|
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Yüz milyon büdcəsi olan Dövlət Fondunu kimlər idarə edir? - Araşdırma
MSK növbədənkənar prezident seçkilərinə yekun vurdu - İlham Əliyev 92,12 % səslə qalib oldu
Bir qərinəlik sədrin müəmması - Vahid Novruzovun Auditorlar Palatasında baş verənlərdən xəbəri yoxdur?
İrəvan bu istiqamətdən savaşa başlayacaq - Fransanın Azərbaycanla bağlı sensasiyalı planı (VİDEO)
Utanc və korrupsiya tablosu: Bakı küçələrinə ayrılan 2.300 ton duzu kimlər “yeyib“?
Avropa İttifaqında daxili ziddiyyətlər artır - TƏHLİL
Tarix elmləri namizədi olan Prezident – İlham Əliyev hansı mövzuda elmi işi müdafiə edib?
Güləddin Dadaşovu korrupsiya və çoxsaylı şikayətlər bitirir: “Azərkontrakt” ASC sədri kim olacaq?
Prezident nöqtəni qoydu - “Dediyim marşrut açılmasa, biz Ermənistanla...”
Putin “dovşana qaç, tazıya tut” deyirmi? – Kremlin İranla bağlı qəliz siyasətində həqiqət və şayiələr
Tarix 04.06.19, 14:00 |
|
Meysəm Bəhraveş
“Middle East Eye”, 03.06.2019
ABŞ-ın nüvə razılaşmasından çıxışının ardınca, 1 il sonra İran mayın 8-dən öhdəliklərini azaltma qərarı alıb.
Rusiya çoxtərəfli razılaşmaya imza atanlar arasında, bəlkə də, İrana ən çox rəğbət duyan tərəf idi.
Avropa dövlətləri – Fransa, Almaniya və Böyük Britaniya – İranın hərəkətini tənqid etsə də, Çin razılaşmanın tam şəkildə yerinə yetirilməsinin vacibliyini vurğulayıb. Moskva ABŞ-ın sazişdən çıxışını və sanksiyalar daxil olmaqla “maksimum təzyiq” siyasətini pisləyib.
Rusiya prezidenti Vladimir Putin mayın 15-də keçirilən mətbuat konfransında deyib ki, İran cavab addımlar ata bilər və hər kəs bunun ABŞ-ın təhriki ilə olduğunu bilir, amma sabah bütün günahları İranın boynuna qoyacaqlar”.
Gərginliyin artması
Tehranın nüvə razılaşmasından çoxmərhələli çıxışı istiqamətindəki irəliləyişi Rusiya-İran əlaqələrinin dinamikasına təsir edir, çünki Moskva Tehran-Vaşinqton gərginliyinin artmasını istəyir.
Kreml ABŞ-ın bölgədə baş verə biləcək müharibəsinin lehinə deyil, o, Tehranın nüvə razılaşmasından imtina etməsi halında, sonradan beynəlxalq izolyasiyanın artmasında ən böyük benefisiar olmağa hazırdır.
Rusiya özünü İranla deyil, ABŞ-da müqayisə edir və Qərbin onu bu cür görmək istəməməsindən qəzəblənir.
Moskva tarixən Tehranı Qərb qüvvələri, xüsusən Vaşinqtonla olan münasibətlərini balanslaşdırmaq üçün alət kimi istifadə edib.
Putin mətbuat konfransında deyb: “Rusiya – yanğınsöndürmə briqadası deyil. Biz özümüzdən tam asılı olmayan hər şeyi xilas edə bilmərik. Öz rolumuzu oynadıq”.
Tramp administrasiyası nüvə razılaşmasından çıxandan, Rusiya, əsasən, İranın mübahisəli mövqeyindən strateji üstünlük əldə etmək üçün səy göstərib.
Bu, öz növbəsində, neft bazarında, eləcə də Suriyadakı vətəndaş müharibəsində özünü göstərib.
Neft hasilatı
ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi anti-İran dalğası əsnasında Kreml İsraillə yaxınlaşıb və Səudiyyə Ərəbistanı liderliyindəki güclü sünni-ərəb dövlətləri cazibəsinə salıb.
Ötən il Rusiya OPEC-lə məsləhətləşmədən neft hasilatını artırmaq üçün Səudiyyə ilə xüsusi razılığa gəlib. O zaman ABŞ prezidenti Donald Tramp yanacaq xərclərini azaltmaq üçün istehsalın artırılmasına çağırıb.
