![]() |
|

61.jpg)
05.jpg)
841.jpg)


021.jpg)
898.jpg)

399.jpg)
608.jpg)
 (2)5.jpg)

841.jpg)
Ankara Qətərdə ikinci hərbi baza açır:Yaxın Şərqdə Türkiyə-Qətər-İran-Rusiya pasyansı baş tutacaqmı?
Tarix 19.08.19, 11:54 |
|
58.jpg)
Ankara və Doha Qətərdə ikinci hərbi bazanın tikintisini bitirir.
Türkiyənin “Hürriyet” nəşrinin xəbər verdiyi kimi, o, Türkiyənin artıq Əmirliklərdə 2015-ci ildən olan və Türkiyə quru qoşunları və HHQ bölmələrinin yerləşdiyi “Tarik bin Ziyad” bazası ilə yanaşı Dohadan güneydə yerləşəcək.
Ekspertlərin dəyərləndirdiyinə görə, bu gün onların sayı üç min hərbçiyə yaxındır. Bu rəqəm bu ilin payızına nəzərdə tutulan yeni bazanın açılışından sonra beş minədək yüksələ bilər. Bu hadisənin ixtisaslı qiyməti hesablama sistemini seçməkdən asılıdır. Fars körfəzində indiki böhran geniş mənada ABŞ və İran arasında bəzən qaynar mərhələyə keçmək qarşısında olan “tanker savaşı” deyilən qarşıdurma ilə əlaqələndirilir. Amerikalılar İran və Yəmən yaxınlığında sulara keşik çəkmək üçün beynəlxalq koalisiya qurmaq layihəsi ilə çıxış ediblər. Bu, müttəfiqlər içində dəstək almayıb, amma durum həm bölgəsəl, həm də xarici oyunçuları gərginlikdə saxlamaqla asılı vəziyyətdədir. Hətta Fars körfəzində bu günki dünyanın bir çox həlledici tendensiyalarının fokuslaşması baş verir. Bunlardan biri: Fars körfəzini əlyetən iqtisadi bölgələr sırasından çıxartmaq, təkcə “Şimal-Cənub” layihəsini deyil, həm də Çinin Hind okeanının şimal hissəsindən başlayaraq inteqrasiya proseslərinin transformasiyasına yönəlmiş yeni “İpək Yolu” layihəsinin ayrı-ayrı logistik yönlərini pozmaq. Hələ bu və başqa layihələrin yatırım cazibədarlığı amilindən danışmırıq.
Belə ki, Amerika-İran hərbi-siyasi qarşıdurması geniş mənada yenə də çoxmənalıdır. Buna görə də Türkiyənin Qətərdə ikinci bazasının meydana çıxması Ankaranın Vaşinqton, Paris və Londonla yanaşı bölgədə möhkəmlənmək və orada ya təhlükəsizliyin “ümumi” (ehtimal azdır), ya da məhəlli sistemini formalaşdırmaqda iştirak etmək səyləri kimi qavranılır. Bununla yanaşı, indi Suriya yönündə “yoxlamadan” keçən Rusiya ilə alyans Türkiyə və İran və müttəfiq Qətər üçün ən önəmli məna qazanır, halbuki ABŞ və NATO Fars körfəzi bölgəsində Türkiyə ilə qarşılıqlı fəaliyyətin səviyyəsini yüksəltmək niyyətində deyil. Sözün dar mənasında Yaxın Şərq dövlətlərinin maraqları və geopolitik iddialarının “üfüqi laylaşması” deyiləndən söz açmaq olar ki, bu da əvvəllər tarixdə görünməmiş və həm Səudiyyə Ərəbistanı, həm də bəzi ərəb ölkələri tərəfindən kəskin mənfi qarşılanan Ankara və Tehran alyansı tipində ittifaqların meydana çıxmağına aparır.
