![]() |
|














Azərbaycanda bal istehsalı artdığı halda, niyə satışı o qədər də uğurlu deyil? - FOTO
Tarix 03.07.22, 18:40 |
|

“Təklif tələbdən çoxdur, üstəlik, idxal da var. İstehsal çoxdursa, ixrac edilməlidir. Azərbaycan balı “premium” məhsullar sırasındadır. Çünki bu bal mədəni əkinlərdən deyil, vəhşi təbiətdən əldə edilir. Beynəlxalq sərgilərə çıxmaq lazımdır. Bunun üçün dövlətin qayğısı olmalıdır. Bahalı sərgilərdə iştirak etmək bir arıçının işi deyil”
Son 13 ildə Azərbaycanda bal istehsalı 4,8 dəfə, arı ailələrinin sayı 4,4 dəfə artıb, arıçılıqla məşğul olan təsərrüfatların hər birinə orta hesabla düşən arı ailələrinin sayı isə 11,1-dən 18,8-dək yüksəlib. Bu, Dövlət Statistika Komitəsinin arıçılıq məhsullarının istehsalı haqqında bu günlərdə yaydığı məlumatdır. Bəli, bir çox arıçılar son illər öz təsərrüfatlarını böyüdüblər, istehsalı artırıblar, ancaq bal satışında problem yaşayırlar. Onlardan biri də arıçı Ruslan Hüseynovdur. O deyir ki, dövlət subsidiya verir, təsərrüfatını ildən-ilə böyüdür, amma son bir neçə ildə bal satışında problemlə üzləşir: “Daimi müştərilərimiz var. Bal yarmarkasında iştirak edirəm. Sosial şəbəkə səhifəsində ödənişli reklamlardan yararlanıram, ancaq yenə də əvvəlki satış həcminə nail ola bilmirəm. Hətta arıçılar tanıyıram ki, məhsulunu, demək olar ki, sata bilmir. Bu il satış daha zəifdir. Əvvəl 15-20 kiloqram alan müştərilərimiz indi 7-8 kiloqram alır”.
Mövzu ilə bağlı “Kaspi” qəzetinin yazısını təqdim edirik:
İstehsal artacaq, nə etməli?
Son vaxtlar bir çox arıçıların bu tipli fikirlərini eşidirik. Düzdür, pandemiya dövründə bal yarmarkası təşkil edilmədi. Üstəlik, bu dövrdə əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşmüşdü. Amma onu da nəzərə alaq ki, bal yarmarkası ildə cəmisi bir dəfə keçirilir. Üstəlik, bütün arıçıların orda iştirak etməsi mümkün deyil. Arıçılar problemin əsas səbəbi kimi bal idxalını da göstərirlər. İdxal olunan bal yerli məhsulu sıxışdırır. Belə fikirlər də səsləndirilir ki, təklif çoxdur, tələb az. Bəs çıxış yolu nədir? İşğaldan azad edilən torpaqlar da arıçılığın inkişafı cəhətdən perspektivli ərazi hesab edilir. Yaxın vaxtlarda istehsal daha da artacaq. Bəs nə etməli?
Qida zənbilində bal olsa...
Azərbaycan Arıçılar Assosiasiyasının İdarə Heyətinin sədri Bədrəddin Həsrətov deyir ki, istehsalçıların satışda problemlə üzləşməsinin kompleks səbəbləri var: “Əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşüb. Digər tərəfdən, idxal edilən daha ucuz bal bazarda çoxdur. Assosiasiya olaraq bir neçə dövlət qurumuna, hətta ölkə başçısına müraciət etmişik ki, bal idxalına hansısa formada məhdudiyyət qoyulsun. Ya bal idxalında rüsum artırılsın, ya da tamamilə qadağa qoyulsun. Dünya təcrübəsində hər iki təcrübə var. Burda məqsəd həm daxili istehsalı, həm də arıçılığın inkişafını qorumaqdır. Çünki təbiətdəki tozlanmanın 85 faiz bal arılarının payına düşür. Balın satışında olan çətinliklərin bu sahəyə marağı azaldacağını düşünürük. Elə ölkələr var ki, bal qida zənbilinə daxildir, ancaq bizdə elə deyil. Qida zənbilində bal olsa, orduya, dövlət müəssisələrinə qida kimi xeyli bal verilər, əlavə satış olar”.