Bu vaxtlarda Rusiyanın energetika sahəsində aparıcı bir rəsmi şəxsi Moskvanın bazar şərtlərini yaxşılaşdırmaq üçün iyun ayında xammal istehsalını artırmağı arzuladığını bildirib. Aprel ayında Ağ Ev, Çin, Yaponiya, Hindistan, Cənubi Koreya və Türkiyəni də daxil olmaqla, İran neftinin alıcılarına sanksiya tətbiq edəcəyini açıqlayıb.
İran beynəlxalq neft bazarda sıxışdırıldıqdan sonra Rusiya OPEC-in iyun ayında sona çatan hasilatı azaltma qadağasını adlayıb tam həcmdə neft nəql edə bilər. Bu, illik ixrac gəlirinə 6 milyard dolların əlavə oluması deməkdir.
Əsəd hökumətinin tərəfdarı kim hərbi müdaxilədən iqtisadi və geosiyasi fayda qazanmağa çalışdıqları Suriyada da İran-Rusiya rəqabəti var.
Ötən il hər iki tərəf ölümcül toqquşmalara məruz qalıb. Əslində, hər iki gücün əsas strateji hədəfi və maraqları nəzərə alındıqda, sanki Əsəd hökuməti başqa yönə baxır.
“Century Foundation”-la əməkdaşlıq edən Aron Lund deyib: “Suriya hökuməti bu iki xarici arxa arasında balansdan olduqca xoşbəxt görünür. Hər ikisi də Əsədin hakimiyyətdə qalmasına maraq göstərir”.
Suriyanın yenidən qurulması
Rəqabətin bir sahəsi Suriyanın qazanclı yenidən qurulmasıdır.
2017-ci ilin yanvarında İran və Suriya arasında fosfat maddələri hasilatı, mobil telefon xidmətləri, neft və qaz terminalları və s. üzrə 5 memorandum imzalanıb. Daha sonra, bu ilin əvvəlində Suriya hökuməti ilə elektrik stansiyasının tikiləcəyi liman şəhəri Latakiyanın bi hissəsinin İrana kirayə verilməsinə dair müqavilə imzalanıb.
Latakiyadan 25 km uzaqlıqda Rusiya tərəfindən idarə olunan Xmeymim hərbi hava bazası yerləşir və bu, iranlılara Rusiyanın hərəkətlərini yaxından izləmək imkanı verəcək. Təəccüblü deyil ki, Moskva da 49 ildir Rusiyanın hərbi dəniz bazası olan Tartus limanının icarəsi üçün Şamla danışıqlar aparır.
Rusiya Xarici İşlər Şurasının Suriya üzrə eksperti Anton Mardasov deyib: “Bu gün İran-Rusiya arasında rəqabət, əsasən, hərbi-siyasi güc mübarizəsində görünə bilər. Bəlkə, Moskvada müəyyən mənada, İranın nüfuzu məhdudlaşdırmaq, ilk növbədə, öz maraqlarını inkişaf etdirmək niyyətindədir, amma bunun çox məqbul olacağına şübhə edirəm”.
İsrailin İran mövqelərinə zərbələri başlıca ixtilaf mənbəyidir, çünki həmlə zamanı Rusiyanın qabaqcıl hava hücumundan müdafiə sistemləri işə salınmır. Bu, Tehrandakı təhlükəsizlik və kəşfiyyat qurumlarında Suriyada İranın hərbi güclənməsinə mane olmaq üçün Moskvanın İsraillə əlbir olması şübhəsi yaradıb.
Əsas rəqabət
Bu artan gərginliyin kontekstində Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Sergey Ryabkov Suriyada bu iki güc arasında “ittifaq” ideyasını təkzib edib. Yanvar ayında CNN-ə verdiyi müsahibədə o deyib: “İranla münasibətlərdə bu cür sözlərdən istifadə etməli deyilik”.
Oklahoma Universitetinin Suriya üzrə mütəxəssisi Coşua Landis deyib ki, Suriyada İran-Rusiya rəqabəti “son bir neçə ayda dedi-qodu və yanlış məlumatlarla əhatələnib”.
İsrailin bir hesabatında deyilir ki, Moskva “Suriyadakı gizli saxlanma mərkəzləri qurub və iranpərəst milislərin yüzlərlə zabitini sorğulamaq üçün onlardan istifadə edir”. Landis bu məlumata istinad edir.
