![]() |
|














“Diplomların tanınmamasının əsl səbəbi bunlardır...“ - Ekspert
Tarix 15.01.25, 15:32 |
|

"Tanınma prosesində əsas məqsəd yalnız xarici diplomların ölkə standartlarına uyğun olub-olmamasını yoxlamaq deyil, eyni zamanda, xaricdə alınan təhsilin milli təhsil sisteminə inteqrasiyasını təmin etməkdir. Bu məqsədə çatmaq üçün prosesin şəffaf və əlçatan olması vacibdir. Azərbaycanda nostrifikasiya prosesinin daha da sadələşdirilməsi, müraciətçilər üçün çevik sistemin yaradılması və beynəlxalq təcrübələrin tətbiqi təhsilin qlobal inteqrasiyasını təşviq edə bilər. Tanınma prosesinin effektiv təşkili həm təhsil alanlar, həm də ölkənin ümumi təhsil siyasəti üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir”.
Bunu Qaynarinfo-ya açıqlamasında təhsil eksperti Kamran Əsədov deyib.
Kamran Əsədovun sözlərinə görə, xaricdə təhsil alanların diplomlarının tanınması prosesi, ölkənin təhsil siyasətində milli standartlara uyğunluğun təmin edilməsinə xidmət edən əsas mexanizmlərdən biridir:
"Azərbaycanda bu proses Elm və Təhsil Nazirliyi tərəfindən tənzimlənir və əsas məqsəd, xarici təhsil müəssisələrində verilən diplomların ölkənin təhsil standartlarına uyğun olub-olmadığını müəyyən etməkdir. Bu prosesin tələbləri, həmçinin, beynəlxalq təcrübədən irəli gələn yanaşmalarla əlaqəlidir və təhsil alanların bilik, bacarıq və ixtisas səviyyəsinin milli tələblərə uyğunluğunu təsdiq etmək məqsədi daşıyır. "Təhsil haqqında” Qanuna görə, diplomların tanınması milli təhsil sisteminin keyfiyyət standartlarına uyğunluğun təmin edilməsi ilə yanaşı, əmək bazarının tələblərinə cavab verən mütəxəssislərin hazırlanmasına da şərait yaratmalıdır. Bu qanunda qeyd edilir ki, xaricdə təhsil almış şəxslərin ixtisasları və əldə etdikləri biliklər müvafiq ixtisas standartlarına uyğun olmalıdır.
Bu proses yalnız ölkə daxilində təhsil sisteminin keyfiyyətinə deyil, həm də beynəlxalq əməkdaşlığın effektivliyinə təsir göstərir. Tanınma proseduru üçün ilk şərt, xarici təhsil müəssisəsinin müvafiq ölkənin dövlət orqanları tərəfindən rəsmi şəkildə akkreditasiya olunmasıdır. Azərbaycan qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş tələblərə əsasən, xarici ali təhsil müəssisələrinin diplomlarının tanınması üçün həmin müəssisənin fəaliyyət göstərdiyi ölkədə hüquqi statusa malik olması və beynəlxalq səviyyədə qəbul edilən təhsil standartlarına uyğun fəaliyyət göstərməsi vacibdir.
Bu yanaşma beynəlxalq təcrübə ilə üst-üstə düşür. Məsələn, Almaniyada diplomların tanınması üçün təhsil müəssisəsinin "Zentralstelle für ausländisches Bildungswesen” (ZAB) tərəfindən müəyyən edilmiş standartlara uyğun olması tələb olunur. Eyni zamanda, ABŞ-da ali təhsil müəssisələrinin Council for Higher Education Accreditation (CHEA) tərəfindən akkreditə olunması zəruridir”.
