|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
XXI əsrdə aparılan müharibələrin nəticələrinə təsir edən iki yeni faktor: Dronlar və proksi qüvvələr
Tarix 10.10.21, 13:55 |
|
Azərbaycan Ermənistanla ötən ilin payızında apardığı müharibədə Türkiyə və İsrail istehsalı olan dronlarla düşmənə məxsus 200-dək zirehli hərbi texnika və artilleriya sistemlərini məhv edib. Bundan əlavə, Türkiyənin Suriya, Liviya, İraqda pilotsuz uçuş aparatlardan istifadəsi adı çəkilən ölkələrdəki döyüşlərin gedişatını dəyişib. Bu yaxınlarda ABŞ-ın Əfqanıstandakı hədəflərə qırıcılarla deyil, məhz dronlarla zərbə endirdiyini qeyd etmək yerinə düşər.
XXI əsrdə aparılan müharibəyə mühüm təsir göstərən başqa amil də proksi qüvvələrdir. Bu gün proksi qüvvələrdən Yaxın Şərq ölkələrindəki münaqişələrdə geniş şəkildə istifadə edilir.
Qərbli ekspertlər isə Türkiyənin dronların sayını və növlərini artırmasına, həmçinin pilotsuz uçuş aparatları vasitəsilə regionda nüfuzunu artırmasına xüsusi diqqət yetirir.
AzFakt.com xəbər verir ki, mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzeti maraqlı yazı hazırlayıb.
Türkiyənin müdafiə sənayesinin təkamülü
ABŞ-ın "The National Interest” nəşrinin yazarı Uil Smit hesab edir ki, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın ölkəsinin müdafiə sənayesində müstəqilliyi artırmaq istəyinə görə Ankara yüksək texnologiyalı dronların istehsalını inkişaf etdirib: "Ərdoğan hakimiyyətə gəldikdən sonra müdafiə sənayesinin inkişafını istər daxili, istərsə də xarici siyasətində əsas məsələyə çevirib. Onun 2002-2019-cu illərdə səyləri nəticəsində ölkəsinin hərbi sahədə ixracatı 248 milyon dollardan 2,74 milyard dollaradək artıb. Üstəlik, Türkiyədə müdafiə sahəsi ilə məşğul olan şirkətlərin sayı 56-dan 1500-ə çatıb”.
Müəllif xatırladır ki, Türkiyə PKK terror təşkilatına zərbə endirmək məqsədilə 2000-ci illərin əvvəllərində İsraildən pilotsuz uçuş aparatları almağa başlayıb: "Lakin Ankara İsrail dronlarından narazı qaldığına görə özü dron istehsalına start verdi”.
U.Smit qeyd edir ki, Türkiyə dövləti yaxın keçmişdə silahların 80%-ni ABŞ-dan tədarük edirdi. Hazırda bu göstəricinin cəmi 30% olduğunu qeyd etmək yerinə düşər.
Onun sözlərinə görə, Türkiyənin müdafiə sənayesinin inkişafı ilə bağlı səyləri, əslində, NATO müttəfiqlərinin regionda türkiyəli hərbçilərin fəaliyyətinə problemlər yaratmamasına istiqamətlənib.
Türkiyənin müharibə modelinin yüksəlişi
Bu gün Türkiyə Suriya, Liviya və İraq kimi ölkələrdə həyata keçirilən hərbi əməliyyatlarda, əsasən, iki amildən istifadə edir: dronlar və proksi qüvvələrdən. Amerikalı siyasi ekspert U.Smit xatırladır ki, Ankara ilk dəfə 2020-ci ilin əvvəllərində Suriyada pilotsuz uçuş aparatlardan istifadə etməklə dünyanın diqqətini cəlb edib. Daha sonra Türkiyə dronları Liviyada peyda olub və Liviya Milli Ordusunun komandiri Xəlifə Həftarın paytaxt Tripoliyə nəzarəti ələ keçirməsinə imkan verməyib.
U.Smit qeyd edir ki, Türkiyə regionda davam edən münaqişələrdə dronlardan əlavə, proksi qüvvələrdən də istifadə edir: "Ankara Suriyada müxalif qüvvələrlə əməkdaşlıq etməyə başladı. Məsələn, Türkiyə 2016-cı ildə müxalif qüvvələrin koalisiyası olan Suriya Milli Ordusu ilə birgə "Fərat Qalxanı” əməliyyatını həyata keçirib”.
Amerikalı müəllif vurğulayır ki, Türkiyə proksi qüvvələrdən təkcə Əsəd ordusuna qarşı deyil, həm də PKK/YPG-yə qarşı mübarizəsində istifadə edir. Bir sözlə, Ankara yeni müharibə modeli sayəsində Liviya, Suriya, İraq daxil olmaqla, regionda təsirini artırıb.
