|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Rusiya-İran yaxınlaşması – “Nyu-York Tayms”
Tarix 20.07.22, 11:06 |
|
ABŞ-ın “Nyu-York Tayms” qəzetində Rusiya-İran münasibətlərinə dair məqalə dərc olunub. “Rusiya İranla yaxınlaşır” başlıqlı məqalənin müəllifi qəzetin icmalçısı Yana Dluqidir.
Novator.az saytı məqaləni ingilscədən çevirib oxuculara təqdim edir.
Rusiya prezidenti Vladimir Putin ölkəsinə hərbi və iqtisadi dəstəyi gücləndirmək məqsədilə İrana gedir. Putinin səfəri ABŞ prezidenti Cozef Baydenin Yaxın Şərq səfərindən sonraya təsadüf edir. İran və onun nüvə proqramı Baydenin Yaxın Şərq səfərində əsas müzakirə mövzularından olub.
Moskva ilə Tehran arasında münasibətlərin tarixi uzaq əsrlərə gedib çıxır. Bu tarixə nəzər salanda iki ölkə arasında çox vaxt gərginliyin yaşandığını görmək mümkündür. İranlılar 19-cu əsrin əvvəllərində Fars imperiyasının Rusiya çarına güzəşt etdiyi əraziləri hələ də xatırlayırlar.
Bu gün həm İran, həm də Rusiya Qərbin sanksiyalarına məruz qalan və bu sanksiyalardan qaçmağa çalışan ölkələrdəndir.
İran-Rusiya münasibətləri barədə ətraflı bilgi əldə etmək üçün “Nyu-York Tayms”ın əməkdaşı, Yaxın Şərq üzrə ekspert Farnaz Fassihi ilə söhbətləşdim. Söhbətimizi kiçik redaktə ilə təqdim edirəm.
Müharibə iki ölkə arasında münasibətləri necə dəyişib?
Əvvəllər İranla Rusiya arasında strateji deyil, daha çox taktiki müttəfiqlik olub. İran həqiqətən bu əlaqələri daima inkişaf etdirmək istəyib. Amma Rusiyanın Qərblə iqtisadi əlaqələri olduğundan Rusiya İranı özündən kənar saxlayıb, onun əlini uzanılı qoyub.
Kreml bu ilin fevralından Ukraynada müharibəyə başlayandan münasibətlər dəyişib. Rusiya indi beynəlxalq təcridlə üz-üzə qalıb, ona görə sanksiyalardan can qurtarmağın yollarını axtarır. İran isə sanksiyalardan yayınmaqda böyük təcrübəyə malikdir.
İndi İranın əlinə Rusiya ilə yaxınlaşmaq üçün yaxşı fürsət düşüb. Moskava Tehrana neft və enerji satmaqda, sanksiyalardan yayınmaqda ona yardım göstərə biləcək mühüm bir tərəfdaş kimi baxır.
İran niyə Rusiya ilə yaxın olmaq istəyir?
Rusiya ilə yaxınlaşma İrana dünya gücləri cərgəsinə qoşulmaq şansı verir, islam respublikası rejiminin təhlükəsizliyinə zəmanət yaradır, İranı həm hərbi, həm iqtisadi cəhətdən qoruyacaq bir alyansa yol açır. Bu eyni zamanda bəzi ölkələrə ismarışdır: “Siz bizə qarşı sanksiyalar tətbiq edə bilərsiniz, amma biz təcrid olunmuş vəziyyətdə deyilik”.
Hərçənd İran ictimaiyyəti belə oyunlara o qədər də maraqla tamaşa etmir.
Ümumən iranlılar Rusiyaya çox şübhə ilə yanaşırlar. Keçmiş tarix onlarda Rusiyaya etibarsızlıq formalaşdırıb. İranlılar Rusiyanın onların marağından çıxış edə biləcəyinə inanmırlar.
Bir sözlə, İran xalqı Rusiyaya inanmır, rəğbət bəsləmir. Və əksinə: iranlılar Ukraynaya çox rəğbətlə yanaşırlar.
İranlıların nəzərində Rusiya onlara zülm edən Tehran rejimini qoruyan bir qüvvədir.
Hər dəfə iki ölkə arasında qarşılıqlı rəsmi səfərlər olanda İranda böyük hay-küy yaranır, “Biz Rusiyanın müstəmləkəsinə çevrilirikmi?” kimi suallar ətrafında müzakirələr baş qaldırır.
1979-cu ildə islam inqilabının şüarlarından biri belə idi: “Şərqə – yox, Qərbə – yox, islam respublikasına – hə!” Ona görə İranın inqilabçıları və mühafizəkarları arasında da “Bu rejim niyə Qərbi rədd etmək mövqeyində qaldığı halda Şərqə yalvarır və Rusiya ilə müttəfiqlik edir?” kimi sual verənlər olur.
İranın minusları hansılardır?
İran çətin vəziyyətdə imtina edə bilər. Rusiya Tehran qarşısında İranın iradəsinə, maraqlarına cavab verməyən tələblər qoya bilər. Çünki Rusiya İranla münasibətlərdə üstünlüyə malikdir.
