![]() |
|














Putinin Minskdən neft əvəzinə yalnız bir istəyi var: Lukaşenkonun qərarı necə olacaq?
Tarix 09.07.19, 15:57 |
|

Rusiya və Belarus son vaxtlar yaşlanmış cütlüyü xatırladır
Bir-birindən çoxdan yorulan və narazılıqlarını dilə gətirməkdən çəkinməyən cütlüyü. Moskva yerinə yetirilməyən razılaşmalardan şikayət edir, Minsk də cavabında qarşı tərəfi suverenliyinə qəsddə ittiham edir. Tərəflər arasında onsuz da isti olmayan münasibətlər Belarus üçün olduqca həssas olan neft məsələsinin müzakirəsi fonunda bir qədər də gərginləşib.
Rusiya problemlə bağlı uyğun variantlar təklif etdikcə, Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenkonun Qərbdə yeni dostlar tapmaqla bağlı çağırışlarının tonu bir qədər də yüksəlir.
Belarus qonşu dövlətdən çoxillik ittifaqı pozmadan istədiyini ala biləcəkmi? İyunun sonlarında Minsk II Avropa oyunlarına ev sahibliyi etdi. Bu mötəbər idman yarışı çərçivəsində Minskə bir çox dövlətlərin rəhbər şəxsləri, o cümlədən Rusiya prezidenti Vladimir Putin də gəldi. Tədbir səs-küysüz, qalmaqalsız keçsə də, oyundan dərhal sonra Belarus lideri qəfildən vətəndaşlarına çağırış etdi: NATO və Rusiya arasında seçim edin!
Hərbi çağırış haqda qanuna dəyişikliyi şərh etməklə Lukaşenko gündəmə daxili siyasətə dair yeni mövzu atdı. Prezident bəyan etdi ki, vətəni müstəqil şəkildə müdafiə zərurəti yaranacağı təqdirdə, Belarus xalqı kömək üçün digər dövlətlərə müraciət etməli olacaq. Və bu kömək Belarusa çox baha başa gələcək. Belə ki, Moskva nüvə çətiri, hipersonik silahlar və s. müqabilində Minskdən suverenliyindən tam imtinanı tələb edə bilər.
Bu cür təhdidlər ilk dəfə səslənmir. Belarusun tezliklə Rusiya tərəfindən ilhaq olunacağı barədə məlumatlar bu ölkənin informasiya məkanında hələ ötən ilin sonlarından gözə dəyməyə başlayıb. Bu məlumatların yayılmasına iki liderin Rusiya və Belarusun iştirakıyla ittifaq dövlətinin yaradılmasına dair apardığı danışıqlar təkan verdi. Müvafiq saziş hələ 1999-cu ildə imzalansa da, bu istiqamətdə heç bir irəliləyiş olmayıb.
Putin 20 iyundakı canlı yayımda məsələyə aydınlıq gətirərək qonşuları sakitləşdirməyə başladı. Bildirdi ki, söhbət, Rusiya və Belarusun bir dövlətin tərkibində birləşməsindən yox, sadəcə ittifaq dövlətinin yaradılmasından gedir. Dediyinə görə, bunlar, eyni şey deyil. Putin əlavə etdi ki, sazişdə hətta ittifaq parlamentinin yaradılmasına və vahid valyutaya qədər çox sayda birləşdirici element var. Rusiya prezidenti söz verdi ki, Belarus lideri ilə bu məsələyə daha sonra qayıdacaqlar.
Lukaşenkoya görə, sazişin imzalanmasından sonra ittifaq dövlətinin Konstitusiyasını qəbul etmək, orada da ümumi idaretmə orqanlarını, hakimiyyət orqanlarını və vahid siyasəti göstərmək lazım idi.
«Rusiya həmin vaxt bundan imtina etdi”, – deyə Lukaşenko Moskvanı bu addımına görə qınamışdı.
Əslində Rusiya ilə birləşmə məsələsi uzun illərdir ki, Rusiya siyasətində qadağan olunmuş mövzu hesab olunur. Yerli hakimiyyət təmsilçiləri Moskva ilə həddən artıq aktiv əməkdaşlığın tərəfdarlarını sərt cəzalandırmağa hazır olduğunu dəfələrlə nümayiş etdirib.