“Premium” rəflərə çıxmalıyıq”
B.Həsrətov bildirdi ki, hazırda ölkəmizdə bala 6000 ton tələb var. İstehsal isə 7000 tondur. Təklif tələbdən çoxdur, üstəlik, idxal da var. İstehsal çoxdursa, ixrac edilməlidir. Amma Həsrətov bildirdi ki, xarici bazarda qiymətlərlə ayaqlaşa bilmirik: “Dünya bazarında daha ucuz ballar var, onlara qiymət cəhətdən uduzacağıq. Ancaq keyfiyyət məsələsindən çıxış edərək dünya bazarına çıxa bilərik. Azərbaycanın bal məhsulları “Premium” məhsullar sırasındadır. Çünki bu bal mədəni əkinlərdən deyil, vəhşi təbiətdən əldə edilir. Məhsulumuzun “premium” rəflərə gedib çatmasına çalışmalıyıq. Azərbaycan balının güclü təbliğat kampaniyaları keçirilməli, reklam çarxları hazırlanmalıdır. Beynəlxalq sərgilərə çıxmaq lazımdır. Bunun üçün dövlətin hansısa diqqəti, qayğısı olmalıdır. Çünki bahalı sərgilərdə iştirak etmək bir arıçının işi deyil”.
“Rüsum artsa, alıcı əziyyət çəkəcək”
İqtisadçı Xalid Kərimli deyir ki, “alıcı həmişə ucuz mala yönəlir” yanaşması doğru deyil, sadəcə işin düzgün təşkili vacibdir: “Məhsulun keyfiyyətlidirsə, satışı üçün bu məqamdan yararlanmaq lazımdır. Sahibkar alıcını balının keyfiyyətli olmasına inandırmalıdır. İnandıra bilmirsə, bu, sahibkarın problemidir. Sahibkar bacarmırsa, sahibkarlarla işləyən assosiasiyalar, birliklər, dövlət agentlikləri bu işdə onlara kömək etməli, yerli məhsulumuzun daha keyfiyyətli, faydalı və təbii olduğunu alıcılara çatdırmalıdırlar”.
X.Kərimlinin sözlərinə görə, idxalla bağlı qadağa bazarda balın qiymətini artıra bilər: “Təklif edilir ki, idxal zamanı müəyyən rüsumlar tətbiq edilsin. Bu zaman idxal olunan balın qiyməti də artacaq. Nəticədə fermerlər ballarını baha satacaqlar. Amma bundan alıcı əziyyət çəkəcək. Onda da belə çıxacaq ki, hökumət rəqabəti pozur”.
Balın nə qədər keyfiyyətli olsa da...
Satış mütəxəssisi Azad Qəhrəmanov deyir ki, istənilən bazarda təklifin tələbdən çox olması yaşanır. Bu isə rəqabətli bazar deməkdir: “Rəqabət mühitində isə təkcə keyfiyyətli məhsulla iş bitmir. Bal istehsalçısı yalnız balının keyfiyyətinə arxayın olmamalı, həm də işinə biznes kimi yanaşmalıdır. Bazarı araşdırmalı, doğru marketinq işi qurmalı, düzgün satış kanallarını müəyyənləşdirib gücünü həmin istiqamətə verməlidir”.
Satışda problem yaşadıqlarını dilə gətirənlər daha çox bankada bal satışı edənlərdir, brendləşdirənlər yox. A.Qəhrəmanov bildirdi ki, markalaşma bugünkü bazarda çox vacibdir: “Bal əvvəllər markalaşan yox, bankada satılan məhsul idi. Yaxşı balın həmişə müştərisi olurdu. Amma zamanla gördük ki, nə qədər keyfiyyətli olsa da, markalaşma olmadığı halda insanlar sənə güvənmirlər. Məhsulun nə qədər keyfiyyətli olsa da, az sayda müştəriyə satış edə bilirsən. Ona görə də, markalaşmaya getmək lazımdır”.
500 kiloqrama brendləşmək?
Öz brendini yaradan arıçı Osman Kazımov isə deyir ki, bütün arıçıların məhsullarını brendləşdırməsi real deyil: “Brendləşmə satışa yaxşı təsir edir, üstünlükləri var, amma xərci də çoxdur. Mən böyük xərc çəkib brendləşmə etməmişəm. Çünki marketinqi bilirəm, reklam sahəsində təcrübələrim var. Hər arıçı bunu bacarmır axı. Arıçı marketinq, reklam, mühasibatlıq və s. üçün əməkdaşlar tutmalı, maliyyə sərf etməlidir. Yaxud qablaşdırma üçün lazım olan aparatın qiyməti 50-60 min manatdır. İl ərzində 10 ton istehsalı olan təsərrüfatlar brendləşə bilər. Arıçı var ki, ildə 1 ton balı olur. Bu məhsulun 500 kiloqramını daimi müştəriləri alacaq. 500 kiloqrama görə brendləşmək sərf etmir”.
