|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
İrana qarşı Moskva-Vaşinqton-Təl-əviv alyansı:“Ukrayna əvəzinə Suriya“ alveri?
Tarix 08.06.19, 23:30 |
|
İsrailin ötən həftə yaşadığı siyasi sarsıntı təmkinli, amma olduqca önəmli bildirişi kölgədə qoyub: İsrailin milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Meir Ben-Şabbat iyunun sonunda amerikalı və rusiyalı həmkarları Con Bolton və Nikolay Patruşevlə birgə görüş keçirəcək.
Bu görüş görünməmiş formatda baş tutacaq. Amma hər üç ölkənin qarşısında duran bölgəsəl çağırışların da səviyyəsi belədir. Həll aramaq üçün dövlətlərin birgə işləməyi son dərəcə önəmlidir.
Bəziləri bunu prezident Donald Tramp tərəfindən baş nazir Benyamin Netanyahuya yardım kimi dəyərləndirə bilərlər – Amerika lideri onun öz postunda qalmaq cəhdlərində mövqeyini elə hey möhkəmləndirir. Amma siyasi fondan asılı olmayaraq görüş mühüm strateji imkan təqdim edir və təşəbbüsçülər danışıqların təşkilinə görə tərifə layiqdirlər. Gündəlikdə baş məsələ Suriya, xüsusən də İsrailin yüzlərlə olmasa da, onlarla hava hücumuna səbəb olan İranın hərbi iştirakı olacaq.
Rusiya İsrailin İran raketlərinə və pilotsuz qurğularına qarşı – bəziləri yəhudi dövlətinə həmlə üçün işlədilib – yüksək dəqiqlikli və peşəkar kampaniyasına həvəssiz razılaşıb. Amma Netanyahu Rusiya prezidenti Vladimir Putin qarşısında öz mövqeyini ifadə etmək üçün dəfələrlə Moskvaya gedib, bu təhlükəni aradan qaldırmaq üçün Rusiya işbirliyini genişləndirməyə çalışır.
Rusiya İranın Suriyadakı iştirakını məhdudlaşdırmaq üçün indiyədək az iş görüb. Bu, İsrail və ABŞ-ın milli təhlükəsizlik üzrə müşavirlərinin birgə görüşündə əsas tələb olacaq. Onlar israr edəcəklər ki, Rusiya Suriyadakı həlledici rolu və unudulmaqdan xilas etdiyi Əsəd rejiminə böyük təsiri ilə Tehran üçün hüquqi normalar müəyyənləşdirsin və İran güclərini getməyə vadar etsin.
Problem bundadır ki, Rusiyanın marağı və etibarlılığı suallar doğurur. Ruslar arabir iddia edirlər ki, onların səlahiyyəti yoxdur və Suriya ərazisində hansı xarici güclərin iştitrak edə biləcəyini ancaq Əsəd diktə edə bilər. Rusiya başqa hallarda İsraillə razılaşıb ki, İran qoşunları, “Hizbullah” döyüşçüləri və könüllü şiə yığması İsrail sərhədinin 60 km-liyində yerləşəcək.
Bu qaydaları gözləməkdə Moskvanın məsuliyyəti öz üzərinə götürdüyünə baxmayaraq, onu həmişə pozublar. Və İsrail duyub ki, Suriyanın bir çox başqa vilayətlərində İran obyektlərinə, avadanlıqlarına və qoşunlarına zərbə endirməlidir ki, İsrail ərazisini təhdid edən İranın möhkəmlənməsinin qabağı alınsın.
Birləşmiş Ştatları problemin müzakirəsinə əlavə etməklə bərabərliyi dəyişmək baş tutarmı? Barak Ravid bu həftə İsrailin “Kanal 13”-də xəbər verib ki, Vaşinqton son zamanlar Rusiyaya artıq eyham vurub ki, ABŞ İsrailin Suriyadakı İran hədəflərinə zərbələrini tam dəstəkləyir və İran güclərini çıxarmağı təkcə İsrail deyil, həm də amerikalılar tələb edirlər. Amma ABŞ-ın Suriyadakı imkanları məhdudlaşıb. Prezident Tramp İŞİD-ə qarşı kampaniya başa çatdıqdan sonra aydın işarə vurub ki, Amerika qoşunlarını Suriyadan tam çıxarmaq istəyir. Qoşunların bir bölümü qalsa da, Rusiya tam anlaşılan səbəblərdən ABŞ-ın problemin həllinə tərəfdarlığına şübhə edə bilər. Savaşsonrası Suriya haqda danışıqlar əsasən Rusiya, İran və Türkiyə arasında Amerika təmsilçiləri olmadan aparılıb.