Məsələn, 2017-ci ildə rusiyayönlü üç jurnalist millətlərarası ədavəti qızışdırmaq ittihamı ilə məsuliyyətə cəlb olunmuşdu. Rəsmi Minsk Rusiya telekanallarında tənqid olunanda həmin verilişlər Belarusda senzuraya məruz qalır. Sosial şəbəkələrdə də eyni vəziyyət hökm sürür.
Bunlarla yanaşı, ölkədə milliyyətçi partiya və hərəkatlar var ki, Rusiyaya ukraynalı milliyyətçilər kimi baxırlar və Moskvanı Belarusun müstəqilliyinə təhdid hesab edirlər.
Əgər birləşmə baş tutarsa, bu, Belarusun böyük şəhərlərində kütləvi etirazlara səbəb olacaq. Moskva bunu başa düşür, lakin Belarusun Rusiyaya inteqrasiyasında maraqlı olduğu üçün bu dəfə bir qədər də irəli gedərək müttəfiqi ilə ultimatum dili ilə danışır.
Belarusda qonşu ilə uzunmüddətli dostluq modeli əbəs yerə “öpüş qarşılığında neft” adlandırılmır. Rusiya hakimiyyət orqanları daha böyük diqqət görmək ümidilə enerji ehtiyatlarına “stavka” etdilər.
Hazırda Rusiya Belarusa və Avrasiya İqtisadi Birliyinin digər ölkələrinə neft və neft məhsullarını daxili qiymətlərlə tədarük edir. Yəni neftin dünya bazarındakı qiymətindən daha ucuz. Yanacağın böyük hissəsi hələ ki Belarusun iki neft emalı zavoduna gedir. Onlar nefti ölkənin ehtiyacları üçün emal edirlər, qalanı da ixrac olunur. Belarusdan çıxarılan neftin ixrac rüsumu da bu ölkənin büdcəsinə daxil olur.
2018-ci ilin yayında Rusiya Dövlət Duması “Vergi manevri” adlanan və yerli neft emalı sənayesinə dəstəyi nəzərdə tutan qanun qəbul etdi. Sənədə əsasən, 2024-cü ilədək tədricən faydalı qazıntıların hasilatı üçün nəzərdə tutulan rüsum qalxacaq, ixrac rüsumu ləğv olunacaq. Bu o deməkdir ki, Belarusa tədarük olunan neft dünya qiymətləri ilə satılacaq. Bu isə Belarus iqtisadiyyatına zərbədir.
Rusiyadan gələn və rüsumdan azad olan yanacaq Belarus üçün olduqca sərfəli, ixrac rüsumları isə Minsk üçün valyutanın əsas mənbəyi idi. İndi Lukaşenko bütün bunlardan məhrum olunacaq. Minskin hesablamalarına görə, qarşıdakı 5 ildə Belarus 12 milyard dollara qədər vəsait itirə bilər. Eyni zamanda ölkədə benzin və dizelin qiyməti qalaxacaq ki, bu da əhalinin xərclərində özünü nəzərəçarpacaq dərəcədə göstərəcək.
Rusiya müttəfiqinə itkiləri kompensasiya etməyi təklif edir. Əvəzində isə bir tələbi var – daha sıx inteqrasiya. Moskva ehtmal edirdi ki, Minsk böyük maliyyə itkisindən çəkinərək daha uyumlu olacaq. Lakin başqa reaksiya ilə qarşılaşdı – qarşı tərəfdən mesajlar gəlməyə başladı ki, əgər kompensasiya olmasa, yerli hakimiyyət ittifaq dövlətinin onlara lazım olub-olmadığını bir daha düşünəcək.
