|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
III Dünya müharibəsinə səbəb olacaq qitə: Ruslar kəşf etdi, Hitler orda gizləndi...
Tarix 25.09.19, 18:36 |
|
Ekspertlərin sözlərinə görə, Antarktikada nəzarəti ələ keçirmək uğrunda rəqabət sürətlə artır. Təxminən 60 il əvvəl, 1959-cu ildə Antarktikanın heç bir dövlətə məxsus olmaması barədə müqavilə imzalanıb və həmin sazişin müddəti 2048-ci ildə yekunlaşır.
Qaynarinfo məlumat verir ki, hazırda 30 ölkə qitəyə iddialıdır. Argentina, Avstraliya, Çili, Fransa, Norveç, Yeni Zelandiya və Birləşmiş Krallıq bölgəyə marağını rəsmi şəkildə elan edib. Avstraliya Antarktikanın təxminən yarısına iddialıdır. Çili, Britaniya, Argentina qitənin eyni hissəsində haqq sahibi olduğunu iddia edir. Çili rəsmiləri ərazidəki bazalarını yaşayış yerləri adlandırır. Çili Hava Qüvvələrinin hərbçisi hamilə arvadını doğuş üçün "Buzlu qitə"yə gətirib. O, bununla sübut etməyə çalışır: Antarktika Çili ərazisidir. Argentina orta məktəblərinin kitablarında göstərilən ölkə xəritəsində Antarktika hissəsi də yer alır. Norveç burada öz ərazisindən 10 dəfə böyük hissədə nəzarətə ümid edir.
Dünya liderləri arasında yer alan ABŞ və Rusiya isə bəyan edib ki, digər ölkələrin iddiaları davam etsə, Antarktikanın suverenliyinə iddia irəli sürmək hüququ əldə edəcəklər.
ABŞ yavaş-yavaş ərazidə yerləşməyə başlayıb. Hər il ABŞ Hava Qüvvələrinin təxminən 500 təyyarəsi qitəyə eniş edir.
Asiya ölkələri - Yaponiya, Cənubi Koreya, xüsusilə Çinin iddiaları daha da ciddiləşib. Çin qitədəki 4 tədqiqat stansiyanın sayını 10-a çatdırmaq barədə qərar qəbul edib. Bütün stansiyalar son elmi və texniki təchizata sahibdir. Çinin coğrafi xəritəsində Antarktikada ad dəyişiklikləri belə edilib: Konfutsi zirvəsi, Şanxay yaylası, Panda buzlağı.
Antarktika müqaviləsi qüvvədə olduğu müddətdə qitə bütün insanlara məxsusdur. Burada istənilən iqtisadi və hərbi fəaliyyət qadağandır, sadəcə elmi tədqiqata icazə verilir. Ərazinin ayrı-ayrı dövlətlər arasında parçalanması qeyri-mümkündür. Siyasi analitik Anatoli Vasserman isə vəziyyətin tezliklə dəyişə biləcəyini vurğulayır.
Antarktika planetin təbii ehtiyatlarının son toxunulmaz hissəsidir. Hazırda insanların yaşadığı 5 qitədə təbii ehtiyatlar tükənəndən sonra orada mineralları əldə etmək mümkün olacaq. Qitənin 6,5 milyard ton neft, 4 trilyon kub metr qaz ehtiyatı var. Geoloqlar bildirir ki, Antarktikanın nəhəng kömür, dəmir filizi, mis, sink, nikel, qurğuşun və digər mineral ehtiyatları var. Həmin təbii sərvətlər digər qitələrdəkindən daha çoxdur və gələcək nəsillər üçün tükənməz mənbədir.
Dünyadakı təmiz su ehtiyatının 90%-i məhz Antarktikadadır. Lakin qlobal iqlim dəyişikliyi həmin ehtiyatların sürətlə məhv olmasına səbəb olur. Böyük Britaniyanın Antarktika İdarəsinin məlumatına görə, ötən 30 il ərzində qitədə temperatur qlobal istiləşmə ilə əlaqədar səbəblərdən 3 dəfə daha sürətlə artıb. Proqnoza görə, növbəti 100 il, hətta daha qısa müddət ərzində Antarktikada ağaclar görünəcək.
Antarktika 1820-ci ildə Faddey Bellinqhausen və Mixail Lazarevin rəhbərlik etdiyi, "Vostok" və "Mirnı" gəmiləri ilə kəşfiyyata çıxan rusiyalı ekspedisiya qrupu tərəfindən aşkarlanıb. Bu səbəbdən Rusiya qitəni kəşf edən ölkə kimi digər ölkələrin iddialarına qarşı çıxır. 1930-cu illərə qədər Sovet Rusiyasının ərazidəki hüququ müzakirəyə çıxarılmayıb. 1950-ci illərdən etibarən Norveç ABŞ-ın təkidi ilə qitənin cənub hissəsinə iddia edib. Norveçin bəyanatına görə, qitəyə ilk dəfə 1895-ci ildə onlar ayaq basıblar. Həmin dövrdə SSRİ rəhbəri İosif Stalin isə Antarktikanın bütün ərazisində digər ölkələrin iddia hüququnu əsassız adlandırıb.
