|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
“Azərbaycanın 2020-ci il dövlət büdcəsinə ciddi şəkildə yenidən baxılmalıdır“ - Qubad İbadoğlu
Tarix 26.05.20, 21:43 |
|
İqtisad elmləri doktoru, İqtisadi Tədqiqatlar Mərkəzinin sədri Qubad İbadoğlu Turan-a müsahibəsində neftin dünya bazarlnda qiymətlərinin aşağı düşməsi və COVİD-19 koronavirus pandemiyasının yaratdığı böhran səbəbindən Azərbaycanın 2020-ci ildə dövlət büdcəsinə düzəliş edilməsi zərurətindən danışıb.
AzFakt.com müsahibəni təqdim edir.
- Qubad bəy, Azərbaycanın 2020-ci ildə dövlət büdcəsinə dəyişiklik etmək lazımdırmı? Əgər belədirsə, hansı büdcə maddələri dəyişdirilməlidir?
- Dünya neft bazarlarında qiymətlərin kəskin enməsi neft sektorundan gələn gəlirlərin həcmində dəyişikliklərə səbəb olacaq. Bu azalmalar, həmçinin koronavirus pandemiyası ilə əlaqədar yaranan büdcə gəlirlərinin azalması mütləq dövlət büdcəsinin gəlir hissəsində dəyişikliklərə səbəb olacaq. Eyni zamanda, xərclər hissəsi əlavə istehlak elementləri ilə artacaq. Bu xərclərin maliyyələşdirmə mənbələri məhduddur. Bütün bunlar dövlət büdcəsinə yenidən baxılmasını zəruri edir. Düşünürəm ki, həm gəlirlər, həm də xərclər hissəsini yenidən nəzərdən keçirməliyik. Eyni zamanda, hesab edirəm ki, təkcə dövlət büdcəsini deyil, həm də Dövlət Neft Fondunun, Dövlət Sosial Fondunun və İşsizlikdən Sığorta Fondunun büdcələrinə yenidən baxmaq lazımdır. Bütün bunların arasında, ilk növbədə Dövlət Neft Fondunun büdcəsinə yenidən baxmağın düzgün olacağını düşünürəm, çünki cari gəlirlər fondun gəlirlər hissəsini təmin etmək üçün kifayət deyil və bu, fondun büdcə öhdəliklərinin yerinə yetirilməsinə problem yaradacaq. Düşünürəm ki, Dövlət Neft Fondunun bəzi aktivlərini satmaqla fondun gəlirliliyini təmin etmək mümkündür. Dövlət büdcəsinin özünə gəldikdə, xərclər hissəsi ciddi şəkildə nəzərdən keçirilməlidir. Cari xərclər dövlət büdcəsinin 61,5%-ni təşkil edir. Bunlar maaşlar, pensiyalar, sosial müavinətlər, maaşlara əlavələrdir. Təxminlərimə görə, bir ay ərzində əmək haqları, pensiya və sosial ödənişlərin məbləği 1 milyard 212 milyon manatdır. Onları heç vaxt kəsmək olmaz və vaxtında ödənilməlidir. Onlara yenidən baxılması ölkədə narazılığın artmasına səbəb olar. Ancaq dövlət qurumlarının idarə edilməsi xərcləri də var. Onlar optimallaşdırılmalıdır. İnanıram ki, bu seqmentdə optimallaşdırma üçün geniş imkanlar var.
Əsas kapital xərclərini də optimallaşdırmaq lazımdır. Çox ehtimal ki, kapital xərclərinin təsirli bir hissəsi azaldılacaq və bunlar əsasən tikinti və şəhərsalma xərclərinə və iqtisadi fəaliyyətə aiddir. Pandemiya ilə mübarizə xərcləri ilə əlaqədar, dövlət başçısının sözlərinə görə, 3.5 milyard manat məbləğində xərclərə ehtiyac var və fikrimcə, bu xəcrlərin yeganə mənbəyi dövlət büdcəsidir. Qeyd etmək lazımdır ki, bu 3,5 milyard manat dövlət büdcəsində nəzərə alınmayıb, çünki 2020-ci il dövlət büdcəsinin hazırlanan zaman pandemiya yox idi. Dövlət büdcəsinə yenidən baxılması ilə bağlı müzakirələr zamanı 3,5 milyard manat xərcləri və onun bəzi maddələrini nəzərə almaq lazımdır.
- Fikrinizcə, daha hansı büdcə xərcləri azaldılmalıdır?