İsrail və Birləşmiş Ştatların bu birgə görüşdən yararlanması gərəkdir ki, nəhayət, İranın Suriyada iştirakını məhdudlaşıdrmaqda Rusiya üçün stimullar yaradılsın.
Nüvə proqramı üzrə İranla danışıqları təzələməyə can atan ABŞ danışıqlar masası arxasında Rusiyaya yer, yaxud hətta əsas vasitəçi rolu verə bilər. Belə ehtimal qarşılıqlı güzəştləri birləşdirəcək. Rusiya İranın nüvə silahı olmasını dəstəkləmir, amma Trampın imtina etdiyi İran nüvə sazişini saxlamaq uğrunda çıxış edir və şübhəsiz, gələcəkdə İrana münasibətdə ABŞ, ya İsraildənsə daha az məhdudiyyətlərə nail olmağa çalışacaq.
Rusiya eyni zamanda ABŞ və İran arasında hərbi münaqişədən yaxa qurtarmaq istəyir. Belə qarşıdurmanın qarışdırıcı nəticələri, yaxud İran rejiminin çöküşü səbəblərdən biridir, amma başlıcası deyil.
Rusiyanın hər şeydən az istədiyi Amerika güclərinin Yaxın Şərqə qayıdacağı ssenaridir. Amerikanın iki administrasiyası bir-birinin ardınca ABŞ-ın bölgədəki hərbi iştirakını məhdudlaşdırmaq və azaltmağa çalışandan sonra Rusiyanın bölgəsəl nüfuzu bir neçə onilliyə Suriyada tam qərarlaşıb. Moskva ABŞ və İran arasında münaqişə ehtimalını azaltmaq üçün Tehranı güzəştlərə də çağıraraq diplomatiyadan yararlanmağa çalışır.
İsrail və ABŞ-ın qurtulmağı gərəkən risklər də bu danışıqlarla bağlıdır. Birincisi, Rusiya iki müttəfiqi ayırmağa, yaxud Birləşmiş Ştatları qəbuledilməz güzəştlərə getməyə vadar etmək üçün İsraildən istifadə etməyə çalışacaq. Netanyahu Moskvaya son iki səfər arasında Vaşinqtona baş çəkib və özünü Tramp və Putin arasında sanki vasitəçi kimi göstərir, hər iki liderin istədiyi, amma aparılması çətin olan dialoqu irəlilətməyə yardım edir.
Amma İsrail və ABŞ-ın qarşısında dilemma yarana bilər. Məsələn, Patruşev Rusiyanın İranı Suriyadan çıxartmağının əvəzində Ukraynaya və Krımın ilhaqına görə antirusiya sanksiyalarını zəiflətməyə nail olmağa çalışa bilər.
Rusiya tərəfdən Yaxın Şərqdə şübhəli vədlərin əvəzində Avropadakı əsas strateji maraqları qurban verəcək ABŞ bu sövdələşməyə getməməlidir. İsrail isə ABŞ-ı bu addımı atmağa inandırmamalıdır. “Ukraynanın əvəzinə Suriya” alveri imkanını hələ bu danışıqlar başlanana qədər çıxdaş etmək Bolton üçün məqsədyönlü olardı.
Daha bir risk budan ibarətdir ki, İsraili ABŞdaxili siyasi prosesə çəkə bilərlər. Müller öz hesabatında Trampa bəraət verdiyinə baxmayaraq, prezidentin Rusiya ilə əlaqələri, rusiyalı tərəfdaşlarla maliyyə münasibətləri və araşdırmaya mane olmaq haqda Konqresin araşdırması hələ də davam edir. Bu, impiçment proseduruna gətirə bilər. Göründüyü üzrə, Trampın hər şeydən çox həsrətində olduğu və onun tənqidçilərinin böyük şübhə ilə yanaşdıqları İsrailin vasitəçilik rolu – Putinlə münasibətləri normallaşdırmaq – onun iradəsinə qarşı olaraq İsraili dramın tən ortasına çəkə bilər.