Türkiyə İranla birgə Qətəri dəstəkləyərək şiələrin tərəfində durmaqla şiələr və sünnilər arsındakı münaqişənin, az qala, göbəyində görünür. Nəticədə Yaxın Şərqdə güc bölgüsü o dərəcədə dəyişməyə başlayıb ki, hələ bu yaxınlarda belə bir şeyi təsəvvür etmək mümkün deyildi. Amma, bax, buna diqqət yetirmək gərəkdir. Türkiyə XİN başçısı Mövlud Çavuşoğlu Türkiyənin Qətərdəki hərbi bazasından danışaraq bildirib ki, Ankara “ayrıca bir ölkənin deyil, bütün Fars körfəzi bölgəsinin təhlükəsizlik təminatı ilə məşğuldur”, “biz Fars kötfəzi ölkələrini təhdid edən təhlükəni sanki bizə də qarşı yönəlmiş kimi qəbul edirik”. Yəni Türkiyə bölgədə haçansa Osmanlı imperiyasına daxil olmuş ərazilərdə özünün tarixi maraqlar zonasını açıq göstərməyə başlayıb. Hətta ABŞ HHQ-lərinin ən güclü bazasının, habelə Vaşinqtonun başçılığı altında əməliyyatların icrasına sorumlu hərbi kontingentin Mərkəzi Komandanlığı qərargahının Yaxın Şərqdə yerləşdiyinə baxmayaraq. Türkiyənin “Yeni Şafak” qəzeti bununla bağlı versiya səsləndirir ki, amerikalılar “bölgəni tezliklə tərk edə bilər” və “Türkiyə öz planını gerçəkləşdirməyə başlayar”.
Təsadüfi deyil ki, İranda nəşr edilən “Institute for Middle East Strategic Studies” hesab edir ki, Ankara və Dohanın qarşılıqlı münasibətlərində çox şey bununla izah olunur ki, “hələ XIX yüzillikdə məhz Osmanlı hökuməti Qətərə Səudiyyə Ərəbistanından fərqlənən özünəməxsusluq qazanmağa yardım edib”. Nəşrin fikrincə, Dohanın ər-Riyadı heç vaxt təkcə “böyük ərəb qardaş” deyil, həm də “sünnilərin lideri” kimi qəbul etmədiyi buradandır. Düzdür, versiya var ki, ABŞ bu kartı pərdəarxası öz maraqları üçün oynayaraq “bölgənin təhlükəsizlik problemlərini öz müttəfiqlərinin çiyninə qoyur ki, qeyri-bölgə dövlətlərini oyundan çıxarsın”. Və “Türkiyənin planı belə ssenarilər sırasındadır”. Bunu istisna etmək lazım deyil. Amma tarixi təcrübə göstərir: belə bir durum bölgədə təhlükəsizlik və sabitliyin təminatı üçün effektsiz çıxır, çünki “bölgə oyunçuları tez, ya gec bir-birini qısqaca götürür”.
Lakin hələlik gerçək bölgə liderliyi roluna iddiaçı iki bölgəsəl lider – İran və Türkiyə Qətər əməliyyat meydanında ümumi oyun aparır. Bu, Qətərin və yumşaq deyilsə, onun opponentlərinin öz maraqları olduğu Suriyadakı duruma tətbiqən Rusiya üçün mənalı ola bilər. İstənilən halda, ABŞ-ın mövqeyinin ikili və zəif göründüyü bir durumda Doha Türkiyə tərəfdən ciddi dəstək alıb. Bütünlükdə isə Yaxın Şərqdə tarixən formalaşmış son dərəcə çox ziddiyyətlər var. Burada müstəqil siyasət yürütməyə çalışan və ya aparan bütün ölkələrin bunu nəzərə almağı lazım gəlir. O cümlədən Rusiyanın.
Stanislav Tarasov
regnum.ru, 18.08.2019
Tərcümə Strateq.az-ındır.
Xəbərin oxunma sayı : 328
loading...
Analiz
Xəbərlər
-
Afaq Aslandan növbəti qalmaqallı erotik - VİDEO
-
“Azərbaycandakı qardaşlarımızla birlikdə qrupdan çıxmaq istəyirik“ - Şenol Günəş
-
Yeddi saata 211 şikayətçi... - Administrasiya icra başçısının rəqəmlərinə nə deyir?
-
Azərbaycanda qızıl və gümüş ucuzlaşıb – CƏDVƏL
-
Türkiyə Qərb ittifaqından niyə qopa bilməz? – NATO sammitində çəkilən foto
-
Məktəblərdə “həyəcan” düyməsi olacaq - Yeni qərar
-
Bəs Naxçıvan parlamenti? - MR Ali Məclisi özünü buraxmadı...
