|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
İrana qarşı Moskva-Vaşinqton-Təl-əviv alyansı:“Ukrayna əvəzinə Suriya“ alveri?
Tarix 08.06.19, 23:30 |
|
İsrailin ötən həftə yaşadığı siyasi sarsıntı təmkinli, amma olduqca önəmli bildirişi kölgədə qoyub: İsrailin milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Meir Ben-Şabbat iyunun sonunda amerikalı və rusiyalı həmkarları Con Bolton və Nikolay Patruşevlə birgə görüş keçirəcək.
Bu görüş görünməmiş formatda baş tutacaq. Amma hər üç ölkənin qarşısında duran bölgəsəl çağırışların da səviyyəsi belədir. Həll aramaq üçün dövlətlərin birgə işləməyi son dərəcə önəmlidir.
Bəziləri bunu prezident Donald Tramp tərəfindən baş nazir Benyamin Netanyahuya yardım kimi dəyərləndirə bilərlər – Amerika lideri onun öz postunda qalmaq cəhdlərində mövqeyini elə hey möhkəmləndirir. Amma siyasi fondan asılı olmayaraq görüş mühüm strateji imkan təqdim edir və təşəbbüsçülər danışıqların təşkilinə görə tərifə layiqdirlər. Gündəlikdə baş məsələ Suriya, xüsusən də İsrailin yüzlərlə olmasa da, onlarla hava hücumuna səbəb olan İranın hərbi iştirakı olacaq.
Rusiya İsrailin İran raketlərinə və pilotsuz qurğularına qarşı – bəziləri yəhudi dövlətinə həmlə üçün işlədilib – yüksək dəqiqlikli və peşəkar kampaniyasına həvəssiz razılaşıb. Amma Netanyahu Rusiya prezidenti Vladimir Putin qarşısında öz mövqeyini ifadə etmək üçün dəfələrlə Moskvaya gedib, bu təhlükəni aradan qaldırmaq üçün Rusiya işbirliyini genişləndirməyə çalışır.
Rusiya İranın Suriyadakı iştirakını məhdudlaşdırmaq üçün indiyədək az iş görüb. Bu, İsrail və ABŞ-ın milli təhlükəsizlik üzrə müşavirlərinin birgə görüşündə əsas tələb olacaq. Onlar israr edəcəklər ki, Rusiya Suriyadakı həlledici rolu və unudulmaqdan xilas etdiyi Əsəd rejiminə böyük təsiri ilə Tehran üçün hüquqi normalar müəyyənləşdirsin və İran güclərini getməyə vadar etsin.
Problem bundadır ki, Rusiyanın marağı və etibarlılığı suallar doğurur. Ruslar arabir iddia edirlər ki, onların səlahiyyəti yoxdur və Suriya ərazisində hansı xarici güclərin iştitrak edə biləcəyini ancaq Əsəd diktə edə bilər. Rusiya başqa hallarda İsraillə razılaşıb ki, İran qoşunları, “Hizbullah” döyüşçüləri və könüllü şiə yığması İsrail sərhədinin 60 km-liyində yerləşəcək.
Bu qaydaları gözləməkdə Moskvanın məsuliyyəti öz üzərinə götürdüyünə baxmayaraq, onu həmişə pozublar. Və İsrail duyub ki, Suriyanın bir çox başqa vilayətlərində İran obyektlərinə, avadanlıqlarına və qoşunlarına zərbə endirməlidir ki, İsrail ərazisini təhdid edən İranın möhkəmlənməsinin qabağı alınsın.
Birləşmiş Ştatları problemin müzakirəsinə əlavə etməklə bərabərliyi dəyişmək baş tutarmı? Barak Ravid bu həftə İsrailin “Kanal 13”-də xəbər verib ki, Vaşinqton son zamanlar Rusiyaya artıq eyham vurub ki, ABŞ İsrailin Suriyadakı İran hədəflərinə zərbələrini tam dəstəkləyir və İran güclərini çıxarmağı təkcə İsrail deyil, həm də amerikalılar tələb edirlər. Amma ABŞ-ın Suriyadakı imkanları məhdudlaşıb. Prezident Tramp İŞİD-ə qarşı kampaniya başa çatdıqdan sonra aydın işarə vurub ki, Amerika qoşunlarını Suriyadan tam çıxarmaq istəyir. Qoşunların bir bölümü qalsa da, Rusiya tam anlaşılan səbəblərdən ABŞ-ın problemin həllinə tərəfdarlığına şübhə edə bilər. Savaşsonrası Suriya haqda danışıqlar əsasən Rusiya, İran və Türkiyə arasında Amerika təmsilçiləri olmadan aparılıb.
