|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Çin xəfiyyəsi xaricdə də uyğurları təqib edir – “The Guardian”
Tarix 24.11.21, 12:28 |
|
Böyük Britaniyanın “The Guardian” qəzetində “Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə bildiriblər: Çin xəfiyyəsi uyğurların deportasiyasına nail olmaq üçün xarcidə iş aparır” başlıqlı məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi Helen Davidsondur. Novator.az saytı məqaləni ingilscədən çevirərək təqdim edir.
Uyğur icmasının təmsilçiləri Çin hakimiyyətinin insanlıq əleyhinə cinayətlərinin, soyqırımı siyasətinin araşdırılması məqsədilə üçüncü dəfə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə üz tutublar.
Onların şikayətində Çin rəsmilərinin xaricə sığınmış uyğurları ölkəyə qaytarmaq, onların Çinə deportasiya edilməsinə nail olmaq üçün ayrı-ayrı ölkələrdə iş apardığı da bildirilir. Məlumata görə, uyğurlara viza ilə bağlı problemlər yaradılır, eyni zamanda onlar Çin Xalq Respublikasının xeyrinə casusluğa məcbur edilirlər.
Dünyada tərədilən ən ağır cinayətlərə görə ədalət mühakiməsinin qurulması üçün Haaqa şəhərində yaradılmış Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi uyğur nümayəndələrin əvvəlki şikayələrinı qəbul etməyib. Əsas kimi Çinin Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi ilə müqavilə bağlamadığına görə bu məhkəmənin yurisdiksiyasından kənarda olduğu göstərilib. Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi işi açıq saxlayaraq əlavə sübutlar tələb edib.
Tələbə uyğun olaraq mühacirətdə fəaliyyət göstərən tanınmamış Şərqi Türküstan hökuməti və Şərqi Türküstan Milli Oyanış Hərəkatı Haaqaya yeni sənəd təqdim edib. Sənəddəki sübutların işə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsində baxılması üçün hüquqi əsas yaratdığı, bu məsələnin beynəlxalq məhkəmənin səlahiyyətlərinə aid olduğu vurğulanır.
Sənəddəki dəlillərə təzyiqlərə məruz qalmış, eyni zamanda Çinə casus kimi işləməyə məcbur edilmiş uyğurların ifadələri də daxil edilib. Bildirilir ki, Çin rəsmiləri həmin şəxsləri Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin yurisdiksiyasında olan Tacikistan Respublikasından uyğurları deportasiya edə bilmək üçün casusluğa məcbur edib.
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə üz tutan şikayətçi qrupun üzvü, məşhur britaniyalı vəkil Rod Dikson “The Guardian” qəzetinə bildirib ki, casusluğa cəlb olunan mühacir uyğurlar Çin rəsmilərinin uyğurların Tacikistana qaçmasına necə əngəl törətməsi, həmçinin qaça bilmiş uyğurları Tacikistanda necə tutdurması, oradan necə deportasiya etdirməsi barədə beynəlxalq məhkəməyə ifadə verə bilərlər. Vəkil deyib ki, beləliklə, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Çinin kəşfiyyat zabitlərinin Tacikistandakı fəaliyyəti haqda birbaşa zərərçəkmişlərin öz dilindən ifadə almaq imkanına malikdir.
Tacikistandakı şahidlər Çin rəsmilərinin uyğurları özlərinə xəfiyyə kimi işlətmək üçün təhdid etdiklərini, habelə viza və sənədləşmə prosesində onlara problemlər yaratdıqlarını bildiriblər.
Vəkil Rod Dikson deyir: “Çin məmurları uyğur mühacirlərə əvvəlcə hüquqi problemələr yaradırlar, sonra isə bu problemlərdən uyğurları həbs etdirmək üçün yararlanırlar. Onlar çox diqqət cəlb etməsin deyə tutdurduqları uyğurların hamısını birdən-birə yox, hissə-hissə Çinə deportasiya edirlər. Belə insanların ailə üzvləri arasında səsini qaldırmağa çalışanlar da rejimin qurbanına çevrilir”.
Şikayətçi qrupun verdiyi məlumatda göstərilir ki, şahidlərdən biri Çin rəsmilərinin 2016-cı ilin sonundan bəri Qırğızıstanda əl atdığı taktikaya dair inandırıcı sübutlar təqdim edib. Bu taktikaya viza probleminin yaradılması, uyğur mühacirlərə Çindəki qohumlarından telefonla zəng edilməsi (belə zənglərdə qohumlar bir qayda olaraq mühacirlərə geri dönmələri üçün yalvarırlar), qırğız polislərin Çin konsulluğunun xahişi ilə uyğurları sərhədə aparması, oradan isə Çin agentlərinin mühacirləri deportasiya etməsi üsulları daxildir.
“Bunlar Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi üçün çox tutarlı dəlillərdir. Fərziyyə deyil, dəlildir. Beynəlxalq məhkəmə bunların hər birini araşdıra bilər” – vəkil Rod Dikson belə deyir.
Uyğurlar Çinin şimal-qərbindəki Sincan bölgəsində yaşayan, Pekin hökumətinin etnik-dini təqiblərinə məruz qalan müsəlman türklərdir. Hesablamalara görə, xaricdəki uyğur diasporu 1-1,5 milyon nəfərdən ibarətdir.
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə ünvanlanan müraciətdə bildirilir ki, Mərkəzi Asiyada və Türkiyədə toplanan sübutlar məcburi deportasiya nəticəsində Tacikistanda uyğurların sayının 85%, Qırğızıstanda isə 87%-dən çox azaldığını göstərir.