-
“Bazarstore”da 18 illik sosis və kolbasalar satılır: Müştərilərin sağlamlığı təhlükə altında
-
ABŞ Rusiyaya qarşı sanksiyaları genişləndirib – Daha 7 şirkət “qara siyahı“ya salınıb
-
Prezident zəlzələdən zərər çəkmiş ailələr üçün yaradılmış şəraitlə tanış oldu - FOTOLAR
-
“Kasıblar “kombi“ işlətmir, qiymət artımı onlara təsir etməyəcək“ - Millət vəkili
-
Daha iki icra başçısı vəzifədən azad ediləcək – Mənfi reputasiya...
-
Bir sərgi stendinə 600 min manat?! - “Analoqu olmayan” reklam xərci (FOTO)
-
Rəsmi Moskvadan Bolqarıstana cavab verildi: diplomat “persona-non-qrata“ elan olundu
-
“Messi ilə aramızda rəqabət hələ indi başlayır“ - Ronaldo
-
Bakıdakı “Hollywood” restoranında biabırçı görüntülər: Qızlar erotik rəqs etdi (18+VİDEO)
-
Avropa İrandan BMT-yə şikayət etdi – Nüvə silahı daşıyan raket hazırlayır...
-
Bu institutda təhsil ödənişli olmayacaq - RƏSMİ
-
“AAAF Park”da sakinlər etiraz aksiyasi keçirdi - VİDEO
-
YAP seçkilərə bu namizədlərlə gedəcək - Siyavuş Novruzovdan açıqlama
-
Prezident Şamaxı rayonuna gedib – İcra başçısı hesabat verib
-
Əli Əsədov yeni köməkçi və şöbə müdiri təyin etdi – Nazirlər Kabinetində daha iki dəyişiklik
-
Salyanda qəza yerindən qaçan sürücü tutuldu – Baş Prokurorluq açıqlama yaydı
-
Prezident Dövlət Agentliyinə 11,8 milyon manat ayırdı – Sərəncam
-
Dolların rəsmi məzənnəsi dəyişmədi – Mərkəzi Bankdan açıqlama
-
Növbədənkənar seçkinin vaxtı bəlli oldu - Prezident sərəncam imzaladı
-
Şenol Günəş Bakıya gəldi - FOTO
-
Daşkəsəndə qarın hündürlüyü 16 sm-ə çatıb - FAKTİKİ HAVA
-
Şəhid övladlarının çıxışı Mehriban Əliyevanı kövrəltdi -VİDEO
-
Bakı “qırmızı xətti” cızdı - Qarabağda referendum olmayacaq
-
Deputat İqbal Məmmədovun oğlunun həbs müddəti uzadıldı – Məhkəmə qərarı
-
Sabiq nazirdən oğurluq ittihamına reaksiya - “Xətrini çox istəyirəm“
-
“Gələn il iqtisadiyyat və əhali üçün ağır il olacaq” - Qubad İbadoğlu
-
Almaniyada daha 6 Azərbaycan vətəndaşı saxlanılıb – Təfərrüat
-
“İcra başçısı torpağımızı qanunsuz olaraq Hacı İbrahimə verib” - QALMAQAL
-
İqbal Məmmədovun daha bir şirkəti haqda qalmaqal - VİDEO
-
Mədət Quliyev generala vəzifə verdi – MSN-də müşavir təyinatı oldu
-
Magistraturaya qəbul imtahanları asanlaşacaq – DİM sədri təkliflərin müzakirə olunduğunu deyir
-
Polşa hökuməti İngiltərədə olan 100 ton qızılı geri qaytardı – Gizli əməliyyatla
-
Daha bir şirkət rəhbəri saxlanıldı, əmlaklarına həbs qoyuldu – Prokurorluq xəbər yaydı
-
Çindən Azərbaycana 1 milyon ədəd tut tingi gətirilib – Nazirlikdən açıqlama
-
Azərbaycan və Ermənistan XİN başçıları arasında görüş: 3 saat yarımdan çox davam edib
-
Ermənilər atəşkəs rejimini yenə pozub – Müdafiə Nazirliyi
-
“Rəsmi nikaha girmədən ana ola bilərəm” - Müğənni Dilarə Kazımova