İsrail və Birləşmiş Ştatların bu birgə görüşdən yararlanması gərəkdir ki, nəhayət, İranın Suriyada iştirakını məhdudlaşıdrmaqda Rusiya üçün stimullar yaradılsın.
Nüvə proqramı üzrə İranla danışıqları təzələməyə can atan ABŞ danışıqlar masası arxasında Rusiyaya yer, yaxud hətta əsas vasitəçi rolu verə bilər. Belə ehtimal qarşılıqlı güzəştləri birləşdirəcək. Rusiya İranın nüvə silahı olmasını dəstəkləmir, amma Trampın imtina etdiyi İran nüvə sazişini saxlamaq uğrunda çıxış edir və şübhəsiz, gələcəkdə İrana münasibətdə ABŞ, ya İsraildənsə daha az məhdudiyyətlərə nail olmağa çalışacaq.
Rusiya eyni zamanda ABŞ və İran arasında hərbi münaqişədən yaxa qurtarmaq istəyir. Belə qarşıdurmanın qarışdırıcı nəticələri, yaxud İran rejiminin çöküşü səbəblərdən biridir, amma başlıcası deyil.
Rusiyanın hər şeydən az istədiyi Amerika güclərinin Yaxın Şərqə qayıdacağı ssenaridir. Amerikanın iki administrasiyası bir-birinin ardınca ABŞ-ın bölgədəki hərbi iştirakını məhdudlaşdırmaq və azaltmağa çalışandan sonra Rusiyanın bölgəsəl nüfuzu bir neçə onilliyə Suriyada tam qərarlaşıb. Moskva ABŞ və İran arasında münaqişə ehtimalını azaltmaq üçün Tehranı güzəştlərə də çağıraraq diplomatiyadan yararlanmağa çalışır.
İsrail və ABŞ-ın qurtulmağı gərəkən risklər də bu danışıqlarla bağlıdır. Birincisi, Rusiya iki müttəfiqi ayırmağa, yaxud Birləşmiş Ştatları qəbuledilməz güzəştlərə getməyə vadar etmək üçün İsraildən istifadə etməyə çalışacaq. Netanyahu Moskvaya son iki səfər arasında Vaşinqtona baş çəkib və özünü Tramp və Putin arasında sanki vasitəçi kimi göstərir, hər iki liderin istədiyi, amma aparılması çətin olan dialoqu irəlilətməyə yardım edir.
Amma İsrail və ABŞ-ın qarşısında dilemma yarana bilər. Məsələn, Patruşev Rusiyanın İranı Suriyadan çıxartmağının əvəzində Ukraynaya və Krımın ilhaqına görə antirusiya sanksiyalarını zəiflətməyə nail olmağa çalışa bilər.
Rusiya tərəfdən Yaxın Şərqdə şübhəli vədlərin əvəzində Avropadakı əsas strateji maraqları qurban verəcək ABŞ bu sövdələşməyə getməməlidir. İsrail isə ABŞ-ı bu addımı atmağa inandırmamalıdır. “Ukraynanın əvəzinə Suriya” alveri imkanını hələ bu danışıqlar başlanana qədər çıxdaş etmək Bolton üçün məqsədyönlü olardı.
Daha bir risk budan ibarətdir ki, İsraili ABŞdaxili siyasi prosesə çəkə bilərlər. Müller öz hesabatında Trampa bəraət verdiyinə baxmayaraq, prezidentin Rusiya ilə əlaqələri, rusiyalı tərəfdaşlarla maliyyə münasibətləri və araşdırmaya mane olmaq haqda Konqresin araşdırması hələ də davam edir. Bu, impiçment proseduruna gətirə bilər. Göründüyü üzrə, Trampın hər şeydən çox həsrətində olduğu və onun tənqidçilərinin böyük şübhə ilə yanaşdıqları İsrailin vasitəçilik rolu – Putinlə münasibətləri normallaşdırmaq – onun iradəsinə qarşı olaraq İsraili dramın tən ortasına çəkə bilər.