O.Kazımov deyir ki, insanlarımız təmiz balı seçməkdə çətinlik çəkirlər, bu da satışda problem yaradan məsələdir: “Bir dəfə saxta bal alan adam ikinci dəfə başqa satıcılara güvənmir, gedib xarici məhsul alır. Saxta ballar bazardan çıxarılmalı, təmiz balı müəyyənləşdirməklə bağlı maarifləndirmə işi aparılmalıdır”.
Xəbərin oxunma sayı : 631
Sosial
Xəbərlər
-
Azərbaycan klublarının yay transferləri: Kim gəlir, kim gedir?
-
“Qumar kralı”nın adamları azadlığa çıxdı -8 illik hökm ləğv edildi
-
Azərbaycanda yeni peyvəndin tətbiqi müzakirə edilir - VİDEO
-
Binalarda fərdi istilik sistemlərinin quraşdırılmasına imkan verilməyəcək - VİDEO
-
“Melissa park” tikinti şirkəti ilə sakinlər arasında münaqişə yaşanır - Kim haqlıdır?
-
Ağdamda beşinci yaşayış kompleksinin tikintisinə başlanır - VİDEO
-
“Vaşinqton Suriyaya qarşı sanksiyaların ləğvinə davam edəcək“ - Mayk Uolts
-
Bu rayonun 21 kəndində qaz kəsiləcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Azərbaycan və NATO arasında əməkdaşlığın cari vəziyyəti müzakirə olunub - FOTO
-
Meyvə götürüb tanışlığa gedib - Əməliyyata gedən şəxs xəstələri və işçiləri aldadıb
-
Bakıda zibili eşşək arabası ilə daşıyırlar: “Beş manatdan pul yığırıq“ (VİDEO)
-
Uşaq peçenyesinin içindən dəmir parçası çıxıb? - FOTOLAR
-
“Qızıl top”un favoritləri açıqlandı - Yeni siyahı
-
Attestat qiymətləri əla, nəticə sıfır: Valideyn-müəllim anlaşması olub?
-
Bu il banklar nə qədər pul qazanıblar? - SİYAHI
-
Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu - ŞOK TƏFƏRRÜAT
-
“Çin rəhbərliyi Rusiyaya dəstəyini daha da gücləndirəcəyini bəyan edib“ - “The Telegraph“
-
Bu şəxslərin maaşından vergi tutulacaq - Tarix bəlli oldu
-
FHN partlayış olan binanı 6 ay sonra təmir etməyə başlayıb - 239 min ayrıldı
-
Zərərçəkənlər ifadə verdi - Vardanyanın məhkəməsi+Fotolar
-
Bakıda satılan ən bahalı mənzillər - SİYAHI
-
“Xalq artisti adını sənə sponsorun da verdirə bilir“ - VİDEO
-
Özünə peyğəmbər deyərək 4 il gizlənə bildi - Qətlə görə tutuldu
-
15 iyulda xalqın mübarizəsi həm də işğalın qarşısını aldı - Ərdoğan
-
“Tramp NATO və Aİ-nin nalayiq təzyiqi altındadır“ - Lavrov
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bəzi rayonlarda 40 dərəcə isti var, bəzilərində yağış yağır - FAKTİKİ HAVA
-
Vətəndaşların şəxsi məlumatlarını xaricə ötürən ötürən qrupu aşkarlandı - Saxlanılan var
-
ABŞ silahları Ukraynaya illərlə gecikə bilər - Şok xəbərdarlıq
-
“Qafqaznet“ kondisioner də satırmış - Nazirə məxsus olduğu deyilən şirkətlə daha bir müqavilə
-
İnam Kərimov İraq Federal Ali Məhkəməsinin sədri ilə görüşüb - FOTOLAR
-
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Qarabağa səfər edəcək - Bu tarixdə
-
Tramp Zelenskidən niyə Moskvanı vurmadıqlarını soruşub - “The Washington Post”
-
Azərbaycanda buğda istehsalı niyə azalır - Araşdırma
-
Sədrin şikayətçi olduğu şəxs məhkəmə zalında həbs edildi - SƏBƏB
-
Ukraynaya göndərilən silahların sayı açıqlanmayacaq - Nazirlər razılıq əldə edib
-
Xalq torpaq amnistiyası gözləyir - Kupça əlçatan olacaq?