İsrailin öz strateji maraqlarını izləmək üçün bütün əsasları var. O, Suriyadakı İran təhlükəsini cüziləşdirmək üçün o cümlədən Netanyahu və Putin arasındakı əlaqə kanalı və bu yeni üçtərəfli formatdan istifadə edə bilər. Amma bu hədəfləri Vaşinqtonun qabil olduğu çox böyük siyasi toqquşmalara cəlb olunmadan izləmək daha yaxşıdır.
Daniel Şapiro
Haaretz (İsrail), 06.06.2019
Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 427
Analiz
Xəbərlər
-
Uşaq bağçasında mənimsəmə - Cinayət işi açıldı
-
Masallıda narkotiklərin satışı ilə məşğul olanlar saxlanılıblar - FOTO
-
Əsgərovların bankında problemli kreditlər 2 dəfədən çox artdı - TƏFƏRRÜAT
-
Tavuşda gərgin vəziyyət: “Yerkrapa” üzvləri maşını etirazçıların üzərinə sürdülər
-
Bakıda məktəblilərə siqaret satanlar cərimələniblər - FOTO/VİDEO
-
“65 yaşıma qədər işləmək istəyirəm” - Mourinyo
-
Dünyada müdafiə xərcləri tarixi rekord həddə çatıb - SİYAHI
-
Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya prosesi başladı - RƏSMİ
-
Röyal Sarıməmmədov Pirallahının icra başçısı olmaq üçün hərəkətə keçib? - İDDİA
-
Bu qaydanı pozan sürücülər 200 AZN cərimələnəcək - RƏSMİ
-
Milli Məclisin növbəti iclası başlayıb - Gündəlikdə 18 məsələ var
-
AMEA-nın qarşısındakı parkda oturacaqlar niyə yoxa çıxıb? - AÇIQLAMA/FOTO
-
İsrail İrana atdığı raketi özü məhv edib - “The New York Times”
-
Gürcüstan bazarında böhran - Azərbaycanda hansı avtomobillər ucuzlaşacaq?
-
Şirvan-Salyan Regional Təhsil İdarəsinin müdiri barəsində cərimə protokolu tərtib edilib - FOTO
-
Arxektura komitəsində “göydələn biznesi“ - Ramin Abdullayev hər ay onlarla mənzilə necə sahiblənir?
-
“İranda etnik azərbaycanlılar ayrı-seçkiliyə məruz qalır“ - Dövlət Departamenti
-
Bəzi bölgələrə yağış, Şahdağa sulu qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Qərb ölkələrində “Çin casusu” xofu: Beş nəfər həbs olundu
-
Həyət evlərinin satışında yaranan durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Ərli qadınla subay oğlanın şok hərəkəti: - “Rayona getdik, kənddə axşam...“
-
Kanalizasiya suyu aylardır küçəyə axır - ŞİKAYƏT + VİDEO
-
Son günlər turşulardan zəhərlənmə halları artıb: SƏBƏB NƏDİR?