Lukaşenko “heç kimin əlaltısı olmayacağıq” kimi, gurultulu bəyanatlar səsləndirməyi sevir. Minsk neft qiymətində endirim qazanmaq istəyir, Moskva isə pulları tranşla bir ölkənin büdcəsindən başqa bir büdcəyə köçürməyi təklif edir. Bu, Rusiya hökumətinə Belarus üzərində tam təsir imkanı verir. Minsk isə nümayiş etdirir ki, neft kompensasiyaları bu cür qurbanlara dəymir…(Tərcümə Strateq.az)
Xəbərin oxunma sayı : 187
Analiz
Xəbərlər
-
İnstaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
“Lavrov İsa Məsihin vaxtından xarici işlər naziridir...“ - NATO BAŞ KATİBİ
-
Aşurada bu ünvanlarda qan vermək mümkün olacaq - Siyahı
-
“Bütün layihələri yığışdırın, atam bu yeri qardaş ölkəyə verib” - İlham Əliyev
-
“Nə təcili yardım, nə də xəstəxana harayımıza çatır“ - ŞİKAYƏT/VİDEO
-
Araz Ağalarov da hədəfə alındı - Barəsində icraat başladıldı
-
Öldürdüyü müdirinin axtarışlarında iştirak edibmiş - Füzulidəki cinayətin ŞOK TƏFƏRRÜATI
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - FOTOLAR
-
Leyla Əliyevanın poetik dünyası” kitabının təqdimatı keçirilmişdir - FOTO
-
Nəsimi rayonunda obyektlər piyada səkisini zəbt edib - VİDEO
-
Prezidentlər “Sea Breeze” istirahət mərkəzində olublar - FOTOLAR
-
Azərbaycanda şəxsiyyət vəsiqəsinin forması DƏYİŞDİRİLİR
-
Köçkünlərin yaşadığı 185 mənzil əsl sahiblərinə qaytarıldı - RƏSMİ
-
Makronun arvadının kişi olması iddiasına Trampdan REAKSİYA: “Mən Bricitə yaxından baxmışam“
-
Azərbaycan və Özbəkistan artıq bir ilə yaxındır ki, rəsmi müttəfiqlərdir - İlham Əliyev
-
Vəzifəli şəxs cəzalandırıldı - 1400 manata sürücülük vəsiqəsi alacaqmış...
-
Bakıda Özbəkistan səfirliyinin yeni binası açıldı - FOTOLAR
-
Azər Qasımlı barəsində cinayət işi məhkəmə baxışına verilib - Vəkilin vəsatəti təmin edilməyib
-
Şəxsiyyəti müəyyənləşdirilən daha üç itkin şəhid dəfn olunacaq - ADLAR + FOTO
-
Binəqədi rayonunda qanunsuz tikintiləri Hacıbaba Babayev himayə edir? - VİDEO
-
“Telefonda oyun oynamaq istəyib, anası vermədiyi üçün bıçaqlayıb” - Video
-
Ağ Şəhərdə “Özbəkistan” parkının təməli qoyuldu - Fotolar
-
Əli Əsədov Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini ilə görüşdü - FOTO
-
Rusiya səfiri Azərbaycan XİN-ə çağırıldı - Rəsmi Bakıdan moskvaya etiraz
-
İyulun ilk ongünlüyündə ölkə ərazisində hava mülayim keçəcək - PROQNOZ
-
Azərbaycanla Özbəkistan arasında imzalanmış sənədlər mübadilə edildi - Fotolar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Binəqədidə partlayışda ölənlərin yaxınlarına 30 min manat təklif edilib - MƏHKƏMƏ
-
Peterburqda azərbaycanlı iş adamının evinə basqın - VİDEO
-
Ötən il tikinti şirkətlərinə 288 mln. manat ödənilib - “Kirayə mənzillərə“ görə
-
Beyləqanda Azərbaycan Polisi Günü qeyd olundu - Fotolar
-
140 manatlıq müavinət: Kimlər faydalana biləcək?
-
“Mor-mor” suları bu antisanitar vəziyyətdə hazırlanır? - VİDEO
-
Prezidentlər iclasda iştirak etdilər - FOTOLAR
-
ABŞ bir müddət Ukraynaya sursat tədarük etməyəcək - “The New York Times”
-
Dr.Ella necə estetik əməliyyatlar icra edir? - Araşdırma
-
Şavkat Mirziyoyevin rəsmi qarşılanma mərasimi oldu - FOTO
-
Nazir Qubada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Külək, yağış, 33° isti... - Sabahın havası
-
DİN-in Polis Akademiyasında “Məzun Günü” keçirilib - VİDEO
-
İnformasiya agentliklərinə dair tələblər sərtləşdirilir - Nələr olacaq?