İsrailin öz strateji maraqlarını izləmək üçün bütün əsasları var. O, Suriyadakı İran təhlükəsini cüziləşdirmək üçün o cümlədən Netanyahu və Putin arasındakı əlaqə kanalı və bu yeni üçtərəfli formatdan istifadə edə bilər. Amma bu hədəfləri Vaşinqtonun qabil olduğu çox böyük siyasi toqquşmalara cəlb olunmadan izləmək daha yaxşıdır.
Daniel Şapiro
Haaretz (İsrail), 06.06.2019
Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 427
Analiz
Xəbərlər
-
Cənubi Qafqazda müasir çağırışlara əsaslanan yanaşma
-
Novruz bayramının İlaxır çərşənbəsi qeyd olunur
-
Xalq artisti görünüşü ilə təəccübləndirdi - VİDEO
-
Futbolumuzun yeganə xilas yolu - Yalnız o gəlməlidir
-
“Rusiya nüvə tərksilahına dair danışıqlara hazırdır” - Peskov
-
“Məhkumlar soyuq havalarda üst-üstə paltarlar geyiniblər”: Generalın istintaqı bitdi
-
Səfirin qardaşı oğlu yüzlərlə insana qarşı dələduzluq edib: Bulut Bağcı kriptovalyuta işini necə “qurub?”
-
Dərman vasitələrinin farmakonəzarət qaydası ilə bağlı YENİLİK
-
Paytaxtda 600 manata səməni satılır? - VİDEO
-
Sərnişindaşımaya dair müsabiqələrdə iştiraka görə ödəniləcək məbləğlər - SİYAHI
-
Ramazan ayının doqquzuncu gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Dördüncü dəfədir ki, bayram tonqalını azad edilmiş Qarabağda qalayıram” - Prezident
-
AFFA 4 nəfəri futboldan ömürlük uzaqlaşdırdı - RƏSMİ
-
Nura Suridən Xəyyam Nisanov barədə şok sözlər - VİDEO
-
Jurnalsit İstanbul Klinikasını ittiham etdi: “Anamı öldürdülər“
-
Ermənistanın keçmiş müdafiə naziri: “Hindistandan alınan silahlar yararsız vəziyyətdədir”
-
Gürcüstan və Azərbaycan iki müstəqil dövlət kimi daim bir-birinin yanındadır
-
Əfv və amnistiya olacaq! - Hüquq müdafiəçisi tarixi açıqladı
-
Azərbaycanda ilk dəfə cəzaçəkmə müəssisəsində üztanıma sistemi yaradılıb - FOTO
-
“Biz bir daha göstərdik ki, öz yolumuzdan dönməyəcəyik” - İlham Əliyev
-
Zəngilanın bu kəndi yenidən qurulacaq - 1,1 milyon ayrıldı
-
Hikmət Hacıyev Çinə niyə gedib? - TƏHLİL
-
“Azpetrol“ məntəqələrində yolxlama: İnsanların həyatı təhlükəyə atılıb!
-
Yerli və idxal kərə yağları cüzi bahalaşıb – Son qiymətlər
-
Xalası onu təhqir etdiyini deyən müğənnini məhkəməyə verdi: 30 min təzminat istədi
-
Özəl universitetlərdə tibb təhsili bərpa olunacaqmı? - VİDEO
-
Rumıniyada NATO-nun ən böyük hərbi bazası tikilir: Minlərlə hərbçi yerləşdiriləcək
-
“Bu gün Azərbaycan dünyada nadir ölkələrdəndir ki, onun siyasəti tamamilə müstəqildir” - Prezident
-
Adı iki nəfərin ölümündə hallanan məmur 50 min təzminat verib? - “Rang Rover“lə qəza...
