![]() |
|




592.jpg)



.jpg)





ABŞ “Ərəb NATO-su” yaratmaq istəyir?
Tarix 03.07.22, 14:00 |
|

Vaşinqton Yaxın Şərqdəki ən yaxın müttəfiqlərini səfərbər etmək istəyir, onlar da tarixi fürsətdən istifadə etməkdən çəkinmirlər. Amma ideyanın əleyhinə çıxanlar da var. Hər şey Baydenin regiona səfərindən sonra dəqiqləşəcək.
Bu barədə Kaspi qazetində məqalə dərc edilib.
Qərblə münasibətləri günbəgün pisləşən Rusiya sanksiyalara və hədələrə baxmayaraq, Ukraynada əməliyyatlarını davam etdirir. Görünən odur ki, iqtisadi sanksiyalar Rusiyaya real pul kütləsinin hərəkətini dayandırmağa gətirib çıxarmayıb. Qərb də Kremli təcrid planını reallaşdıra bilmir. Müharibənin davam etməsinə baxmayaraq, Avropaya gedən neft-qaz kəmərləri fəaliyyətdədir. Hətta Ukrayna özü də Rusiya qazının Avropaya nəqlini dayandırmayıb. Qərb, xüsusən də, Birləşmiş Ştatlar isə əlini yanına salıb durmaq niyyətində deyil. Onlar Rusiya ətrafında təcrid halqasını daha da gücləndirməyə çalışırlar. ABŞ prezidenti Co Baydenin yeni doktrinasında bu məsələlər də öz əksini tapıb. Əsas prioritet Rusiyanı təcrid etmək və ənənəvi müttəfiqlərindən uzaqlaşdırmaqdır. Yaxın Şərqdəki strateji müttəfiqləri ilə münasibətləri aktivlşdirməyi qarşıya məqsəd qoyan Bayden bölgəyə kritik səfərə hazırlaşır. Hətta bu səfəri bir çoxları “Yaxın Şərq NATO-su”nun (“Ərəb NATO-su” da demək olar) yaradılacağı istiqamətində ilk addım kimi qiymətləndirirlər. Səfər zamanı müvafiq razılaşmaların əldə edilməsi regional təhlükəsizlik üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.
Baydenin yeni doktrinasından gözləntilər
Beləliklə, prezident kürsüsünə əyləşdikdən sonra ilk dəfə Yaxın Şərqə səfər edəcək Ağ Ev rəhbəri iyulun 13-14-də İsraildə, iyulun 15-16-da Səudiyyə Ərəbistanında olacaq və Körfəz Əməkdaşlıq Şurası ölkələrinin sammitində iştirak edəcək. Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ), Qətər, Küveyt, Oman, Misir, İraq və İordaniya liderləri də bu sammitə qatılacaqlar. ABŞ-ın son illərdə Səudiyyə ilə münasibətləri bir sıra fikir ayrılıqlarına görə soyuq olub. Səudiyyə Ərəbistanının yüksək vəzifəli məmurlarının səudiyyəli jurnalist Camal Qaşıqçının qətlində əli olması ilə bağlı ittihamlar, həmçinin Baydenin prezidentlik kampaniyası zamanı bununla bağlı tənqidi sözləri yaddan çıxmayıb. Vaşinqtonun ikinci güclü ərəb dövləti - BƏƏ ilə münasibətləri də çox gərgindir. Ona görə də ABŞ-a indiki mərhələdə öz təhlükəsizliyini, iqtisadi və diplomatik maraqlarını effektiv şəkildə təşviq etmək üçün münasibətlərin yenidən qurulması lazım idi. Rusiyanın Ukraynaya qarşı silahlı təcavüzü bu prosesin sürətləndirilməsinə şərait yaradıb. İndi ABŞ Yaxın Şərqdəki ən yaxın müttəfiqlərini səfərbər etmək istəyir, onlar da tarixi fürsətdən istifadə etməkdən çəkinmirlər.