-
Sabah 40 dərəcə isti olacaq: Çimərliklər üçün tempratur...
-
Kamran Əliyev üç rayona prokuror təyin etdi - FOTO
-
Avropa İttifaqından Gürcüstana ultimatum: vizasız rejim dayandırıla bilər
-
Ruben Vardanyan Bakıda hakim qarşısında: zərərçəkmiş şəxslər ifadə veriblər
-
Piyadanın öldüyü qəza ilə bağlı hökm - Sürücülük vəsiqəsi yox imiş
-
İlham Əliyev Ərdoğana məktub göndərib: “Əziz qardaşım...“
-
Azərbaycan Premyer Liqası: Yayın ən bahalı futbolçusunu kim transfer edib?
-
Deputatların yay tətili başladı - 41 günlük sükut dövründə nə qədər qazanacaqlar?
-
Bu ərazilərdə artan yanğın təhlükəsinə dair əhaliyə - Müraciət
-
Şirkətlərin “Premium Bank“a inamı azalır - 29 milyon manat depoziti geri çəkdilər
-
Masallıda arı təsərrüfatları tələf oldu - Sahibkarlar ziyanda (VİDEO)
-
Probleminlə bağlı polis rəisinə müraciət et - DİN nəzarət edir + Video
-
Səbail rayonunda bina yararsız vəziyyətdə - VİDEO
-
Bu ölkədə azərbaycanlı deputat seçiciyə çaynik atdı - VİDEO
-
Xatirə İslamın dəniz istirahəti - FOTOLAR
-
Aİ Ukraynada məcburi səfərbərliyə qarşı çıxmalıdır - Viktor Orban
-
Bu dərmanlara boşuna pul xərcləməyin - Dövlət pulsuz verir
-
Zaqatalada ağaclar kəsilib - Sakinlərdən ŞİKAYƏT
-
“Almaniya və Norveç Ukrayna üçün “Patriot“ alacaq“ - Zelenski
-
Sürücülərin maşında gəzdirdiyi, amma istifadə etmədiyi “apteçka” - ARAŞDIRMA
-
Bu gün instaqramda bunlar paylaşıldı - FOTOLAR
-
“ABŞ Ukraynada əbədi sülhü təmin etmək istəyir“ - Tramp
-
“İşgəncələr nəticəsində övladımın adını da yadımdan çıxartmışdım” - MƏHKƏMƏ
-
“ABŞ və Aİ Ukraynaya silah tədarükü ilə bağlı razılığa gəlib“ - Tramp
-
Pensiya kartına görə anasını döyərək öldürdü - TƏFƏRRÜATLAR
-
ABŞ 100 il müddətinə Zəngəzur dəhlizinə nəzarəti öz üzərinə götürməyi təklif edib - Səfir
-
Bakıda “abadlıq işi“ elanından sonra ərazidə obyekt tikildi - FOTOFAKT
-
Dünyada ən çox qızıl ehtiyatına sahib olan ölkələr - SİYAHI
-
“Çox güman ki, Azərbaycan-Ermənistan dialoqu uğurla nəticələnəcək“ - Tramp
-
Bu rayonda 4 900 abonentin qaz təchizatı dayandırılacaq - Xəbərdarlıq
-
Pensiyaçıların kommunal ödənişini dövlət ödəyəcək? - Deputat AÇIQLADI
-
“Dedilər ki, 5 milyon manatı qaytarmalıyam“ - Bulvar idarəsinin həbsdə olan sabiq sədri
-
“Hər ay məndən 20 min alırdı, sintezator çalanla xəyanət etdi“ - VİDEO
-
“Paşa Bank“da kəskin mənfəət azalması - 91 milyon manata düşdü
-
Naxçıvan universitetində RƏZALƏT: Tələbələrə qiymət qarşılığında cinsi əlaqə təklif olunub
-
ABŞ fondları Ukraynanın ən böyük taxıl terminallarından birinə nəzarəti ƏLƏ KEÇİRDİ
-
Bakıda ağır qəzanın görüntüləri yayıldı - VİDEO
-
PKK-nın İraqdakı mağarası aşkar edilib - Yüzlərlə hərbi vasitə tapılıb + VİDEO
-
Mehdiyevlərin bankı insanlara yalan məlumat verir - Fotofakt
-
Hərbi prokurora müavini, Sumqayıta isə hərbi prokuror təyin edilib - Kamran Əliyevdən yeni təyinat