“Rusiya və İran təxminən on ildir ki, Yaxın Şərqdə təsirlərini genişləndirmək üçün olduqca uğurla əməkdaşlıq edir. Mən onların Suriyada küsüşərək bu uğuru məhv edəcəklərinə şübhə edirəm, – deyə Landis əlavə edib. – Əgər siyasətçilər bu hekayət əsasında öz planlarını qururlarsa, onlar məyus olacaqlar”.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 241
Analiz
Xəbərlər
-
Diri atı 340 manata Qazaxıstana satıb, kiloqramı 2,9 manata Qazaxıstandan at əti alırıq – RƏSMİ
-
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edildi - Yeni təyinat
-
Mərkəzi Bank dollara tələbin artmasının səbəblərini AÇIQLADI
-
“İrəvan bizim işimizdə iştirak etmir“ - KTMT-nin Baş katibi
-
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
-
YAP qarşıdakı seçkidə bu deputatlardan imtina edəcək? - SİYAHI
-
Uşaq bağçalarında müdir vəzifəsinə qəbulun test mərhələsinin vaxtı AÇIQLANDI
-
Daşaltıda itkin düşmüş daha 73 nəfərin adı açıqlanacaq - Əli Nağıyev
-
Azərbaycanda işığın qiyməti ucuzlaşa bilər - VİDEO
-
Cəhri-Buzqov avtomobil yolunda qaya uçqunu baş verdi - VİDEO
-
DTX 27 dövlətə xəyanət işinin ibtidai istintaqını aparıb - Əli Nağıyev açıqladı
-
Dövlət Xidmətindən xəbərdarlıq - Bu mesajlar telefonunuza gəlirsə...
-
Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanları 105 yaşında - VİDEO
-
“Rusiya “Crocus”da terrorun hazırlandığını hələ fevraldan bilirdi“ - Budanov
-
Qadın sevgilisinə yazdığı mesajı oğluna göndərdi - Ucar rayonunda dəhşətli cinayət
-
Fransada həyəcan təbili: Silah ehtiyatı azalır
-
Boşanma zamanı əmlakın bölünməsi ilə bağlı yenilik: Qeydiyyatsız tikililərlə bağlı qərar - VİDEO
-
Canlı yayım açıb dərman tövsiyə edən əczaçıları hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Lalə Məmmədovadan cazibədar - Fotosessiya
-
“Yəqin ki, yığmadan gedəcəkdim“ - Messi açıqladı
-
Hikmət Hacıyev NATO-nun eks-baş katibi barədə: “Hesabatına ödənişi əlavə etməyi unudub”
-
Tikinti materialları bazarında son vəziyyət: Hansı məhsullar ucuzlaşdı?
-
Bakıda və üç rayonda qazın verilişində məhdudiyyət olacaq - Xəbərdarlıq
-
Rusiya Xarkovun yaşayış massivinə zərbə endirib - Ölən və yaralananlar var
-
Həcc üçün ayrılan kvotanın yarısından çoxu dolub - RƏSMİ
-
Sabiq milli təhlükəsizlik naziri VƏFAT ETDİ
-
“55 min manat ver, övladının maddəsini dəyişdirib azadlığa buraxdırım” - Məhkəmə
-
“ABŞ-ni yenidən dua oxumağa məcbur etməliyik” - Tramp
-
“Fransa Azərbaycanla Ermənistan arasında razılaşmaların həyata keçirilməsinə mane olur” - Zaxarova
-
Ramazan ayının 18-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
“Qərbi ərköyün övladına qarşı təzyiqləri artırmaq lazımdır” - Ərdoğan
-
Azərbaycan hotelləri Novruz bayramından necə çıxıblar? - ARAŞDIRMA
-
Şəhid bacısı sektor müdiri TƏYİN EDİLDİ
-
Xristianlıqla İslamı üz-üzə qoymaq istəyirlər - Kirill
-
Yüzə yaxın ailə təhlükədə: Zaqataladakı qəzalı körpü niyə təmir edilmir? - VİDEO
-
“Düzəltdiyim dəmiri silah üçün istifadə ediblər“ - “Bravo“da silahlı hücumla bağlı məhkəmə
-
2024-cü ildə bu rektorların səlahiyyət müddəti bitir - SİYAHI
-
Samuxun ötən əsrdən qalma keçilməz yolları - VİDEO
-
Prorektorun qətlini sifariş etməkdə təqsirləndirilənlərə ağır cəza istənildi - MƏHKƏMƏ
-
Bahalaşmanın növbəti dalğası gəlir: Evlərin qiyməti yenə artacaq
-
Məşhur vəkilə qarşı ittiham: 7 min manat pul alıb
-
Qanunsuz evlər yaxın vaxtlarda sənədləşdiriləcək? - AÇIQLAMA
-
Ağalarovun “Crocus City Hall” konsert zalı bankda girov imiş - Yeni DETALLAR
-
“Bahalaşmanı müsbət qarşılamaq lazımdır“ - Deputat
-
“Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişinin prinsipləri razılaşdırılıb“ - Paşinyan
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Ukraynada rusiyalı agentlər ifşa edildilər - FOTO
-
Onlayn satılan saç serumları hansı xəstəliklərə səbəb olur? - VİDEO
-
Mərkəzi Bank Hökumət Ödəniş Portalını niyə ləğv edib? – “Ən çox zərbə mikrosahibkarlara dəyir...”