ABŞ lideri “Yaxın Şərq NATO-su” ideyası ilə gəlir
Yeri gəlmişkən, Bayden səfər ərəfəsində bölgədə ən yaxın müttəfiqi hesab olunan İordaniya liderinin dili ilə hədəfini açıqlayıb. Kral II Abdullah CNBC telekanalına müsahibəsində bildirib ki, İordaniya Yaxın Şərqdə NATO-ya bənzər hərbi ittifaqın yaradılması ideyasını dəstəkləyir: “Mən Yaxın Şərqdə NATO-nu ilk dəstəkləyənlərdən biri olacağam. İstərdim ki, regionun daha çox ölkəsi bu ittifaqda iştirak etsin”. Monarxın qeyd etdiyi kimi, təklif olunan ittifaqın baxışı aydın, rolu kifayət qədər konkret olmalıdır. Eyni zamanda, kral İordaniyanı NATO-nun tərəfdaşı adlandırıb və ölkəsinin onilliklər ərzində Şimali Atlantika Alyansı ilə fəal əməkdaşlıq etdiyini qeyd edib. Yaxın Şərq nizamlanmasından danışarkən o, Fələstin və İsrail arasındakı münaqişənin regionda əməkdaşlığa maneə ola biləcəyinə diqqət çəkib. “İki tərəfin (fələstinlilər və israillilərin) danışıqlardan imtinası regionda sabitliyi pozacaq və regional layihələrin həyata keçirilməsinə mənfi təsir göstərəcək”, - deyib. Qeyd edib ki, müdafiə alyansı konsepsiyası işlənib hazırlanmalıdır. “Missiyanın proqramı çox aydın olmalıdır. Əks halda, hamını çaşdıracaq”, - deyə kral bildirib. Onun sözlərinə görə, Yaxın Şərq ölkələri Ukraynada hərbi əməliyyatlar nəticəsində yaranmış problemləri neytrallaşdırmaq üçün fəaliyyətləri əlaqələndirməyə başlayır. Kral əmindir ki, münaqişənin nəticələri region dövlətləri arasında birliyin aktuallığını artırıb.
“Hizbullah” yeni təşəbbüsə qarşıdır
İordaniya liderinin yeni NATO-ya daha çox yerli oyunçuların qoşulmasının zəruriliyi ilə bağlı sözləri ərəb mediasında birmənalı qarşılanmayıb. Son illər yəhudi dövləti ilə rəsmi münasibətləri normallaşdırmaq istəyini ifadə edən ölkələrin sayının artmasına baxmayaraq, heç də hamı İsraillə müdafiə ittifaqı çərçivəsində əlaqələri rəsmiləşdirməyə hazır deyil. Fələstin dosyesi İsrailin qonşularının xarici siyasətinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir etməkdə davam edir.
“Yaxın Şərq NATO-su”nun yaradılması təşəbbüsü on ildən artıqdır müzakirə olunsa da, Ukraynadakı münaqişə onun aktuallığını daha da artırıb. “Ərəb NATO-su” konsepsiyası ilk növbədə İran iqtisadiyyatına “maksimum təzyiq” göstərmək, onun hərbi imkanlarının məkanını əhəmiyyətli dərəcədə daraltmaq ideyasına aludə olan Donald Trampın dövründə geniş müzakirə olunub. Öz növbəsində “Hizbullah” silahlı qruplaşması da "Yaxın Şərq NATO-su"nun yaradılması ideyasını tənqid edib. Təşkilatın baş katibinin müavini Şeyx Naem Qasim bəzi ərəb ölkələrinin İsraillə yeni hərbi ittifaqlar yaratmaq cəhdlərinə qarşı olduqlarını deyib.
“Ərəb NATO-su” reallaşacaqmı?