Ankaranın Cənubi Qafqaza təsiri
Uil Smit Türkiyənin Suriya, Liviyadan sonra müharibə modelini Cənubi Qafqaza istiqamətləndirdiyini qeyd edir: "Ermənistanla Azərbaycan ötən ilin payızında müharibəyə başlamışdı. Türkiyə isə bu müharibədə Azərbaycanı dəstəkləyib”.
Onun sözlərinə görə, Ankara Bakıya son müharibədə yardım göstərərək Azərbaycana pilotsuz uçuş aparatları tədarük edib: "Ermənistanın müasir dövrün tələblərinə cavab verməyən silahlı qüvvələri Azərbaycanın dronlarının qarşısını ala bilməyib. Nəticədə, Ermənistanın hava hücumundan müdafiə sistemləri məhv edilib, Azərbaycanın yerüstü hərbi birləşmələrinin effektli şəkildə qorunması təmin olunub”.
U.Smit vurğulayır ki, Türkiyə 1990-cı illərin əvvəllərindən fərqli olaraq son müharibədə Azərbaycana tam dəstək verib: "Buna səbəb Türkiyənin Cənubi Qafqazda təsirini artırmaq istəyi və son illərdə enerji sahəsində Rusiya və İrandan asılılığını azaltması olub”.
Dron istehsalının genişləndirilməsi planı
Yaponiyanın "Nikkei Asia” saytının yazarı Sinan Tavşan isə son məqaləsində Türkiyənin dron istehsalını genişləndirməsi və "Teknofest-2021” festivalından yazır: "Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan gələn il "Texnofest” festivalının beynəlxalq səviyyəyə yüksələcəyini və Azərbaycanda keçiriləcəyini bəyan edib. Azərbaycan Türkiyə dronlarının yeni imkanlarının nümayiş etdirilməsi üçün uyğun ölkədir. "Teknofest-2021” festivalında təqdim edilən pilotsuz uçuş aparatları Qarabağdakı ötənilki müharibədə Ermənistan tanklarına sarsıdıcı zərbə vurub. Nəticədə, Azərbaycan təxminən 30 ildən sonra region üzərində nəzarəti bərpa edib”.
Müəllif qeyd edir ki, hazırda Türkiyə yeni dron növlərinin istehsalı üzərində çalışır: ""Teknofest-2021” festivalında "Akınçı” pilotsuz uçuş aparatı təqdim edilib. Bu yeni dron Ermənistanla Azərbaycan arasında baş vermiş son müharibədə istifadə edilən "Bayraktar TB2”-dən 10 qat çox yükdaşıma qabiliyyətinə malikdir”.
Xəbərin oxunma sayı : 382
Maraqlı
Xəbərlər
-
NATO qoşunları Rusiya sərhədlərinə yaxınlaşır - Şoyqu
-
“COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək” - İlham Əliyev
-
Polisin “saxla“ əmrinə tabe olmadı, hadisə yerindən qaçdı - VİDEO
-
Hansı ölkə uşaq böyütmək üçün daha əlverişlidir? – Azərbaycan son onluqdadır
-
Bakıda özəl klinikada əməliyyat olunan yeniyetmə öldü - Araşdırma aparılır
-
“Neft-qaz sahəsində uzun illər xüsusilə də Avropa bazarlarına nəql ediləcək resurslarımız var” - Prezident
-
Əhalinin nəzərinə! Tibbi arayışlarla bağlı yenilik, mayın 1-dən...
-
Bakıda 21 yaşlı model faciəli şəkildə öldü - FOTO
-
“COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan fəal hazırlıq prosesindədir” - İlham Əliyev
-
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi bağlandı - FOTO/VİDEO
-
Baydenin siyasətinə etiraz etdi – İstefa verdi
-
Tikilməkdə olan Laçın aeroportundan son görüntülər - VİDEO
-
NİİM əhaliyə müraciət etdi - VİDEO
-
“Fikirləşdim ki, ata-bala ikimizi də öldürəcək“ - “Cümü“yə 18 il həbs verildi
-
Hərbi gəmilər, kater və vertolyotlar Xəzərdə hərəkətə gətirildi: Möhtəşəm təlimlərdən FOTO/VİDEO
-
Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib: Saxlanılan var - FOTO
-
Qubada illərdir hökm sürən kanalizasiya problemi nə zaman həllini tapacaq? - VİDEO
-
Amerikalılar kütləvi şəkildə “iPhone” almaqdan imtina edirlər - SƏBƏB
-
Şəxs hansı halda orqanını başqasına verə bilər? - ARAŞDIRMA
-
Binəqədinin keçilməz yolları - VİDEO
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
TOP 10
ARXİV