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşdü - FOTOLAR
-
Lətifənin fərqli tərzi - Fotolar
-
Ev telefonlarına olan tələbat niyə azalıb? - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyevin Rusiyaya işgüzar səfəri başa çatıb
-
Müdirə salam vermədi, işdən qovuldu - Azərbaycanda ilginc hadisə
-
“Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi” - Putin
-
Ali məktəbləri bitirən tələbələr işə təyinat ala biləcəklər? - VİDEO
-
Kanalizasiya xətlərinin tez-tez tıxanmasına səbəb nədir? - VİDEO
-
Şagirdlər daha ev tapşırığı etməyəcəklər? - Nazirlikdən açıqlama
-
“Vladimir Putin və Heydər Əliyev iki ölkə arasında dostluq münasibətlərinin əsasını qoyublar” - İlham Əliyev
-
Hakimlərə etirazı rədd edildi - İndi də prokurordan narazıdır
-
İlham Əliyev və Vladimir Putinin BAM veteranları ilə görüşü olub - FOTO/VİDEO
-
“BAM XXI əsr üçün qlobal siyasəti müəyyən edir“ - Vladimir Putin
-
Astarada xarabalıqdan betər tibb məntəqəsi - VİDEO
-
İranda Rusiyanın kredit kartları işləyəcək - FOTO
-
“Əli Kərimli, artıq kənara çəkilməlisiniz“ - Deputatdan ÇAĞIRIŞ
-
Bu universitetdə tələbələrin təhsilhaqqı mənimsənilib - TƏFƏRRÜAT
-
“AccessBank” 126 milyon manatdan çox - ZƏRƏRDƏ
-
Quşçularla deputat arasında qalmaqal: Toyuqlar dərmanla şişirdilir?
-
Peskov sülhməramlıların Qarabağdan çıxarılmasının səbəbini AÇIQLADI
-
Bərdə sakinlərini dəhşətə salan hadisə: İlanlar evlərə hücum etdi - VİDEO
-
Taksi qiymətlərində artım var: Səbəb nədir?
-
Müəllimlərin nəzərinə: Növbəti vakansiya seçimi başlayır
-
Hansı bankda əhalinin nə qədər əmanəti var? – Tam siyahı
-
Bəzi rayonlarda leysan yağıb, dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
“Rusiya ilə əlaqələrimizin inkişafından çox razıyıq” - İlham Əliyev
-
MEDİA sosial şəbəkə istifadəçilərini məsuliyyətli olmağa çağırıb - Diqqət!
-
“Heydər Əliyev BAM layihənin icrasında böyük rol oynayıb” - Putin
-
Gürcüstandan Azərbaycana xırdabuynuzlu heyvan idxalı dayandırıldı – Rəsmi
-
Konduktorluq edən qız necə millinin kapitanı oldu? - VİDEO
-
“Azərbaycanla Rusiya arasında ticarət dövriyyəsi 4 milyard dollara çatıb“ - Putin
-
Maşınların qarşısını kəsib sürücülərə silah tuşlayan şəxs kimdir? - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin təkbətək görüşü olub - VİDEO/FOTO
-
Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxılıb - Məhkəmədən qərar
-
İrana məxsus qayıq Azərbaycan sərhədini pozub - Saxlanılanlar var
-
Sülhməramlılar Xocalıdakı dislokasiya yerini tərk edir - VİDEO
-
“Birləşmiş Ştatlar 170 milyon amerikalının söz azadlığını tapdalayır” - “TikTok”
-
Tibb Universiteti Stomatoloji Klinikada müəmmalı təmir işləri aparır – Nə qalib şirkət bəllidi, nə də ayrılan vəsait
-
Azərbaycan Rusiyanın böyük dostudur - Peskov
-
Yasamalda dörd kiloqram narkotik ələ keçirilib - FOTO/VİDEO
-
Magistraturaya qəbul imtahanı keçiriləcək – Bu tarixdə
-
Rüşvət almaqda ittiham olunan sabiq hakimin cinayət işi - Beş vəkil müdafiə edir
-
Bir milyondan çox aksizsiz siqaret aşkar edilərək götürülüb - FOTO
-
Rusiya hərbi bazası Ermənistandan çıxarılır? - Kremldən açıqlama
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Azərbaycanda bu məhsullar ucuzlaşacaq - AÇIQLAMA
-
“Bu aylarda çox şey dəyişə bilər“ - KTMT-nin baş katibi
-
Ermənistanda rusları hindular əvəz edir - ŞOK MƏLUMAT
-
Ərəblər məni pulla almışdılar - Samirə Yusifqızı
-
Rusiyadan 75 qəpiyə gətirilən “qreçka” marketlərdə 3 manata satılır – Rəsmi
-
MN-də 143 milyonluq mənimsəmə: “Pulların vaxtında ödənilməsi üçün “otkat” verirdik”
-
Bu xanıma yüksək vəzifə verildi - FOTO
-
Prezident İlham Əliyev Rusiyada səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
9 və 28 mayda ardıcıl qeyri iş günləri olacaq: Əmək Məcəlləsi nə deyir?
