|
Paşinyan yenə imtina etdi... - Bakı və İrəvan arasında sülh danışıqları dalana dirənib
“Ermənistan təhlükəli oyunlara qoşulub“ - Prezidentdən sərt xəbərdarlıq
Beynəlxalq Bankın 1,3 milyonluq tenderini olmayan şirkət necə udub? – Təfərrüat
Türkiyənin HERİKKS HHM sistemləri Azərbaycanda - Kəlbəcərdə quraşdırılıb
Hərbi güc təhlükəsizliyin əsas qarantıdır - Prezidentin mesajlarının pərdəarxası
Üçtərəfli Bəyannamənin ilk səkkiz bəndini kim pozub? - VİDEO
Şirkət rəhbəri 20 məmurla əlbir olub pulları mənimsədi - Korrupsiyaya bulaşmış rəsmilər kimlərdir? + ADLAR
Deputatın istirahət mərkəzi əl dəyişir... - Təhvil-təslim işlərinə hazırlıq gedir
Azərbaycan Ermənistanın silahlanmasına necə reaksiya verməlidir? - ARAŞDIRMA
Qlobal qarşıdurma kəskinləşir - Azərbaycan nə etməlidir?
ABŞ ordusunun əsgərləri Zəngəzura yerləşir - Nə baş verir? + VİDEO
Müdafiə Nazirliyi Ermənistana xəbərdarlıq etdi - “Bu, növbəti müharibəyə hazırlıqdır...“
Ankara uyğurlara diqqəti artırıb – Çin türk kəndlərinin adlarını dəyişdirir
“Üçüncü dünya müharibəsi riski artıb“ – “Qara dəniz üzərində ABŞ və Rusiya toqquşa bilər...”
“Fazil Məmmədov dövrü” qayıdır? - Kiçik sahibkarlara qarşı kütləvi yoxlamalar nə ilə bağlıdır?
Tarix 18.10.24, 16:00 |
|
Əvvəlcə ondan başlayaq ki, Azərbaycanda kiçik bir köşkü, icarəyə götürdüyü 10-20 kvadrat metrlik mağazası, balaca bir sexi və s. olan vergi ödəyicilərinin “sahibkar” kimi qeyd edilməsi və təqdim olunması, yumşaq desək, şişirdilmiş və pafoslu görünür. Çünki həmin bu “sahibkarlar”ın əhəmiyyətli hissəsi heç şəxsi mənzilə belə sahib deyil, kirayələrdə yaşayır, mağazasındakı, sexindəki əmlakın, malların böyük əksəriyyəti firmalardan nisyə götürülüb, öz “kapitalı” 1-2 min manatı keçmir, banklara “ətək-ətək” borcu var və sair. Belə adamlara rəsmən “sahibkar” adı qoyub, onların büdcəni dolduracaqlarını gözləmək doğru deyil...
Ancaq bütün bunlara rəğmən son zamanlar vergi orqanı kiçik sahibkarlara qarşı operativ və kameral vergi yoxlamalarını, anoloji vergi hesablamalarını xeyli artırıb. Vergi orqanının kiçik biznesi, mağazası, dönərxanası, kafesi, “telefon budkası” və s. olanları “gözünün yaşına baxmadan” böyük məbləğlərdə cərimələməsi müşahidə olunur. Sahibkar adlandırılan vətəndaşlardan bununla bağlı şikayətlər çoxalıb. Cərimələrin məbləği isə Vergi Məcəlləsinə edilən məlum dəyişikliklərdən sonra “dodaq uçurur”...
Məlum olduğu kimi, sahibkarlar kassa çeki vurmadığı üçün 1000 manat, qeydiyyatsız işçi üçünsə 2000 manat məbləğində cərimə olunurlar. Belə hallar təkrar qeydə alındıqda cərimələr dəfələrlə artır. Nəticədə mağazasındakı şəxsi malının dəyəri, yaxud evindəki ehtiyat pulu heç 1000 manata çatmayan binəva sahibkara minlərlə manatlıq cərimələr yazılır.