-
Rusiya mediasında Azərbaycana qarşı kampaniya başladılıb - RƏSMİ
-
Ersin Tatar Azərbaycana səfərə gəlib - FOTOLAR
-
Konstitusiya Məhkəməsinin 3 hakimi yola salınır - ONLAR KİMDİR?
-
Azərbaycanlıların ölümündə əli olduğu deyilən rus polislər - FOTO
-
Mirziyoyev Azərbaycana səfərə gəlib - FOTO
-
Şahin Şıxlinskini saxlayanlar ondan nə soruşublar? - Özü danışdı
-
PKK yaxın günlərdə silahları təhvil verəcək - Hakim partiya sözçüsü açıqladı
-
Abşeron rayon Qobu qəsəbəsində qanunsuz tikintiyə icazə verib? - VİDEO
-
“Ziyəddin Səfərov evdən aparılarkən tam sağlam olub“ - Baş Prokurorluq
-
Media Reyestrində olmayan media subyektləri - Onları cərimələr gözləyir
-
Bəzi qadınlar üçün pensiya yaşı azaldıla bilər - VİDEO
-
“Azərbaycan və Rusiya üçün dostluq münasibətləri olduqca vacibdir“ - Zaxarova
-
Hakan Çalhanoğlu “od püskürdü“: “İnter“in prezidenti və kapitanı cavabını aldı
-
Qohum evlilikləri ilə bağlı qadağa əvvəlcədən nişanlı olanlara da aiddir? - VİDEO
-
Avronun manata qarşı bahalaşması davam edir - Rəsmi məzənnələr açıqlandı
-
“Mənə təxribatçı suallar verdilər” - Rusiyada hücuma məruz qalan azərbaycanlı qadın
-
İsrail Qəzzada 60 günlük atəşkəs şərtləri ilə razılaşıb - Tramp
-
Şahin Şıxlinski sərbəst buraxılıb - VİDEO
-
Azərbaycan Polisi 107 yaşında - FOTO
-
Elçin Şıxlı həbs olunan qohumundan danışdı - “Biabırçılıqdır”
-
Saxlanılan Rusiya vətəndaşları barəsində həbs qətimkan tədbiri seçildi - FOTOLAR
-
İkinci əl Çin avtomobili alarkən nələrə diqqət edilməlidir? - VİDEO
-
Kimya müəllimləri sertifikasiyanın nəticələrindən narazıdırlar - VİDEO
-
Hökumət vergi güzəştini sona çatdırır? - “Vergi Məcəlləsinə dəyişiklik layihəsi artıq hazırdır“
-
Mutvali Şıxlinskinin niyə saxlanıldığı məlum oldu - İllər öncə qətlə yetirilən şəxs onun müavini olub
-
“Anti-Azərbaycan kampaniyası 600-ə yaxın hesabdan aparılır“ - Milli Məclis
-
Sahib Məmmədovun müşaviri və yaxın qohumu xaricə hansı vəsaitlə gedir? - İLGİNC İTTİHAM
-
Yekaterinburqdakı Azərbaycan diasporunun lideri və oğlu belə saxlanıldı - VİDEO
-
“AZERİŞIQ” ASC-də açıq TENDERLER niyə GİZLİ şəkildə keçirilir…..
-
Özbəkistan Prezidenti Azərbaycana dövlət səfəri edəcək - Bu tarixdə
-
Voronejdə azərbaycanlı iş adamı həbs edildi - VİDEO
-
Ruben Vardanyan hakim qarşısında - Məhkəmə prosesi
-
Zelenski İlham Əliyevə zəng etdi: Ukrayna Azərbaycana həmrəyliyini ifadə etdi
-
“Evə dünyanın xərcini çəkib təmir etdirmişik...” - 1 evi 2 nəfərə satan MTK rəhbərinin məhkəməsi
-
“Dəniz” Hospitalında estetik əməliyyat üçün qızılları girov alındı…- Şikayət
-
“Bakı Yem Fabriki“ndə maliyyə böhranı: Vergi borcu yarım milyona yaxınlaşır
-
“O, futbol tarixinin ən böyük məşqçisidir“ - Yürgen Klopp
-
“İşğal Azərbaycana 150 milyard ABŞ dolları dəyərində ziyan vurub“ - Samir Şərifov
-
“Ege Hospital“ qaydaları pozdu - Maliyyə sanksiyası tətbiq olundu
-
AZAL təyyarəsini vuran rus zabitinin etirafları - Sensasion iddia + Səs yazısı
-
“Sputnik Azərbaycan“ işi üzrə saxlanılanlar 4 aylıq həbs edildi - Məhkəmədən qərar
-
Həftə sonunadək yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Rəsmi Bakıdan Rusiyaya:“Daxili işlərimizə qarışmayın!”