1939-cu ildə Faşist Almaniyasının lideri Adolf Hitler Antarktikaya gizli kəşfiyyat qrupu göndərib və Kraliça Mod Torpağında tədqiqat başlanıb. Təsdiqini tapmayan məlumata görə, faşistlər Antarktikada buz sığınacağı inşa edib və onu Yeni Şvabiya adlandırıb. İddia olunur ki, 1944-cü ildə Yeni Şvabiyada hərbi təyyarə istehsalı barədə sınaqlar aparılıb. Digər bir iddiaya görə isə, Hitler intihar etməyib, Yeni Şvabiyada 1970-ci illərə qədər yaşayıb.
Ölkələr arasında gərginliyi artırmamaq üçün SSRİ-nin təşəbbüsü ilə 1959-cu ildə Antarktika müqaviləsi imzalanıb və qitə neytral zona elan edilib. Həmin razılıqda Rusiyanın qitəni kəşf etməsi qeyd olunub və Antarktika ilə bağlı qərarların SSRİ-nin iştirakı olmadan qəbulunun qeyri-mümkünlüyü bəyan edilib. Müqavilədən sonra SSRİ-nin elmi tədqiqat stansiyaları qitədə fəaliyyətə başlayıb. Lakin hazırda qurulan 60 stansiyadan sadəcə 5-i işlək vəziyyətdədir. Rusiyanın Antarktikadakı tədqiqat fəaliyyəti maliyyə problemi ilə əlaqədar məhdud səviyyədədir. Rusiyalı tədqiqatçı Artur Çilingərov Antarktikada yeni stansiyaların qurulması və fəaliyyət dairəsinin genişləndirilməsinin vacibliyini vurğulayır. Son illərdə rusiyalı rəsmilər qitə ilə bağlı fəaliyyət planını genişləndirmək istiqamətində fikirlər səsləndirməyə başlayıb.
A.Vasserman bildirir ki, Rusiya gələcəkdə Antarktikanın bölünməsində iştirak etməlidir. Lakin Rusiyanın buzlu qitənin ehtiyatlarına çox ehtiyacı yoxdur, çünki Rusiya Federasiyası Sibir və Uzaq Şimal torpaqlarında kifayət qədər sərvətə sahibdir.
Xəbərin oxunma sayı : 283
Maraqlı
Xəbərlər
-
NATO qoşunları Rusiya sərhədlərinə yaxınlaşır - Şoyqu
-
“COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək” - İlham Əliyev
-
Polisin “saxla“ əmrinə tabe olmadı, hadisə yerindən qaçdı - VİDEO
-
Hansı ölkə uşaq böyütmək üçün daha əlverişlidir? – Azərbaycan son onluqdadır
-
Bakıda özəl klinikada əməliyyat olunan yeniyetmə öldü - Araşdırma aparılır
-
“Neft-qaz sahəsində uzun illər xüsusilə də Avropa bazarlarına nəql ediləcək resurslarımız var” - Prezident
-
Əhalinin nəzərinə! Tibbi arayışlarla bağlı yenilik, mayın 1-dən...
-
Bakıda 21 yaşlı model faciəli şəkildə öldü - FOTO
-
“COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan fəal hazırlıq prosesindədir” - İlham Əliyev
-
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi bağlandı - FOTO/VİDEO
-
Baydenin siyasətinə etiraz etdi – İstefa verdi
-
Tikilməkdə olan Laçın aeroportundan son görüntülər - VİDEO
-
NİİM əhaliyə müraciət etdi - VİDEO
-
“Fikirləşdim ki, ata-bala ikimizi də öldürəcək“ - “Cümü“yə 18 il həbs verildi
-
Hərbi gəmilər, kater və vertolyotlar Xəzərdə hərəkətə gətirildi: Möhtəşəm təlimlərdən FOTO/VİDEO
-
Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib: Saxlanılan var - FOTO
-
Qubada illərdir hökm sürən kanalizasiya problemi nə zaman həllini tapacaq? - VİDEO
-
Amerikalılar kütləvi şəkildə “iPhone” almaqdan imtina edirlər - SƏBƏB
-
Şəxs hansı halda orqanını başqasına verə bilər? - ARAŞDIRMA
-
Binəqədinin keçilməz yolları - VİDEO
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
TOP 10
ARXİV