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Elat Kəndli-Fermer Təsərrüfatı“ MMC tullantıları hara axıdıb? - Xidmət tədbir gördü
-
Azərbaycanda iki yeni milli park yaradılır - SƏRƏNCAM
-
Ukraynada hökumət dəyişikliyi - Zelenski yeni baş nazir təyin edir
-
Suşi bu vəziyyətdə hazırlanırmış - Yoxlama
-
Xətaidəki çörək sexinin fəaliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Məşhur restoran buna görə cərimə edilmişdi - Məhkəmə qərar verdi
-
Rusiyadakı biznesi təhlükə altında olan sabiq məmurlar kimlərdir? - SİYAHI
-
Efirdə müğənnilər qırğına çıxdı - Mikrafonlar söndürüldü - VİDEO
-
Xırdalanda “Little Stars” uşaq bağçasında azyaşlının qolu qırıldı - Rəhbərlik gizlətdi
-
“NATO Moldovanı Rusiya ilə müharibəyə hazırlayır“ - Rusiya xarici kəşfiyyatı
-
Azərbaycan avtobusları Almaniyadan 400, Rusiyadan isə 35 min manata alıb - SİYAHI
-
Torpaq sahələrinin istifadəyə və icarəyə verilməsi ilə bağlı - Yenilik
-
“-ov“, “-yev“ sonluqlu soyadlar bu hallarda dəyişdirilir - RƏSMİ
-
Krımda partlayış hazırlayan 25 yaşlı yerli qadın saxlanılıb - İDDİA
-
Vəhdət Partiyasında toplantı: Adəm İsmayıl Bakuvi tapşırıq verdi
-
Hindistanlı turistlərin Azərbaycana səfəri kəskin artıb - Boykot işə yaramayıb
-
ABŞ yardımları dayandırdı, ərzaq böhranı başladı - Əfqanlar aclıqla üz-üzə qalıb
-
Milli Məclisin sessiyası başa çatdı: Deputatlar məzuniyyyətə çıxdı
-
“İmtahanlara özümün belə müdaxiləm mümkün deyil“ - Məleykə Abbaszadə
-
Şəxsiyyət vəsiqələri dəyişir - Qanun qəbul olundu
-
Bu media subyektləri cərimələnəcək - 5000 manatadək
-
Ötən həftə 812 yanğın olub, 5 nəfərin meyiti çıxarılıb - FHN
-
Putin Trampa xəbərdarlıq edib: “60 günə hər şeyi alacam”
-
Hərbçilərin pensiyalarının hesablanmasında dəyişiklik edilir? - Nazirlikdən cavab
-
54 yaşlı Aygün Kazımova göz qamaşdırdı - VİDEO
-
“Cahid Şahbazova cinayət işi açılıb“ - VİDEO
-
Bu avtomobillərin kilometrajı geri çəkilir - Aldanmamaq üçün nə etmək olar?
-
Sədrlə qohumlar üz-üzə gəldi - AHİK-də 4 nəfər istefa verdi
-
Kümçülər təhvil verdikləri baramanın pulunu niyə ala bilmirlər? - VİDEO
-
Dr. Vəfa Gündoğan necə estetik əməliyyat icra edir? - FOTO/VİDEO
-
Ukraynaya silah tədarükü rekord həddə çatacaq - Respublikaçı senator
-
Nərimanovdakı “Taxta bazarı”nda yanğın olub - VİDEO
-
DTX əməliyyat keçirdi - Həbs edilən var
-
Fransa müdafiə xərclərini sürətlə artıracaq - Makron
-
Azərbaycanda ətin qiyməti qalxıb - VİDEO
-
Sağlam bildiyimiz qidalar qanı qatılaşdırır - Nə yeyək?
-
“Çelsi“ klublararası dünya çempionatının qalibi oldu - VİDEO
-
Əliyev - Paşinyan görüşünün kadrarxası məqamları - VİDEO
-
Bakı çimərliklərində son durum: Yenə natəmizlik, yenə üfunət... (VİDEO)
-
Polkovnik Voronici Kiyevdə Rusiya agentləri olan azərbaycanlılar öldürüb? - FOTO
-
Əhd etmişdilər, Bakıdan Laçına piyada getdilər - VİDEO
TOP 10
ARXİV