
TOP 10
ARXİV