ABŞ Dövlət Departamentinin keçmiş xüsusi nümayəndəsi Frederik Hof xatırladır ki, NATO-nun Yaxın Şərq versiyasını yaratmaq cəhdlərinin başlanğıcı yetmiş il əvvələ gedib çıxır: “Əvvəlcə ABŞ Misirin regionda aparıcı rol oynamasına çalışdı. Böyük Britaniya isə İraqa üstünlük verdi”. Ekspert izah edir ki, bu təşəbbüs 1958-ci ilin iyulunda İraq çevrilişi ilə yekunlaşdı. Yerli əhəmiyyətli hərbi blok yaratmaq ideyasını yeniləmək üçün başqa bir cəhd, görünür, Vaşinqtondan deyil, regional paytaxtlardan gəlir. “Kral Yaxın Şərqdə NATO-ya dəstəyini ifadə etdi, lakin xəbərdarlıq etdi ki, missiya aydın olmalıdır. O, missiyanın nə ola biləcəyi barədə heç bir fikir bildirmədi. Bu, hazırda konsepsiyanın nə dərəcədə inkişaf etdiyi sualını doğurur”, - deyə ekspert bildirib. Hof qeyd edir ki, İordaniya kralı hazırda ölkəsini problemlər fırtınasından keçirməyə çalışır. “Ölkədə neft yoxdur, su çox azdır və çörək bişirmək üçün buğdaya ehtiyac var. Buğda da adətən Ukraynadan gəlirdi”, - ekspert izah edib. İstənilən halda, hər şey Baydenin səfərindən sonra bəlli olacaq. Yeni təşəbbüsün reallaşıb-reallaşmayacağını zaman göstərəcək.
Xəbərin oxunma sayı : 925
loading...
Dünya
Xəbərlər
-
Təbrizdə minlərlə azarkeş “Salam, Azərbaycan“ dedi - VİDEO
-
Sevdiyi qadının keçmiş ərini döyə-döyə öldürdü- Bakıdakı qətlin təfərrüatı
-
Xocalının kəndini tərk edən ermənilər meşəyə od vurdular - VİDEO
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Ölüm sayında artım oldu + FOTO
-
Minlərlə ton içməli suyu mənimsəyənlər: Bakının bir rayonu “lider”dir
-
Keyfiyyətsiz qənd istehsal edən müəssisələrin adları açıqlandı - SİYAHI
-
Şuşada erməni silahlılarının kvadrakoreteri endirildi - VİDEO
-
“Azərbaycan qazı IGB vasitəsilə oktyabrda nəql ediləcək” - Bolqarıstanın energetika naziri
-
“Kiyevə silah tədürükü “xüsusi əməliyyat“ın genişlənməsinə səbəb olacaq“ - Rusiya XİN
-
“Laçın şəhərinə, Zabux və Sus kəndlərinə qayıdış başlanacaq“ - “Qaçqınkom“
-
Azərbaycanın daha üç güləşçisi finalda - İslamiada
-
Bu hallarda xarici jurnalistlərin akkreditasiyasından imtina olunacaq - SİYAHI
-
“Müharibə Krımın azad olunması ilə başa çatmalıdır” - Ukrayna Prezident Ofisi
-
Səhiyyə Nazirliyinin 6 milyonluq tenderini bu şirkət uddu – Vergi borcu var
-
Krımda rusların 400 milyonluq təyyarəsi vuruldu - Forbes
-
Laçın dəhlizinə nəzarət üçün hazirliqlara başladı - Orduya tapşırıqlar verildi
-
Müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsahibə mərhələsinə start verilir
-
Bakıda bu yaşayış binası sökülür - FOTO
-
Zakir Həsənov ordu rəhbərliyi ilə müşavirə keçirib - “Qisas“ əməliyyatı təhlil edilib
-
Sabah Bakıda 39, bəzi rayonlarda 41 dərəcə isti olacaq
-
Xəzərin ən yaxşı balıqları təhlükədə - qarşısını necə alaq?
-
MİDA güzəştli mənzillərin onlayn satış qaydalarını dəyişəcəkmi?
-
“Ukrayna Xarkovda bəzi uğurlar əldə edib“ - ABŞ Müdafiə Nazirliyi
-
41 dərəcədən yuxarı istidə işçi çalışdıran yerləri hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Dünyaca məşhur yazıçı ABŞ-da bıçaqlanıb - VİDEO
-
700 bal toplayan şagird Azərbaycan universitetlərindən imtina etdi
-
Türkiyəli məşhurların tətil görüntüləri - FOTOLAR
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Sumqayıtda sakinlər qanunsuz küçə ticarətindən gileylənir – VİDEO
-
Azərbaycan Qarabağda yaşayan ermənilərə avqustun sonunadək vaxt verib - VİDEO
-
“Çin Bayden və Si Cinpinin görüşünə hazırlıq görür” - KİV
-
Türkiyə bu gəminin kütləvi istehsalına başlayır - FOTO/VİDEO
-
Salah və Kurtua “Qızıl top”a iddialı ilk onluqdadır - SİYAHI
-
Prezident Qarabağdakı ermənilərin statusu ilə bağlı məsələyə nöqtəni qoydu - “Yol ancaq budur...“
-
Çətin anlar yaşayan Ebru Gündeş göz yaşlarına boğuldu - VİDEO
-
Əlilliklə bağlı tibbi-sosial ekspertiza müayinəsinə göndərişlərin verilməsi qaydası dəyişib
-
Qədim yaşayış məskəni - Küsnətqazma kəndi – VİDEO
-
Azərbaycanda vəkillərin ən çox yol verdiyi pozuntular açıqlanıb – SİYAHI
-
Zaqatala dağlarında daha bir turist itib: Arxasınca ayı düşüb...