- 2020-ci ilin dövlət büdcəsinin təhlili göstərir ki, birdəfəlik xərclər kifayət qədər böyük məbləğdə müəyyənləşdirilir. Bundan əlavə, dövlət büdcəsi xərclərinin əsas hissəsinə daxil olmayan digər xərclər də var. Bölüşdürülməyən xərclər üzrə bənd də var. Hesab edirəm ki, ilk növbədə onlar dəqiq təsnif edilməli və ehtiyat üçün nəzərdə tutulmuş bəndlər qəfildən yaranan xərc maddələrini maliyyələşdirmək üçün yönləndirilməlidir. Bu il icbari tibbi sığortaya 903 milyon manat ayrılıb və ümumilikdə səhiyyə sahəsindəki xərclər 1.4 milyard manata yaxınlaşıb. Düşünürəm ki, dövlət büdcəsinə bir çox dəyişiklik bu sahədə olacaq. Çünki Azərbaycanda icbari tibbi sığorta tətbiq olunmur və sistemin mərhələli tətbiqi bu il başa çatmayacaq. Ən yaxşı halda bu il 903 milyon manatın yarısı xərclənəcək.
Yarısını digər məqsədlər üçün istifadə etmək olar. Bu günə qədər koronavirusla mübarizə çərçivəsində zəruri tibbi ləvazimat və avadanlıqların alınmasına Prezidentin Ehtiyat Fondundan 97 milyon manat və dövlət büdcəsindən 150 milyon manat vəsait ayrılıb. Bundan əlavə, dövlət vəsaiti hesabına ümumi tutumu 2000 çarpayılıq 10 modul xəstəxana tikilib. Qeyd etmək lazımdır ki, tibb işçilərinin maaşlarına müvəqqəti əlavələr var. Bütün bunlar səhiyyə xidməti, xüsusən də əmək haqqı baxımından dəyişiklikləri zəruri edir. Bundan əlavə, beynəlxalq idman tədbirləri və digər beynəlxalq tədbirlər üçün dövlət büdcəsindən 221 milyon manat vəsait ayrılıb. Yəqin ki, onlar xərclənməyəcək. Bunlar da qənaət edilənlər siyahısına əlavə olunaraq digər sahələrə yönləndirilə bilər.
- Neftin indiki qiymətləri ilə ilin sonuna qədər dövlət büdcəsində kəsir nə qədər ola bilər?
- Hesablamalar göstərir ki, 2020-ci ildə Azərbaycan neftinin bir barrelinin orta qiyməti 53 dollardan aşağı olarsa, ölkədə fiskal balans problemi yarana bilər. Neftin orta qiymətinin 53 dollardan aşağı olacağını söyləyə bilərik və bu zaman maliyyə tarazlığı problemi proqnozlaşdırıla bilər. Əgər neftin orta qiyməti 40 dollardan aşağı olsa, problem ölkənin tədiyə balansında olacaq. Bu da öz növbəsində artıq milli valyutanı qorumaq üçün ölkənin valyuta ehtiyatlarının xərclənməsinə təsir göstərir. Bunun Azərbaycan üçün qırmızı bir xətt olduğunu söyləmək olar və buna görə dövlət büdcəsinə ciddi şəkildə baxılmalıdır. Bu ildən başlayaraq Dövlət Neft Fondundan dövlət büdcəsinə transfertlər yeni maliyyə qaydalarına uyğun aparılır və onlara əsasən, bu il dövlət büdcəsinə planlaşdırılan 11 milyard 350 milyon manat köçürmələr maksimal həddir.
İl ərzində qeyri-neft sektorundan dövlət büdcəsinə daxilolmalarda problemlər varsa, köçürmənin həcmini artırmaq lazım gələ bilər. Bu da öz növbəsində yalnız dövlət büdcə sistemi haqqında qanunda göstərilən maliyyə qaydalarına dəyişikliklərdən sonra mümkündür. Bu vəziyyətdə dövlət büdcəsində dəyişikliklərlə yanaşı, büdcə sistemi ilə bağlı qanunvericiliyə dəyişiklik edilməsinə ehtiyac olacaq. Təbii ki, bütün bunlar koronavirus pandemiyasının nə qədər davam edəcəyindən asılı olacaq. Əgər uzun sürərsə və ya payızda pandemiyanın ikinci dalğası olarsa, o zaman Azərbaycana Dövlət Neft Fondunun vəsaitləri lazım olacaq.
Xəbərin oxunma sayı : 577
İqtisadiyyat
Xəbərlər
-
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi bağlandı - FOTO/VİDEO
-
Baydenin siyasətinə etiraz etdi – İstefa verdi
-
Tikilməkdə olan Laçın aeroportundan son görüntülər - VİDEO
-
NİİM əhaliyə müraciət etdi - VİDEO
-
“Fikirləşdim ki, ata-bala ikimizi də öldürəcək“ - “Cümü“yə 18 il həbs verildi
-
Hərbi gəmilər, kater və vertolyotlar Xəzərdə hərəkətə gətirildi: Möhtəşəm təlimlərdən FOTO/VİDEO
-
Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib: Saxlanılan var - FOTO
-
Qubada illərdir hökm sürən kanalizasiya problemi nə zaman həllini tapacaq? - VİDEO
-
Amerikalılar kütləvi şəkildə “iPhone” almaqdan imtina edirlər - SƏBƏB
-
Şəxs hansı halda orqanını başqasına verə bilər? - ARAŞDIRMA
-
Binəqədinin keçilməz yolları - VİDEO
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
TOP 10
ARXİV