-
Sabahın iş günü ilə bağlı RƏSMİ AÇIQLAMA
-
Rusiyada səslərin 100 faizi sayıldı: Putindən mütləq qələbə
-
“Əfsuslar olsun ki, bu, Ermənistana dərs olmadı“ - Azərbaycan lideri
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Strateji əməkdaşlıq və dostluq münasibətləri Azərbaycan ilə Gürcüstan üçün həmişə prioritet olub
-
“Azəriqaz”da Cahid Hüseynov ruzigarı: direktor müavininin bacısı oğlu yeni vəzfəyə təyin edildi
-
Xətai rayonunda saxlanılan narkokuryerlərdə 10 kq marixuana aşkar edilib - VİDEO
-
“İnflyasiya ilə əlaqədar zəruri tədbirlər davam etdiriləcək“ - Nazirlər Kabineti
-
Tenderə nəzarət edən dövlət qurumunun özü qanunsuz tender keçirir? – FOTOFAKT
-
Prezident Azərbaycan xalqını təbrik etdi - MƏTN
-
Dövlət qulluqçusu olmaq istəyənlərin nəzərinə - Nəticələr elan olundu
-
Polis gücləndirilmiş iş rejimində çalışacaq - DİN
-
Azərbaycanda işsizlərin sayı artdı – Son 20 ilin statistikası
-
İkitərəfli əlaqələrin yüksək səviyyədə olmasının əyani təzahürü
-
“Manatın məzənnəsi Mərkəzi Bankdan asılı olacaq“ - Millət vəkili
-
Prezident Xankəndidə Novruz tonqalını alovlandırıb - Xalqı təbrik edib + FOTOLAR
-
Nazirlik “Araz Supermarket”i cərimələdi - Məhsulu üzərində göstərilən qiymətdən baha satıb
-
İşdən çıxarılan Ruslan Əliyev Badamdardakı villasını satışa çıxarıb - FOTOLAR
-
Martın 20-də geomaqnit qasırğası gözlənilir - Xəbərdarlıq
-
NATO-nun baş katibinin Azərbaycana səfəri başa çatdı - FOTO
-
Dünyanın ən isti yeri: burada hətta bakteriyalar belə yaşaya bilməz
-
İlham Əliyev Vladimir Putini təbrik etdi - Prezident seçkisində qələbəsinə görə
-
Xırdalan dairəsində ev adı altında tikilən obyekt restoran kimi fəaliyyət göstərəcək - FOTOLAR
-
“Bakı otis lift“ valyuta vəsaitini xaricdən geri qaytarmayıb - PROTOKOL
-
Füzuli şəhərinə daha 34 ailə yola salınıb - FOTOLAR
-
Azərbaycan dünyanın ən təhlükəsiz ölkələri arasındadır - REYTİNQ
-
Xocalıda kütləvi məzarlıqda qalıqları aşkar edilənlərlə bağlı brifinq keçirilib - VİDEO
-
Hikmət Hacıyev Pakistanın Çindəki səfiri ilə görüşüb - FOTO
-
“Putin prezident seçkilərində qalib gəldi“ - Rusiya MSK
-
Dövlətə məxsus 10 avtomobil hərraca çıxarılır – Qiymətlər 1 300 manatdan başlayır (SİYAHI)
-
Bakıda həll yolunu tapmayan səki problemi - VİDEO
-
Məktəb təhsili əlavə hazırlıqlara sövq edir? - VİDEO
-
Deputat Erkin Qədirlinin köməkçisi ölkədən qaçıb? - İDDİA
-
Əli Əsədovdan qeyri-müntəzəm sərnişin daşınması ilə bağlı QƏRAR
-
“Rusiya ilə NATO arasında müharibə mümkündür“ - Putin
-
Bakıda eyni rayon ərazisində fərqli qiymətə satılan mənzillər - ARAŞDIRMA
-
“Ukrayna üçün hərbçilərin göndərilməsi, silah və sursat təchizatı yoxdur“ - Avstriyanın XİN
-
Novruz Bayramı ərəfəsində Azərbaycana turist axını gözlənilir - VİDEO
-
“Biz onu dəyişmək istəyirdik, amma o, öldü“ - Putin
-
Lənkəranda sərnişin avtobuslarının əksəriyyəti istismara yararsızdır - VİDEO
-
Mehriban Əliyeva Saida Mirziyoyeva ilə sərgi açılışında - FOTOLAR
-
Binəqədidə söküntü problemi: Mənzil sahibləri tikinti şirkəti ilə razılaşmırlar - VİDEO
-
“Rəsmi nikahım yoxdur“ - Vəfa Şərifova
-
“Görsək ki, Azərbaycan futboluna faydası var, lazımi addımı atacağıq” - Qurban Qurbanov
-
“Azərbaycan-NATO tərəfdaşlığının uzun tarixi var“ - Prezident İlham Əliyev
-
Rusiyada prezident seçkisinin ilkin nəticələri: Putin qalib gəlir
-
“Biz sülhə heç vaxt olmadığımız qədər yaxınıq“ - Prezident
-
Gəncə sakinləri mavi yanacaq problemi yaşayırlar - VİDEO
-
Prezidentin NATO-nun Baş katibi ilə şam yeməyi əsnasında geniş tərkibdə görüşü olub - VİDEO
-
Mənzil almaq istəyənlər bankların daxili ipotekasından niyə istifadə edə bilmir? - VİDEO
-
“COP-29 dönüş nöqtəsi olacaq“ - Stoltenberq
-
Dövlət Baxçalı Ərdoğana çağırış etdi - “Ayrıla bilməzsən! Türk millətini yalnız buraxa bilməzsən!