Ümumiyyətlə, ölkəmizdəki minimum əmək haqqı, pensiya və digər göstəricilər nəzərə alındıqda sadələşdirilmiş vergi ödəyiciləri olan kiçik sahibkarlara tətbiq edilən cərimələrin məbləği tamamilə yüksək və qeyri-adekvat görünür. Buna görə də zatən ölkədə alıcılıq qabiliyyətinin düşməsindən, borc-xərcdən və s. çıxılmaz vəziyyətə düşmüş sahibkarların çoxu onlara yazılan cərimələri ödəyə bilmirlər və “bizneslərini” bağlayırlar, işçilərini də evə yollayırlar. Nəticə işsizlər ordusunun bir qədər də böyüməsidir. Bundan hökumətin, onun iqtisadi blokunun, vergi orqanının nə qazandığını söyləmək isə çətindir...
Vergi əməkdaşlarının kiçik sahibkarı “cinayət başında yaxalaması” metodları isə başqa bir mövzudur. Artıq xeyli “müasirləşən” və “kreativləşən” vergi əməkdaşları “obyektlərə” videokameralarla girərək, az qala “gizli çəkiliş” aparırlar və sahibkarın “kassa cinayəti”ni, işçini rəsmən qeydiyyata almamasını və s. görüntüləyirlər ki, sabah vətəndaş “o yan-bu yan” edə bilməsin.
Yeri gəlmişkən, sahibkarları artıq yalnız kassaya çek vurmadığına görə yox, həm də kassa çekində müştəridən aldığı əskinasın dəyərini və qaytardığı pulun qalığını göstərmədiyi üçün də cərimələyirlər. Yəni, faktiki olaraq, sahibkar vergidən yayınmır, müştəridən aldığı pulu kassaya vurur, lakin aldığı və qaytardığı məbləği çekdə göstərmədiyi üçün vergi orqanı ona 1000 manat cərimə yazır. Bu da haqlı narazılığa səbəb olur, insanlar məhkəmələrə müraciət edirlər və sair. Maraqlıdır ki, bəzi sahibkarlar vergi orqanını kameral, yaxud operativ vergi yoxlamasına, anoloji vergi hesablamasına görə məhkəməyə verdiyi üçün ona təkrar vergi yoxlaması açılmasından şikayətlənirlər.
Ümumiyyətlə, kiçik sahibkarlara qarşı “səlib yürüşü”nü xatırladan kütləvi vergi yoxlamaları, vergi orqanının haqlı-haqsız cərimələri, “havadan götürülən” anoloji vergi hesablamaları, sahibkarlara qarşı münasibəti və s. sabiq vergilər naziri Fazil Məmmədovun dövrünü xatırlatmağa başlayır. Belə görünür ki, hökumətin iqtisadi komandası və vergi orqanı ötən müddətdə sahibkarlara münasibətdə 2017-ci ildə vəzifəsindən atılan Fazil Məmmədovun “üsulları”ndan fərqli bir şey düşünə bilməyib. Maarifləndirmə, təşviqat, müasirləşmə və s. barədə deyilən “nağılları” bir kənara ataraq, cərimə iqtisadiyyatına üstünlük verirlər.
Əslində, “COVİD-19”-la əlaqədar vergi yoxlamalarına məhdudiyyət qoyulmasına dair qərar bu yoxlamaların xüsusilə də kiçik sahibkarlar üçün dağıdıcı təsirinin etirafı idi. Bu, doğru və ilk növbədə siyasi qərar idi. Lakin belə görünür ki, hökumətin iqtisadi bloku “yoxlama və cərimə iqtisadiyyatı” təcrübəsinə qayıtmağa üstünlük verir.
Ölkə başçısı “sahibkar vergidən başqa heç nə ödəməli deyil” desə də, belə çıxır ki, bunu nəzərə almayanlardan biri elə vergi orqanının özüdür. Çünki sahibkar təkcə vergi yox, böyük cərimələr də ödəməli olur. Özü də onu cərimələnəcək hala gətirən həm də maddələrinin dəyişmə sürətinə, dolaşıqlığına, oradakı cərimə məbləğlərinin real iqtisadiyyata nisbətdə böyüklüyünə görə “dünyada analoqu olmayan” Vergi Məcəlləsidir.