Ekspert qeyd edib ki, tanınma prosesində təhsil müddəti mühüm əhəmiyyət kəsb edir:
"Azərbaycanda müvafiq qanunvericiliyə əsasən, diplomun tanınması üçün xaricdə alınan təhsilin müddəti Azərbaycan təhsil sistemində müvafiq ixtisas üzrə təhsil müddətinə uyğun olmalıdır. Məsələn, tibb ixtisası üzrə Azərbaycanda təhsil müddəti altı ildir və xaricdə təhsil almış şəxslərin proqram müddəti bu göstəricidən az olmamalıdır. Müqayisə üçün qeyd etmək olar ki, Türkiyədə də tibbi təhsil üzrə diplomların tanınması üçün eyni müddət tələbi irəli sürülür və əlavə olaraq praktik təcrübə tələbi də mövcuddur. Proqramın uyğunluğu da tanınma prosesində mühüm rol oynayır. Təhsil proqramı Azərbaycan standartlarına uyğun gəlməli və müvafiq ixtisasın tələblərini əhatə etməlidir.
Proqramın uyğunluğunun müəyyənləşdirilməsi üçün akademik transkriptlər və təhsil müddətində keçirilən dərslər araşdırılır. Xaricdə təhsil almış tələbələrin transkriptlərində proqramın əsas hissələrinin yer almadığı hallarda əlavə test və ya imtahan tələbi qoyula bilər. Bu yanaşma xüsusilə tibb və mühəndislik sahələrində tətbiq edilir. Məsələn, Böyük Britaniyada tibbi təhsil üzrə alınmış diplomların tanınması üçün General Medical Council (GMC) tərəfindən əlavə bilik testləri tələb olunur”.
Ekspert əlavə edib ki, Azərbaycanda tanınma prosedurunun daha bir vacib tələbi, sənədlərin hüquqi təsdiqidir:
"Xarici diplomun tanınması üçün həmin sənədin apostil və ya legalizasiya qaydalarına uyğun olaraq təsdiq edilməsi tələb olunur. Bu proses diplomun verildiyi ölkənin rəsmi dövlət orqanları tərəfindən onun həqiqiliyinin təsdiqlənməsi üçün zəruridir. Məsələn, Rusiya və Türkiyədə verilən diplomlar üçün apostil təsdiqi tələb olunur və bu təsdiq olmadan tanınma prosesi həyata keçirilmir. Tanınma prosesində tələb olunan mühüm şərtlərdən biri də tədris formasının əyani olmasıdır. Qiyabi və ya distant təhsil üzrə alınmış diplomlar, əksər hallarda, əlavə şərtlər əsasında tanınır. Bu, xüsusilə praktiki biliklərin tələb olunduğu ixtisaslar üçün tətbiq edilir. Azərbaycan qanunvericiliyinə görə, yalnız tədris prosesinin nəzəri və praktiki hissələrinin tam mənimsənilməsi diplomun tam tanınmasına imkan yaradır. Məsələn, tibbi təhsil üzrə distant proqramlar, ümumiyyətlə, tanınmır və bu tələb beynəlxalq təcrübə ilə də uyğunluq təşkil edir”.
Kamran Əsədov vurğulayıb ki, Azərbaycanda nostrifikasiya prosesində ən çox müraciət edilən ölkələr Rusiya, Türkiyə və Ukraynadır:
"Dövlət İmtahan Mərkəzinin məlumatlarına əsasən, 2023-cü ildə təqdim olunan 4000-dən çox nostrifikasiya müraciətinin təxminən 65%-i bu ölkələrdə təhsil almış şəxslər tərəfindən edilmişdir. Bununla yanaşı, bəzi ölkələrdə alınan diplomların tanınması daha çox problem yaradır. Məsələn, onlayn və distant proqramlarla əldə edilən diplomların tanınması rədd edilir və ya əlavə imtahan tələbləri qoyulur. Dünya təcrübəsi göstərir ki, diplomların tanınması prosesində əsas məqsəd təhsilin keyfiyyətini təmin etməklə yanaşı, xarici ölkələrlə təhsil sahəsində əməkdaşlığı genişləndirməkdir. Məsələn, Finlandiyada bu proses sadələşdirilmiş prosedurlar əsasında həyata keçirilir, lakin yalnız yüksək reytinqli universitetlərin diplomları üçün. Digər tərəfdən, Türkiyədə Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tərəfindən həyata keçirilən diplom tanınma prosesində xüsusi bilik testləri tətbiq edilir və bəzi ixtisaslar üçün əlavə uyğunlaşdırma tələbləri irəli sürülür”.
Xəbərin oxunma sayı : 781
Sosial
Xəbərlər
-
İnstaqramda bu gün nələr paylaşıldı? - FOTOLAR
-
Mbappe 2025-ci ilin ikinci ən yaxşı bombardiridir - Fransız ulduz kimdən geri qalır?