Tacikistandakı deportasiyalarla bağlı məlumatlar Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə göndərilmiş əvvəlki ərizələrdə də əksini tapmışdı. Ancaq məhkəmə belə qənaətə gəlmişdi ki, qeyd olunan cinayətlərin əksərini Çin vətəndaşları Çin torpağında törədiblər, buna görə də məhkəmə iddiaları qəbul etməmişdi.
O zaman Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi illik hesabatında bildirmişdi ki, Tacikistan və Kamboca beynəlxalq məhkəmənin yurisdiksiyasına daxil olsa da, bu ölkələrdən məcburi deportasiya ilə bağlı fərdi müraciətlərə baxmaq üçün əsas yoxdur: “İnsanların Kamboca və Tacikistandan Çinə geri göndərilməsi milli və beynəlxalq hüquqa, o cümlədən beynəlxalq insan hüquqlarına və beynəlxalq qaçqın hüquqlarına ziddir və bu baxımdan narahatlıq doğurur. Lakin belə davranışı insanlıq əleyhinə cinayət kimi qəbul etmək çətindir”.
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə ilk müraciətdən sonra dünyanın Çinin Sincan bölgəsindəki hüquq pozuntularına qınağı güclənib. Bu ilin yanvar ayında ABŞ Dövlət Departamenti uyğurlara qarşı hərəkətləri rəsmən soyqırımına cəhd adlandırıb. Oxşar qiymətləndirmə Dövlət Departamentindən qabaq Kanada və Niderland parlamentlərində də qəbul olunub. Hüquq müdafiəçiləri və hüquq müdafiə qrupları bəyan edirlər ki, Çin hökuməti insanlıq əleyhinə cinayətlər törədir və BMT-nin Soyqırımı Cinayətinin Qarşısının Alınması və Cəzalandırılması Haqqında Konvensiyasının bütün müddəalarını pozur.
Çin hakimiyyəti ittihamları rədd edir və bildirir ki, yürütdüyü siyasət, habelə kütləvi həbslər terrorçuluqla və ya yoxsulluqla mübarizəyə yönəlib.
Çin hakimiyyəti həbsləri, daha doğrusu, onların dili ilə desək, insanların saxlanmasını peşə təlimi mərkəzlərinin işi kimi təqdim edir.
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə göndərilən şikayət ərizələrini əvvəlcə məhkəmənin prokuroru araşdırır. Prokuror şikayəti məhkəmə baxışına təqdim edib-etməməkdə sərbəstdir. Prokuror təqdimat vermədikdə şikayət məhkəmə baxışına çıxarılmaya bilər.
Mühacirətdə fəaliyyət göstərən Şərqi Türküstan hökumətinin başçısı Saleh Xudayar “The Guardian”a açıqlamasında deyib: “Bizim hüquqşünasların beynəlxalq məhkəməyə ilk müraciətindən bir ildən çox vaxt ötür. Bu müddətdə şikayətə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsində baxılmasını əsaslandırmaq, məsələnin məhz bu məhkəmənin səlahiyyətinə aid olduğunu isbata yetirmək üçün xeyli dəlil-sübut toplanıb. Biz çox ümid edirik ki, prokuror dəlil-sübutları nəzərə alıb məhkəmə qarşısında məsələ qaldıracaq. Bizim xalqın ədalətə ehtiyacı var, həm də bu ədaləti xalqımız indi, bu anda görməlidir, sonra çox gec ola bilər”.
Helen Davidson
Mənbə: Theguardian.com
Xəbərin oxunma sayı : 934
Dünya
Xəbərlər
-
Sosial sahəyə ayrılan vəsait artırılacaq? - AÇIQLAMA
-
“Həbsdə olmağımın səbəbini bilirəm” - Bəkir Orucovun məhkəməsi
-
Azərbaycanda 3 aya 51 milyon 36 min manatlıq narkotik ələ keçirib - HESABAT
-
NATO qoşunları Rusiya sərhədlərinə yaxınlaşır - Şoyqu
-
“COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək” - İlham Əliyev
-
Polisin “saxla“ əmrinə tabe olmadı, hadisə yerindən qaçdı - VİDEO
-
Hansı ölkə uşaq böyütmək üçün daha əlverişlidir? – Azərbaycan son onluqdadır
-
Bakıda özəl klinikada əməliyyat olunan yeniyetmə öldü - Araşdırma aparılır
-
“Neft-qaz sahəsində uzun illər xüsusilə də Avropa bazarlarına nəql ediləcək resurslarımız var” - Prezident
-
Əhalinin nəzərinə! Tibbi arayışlarla bağlı yenilik, mayın 1-dən...
-
Bakıda 21 yaşlı model faciəli şəkildə öldü - FOTO
-
“COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan fəal hazırlıq prosesindədir” - İlham Əliyev
-
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi bağlandı - FOTO/VİDEO
-
Baydenin siyasətinə etiraz etdi – İstefa verdi
-
Tikilməkdə olan Laçın aeroportundan son görüntülər - VİDEO
-
NİİM əhaliyə müraciət etdi - VİDEO
-
“Fikirləşdim ki, ata-bala ikimizi də öldürəcək“ - “Cümü“yə 18 il həbs verildi
-
Hərbi gəmilər, kater və vertolyotlar Xəzərdə hərəkətə gətirildi: Möhtəşəm təlimlərdən FOTO/VİDEO
-
Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib: Saxlanılan var - FOTO
-
Qubada illərdir hökm sürən kanalizasiya problemi nə zaman həllini tapacaq? - VİDEO
-
Amerikalılar kütləvi şəkildə “iPhone” almaqdan imtina edirlər - SƏBƏB
-
Şəxs hansı halda orqanını başqasına verə bilər? - ARAŞDIRMA
-
Binəqədinin keçilməz yolları - VİDEO
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
TOP 10
ARXİV