Əlbəttə, vergi qanunvericiliyini pozan sahibkarın cərimələnməsində hüquqi və texniki baxımdan bir qəbahət yoxdur. Lakin hökumət sıradan bir hüquqşünas, mühasib, xəzinədar kimi dar düşünməməlidir və məsələyə daha geniş aspektdən baxmağa borcludur. Bu gün sahibkar işçiyə ödədiyi əmək haqqının 25 faizi qədər də DSMF-ə pul köçürməlidir. Bu, yüksək məbləğdir. Müstəqil iqtisadçıların dəfələrlə bunu tənqid etməsinə baxmayaraq, dəyişən heç nə yoxdur. Üstəgəl işsizliyin sığortası və icbari tibbi sığotra da sahibkarın boynundadır ki, bu da üst-üstə əmək haqqının 30 faizinə çatır. Belə olan təqdirdə sahibkar hələ minimum əmək haqqı ilə hər işçiyə görə xəzinəyə hər ay əlavə 100 manatdan artıq vəsait ödəməlidir. Üstəgəl icarə haqqının 14 faizi, dövriyyənin 2 faizi və sair. Hələ bunun “uçaskovısı”, “JEK”-i, “fövqəladəsi”, “sanepidemstansiyası”, “AQTA”-sı və saysız hesabsız digər xərcləri var. Nəticədə xərci borcunu ödəməyən kiçik sahibkar işçini qeydiyyatdan keçirməkdən yayınır ki, xərci azalsın. Yaxud, sadələşdirilmiş vergi üçün qoyulan illik 200 minlik limit. Bu limit artırılmalıdır ki, sahibkar bütün dövriyyəsini kassaya vurmaqdan yayınmasın. 200 mini keçən şəxs dərhal ƏDV ödəyicisinə çevrilir. ƏDV ilə işləmək üçün müvafiq şəffaf gömrük, maliyyə-biznes mühiti və s. yaradılmadan hamını ƏDV-yə keçirmək istəyi başa düşülən deyil. Azərbaycanda ƏDV ilə işləməyin nə qədər mürəkkəb, baş ağrıdan və problemli olduğunu biməyən yoxdur. Ona görə sahibkar vergidən yayınmaq üçün yox, məhz ƏDV-yə düşməmək üçün dövriyyəsini kassadan gizlətməli olur.
Yeri gəlmişkən, yaranan bu durum həm də hökumətin iqtisadi komandasının qeyri-neft sektorunun “misilsiz inkişafı” barədə nağıllarının elə nağıl olaraq da qaldığının sübutudur.
Bu, xüsusilə də ölkəmizdə neft hasilatının azalması və neftin qiymətinin tədricən düşməsi fonunda olduqca təhlükəli tendensiya təsiri bağışlayır. Belə çıxır ki, ölkənin valyuta gəlirləri azaldıqca, sahibkarların “qara günləri” çoxalacaq. Lakin “qəpik-quruş” qazanan kiçik sahibkarın son qəpiyini də müxtəlif “hoqqlarla” cərimə adı altında alıb büdcə doldurmaq heç də ağıllı iqtisadi siyasət sayıla bilməz. Zatən kiçik sahibkar zümrəsinə aid “yetim-yesirdən” yığıla biləcək vəsait neft gəlirlərilərinin mində birini də təşkil etməyəcək. Olsa-olsa büdcədəki çox kiçk dəlikləri doldurmağa yetəcək. Belə olan halda, yüz minlərlə “öz başını bir təhər saxlayan” vergi ödəyicisini divara dirəməyin mənası nədir?