-
Putin Trampı Rusiyaya dəvət edib - Peskov
-
Türkiyənin müdafiə sənayesinin təməli çox güclüdür - NATO-nun Baş katibi
-
Bazarlarda mövsümü olmayan meyvələrin fantastik qiymətləri - VİDEO
-
HƏMAS fevralın 15-dək girovları azad etməsə, Qəzzada müharibə bərpa olunacaq - İsrailin müdafiə naziri
-
Ağstafada kəndin bir hissəsinin 20 ilə yaxindir ki, qaz problemi həll olunmur - VİDEO
-
Tramp Putin və Zelinski ilə telefonda danışıb - Hər iki liderlə söhbəti uzun olub...
-
Günəşlidə onlarla ev qəzalı vəziyyətdə - Sakinlər çarəsizdir
-
Lalə Məmmədova özünü belə dəyişdirib - Plastik əməliyyatla
-
Putin Əhməd əl-Şaraaya zəng vurdu - Kreml danışığın detallarını açdı
-
Bu ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Etibar Əliyev dövlətə borcunu niyə ödəmir? - 34 milyonluq qalmaqal
-
“Qarabağ“ın daha bir futbolçusu “Ferentsvaroş“da? - AÇIQLAMA
-
Bu şəxslər Rusiyada saxlanılaraq Azərbaycana gətirildi - SİYAHI
-
“SAY” Estetik Mərkəzində tibbi təhsili olmayan həkim-kosmetoloq aşkar olundu - FOTOLAR
-
Ləğv edilən qurumun işçiləri 3 aydır maaş ala bilmir - Açıqlama
-
Aİ ilə bağlı qanun AİB və Rusiya ilə münasibətlərdə riski artırmır - Paşinyan
-
Əfv Məsələləri Komissiyası iclas keçirdi - 100-dən artıq müraciətə baxıldı
-
SDU-ya rektor əvəzi təyin olundu - Əminağa Sadıqov kimdir? + DOSYE
-
Prezidentin yüksək vəzifə verdiyi Elnur Bağırov kimdir? - DOSYE
-
Türk iş adamının Azərbaycandan çıxışına “stop“ qoyuldu - 270 minlik borc
-
Bu həkimlər məhkəməyə çağırılır - Siyahı
-
Prezident Dövlət Agentliyinə sədr təyin etdi - SƏRƏNCAM
-
Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti Dövlət Agentliyinə çevrildi - FƏRMAN
-
Qanuna dəyişiklik edilir: Azərbaycan telekanallarında...
-
Nəsrin tərəf müqabili ilə eşq yaşayır? - FOTO
-
Polisə dəstək olanlar mülki inspektor hesab ediləcək - Xüsusi geyim formaları olacaq
-
Prezidentləri mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər - TAM MƏTN
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Yapı Kredi Bank” yenə müştərilərin ən çox şikayət etdiyi bank olub - SİYAHI
-
Alimpaşa Məmmədov Ali Məhkəmədə əmlak davası açdı - TƏFƏRRÜAT
-
“Balacans agro food” MMC bu şəraitdə meyvə şirəsi istehsal edirmişlər - VİDEO
-
Keçmiş diplomat hakim qarşısında - “Mən də ona yumruq atdım, bu zaman qarın nahiyyəmdən...“
-
Magistraturaya qəbul imtahanı keçiriləcək - Detallar
-
Somali prezidenti Zəfər parkını ziyarət etdi - FOTOLAR
-
FİDAN-TN MMC-ni Sanitariya və Teniki Təmizlik İdarəsinə nə bağlayır? - Palatadan açıqlama
-
Bu hallarda avtomobiliniz aşa bilər - Diqqətli olun!
-
Azad edilmiş rayonlarda ötən il tikintiyə 6 mlrd. manata yaxın vəsait xərclənib - SİYAHI
-
Onların təhsilhaqqını dövlət ödəyəcək - Tələbələrlə bağlı yenilik
-
Abdin Fərzəliyevlə bağlı şok iddia yayıldı - Mehdiyevlə, Həsənovla əlaqə, Həştərxana qədər uzanan böyük biznes...