-
“Rusiyada baş verən terror aktını hər gün Türkiyədə törətmək istəyənlər var“ - Ərdoğan
-
Jurnalistlərin bitirdiyi gömrük polkovniki – Onu Bakıdan qardaşları ilə birlikdə aparıblar
-
Kolleclərə qəbul olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
Dəmiryol Vağzalının qarşısında bir sutka parkinqin qiyməti 30 manat olacaq – Tariflər
-
Bakıda qəribə hadisə: Özünün xəbəri olmadan işə götürüldü - VİDEO
-
“Gənclik Mall”da autizmli gəncin döyülməsini ört-basdır etməyə çalışıblar? – FOTO
-
“Dünyanın gələcəyi Çin-ABŞ münasibətlərindən asılıdır“ - Si Cinpin
-
Elçin Babayev yenidən BDU-nun rektoru təyin edildi - Sərəncam
-
“Traktor” komandasının azarkeşləri yeni şüar təqdim ediblər - VİDEO
-
Bakıda 18 dərəcə isti, dağlarda 7 dərəcə şaxta olacaq - Sabahın havası
-
Arıqlamaq üçün istifadə edilən toxumların faydası və zərəri nələrdir? - ARAŞDIRMA
-
Xocalıda kütləvi məzarlıqda qalıqları tapılan şəhid dəfn olundu - FOTO
-
Bakıda qəbiristanlıqda çayxana tikmək istədilər-VİDEO
-
Yeraltı dayanacaqlarda kəskin qiymət artımının səbəbi nədir? - AÇIQLAMA
-
“Azərbaycanda varlıların işğal etdikləri torpaqlar var”: Komitə sədrindən açıqlama
-
Binəqədidə binanın zirzəmisi su ilə dolub: Təhlükəli vəziyyət yaranıb - VİDEO
-
Mərkəzi Bank növbəti faiz qərarını açıqlayacaq - Tarix bəlli oldu
-
Füzuli şəhərinə növbəti köç karvanı yola düşüb - FOTOLAR + VİDEO
-
Bakıda evə neft axır - VİDEO
-
Mənzil alışında yeniliklər - Nələr dəyişəcək?