-
Ramazan ayının səkkizinci gününün duası - İmsak və iftar vaxtı
-
“Azərbaycanla Ermənistan arasında dayanıqlı sülhə nail olunacağına ümid edirik“ - NATO-nun Baş katibi
-
Xocavəndin əsrarəngiz Tuğ kəndi: Yeni görüntülər - VİDEO
-
Messi Argentina millisinin qarşıdakı oyunlarını buraxacaq - SƏBƏB
-
Prezident İlham Əliyevin Yens Stoltenberqlə təkbətək görüşü başlayıb - FOTOLAR
-
Ukraynaya hərbi yardım ABŞ-nin silah ehtiyatlarını azalda bilər - Ağ Ev
-
Xəzər dənizi yox olacaq? - “Proses 2050-ci ilə qədər davam edəcək“
-
NATO baş katibi Azərbaycanda səfərdədir - FOTO
-
Pravoslav kilsəsinin lideri müsəlmanların boynuna xaç asmağa çağırıb - Patriarxın qorxulu fətvası
-
“Tramp prezident olmaq üçün çox yaşlıdır” - Baydendən məzəli ittiham
-
“Hökumət inflyasiyanı birrəqəmli həddə endirəcək“ - Ərdoğan
-
“Azəriqaz“ı onlar idarə edirmiş...- Sədr müavini Cahid Hüseynovun qohumları
-
İslandiyada şəhər boşaldıldı: Turistlər və yerli sakinlər təxliyə edildilər
-
Bu gün 46 mindən çox şagird üçün buraxılış imtahanı keçirilib - 2 nəfər imtahandan xaric edilib
-
“Atamı KQB öldürdü...” - Onun Andranik haqqında yazdığı romanı kim oğurlamışdı?
-
Dövlət Baxçalı yenidən MHP sədri seçildi - 11-ci dəfə
-
“Bitcoin” alaq, yoxsa qızıl? - ARAŞDIRMA
-
Ermənistanda narazı əhali ayağa qalxdı - VİDEO
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim edib - VİDEO
-
Sumqayıtda tank mərmisi aşkarlandı - FOTO/VİDEO
-
Havanın temperaturu aşağı düşəcək, intensiv yağış yağacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Moskvada hava limanları bağlandı: Ukrayna dronlarının hücumları
-
Dumanlı hava şəraiti ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ
-
NATO tükənir: Pul yoxdur
-
Kiberdələduzların yeni fırıldağı: bu keçidlərə daxil olmayın! (VİDEO)
-
Zeytun yağı xilaskara çevrilir: 5 yaşınadək uşaqlarda...
-
Bakıda bu küçələrə avtomobillər buraxılmayacaq - Bu gündən qadağa qüvvəyə minib
-
Dünyanın ən böyük təyyarəsi yaradılacaq - FOTO
-
Kim Çen In hava-desant təlimlərinə qızı ilə birlikdə rəhbərlik etdi - FOTOLAR
-
“Mən seçilməsəm, ABŞ qan gölünə çevriləcək” - Tramp
-
Bakı və Parisin Gürcüstanda mübarizəsi - Tbilisi vədləri, yoxsa reallığı seçəcək?
-
“Fransa Ukraynada Rusiyaya qarşı əməliyyat keçirə bilər” - Makron
-
İpoteka ilə ev alanlara sevindirici xəbər - VİDEO
-
Sudanda milyonlarla insanı dəhşətli aclıq gözləyir - BMT
-
Dövlət qulluğu vəzifələri üzrə test imtahanları keçiriləcək - DİM məlumat yaydı
-
Azərbaycanda boşanmış kişiyə fantastik məbləğdə aliment kəsildi - VİDEO
-
Ramazan ayı ilə bağlı suallara cavab: Azan oxunarkən yemək olar? - VİDEO
-
Ən dəbli məşhurlar onlardır - SİYAHI
-
Neymar haqda qorxunc proqnoz - Həkimi açıqladı
TOP 10
ARXİV