Mənbə:“AzPolitika.info”
Xəbərin oxunma sayı : 355
Gündəm
Xəbərlər
-
İnstaqramda reklam paylaşmaq üçün milyonlar alırlar - Siyahı
-
Mbappe qalmaqallı Stokholm səfərində nə qədər xərcləyib? - MƏBLƏĞ
-
Qubada müəllimlərin avtomobilini sel apardı - Video
-
“ABŞ-nin Ukraynanın NATO-ya daxil olması ilə bağlı mövqeyi müsbətə doğru dəyişib“ - Zelenski
-
“Fransanın bölgəmizdə destruktiv fəaliyyətinə son qoyulmasını bir daha tələb edirik“ - Rəsmi Bakı
-
COP29 günlərində bəzi şəxslər ictimai nəqliyyatdan pulsuz istifadə edəcəklər - VİDEO
-
“Rusiya Ukraynanın nüvə silahı əldə etməsinə icazə verməyəcək” - Putin
-
Artıq başqasının paylaşdığını skrinşot etmək olmayacaq - “Instagram“da möhtəşəm yenilik
-
“Mənə kimsə tapşırıq verə bilər?“ - Qurban Qurbanov
-
Əhalinin benzin xərcləri artır - Hər gün yanacağa 9 milyon manata yaxın pul xərcləyirik
-
Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh danışıqları oldu - Nələr razılaşdırıldı?
-
Evləri ola-ola “havada“ qalan sakinlər - Dövlət qurumu nə tələb edir?
-
BRİKS-in vahid valyutası olacaq? - Putin xüsusi açıqlama verdi
-
Azərbaycanda banklar bu ilin 9 ayında nə qədər kredit verib? - SİYAHI
-
Üç ilə Qarabağa 14,6 milyard manat xərclənəcək - Rəsmi
-
Ərdoğan Azərbaycanı təbrik etdi - FOTO
-
“Nar” Gəncədə tələbələr üçün mobil rabitə laboratoriyası təsis etdi - FOTOLAR
-
“Transservis“ MMC cərimələndi - Məcburi auditdən yayındığına görə
-
“50 milyard avroluq yardımın növbəti tranşı Ukraynaya ilin sonuna qədər veriləcək” - Fon der Lyayen
-
Fələstinlilər heç vaxt öz torpaqlarını tərk etməyəcəklər - Putin
-
Hərbi qulluqçumuz özünü öldürdü – Cinayət işi açılıb
-
Bakıda məşhur restoranların sahibini döyən ofisant sərbəst buraxıldı - SƏBƏB
-
Taksilərdə gediş haqqı 1 manat bahalaşıb - Rəsmi
-
Audiovizual Şuranın iclası keçirildi - 4 yeni lisenziya verildi
-
Prezident bu şəxsləri təltif etdi - SİYAHI
-
Hüquqi şəxslər “Paşa Bank”dakı depozitlərini geri götürüblər – 357 milyonluq azalma
-
Apteklər icbari tibbi sığortada iştirak etmək hüququna malik olacaqlar - QANUN DƏYİŞİR
-
Marketlərdən satılan çəkilmiş ətlərlə bağlı ŞOK FAKTLAR
-
Pullarını aldı, vəzifələrindən istefa verdirdi... - Vəzifəli şəxslər necə aldadılıb?
-
Dollar neçəyə olacaq? - 3 günlük rəsmi məzənnə açıqlandı
-
Hesablama Palatası Baş Prokurorluğa müraciət etdi - AMEA-nın İşlər İdarəsi ilə bağlı
-
İstanbulda “3+3”ün iclası keçirildi - FOTOLAR
-
MUM-da satıcı qız 103 min manatlıq qızılları ələ keçirdi: Həbs edilmədi
-
“CMT Group” məcburi auditdən yayındı - Maliyyə Nazirliyi cərimələdi
-
“Fazil Məmmədov dövrü” qayıdır? - Kiçik sahibkarlara qarşı kütləvi yoxlamalar nə ilə bağlıdır?