-
“Serbiya tezliklə çox böyük təhlükə ilə üzləşəcək“ - Vuçiç
-
Qəbiristanlıqlar hasarlanır və zəbt edilir - VİDEO
-
Bayram günlərində yüzlərlə şəxs xəstəxanaya yerləşdirilib - RƏSMİ
-
Müdafiə Nazirliyindən 30 yaşınadək hərbi vəzifəlilərə müraciət - VİDEO
-
Pakistanda terror hücumu nəticəsində çinlilər həlak oldular - FOTO
-
Bəzi yerlərə yağış və qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Sumqayıtda Musiqi Kolleci köçürülür: Valideynlər nədən narazıdırlar? - VİDEO
-
Qırğızıstanın sabiq vəzifəli şəxsi Azərbaycanda həbs edildi - VİDEO
-
“Aİ və ABŞ-nin açıqlamaları qərəzli xarakter daşıyır” - Azərbaycan XİN
-
Güney Azərbaycanın incisindən yeni görüntülər - VİDEO
-
Bərdədə müəllimin xəbəri olmadan maaş kartından pul çıxarılıb - VİDEO
-
Əkin sahələrinə dəymiş ziyan qarşılığında sığorta ödənişi edilirmi? - VİDEO
-
Enerjidən yata bilmirəm... - Müğənni Aygün Ağayeva
-
“Real“ “Santyaqo Bernabeu“nun inşasına nə qədər xərcləyib? - İnanılmaz məbləğ
-
Solovyovun böhtanları erməni diasporunun sifarişidir - ŞƏRH
-
Bakıda taksi sayının azaldılması təklifi dəstəklənmir - VİDEO
-
Cəlilabadda çay kənarında sürüşmə fəallaşıb: Evlər təhlükə altındadır
-
Elektron siqaret çəkənlərə ciddi xəbərdarlıq – Təhlükəlidir
-
Azərbaycanda saxlanılan Qırğız Respublikasının 4 vətəndaşı ölkələrinə təhvil verilib - DİN
-
Bayram tətili başa çatdı: Avtovağzallarda sıxlıq yarandı - VİDEO
-
Ramazan ayının 17-cı günü - İmsak və iftar vaxtı
-
Maskın “Starlink” terminalları qaçaqmalçıların əlinə keçib - Bloomberg
-
Türkiyədə mütəşəkkil cinayətkar qruplaşma çökdürüldü - VİDEO
-
Rusiyaya işləməyə gedənlərə yeni QADAĞA
-
Gədəbəyə qar yağdı - Maşınlar yolda qaldı
-
Şabranda dəhşətli hadisə: sevdiyi qız elə ki “hə“ dedi... – Şok təfərrüat
-
Talıbovun oğlu qəfil Ali Məclisdə peyda oldu – Fuad Nəcəfli Rza Talıbovu qapıdan geri qaytarıb
-
Azərbaycanda hər media orqanı özü-özünü dolandıra bilərmi? - VİDEO
-
“Miqrasiya sahəsində vəziyyət nəzarət altında olmalıdır“ - Vladimir Putin
-
Bu cür bəyanatlar dünya müharibəsini yaxınlaşdırır - Macarıstan XİN rəhbəri
-
“Xoşbəxtəm ki, boşandıq” - Dilarədən etiraf
-
Tacikistanda Moskva konsert zalına hücum edənlərin qohumları SAXLANIR
-
Alternativ enerji istehsalı artır: elektrik qiymətləri enəcək?
-
Bakının bir qəsəbəsində kanalizasiya problemini həll etmək üçün bəzi tikililər sökülməlidir - VİDEO
-
İş adamı ilə Ədliyyə Nazirliyi arasında nə baş verir? - 3 milyonluq kredit mübahisəsi...
-
“Crocus“ terrorunun arxasında ABŞ, Britaniya və Ukrayna dayanır“ - Rusiya FTX
-
HƏMAS lideri İran XİN başçısı ilə görüşdü - FOTO
-
Bakıda bəzi yerlərdə yeni parklanma tarifləri müəyyən edilib – Qiymətlər iki dəfədən çox artıb + FOTO
-
Türkiyədə İŞİD-lə əlaqəsi olan 150-yə yaxın şəxs saxlanılıb - VİDEO
-
Damla Türkiyədə belə qarşılandı - VİDEO
-
Biləsuvarda qadın qətlə yetirildi- Əri polisə təslim oldu
-
“Rusiya Federasiyasında terror təhlükəsi qalmaqdadır“ - FTX direktoru
-
UEFA “Qarabağ“ı cərimələyib - Bu səbəbdən
-
Azad edilmiş ərazilərdə son bir həftədə daha 33 mina aşkarlanıb - FOTO
-
DİN-dən “Narkotələ“ əməliyyatı: 157 kq narkotik ələ keçdi, 28 nəfər tutuldu (VİDEO)
-
Əmək bazarında hansı ixtisaslara ehtiyac var? – Yeni SİYAHI
-
Qarabağda ermənilərin dayaq məntəqəsi aşkarlandı - VİDEO
-
Asiyanın ən zəngin insanları bu bölgədə yaşayır - Milyarderlərin ən çox olduğu şəhərlər açıqlanıb
-
“Rusiya ABŞ ilə dialoqa açıqdır“ - Kreml
-
Ən çox hansı ölkələrlə ticarət edirik? - SİYAHI
-
Keçmiş məhkum külli miqdarda heroinlə tutuldu - FOTO/VİDEO
TOP 10
ARXİV