-
“Bolt“ sürücüsü “atvyorka“ ilə müştərinin atasını vurdu - TƏFƏRRÜAT
-
“Yanında tonqal qalayıbmış...” - Turistin qalıqlarını tapan şəxs
-
Sabiq diplomata ittiham aktı elan olunub - MƏHKƏMƏ
-
Prezidentlərin lanç əsnasında geniş tərkibdə görüşü oldu - Foto
-
Azərbaycanda bu şəxslər evlə təmin olunacaq - 2 milyon manatlıq layihə
-
Xudayar Yusifzadənin anasını təhqir edən bloger həbs olundu - 10 sutkalık
-
İntensiv yağış və qar yağacaq, temperatur 4 dərəcəyədək enəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Çörəkdən siqaret kötüyü çıxan sexdə yoxlama aparıldı - Fotolar
-
“Kontakt Home”la “İrşad Electronics” qazilərə və şəhid ailələrinə kredit vermir? - Açıqlama
-
Bakının mərkəzində 4 maşını əzən “Kia” aşdı - Video
-
Azərbaycanda yanvarda illik inflyasiya 5,4 % təşkil edib - Dövlət Statistika Komitəsi
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdilər - Fotolar
-
Somali ilə imzalanmış sənədlərin mübadiləsi mərasimi oldu - Fotolar
-
Prezidentlər təkbətək görüşdü - Video /Foto
-
USAID-in baş inspektoru işdən çıxarıldı - Tənqidi hesabatın nəticəsi
-
Tanınmış məhkumların adları Əfv Komissiyasına təqdim edilib - ADLAR
-
Ərdoğana İrem Dericinin mahnısı ilə təşəkkür etdi - VİDEO
-
Dövlət qulluğuna qəbulla bağlı imtahan keçiriləcək - DİM məlumat yaydı
-
1 milyonluq qan pulu işi - körpələr müalicəsizlikdən dünyasını dəyişib!
-
Su Ehtiyatları Agentliyi qaynayır: şübhəli tenderlər və ya fərqli maaş tətbiqi...
-
Prezident İlham Əliyev Çinin CGTN telekanalına müsahibə verib - TAM MƏTN
-
Rusiyanın Bakıdakı “gizli adamı“ ilə bağlı şok faktlar - Əmlaklarının siyahısı
-
Komissiya ilk iclasa toplaşır - Əfv gözlənilir
-
Azərbaycanda əlilliyğ görə müavinətlərin artacağı məlum oldu - VİDEO
-
Maya dəyəri 4 manat 40 qəpik olan mal əti bazarda niyə 3-4 dəfə baha satılır? - VİDEO
-
Daha 1513 nəfər taksi sürücüsü olmaq istəyir - İmtahan olacaq
-
“Azərbaycanda USAID-in fəaliyyətinə yer yoxdur” - Prezidentin köməkçisi
-
Kiberdələduzların növbəti fırıldağı - Xəbərdarlıq
-
Dövlət qurumunun külli miqdarda borcu var - Rəisin ölkədən çıxışına “stop“ qoyuldu
-
PA rəhbəri məmurları Xankəndi şəhərinə topladı: iclasda nələr müzakirə edilib? + FOTOLAR
-
Sosial şəbəkələrdə qumar təşkil edən dəstə ifşa olundu - 10 milyon manat...