-
Yeni fırıldaq sxemi - Telegram hesabları necə oğurlayırlar...
-
Çiyələk və qaragilə ilə bağlı araşdırma: İnsan orqanizmini nələrdən qoruyur?
-
HHM bölmələrimiz döyüş atışlı taktiki təlim icra edib - VİDEO
-
Nazirdən yüksək vəzifəyə təyinat - FOTO
-
Ağdaşda internet xətlərinə qənim kəsilənlər tutuldular - FOTO
-
Rayonlarda torpaq almaq neçəyə başa gəlir? - ARAŞDIRMA
-
Neçə yerdə işləyə bilərik? - VİDEO
-
Yeni virus pandemiyaya səbəb ola bilər - TƏHLÜKƏ
-
Məcnun Məmmədov Ağstafada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Gürcüstanın avtomobil bazarındakı durğunluq Azərbaycana təsir edə bilərmi? - VİDEO
-
“Yollara görə maşın hər gün ustadadır” - VİDEO
-
Şirkətlər tikinti materiallarını sığortalamaqda niyə maraqlı deyillər? - ARAŞDIRMA
-
“ABŞ Ukraynaya “ATACMS” taktiki raketləri verə bilər” - Senator Uorner
-
Bəyan edilməyən telefonlara görə cərimələnə bilərsiniz - VİDEO
-
Xalq artistinin sinə dekoltesi gündəm oldu - VİDEO
-
“Liverpul“la fəxr edirəm“ - Pep Qvardiola
-
Azərbaycanda yenidən zəlzələ ola bilərmi? - RƏSMİ
-
Yollar Zəngəzura aparır - VİDEO
-
Meteohəssas insanlarda narahatlıq hissi yarana bilər - Sabahın havası
-
Əhaliyə ən çox hansı banklar kredit verib? – Tam siyahı
-
Türkiyədən Azərbaycana gələn mallar ucuzlaşacaq? - VİDEO
-
Aygün və Namiq toyda hərəkətləri ilə diqqət çəkdilər - VİDEO
-
Fransa şəhər meri nasist salamı verdi - VİDEO
-
“İsrail HƏMAS-a təzyiqi artıracaq” - Benyamin Netanyahu
-
Azərbaycanda un 30% ucuzlaşdığı halda, çörək niyə 11% ucuzlaşıb? – Rəsmi rəqəmlər
-
Vəfat edənlərin yığılan pullarının taleyi necə olacaq? - ARAŞDIRMA
-
Erməni postları sökülür - Qazaxın işğaldan azad edilən kəndlərindən görüntülər
-
Tarixin ən davamlı avtomobilləri - SİYAHI
-
Ukrayna Rusiyanın böyük hücumuna hazırlaşır - Zelenski qələbəyə inanır
-
Dövlət Xidməti Komitənin tenderini ləğv etdi – Səbəb bilinmir
-
Roza toy qiymətini açıqladı - 5-12 min manat (VİDEO)
-
ABŞ “son ukraynalıya qədər döyüş“ə məcbur edir - Volodin
-
Dumana görə bəzi yollarda görmə məsafəsi məhdudlaşacaq - Xəbərdarlıq
-
Ermənilər Qazaxın 4 kəndinə gedən yolu bağladılar – Video
-
“İŞİD-lə əlaqəsi olan 36 şübhəli saxlanılıb“ - Türkiyə DİN
-
Qazaxıstanda daşqınlar: Doqquz minə yaxın şəxs evinə qayda bilmir
-
Hədəfə doğru növbəti addım: Kremlin dəyişən baxışı - TƏHLİL
-
Ərdoğan İraqa səfər edəcək: 30-a yaxın sənəd imzalanacaq
-
Bakıdan sonra ən çox fərdi sahibkar hansı regiondadır? - SİYAHI
-
“Ukrayna münaqişəsindən çıxış yolu yoxdur” - İlon Mask
-
Azərbaycanda hotellər bahalaşdı - VİDEO
-
Bugünkü imtahanda nəzarətçi köçürməyə şərait yaradıb – Rəsmi
TOP 10
ARXİV