Azərbaycan avqustun 8-də koronavirus (COVİD-19) infeksiyasına 121 yeni yoluxma faktı qeydə alınıb, 113 nəfər müalicə olunaraq sağalıb. Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahdan verilən məlumata görə, COVİD-19 üçün götürülən analiz nümunələri müsbət çıxmış şəxslərdən bir nəfəri vəfat edib. Bəs yoluxmanın yenidən kəskin aşağı düşməsi müvəqqətidir, yoxsa ziqzaqvarı dinamika davam edəcək? Qapanma təhlükəsi qalırmı?

Bu arada Çində, bir sıra başqa ölkələrdə vəziyyət fəlakət həddinə çatıb. Azərbaycanda isə hələ ki yüksək yoluxma göstəricilər yoxdur.  Bununla belə, mediaya açıqlamasında TƏBİB-in nümayəndəsi, Elmi-Tədqiqat Profilaktika İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini Akif Qurbanov deyib ki, Azərbaycanda COVİD-19 pandemiyası ilə əlaqədar müəyyən karantin tədbirləri tətbiq oluna bilər: “Əgər xəstəliyə yoluxma sayı ciddi şəkildə artarsa, xəstəxanaya yerləşdirilənlərin də sayı arta bilər. Biz üzü payıza doğru gedirik. Havalar soyuyacaq. Ola bilər ki, yoluxma sayının həddən artıq artması stasionara yerləşdirilən xəstələrin həddindən ziyadə artmasına səbəb olsun. Bu da bizim səhiyyə sistemini yükləyəcək. Ona görə də müəyyən karantin tədbirləri də həyata keçirilə bilər”.

Mütəxəssis 18 yaşına çatmış bütün şəxslərə vaksinasiya prosesindən kənarda qalmamağı məsləhət görüb: “Şərtlərə müəyyən qədər əməl etməliyik. Sıxlıq olan yerlərdə lüzumsuz təmaslardan çəkinmək, maskalardan istifadə etmək lazımdır”.

Ötən həftədən Çində aşkarlanan və artıq 40 insanın yoluxduğu yeni xəstəliklər isə alimləri qorxudur. Çin alimləri insan və heyvanları yoluxdura bilən ölümcül təhlükəli henipavirusun əvvəllər məlum olmayan növünü aşkar ediblər. Bu,  patogen Lanye virusu (LayV) adlandırılıb. Simptomlar əsasən öskürək, qızdırma, zəiflik, əzələ ağrısı, ürəkbulanma və başağrısıdır. İndiyədək yoluxanlar arasında heç bir əlaqə aşkar edilməyib və onların yaxınlarında xəstəlik əlamətləri yoxdur. Bu amil isə virusun insandan insana ötürülməsinin mümkün olmadığına dair ümidlər yaradır. Ümumiyyətlə, patogen henipavirusun Nipah növünə (NiV) bənzəyir, lakin Lanye vəziyyətində həkimlər hələ ki ölüm və ya ağır gedişat müəyyən etməyiblər.

Görəsən, bu virus alimlərin aylar öncə proqnozlaşdırdığı təhlükəli virusdurmu?

Emil Qasımov 

Bu və digər suallarla bağlı Azərbaycan Tibb Universitetnin Tədris-Terapevtik Klinikasının reanimasiya şöbəsinin müdiri Emil Qasımov “Yeni Müsavat”a danışıb: “Dünən statistikada göstərilən121 nəfər o deməkdir ki, bazar günü test sayı az olur, 122 kimi görünür. Bu dünyanın bir çox ölkələrində də, Azərbaycanda da belədir. Əsas reallığı göstərən rəqəmlər bu gün görünəcək. Çünki kifayət qədər test aparılıb, bu gün yoluxanların sayı bəlli olacaq. Daha təhlükəli ştamların olacağı ilə bağlı deyilənlərə gəlincə, mən də oxuyuram, hər yerdə yazırlar. Amma mən də elmi araşdırmaları izləyirəm. Açığını desəm, öldürücü ştamların olacağına inanmıram. Koronavirusun bundan sonra zəifləyəcəyini düşünürəm. Ağır xəstəliyə səbəb olacağını zənn etmirəm”.

Həkim çalışdığı xəstəxanada koronavirusla bağlı müraciətin çox az olduğunu dilə gətirdi: “Hazırda bizə virusla bağlı çox az adam müraciət edir. Hətta insanların hamısı xəstəliyi qripdən belə yüngül keçirirlər. Ağırlaşıb bizim xəstəxanaya müraciət edən yoxdur. Ümumiyyətlə, stasionar yatış göstəricisi qoyduğumuz xəstə də yoxdur”.

Həkim “”Omikron"un alt variantı ağciyərdə buzlaşmaya səbəb olurmu, bu variantda daha çox müşahidə olunan “quru” öskürəyin səbəbi nədir" sualına belə cavab verib: “Quru öskürək əsasən ona işarədir ki, virusa yoluxandan 3-4 gün sonra virus daha çox üst tənəffüs yollarında hərəkət edir, udlaq nahiyəsində proses gedir. Aşağı tənəffüs yollarında proses yoxdur. Ona görə çox təhlükəli deyil. Və bir həftə ərzində sağalır. Quru öskürək zamanı, ümumiyyətlə, ”Omikron"da ağciyərlərin buzlaşması ehtimalı yoxdur".

Həkim qapanmaların olub-olmayacağı ilə bağlı suala da cavab verib: “Bununla bağlı  heç kim heç nə bilmir. Dünyada da bu sual ətrafında müzakirələr aparılır. Bunu virus müəyyənləşdirəcək. Amma mən çox təhlükəli, xəstəxanada ağır yatışların olacağına inanmıram. Payız aylarında pandemiyadan öncə də üst tənəffüs yolu infeksiyası törədən xəstəliklərin artdığını görürdük. İnfluensa, adenavirus və sairə bu kimi xəstəliklər müşahidə edilirdi. Ciddi xəstəxana yatışına, COVİD-in xəstəxanalarda gördüyümüz ağciyər çatışmazlığının olacağını düşünmürəm. Artıq 3-4 aydır bu xəstəliyi görmürük. ”Omikron"un yeni mutantları yarana bilər, amma onların da ağır xəstəliyə səbəb olacaqlarını zənn etmirəm. Yoluxuculuq çox ola bilər. Düşünmürəm ciddi qapanmalar olsun. Amma insanlar nə edəcəklərini bilirlər. Hər kəs fərdi gigiyenik qaydalara riayət etməlidir. Payız aylarında qapalı ərazilərə getməmək lazımdır. Mümkün qədər xəstə olan qohum-qonşularımızı ziyarət etməyək. Məsafə saxlamaq lazımdır. Peyvəndin müddəti keçibsə, risk qrupuna aid insanlar vaksin olunmalıdırlar".