-
Pakistanda hökumət binasına və banklara hücum - Ölənlər var
-
İlqar Mustafayev bu şəxslərlə əlbir imiş - 12 milyonluq cinayət
-
Bu ilin birinci yarısında Azərbyacanda neçə nəfər qızılcaya yoluxub? - RƏSMİ
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Nazir Mərkəz direktorunu işdən çıxardı - Yeni təyinat
-
Bir sıra birinci instansiya məhkəmələrinə hakimlər təyin edildi - SİYAHI
-
Miqrasiya Xidmətindən əcnəbilərə xəbərdarlıq - 31 iyula kimi vaxtınız var
-
İlahə İlyasovanın direktoru olduğu “T-Finans LTD” MMC-nin rəhbəri Minayə Həmidova haqqında məhkəmə qərarı
-
Fərid Əsgərova general-mayor rütbəsi verildi - Sərəncam
-
Bakıda Rusiya vətəndaşlarından ibarət dəstələr ələ keçdi: Narkotik tranziti, onlayn dələduzluq...
-
Kinostudiyanın ərazisində təmizləmə işləri aparılır - Birgə məlumat
-
2300-dən çox müəllim işdən çıxarılıb - RƏSMİ
-
Rusiyadan gətirilən məhsullar Azərbaycanda məhv edildi - Fotolar
-
Tərlan Əhmədzadə işdən çıxarılır - Vəzifəsindən kənarlaşdırıldı, məzuniyyətə göndərildi
-
Yasamal rayonunda qanunsuz tikinti: “Kəpəz“ MTK yenidən işə başlayıb?
-
“Sputnik Azərbaycan“ bağlı işdə yenilik - 7 nəfər saxlanıldı
-
“Azərbaycan ərazisindən İrana qarşı istifadə olunmasına dair rəsmi məlumat yoxdur“ - Səfir
-
Daha iki nəfər batdı - Birinin 91, digərinin 17 yaşı var... (VİDEO)
-
MY SHOPS”un satış müdirindən dələduzluq - 50 ədəd “Playstation” sifariş verib...
-
Baş Prokurorluqda cinayət işi açıldı - Rusiyada öldürülən azərbaycanlılarla bağlı
-
Yağış, leysan, dolu, 32 dərəcə isti - Sabahın havası
-
Sabiq diplomat hakim qarşısına çıxarılır - DTX tərəfindən saxlanılmışdı
-
Beyləqanda qanvermə aksiyası keçirildi - Fotolar
-
“Pulu Vasif Talıbovun oğlunun sürücüsünə verirdim” - Rəisdən ŞOK AÇIQLAMA
-
Səfərov qardaşlarının ölümü ilə bağlı ekspertiza nəticələri açıqlandı - VİDEO
-
Lənkəran şəhərində qanunsuz obyekt inşa edilir? - Açıqlama/FOTO
-
700 balın sirri: Niyə maksimum nəticə yoxdur?
-
Məsud Pezeşkian Xankəndiyə səfər edəcək - Bu tarixdə
-
Nohurqışlaqda meşədə köməksiz qalan şəxs xilas olundu - VİDEO
-
Azərbaycan səfiri Rusiya XİN-ə getdi - VİDEO
-
Səfərov qardaşları dəfn olundu - Fotolar
-
DTX əməliyyat keçirdi: Dövlətə xəyanət edən tutuldu
-
Lökbatanda beton zavodundan şikayət - VİDEO
-
Baş direktor vəzifədən azad edildi - Yeni təyinat
-
Azərbaycanda avro bahalaşdı - 4 ildən sonra
TOP 10
ARXİV