-
Bakıda rəfiqələr arasında dava - 19 yaşlı qız bıçaqlandı
-
Abidin Fərzəliyev əksər tenderləri niyə bu məmurun qohumuna verir? - TƏFƏRRÜAT
-
Zaur Mikayılov Bərdədə qəbul keçirdi - Fotolar
-
Şimali Koreya Rusiyaya 12 min əsgər göndərəcək - KƏŞFİYYAT
-
“BakıKart” tətbiqindəki vəsaitlər geri qaytarılacaq - Rəsmi
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Azərbaycanda 1400 bələdiyyə birləşir - 685 bələdiyyə olacaq
-
“Komendant pulu“ mənzilin sahəsinə görə alınmalıdır? - VİDEO
-
Bakıda avtobuslar üçün əks istiqamətdə hərəkət təşkil olunacaq - VİDEO
-
“Azərbaycanla bəzi məsələlərdə bir dövlət kimi çıxış edirik“ - Hakan Fidan
-
Maşını məscidə çırpan sürücü həbs edildi - 2 nəfər ölmüşdü
-
COP29 günlərində Bakıda hansı məhdudiyyətlər olacaq? - Prezidentin köməkçisi aydınlıq gətirdi
-
Sabirabad rayonunda rayonunda ağacəkmə aksiyası keçirildi - Fotolar
-
Deputatın oğluna məxsus olduğu bildirilən şirkət cərimələndi - QƏRAR
-
Mardin mətbəxinin möhtəşəm dadlarına və zəngin tarixinə səyahət edin - Fotolar
-
COP29 günlərində evdən SMS icazə ilə çıxacağıq? - AÇIQLAMA
-
“Ermənilərin Qubadlıda dinc əhaliyə qarşı törədikləri tеrror aktları sistemli hal almışdı” - Adəm İsmayıl Bakuvi
-
İş və istirahət günlərinin yerləri dəyişdirildi - 6 gün iş olmayacaq
-
Bank kreditlərinin yarıdan çoxu 3 bankın payına düşüb – Tam siyahı
-
Elm və Təhsil Nazirliyi “Vest LTD” QSC 18 milyon manat ödəyəcək - TENDER
-
Qəbələdə iki nəfərin qətlə yetirilməsinin - Təfərrüatı
-
Milli Məclisin plenar iclası başlayıb - Gündəlikdə 15 məsələ var
-
23 ilin prorektoru işdən çıxarıldı - Yerinə baş stomatoloq gətirildi
-
“TK Travel” şirkətinin rəhbəri aldadaraq 15 800 manatımı alıb” - Şikayət
-
Bakıda həbsdə olan Ruben Vardanyan barədə daha bir qərar verildi - Məhkəmə iclası
-
Azərbaycanda dağıdıcı zəlzələlər ola bilər? - Rəsmi açıqlama
-
Sabah bu alternativ yollardan istifadə edin! - SİYAHI
-
Beyləqanda kompleks mülki müdafiə təlimi keçirildi - Fotolar
-
Hərbi xidmətlə bağlı yeni qərar: Kimlərə şamil olunacaq?
-
Gəncədə yaşayış binasında partlayış – Ölənlər var + Video
-
“Sinvarın öldürülməsi ilə İsrail ordusunun Qəzzada əməliyyatı yekunlaşmayıb“ - Netanyahu
-
“Azərbaycanla bu məsələlərdə bir dövlət kimi çıxış edirik” - Hakan Fidan
-
Mehriban Əliyeva Azərbaycanın Müstəqilliyinin Bərpası Günü ilə bağlı paylaşım edib - FOTO
-
Xudafərin körpüsünün işğaldan azad olunmasından 4 il ötür
-
Müstəqilliyin bərpasından 33 il keçir
-
İnstaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
Messi son qərarını verdi - Növbəti dünya çempionatında oynayacaq
-
Tikinti materialları bahalaşıb - QİYMƏTLƏR/VİDEO
-
Ukrayna yaxın həftələrdə nüvə silahı yarada bilər - Bild
-
Dönər nə vaxt zəhərlənmə yaradır? - Son günlərin əsas bəlasından qorunmaq yolları
-
“Zelenski münaqişənin daha da gərginləşdirilməsi planını irəli sürür” - Peskov
-
Lütvəli Babayevin biznesmen oğlu Türkiyəyə qaçıb: İki milyonluq yeyintidə həbslər var
-
Azərbaycanlı müğənni rəqsi ilə diqqət çəkdi - VİDEO
-