-
“Bakıda Azərbaycanı və Türkiyəni təmsil edəcəyik” – Şenol Günəş
-
Ötən ay 370 minə yaxın suriyalı vətəninə qayıdıb- Türkiyə DİN məlumat yayıb
-
Yeni təyin olunan icra başçısı haqda maraqlı faktlar – Atasına heykəl qoydurmuşdu
-
Norveçdə müsəlmanların sayı təqribən iki dəfə artıb- Son 10 ildə
-
Ana olmaq istəyən azərbaycanlı aparıcı - Sinəsini açıb məsləhət verdi
-
Ermənilər Kəlbəcər meşələrində diversiya qrupları yaradır - VİDEO
-
Sürücülük vəsiqəsi ilə bağlı dəyişiklik? - VİDEO
-
Mehriban Əliyeva Xalq artistini evində ziyarət etdi FOTO
-
Keçmiş millət vəkili həbs oluna bilər - Baş Prokurorluğa şikayət ediləcək
-
Vətəndaşların qanunvericilik təşəbbüsü ilə çıxış etmələri… – Prezident yeni qanunu təsdiqlədi + Detallar
-
Türkiyəli nazir Azərbaycan şəhidinin övladının əlindən öpüb- FOTO/ VİDEO
-
Ərdoğanla Tramp görüşüb - Londonda
-
Prezident yeni icra başçılarını qəbul etdi:“Məmurlar vəzifəyə gəlir mənbəyi kimi baxmamalıdır“ - FOTO
-
Prokuror Etimad İsmayılovun qatilinə ömürlük cəza istədi – Türkiyədə məhkəmə prosesi
-
Şəbnəm Tovuzlu Nigar Camala “eybəcər“ dedi
-
Maşınların parklanma qiyməti artacaq? - “Hələ konkret qiymət təsdiq olunmayıb“
-
“Qəbələ”nin dağılması bağışlanılmaz olar” – Qurban Qurbanov
-
“Bu, mənim üçün gözlənilməz oldu” – Rüstəm Xəlilovdan ilk açıqlama
-
Prezident Palatanı niyə ləğv etdi? – Səbəblər aydın oldu
-
Bakıda və rayonlarda “narkotik əməliyyatı”:10 kiloqramdan artıq narkotik vasitə dövriyyədən çıxarılıb
-
PA-nın sabiq şöbə müdiri Nazirlər Kabinetində vəzifə aldı - Hökumətdə yeni təyinatlar
-
NATO ölkələrinin müdafiə xərcləri 130 milyard dollar artacaq- Alyans büdcəni artırdı
-
“IV hakimiyyətdə hansı dəyişikliklərə ehtiyac var? – Vüsalə Mahirqızı da mediada islahatların zəruriliyindən yazdı
-
“Əli İnsanovun yeganə amacı qisasdır“ - Natiq Cəfərli
-
“İran hələ də ABŞ-la danışıqlara hazırdır“ - Ruhanidən Trampa mesaj
-
Kənddəki arvadını Bakıya hotelə gətirdi, sonra başqaları ilə... - Şamaxıda dəhşətli cinayət
-
Milli Məclis qanunvericilik fəaliyyətini dayandırdı – Aparat rəhbərindən açıqlama
-
Prezident iki icra başçısı təyin etdi - Deputata vəzifə verildi
-
“Fermerlərə lazımi şərait yaradılmalıdır“ - İnam Kərimov
-
Cavid Qurbanovun şirkəti fəhlələri 4 ay işlədib və pulunu verməyib – Prezidentə şikayət
-
“Ronaldo “Qızıl top” sayında mənə çatanda pis olmuşdum” - Messi
-
Əhali devalvasiyadan azı 3 milyard zərər çəkib - Ekspert rəqəmlər açıqladı
-
Pensiya və maaşlar artacaq - Bu tarixdən
-
Konstitusiya Məhkəməsi qərarını açıqladı:“Milli Məclisin buraxılması Konstitusiyaya uyğundur“
-
Təranə Musanı hədələdi: “Təpənə vuracam” – VİDEO
-
“Forbes” azərbaycanlı milyarderlə bağlı sensasiyalı yazını niyə çıxardı?