-
Aİ-nin sərhəd avantürası - “Missiya“ bu dəfə Qazax və Qubadlı istiqamətinə gəlib - VİDEO
-
Yaqub Eyyubov Somali prezidentini qarşıladı - FOTOLAR
-
Hikmət Hacıyev Şuşadan paylaşım etdi - VİDEO
-
Dövlətin pulsuz verdiyi dərmanlar xəstələrə paylanmır? - Video
-
Hüquq müdafiəçiləri DİN-də qəbulda oldu - Şahnaz Bəylərqızının həbsi ilə bağlı
-
Almeyda “Qarabağ”la ağlayaraq vidalaşdı - Fotolar
-
Vəzif`əli şəxslərə cinayət işi açıldı - Prokurorluq açıqlama yaydı
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Best Beef” əmtəə nişanlı kolbasa və sosislərin tərkibində donuz əti var - FOTOLAR
-
“İrəvanla Bakı danışıqları müstəqil aparmağa qadirdir“ - Kreml
-
Şaxta olacaq, yollar buz bağlayacaq - Sabahın havası
-
Prezident Sərəncam imzaladı - Tədbirlər planını təsdiqlədi
-
“Dünyada müharibəni başladan biz yox, Amerikadır” - Pezeşkian
-
Rəşad İsmayılov Ağgöl Milli parkında qanunsuz balıq ovunun qarşısını ala biləcək? - Yegerin oğlu qanunsuz dəstə yaradıb
-
İçki iyinə görə avtobusdan düşməsi tələb edildi, şüşəni sındırdı - Məhkəmə qərarı
-
“Bakıdakı “Rus Evi” fəaliyyətini dayandırır - Açıqlama yaydı
-
Gəmidə aşpaz kimi işə düzəltmək adı ilə 7 min manat aldı - HÖKM
-
Peskovdan Trampa: “Rusiyanın artıq 4 regionu var”
-
Hikmət Hacıyev Xankəndidən paylaşım etdi - VİDEO
-
“10 milyarda almağa hazırıq” - Maskın təklifinə cavab
-
Taleh Qaraşov onu öldürtməkdə təqsirləndirilən şəxsdən şikayətçi olmadı - MƏHKƏMƏ
-
Dünyanın ən yaşlı və ən gənc dövlət başçıları - Siyahı
-
Bakıda “Rus evi”nin yerləşdiyi binadakı lövhə və yazılar sökülür - FOTOLAR
-
Azərbaycan və Türkiyə hərbçilərinin birgə təlimi başa çatıb - VİDEO
-
Vəfat edən şəxsin pensiya kapitalını vərəsələri ala bilər? - VİDEO
-
Saleh Məmmədova yeni müavin təyin edildi - Əli Hacıyev kimdir?
-
“Tamstore“də vaxtı keçmiş məhsullar satılır - FOTOLAR
-
Bakıda restoranın kassasını talayan şəxslər saxlanılıb - VİDEO
-
SEPAH Nəcəfdə gizli görüş keçirib - Bu prezidentə qarşı sui-qəsd müzakirə olunub
-
Samuxda “Dayan” əmrinə tabe olmadılar, atəş açıldı - 1 əfqan, 3 pakistanlı saxlanılıb
-
Azərbaycanda un bahalaşdı - SON QİYMƏTLƏR
-
Hərbi hissələrdə görüşə məhdudiyyət qoyuldu - SƏBƏB
-
Türkiyədə mütləq kəşf etməli olduğunuz mağaralar - FOTOLAR
-
İlham Əliyev İran prezidentinə məktub göndərdi - MƏTN
-
Dostu sevdiyi qızla görüşəcəkdi - başlarına iş gəldi
-
33 milyon dollar Azərbaycana qaytarılıb - RƏSMİ
-
“Fulcom“ MMC fəhlələrin pulunu vermir - VİDEO
-
Sakinlərin kabusuna çevrilən kanala niyə çəpər çəkilmir? - VİDEO
-
Azərbaycanda tutumu 3.4 milyon kubmetr olan gölün suyu boşaldılıb - Səbəb nədir?
-
“Vüqar Novruzovun işi şəkil çəkdirib icranın saytında yaydırmaqdır“ - Naftalanlılar
-
Qadın namaz qılarkən öldürüldü - Gürcüstana qaçan əri tutuldu
-
DTX Bağırovu Azərbaycana gətirdi - İordaniyada tutulub + FOTO
-
Azərbaycan ət böhranı astanasında: Heyvanların sayı sürətlə azalır
-
Məktəblərdə uşaqlara konfet adı ilə narkotik tərkibli dərman paylanılır? - VİDEO
-
Bakıda plana düşən binalar 8 ildir niyə sökülmür? - VİDEO
-
“Rusiya Ukrayna ilə bağlı danışıqlara hazırdır“ - Lavrov
-
20 milyard manatdan artıq qiymətləndirilən əmlaka ziyan dəyib - Vardanyanın məhkəməsi+Fotolar
-
Xarici diplomlar hansı halda tanınmayacaq? - Qərar açıqlanıb
TOP 10
ARXİV