Qəbələdə iki nəfər ov tüfəngi ilə öldürülüb - Daha bir nəfər xəsarət alıb
-
Polkovniklə bank işçisi biznesmeni öldürüb quyuya belə atıblar - MƏHKƏMƏ İŞİ
-
ABŞ Rusiya və Çin şirkətlərinə qarşı sanksiyalar tətbiq edib - SİYAHI
-
Sabah bu ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Gəncəyə edilən raket hücumları nəticəsində dəymiş ziyanın məbləği açıqlanıb
-
Dünyanın ən çox maaş alan futbolçuları açıqlandı - Siyahı
-
Şıxıliyevə qarşı mülki iddia təmin edilmədi - Zərəçəkən apellyasiya şikayət verdi
-
Bu küçələrdə avtobus zolağı ilə hərkət etmək olar - VİDEO
-
Azərbaycanın Livandakı səfirliyi təhlükəsizlik səbəbi ilə boşaldılıb - KİV
-
Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyi üçün yeni inzibati bina tikiləcək - 13.5 milyona
-
Qəbələdə qadın itkin düşüb - Azyaşlı övladı ilə birlikdə
-
“Xalq Bank” kiçilib - Aktivləri 140 milyon manatdan çox azalıb
-
“Araz Motors” cərimələnib - Gömrük qaydalarını pozduğuna görə
-
Ölkəni quru yolla tərk edənlərin sayı 15% artaraq 461 min nəfərə çatıb - Rəsmi
-
Xəzərdə dalğanın hündürlüyü 6 metrə çatacaq - Gəmilərə xəbərdarlıq
-
Prokurorluq ləğv edilmiş BNA-nın sabiq vəzifəli şəxsləri barəsində olan hökmdən narazıdır - PROTEST
-
Təbiətə 413 min ziyan vuran iş adamı məhkəmə qarşısında - Zərəri ödəyib
-
Ayın 19-u bu yollara girməyin! - SİYAHI
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Qeyri-sabit hava şəraiti daha bir neçə gün davam edəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Bu il 158 cinayətkar qrup zərərsizləşdirilib - DİN-də kollegiya iclası
-
Azərbaycanda banklar faizlərdən 3 milyard manat qazanıblar – Tam siyahı
-
Ölkədən çıxarılan pulun mübahisəsi - KATV1-in sahibinə yazılan protokola bu tarixdə baxılacaq
-
Marketlərdə polietilen torbalar pullu olsa da, istifadə artıb: Səbəb nədir?
-
“Azərkontrakt” ləğv edildi - Sərəncam
-
BDU-da təmir işləri bitmir: yarım milyon manatlıq təmirə başlanılır
-
“Mənə o qədər pulu kim verə bilərdi?“ - MN-də 42 milyonluq mənimsəmə
-
Qarabağda yeni idarəçilik: icra hakimiyyətləri ləğv edilir?
-
Türkiyədə məmurla görüşə gələn qadınların geyimi müzakirə yaratdı - Fotolar
-
Xaricdən 9,5 manata gətirilən kərə yağı marketlərdə 20,9 manata satılır - Süni qiymət artımı var
-
“Ferrum Capital”ın vətəndaşlara qarşı məhkəmə iddiaları...
-
Leysan yağacaq, dolu düşəcək – Sabahın havası
-
Bakıda hansı bələdiyyələrin birləşdiriləcəyi məlum olub - SİYAHI
-
Xətaidə torpaq sürüşməsi oldu - Mütəxəssislər hadisə yerindədir
-
Təcili yardım xidməti ödənişli olacaq? - Vüqar Qurbanov açıqladı
-
Keniya və İtaliya İslam ölkələri kimi Şuşadakı tədbirdə təmsil olunacaq? - Müəmmalı tender
-
Xatirə İslam Naziləyə cavab verdi: “Heç kimin başı üçün deyil...“
-
Azərbaycanda bu bələdiyyələr birləşir - Siyahı
-
Prezident COP29-a hazırlıqla bağlı görülən işlərlə tanış oldu - Fotolar
-
Ən çox şikayət edilən sığorta şirkətləri - SİYAHI
-
Rövşən Rüstəmovun yarıtmaz fəaliyyəti: qatarların “dalınca baxa-baxa” qalmışıq...
-
60 yaşdan sonra boşanmalara səbəb nədir? – ARAŞDIRMA
TOP 10
ARXİV