-
Dollar niyə bahalaşır? – Ekspert səbəbləri açıqlayır
-
Türkiyə XİN Paşinyana cavab verdi:“Bu, tarixi siyasiləşdirmək cəhdidir“
-
Prezident və xanımı “Bakutel-2019”da: nazir sərgi haqda məlumat verdi
-
Azərbaycan-İran sərhədində silahlı insident baş verib – DSX məlumat yaydı
-
“68 daha qurtarıb da, bitdi !...“ - “Bir çoxlarının həmin qrafada qabağı boşdur”
-
ABŞ Konqresi uyğur qanununu təsdiqləyir – Çin sərt reaksiya verib
-
Muxtar Babayevdən xəbərdarlıq: Su resurslarımız 15 faiz azalıb
-
Bəzi saytların yayımına qadağa qoyulub - Məhkəmə qərarı
-
“Zakir Həsənov cəbhəboyu zonada yerləşən hərbi hissələrdə olub” – Müdafiə Nazirliyi
-
750 dollara alınan maşına 7 000 rüsum alıblar - Gömrük rüsumu necə hesablayır?
-
İraqda nümayişlər davam edir: İranın Baş Konsulluğu növbəti dəfə yandırıldı
-
Atəşkəs 21 dəfə pozulub – Müdafiə Nazirlyi
-
Hacıbala Abutalıbovun Bakı, İstanbul və Londondakı biznesi - Araşdırma
-
Konstitusiya Məhkəməsi Prezidentin sorğusuna baxacaq – Bu gün
-
Şabran sakini Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevadan kömək istəyir - 12 yaşlı qızına eşitmə qulaqcığı almaq üçün
-
“Şou əhli ilə ailə qurmaram” – Aysun İsmayılova – VİDEO
-
İbrahimoviç “Milan“a qayıdır - Qərarını verdi
-
ABŞ-dan Venesuelaya daha bir zərbə – Sanksiya siyahısı genişləndirildi
-
YAP-ın iradəsinə qarşı çıxan o deputatlar danışdı - “Bir də gördüm ki, səsvermə sona çatdı”
-
Ermənilər AzTV-nin əməkdaşına hücum çəkdi - VIDEO
-
Almaniyadan sığınacaq istəyənlərin sayı azalıb - STATİSTİKA
-
BNA Prezidentin tapşırığına qarşı: Vüsal Kərimli və müavini qanunsuz biznesini rəsmiləşdirir
-
Azərbaycan qadınları kişilərdən çox yaşayır – Orta ömür uzunluğu
-
Piyada gəzməyin 15 faydası – Mütləq oxuyun və əməl edin
-
Trampdan açıqlama: “Türkiyəni sevirəm...“
-
“BakuTel” sərgisində “Nar” stendinə gəl, müasir smartfon qazan!
-
Vərəsələrə ödəniş başa çatmaq üzrədir - Nazirlik
-
“Hakimiyyəti dəstəkləməyə hazıram” - Rüstəm İbrahimbəyov
-
Gənc qadın meşədən asılmış vəziyyətdə tapıldı – Balakəndə dəhşət
-
Cavid Qurbanov necə “ən fəal” deputat oldu? – “A tövbə!”
-
Bakının bu məktəbində çatlar yarandı - Şagirdlər köçürüldü
-
“Seçkilərdə iştirak etmək lazımdır” – İsa Qəmbər
-
XİN Elmar Məmmədyarovla Lavrovun görüşü haqda məlumat yaydı – Nələr müzakirə edilib?
-
Əli Əsədov köməkçisinə yeni vəzifə verdi - Hökumətdə yeni təyinat
-
Azərbaycanda məktəb direktoru korrupsiyaya görə tutuldu – Təfərrüat
-
Tramp Consonu təriflədi:“Britaniyadakı seçki mövzusundan kənarda qalacağam”
-
Dolların rəsmi məzənnəsi dəyişmədi – Mərkəzi Bankdan açıqlama
-
Xalq artisti Rafael Dadaşov danışa bilir, vəziyyəti ağır stabildir - Xəstəxanadan açıqlama
-
Yığmamızın rəqibləri müəyyənləşdi - Avropa çempionatı
-
“ABŞ şirkətlərinə ancaq ABŞ vergi tətbiq edə bilər” - Tramp
TOP 10
ARXİV