Misal kimi İranın nüvə sazişini göstərmək olar. Ukrayna müharibəsinin ilk həftələrində İranın nüvə sazişi ilə bağlı məsələ sanki həll olunmuş kimi görünürdü. Sonra Rusiya buna qarşı çıxdı və dedi: “Rusiya bu sazişdən faydalana biləcəyinə dair ABŞ və Avropadan təminatlar almayınca İran müqaviləni imzalamamalıdır”.
Bu, İran üçün gözlənməz oldu. İran müttəfiq hesab etdiyi ölkədən belə addım gözləmirdi. Moskvanın mövqeyi Tehranı həqiqətən çətin seçim qarşısında qoydu. Bir yandan Tehranda deyirlər ki, biz nüvə sazişi ilə bağlı qərarımızı Rusiyanın yox, İranın maraqlarını nəzərə alıb verməliyik. O biri yandan Tehranda onu da deyirlər ki, biz Rusiyanı qəzəbləndirə bilmərik. Belə durumda nə edəsən?
İran üçün risk ondan ibarətdir ki, Putin kimi qeyri-müəyyən və dəyişkən bir gücə nə qədər yaxınlaşsan, bir o qədər onun boyunduruğu altına düşürsən.
Rusiya artıq İranın bəzi müştərilərinə daha ucuz qiymətə neft təklif edir. Deməli, İran bu sahədə Rusiya ilə rəqabət aparmaq məcburiyyətində qalır. Amma Tehran Moskva ilə münasibətləri poza biləcək bir addım atmaq da istəmir. Ona görə İran Rusiyanın onun müştərilərinə ucuz neft təklif etməsinə dözməlidir.
Bəs Rusiya üçün risklər varmı?
Ukrayna müharibəsinədək İranın Rusiyaya istədiyi qədər yaxın ola bilməməsinin səbəbi Rusiyanın İsraillə yaxın münasibət saxlaması idi. Bundan əlavə, Rusiyanın İranın rəqibi Səudiyyə Ərəbistanı ilə və rus milyonçularının yaşayış məkanına, sığınacağına çevrilmiş Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri ilə münasibətləri var.
Rusiya bölgədə sünni qüvvələri ilə və İsraillə münasibətlərini qoruyub saxlamaq istəyirsə, onda onları İranla çox da yaxın olmadığına inandırmalıdır. Bu, olduqca incə balansdır və onu gözləmək asan deyil.
Xəbərin oxunma sayı : 751
Analiz
Xəbərlər
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
-
Hadrut yenidən qurulur - Ən son görüntülər
-
Baş nazir iclas keçirib - Holdinqin İdarə Heyətinə tapşırıqlar verilib
-
“Rusiya yaxın günlərdə Ukrayna ərazisinə hücumları gücləndirəcək“ - ABŞ institutu
-
Yağış yağıb, şimşək çaxıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Sənəd masama qoyulan kimi onu imzalayacağam” - Bayden
-
Beyləqanda dəhşətli cinayət: Ferma sahibi toyuq hinində çobanın arvadına təcavüz etdi
-
Keyfiyyətsiz gün eynəklərinin qorxunc fəsadları - VİDEO
-
Masazırda vətəndaşa məxsus torpaq sahəsi zəbt edilərək ev tikilir - İDDİA + VİDEO
-
Dünyada ABŞ-dən narazılıq artır - QLOBAL SORĞU
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
-
Sumqayıtda 28 ailənin bir qaz sayğacı var: Limit necə hesablanır?
-
“Üçüncü dünya müharibəsi artıq gedir” - Podolyak
-
Rusiya müdafiə nazirinin müavini saxlanılıb - Külli miqdarda rüşvət görə
-
MDB-nin fond birjaları üçün yeni dövr: Azərbaycan və Özbəkistan yol açır
-
Şirkət işçilərin hüquqlarını pozdu: 20 min cərimələndi
-
“BAM-ın gücü 12 ildə 3 dəfə artıb“ - Putin
-
“Vətəndaş nikahı qanunsuzdur“ - Spiker
-
“ABŞ Ukraynaya 1 milyardlıq hərbi yardım paketi hazırlayır” – “Reuters”
-
Bu gün toyları olacaqdı - Heç biri həyatda deyil...
-
İran hakimiyyəti ölkə əhalisinə divan tutur - VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Qrunt suları Binə qəsəbəsinin sakinlərinin evlərinə doldu - VİDEO
-
Ərdoğan iqamətgahında uşaqlarla görüşdü - Fotolar
-
“Bəzi ölkələr Azərbaycana qarşı soyuq müharibəyə başlayıblar“ - Prezident
-
Rusiya-Azərbaycan münasibətləri qarşılıqlı məmnunluq doğurur
-
Azərbaycanda “Sığorta ödənişinin verilməsi Qaydası” dəyişdi - QƏRAR
-
Mikayıl Cabbarov səyyar vergi yoxlaması haqda qərar imzaladı - Dəyişiklik
-
“Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib“ - Şoyqu
TOP 10
ARXİV