-
Prezident “Qisas“ əməliyyatından danışdı - Ermənistana sərt xəbərdarlıq etdi
-
Aygün Kazımovanı Beyonsa bənzətdilər - VİDEO
-
Günün transfer xəbərləri: Raşfordun aqibəti necə olacaq?
-
Rusiyanın müharibədən qazancı: 12,4 trilyon dollarlıq yataqlar
-
Benzin Türkiyədə Azərbaycandan ucuzdur – Avropa ölkələrinin siyahısı
-
“Nar” YayFest “Könüllülük” düşərgəsində iştirak etdi - FOTO
-
“Tanıdığım dəyərli insanların bəziləri namazı Azərbaycan dilində qılır“ - Fazil Mustafa
-
Bakıda ƏDV fırıldağı: Satıcı qızın əri aptek müdirini bıçaqladı
-
Azərbaycanın bəzi yerlərində mobil telefonlarda şəbəkə niyə yoxdur? - VİDEO
-
“Azərbaycanda taxılla təminat sahəsində heç bir problem yoxdur“ - Prezident
-
“Prezidentin portretini 495 manatdan sənədləşdiriblər...“ - Elm və Təhsil Nazirliyi dövlətdən milyonlar mənimsəyir
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Koronavirus statistikası
-
“Azərbaycanda iş yerlərinin açılması prosesi daim aparılmalıdır“ - İlham Əliyev
-
“Rusiya kütləvi səfərbərlik elan etməsə, uduzacaq“ - KİV
-
Dövlət Agentliyinə 3,2 milyon manat ayrıldı - SƏRƏNCAM
-
Bakıda ağacların dibləri asfaltlandı - FOTO
-
Prezident İlham Əliyev AzTV-yə müsahibə verib
-
Avtomobillərin baqajlarını yoxlamaq qanunidir? - VİDEO
-
Yeni məktəbli formaları “Bravo“larda satılacaq - Bu tarixdən
-
10 saniyədə “satılan“ güzəştli mənzillər təkrar satışa çıxarılır - Bu tarixdə
-
“Azərbaycan ciddi su qıtlığı ilə üz-üzə qala bilər“ - Nazirlik rəsmisi
-
İpoteka kreditlərin şərtləri sərtləşdirilib? - Mərkəzi Bankdan açıqlama
-
Prezidentlə xanımı “Diri Baba”da görülən işlərlə tanış oldu - VİDEO
-
Azərbaycan əhalisinin 1 faizi psixi xəstədir - Rəsmi
-
Qanunsuz çalışan ocaqxanaların fəaliyyəti dayandırıldı - FOTO/VİDEO
-
Baş Prokurorluq Şəmkirdə əməliyyat keçirib - Vəzifəli şəxs saxlanılıb
-
Sabah havanın temperaturu 41 dərəcəyədək yüksələcək - XƏBƏRDARLIQ
-
1 milyondan çox istifadəçi “Nar”+dan yararlanır!
-
Azərbaycanda abortların sayı rekord həddə çatdı: Məktəbyaşlı qızlar da var – Siyahı
-
“Volodimir Zelenskiyə sui-qəsd hazırlanır“ - Ukrayna Milli Təhlükəsizlik Şurası
-
“Yolumuz qədim Basqal qəsəbəsinədir” - Mehriban Əliyeva
-
İrandan narkotik gətirən qaçaqmalçılar Azərbaycan sərhədçilərinə atəş açıb - Yaralanan var
-
Daha bir gömrük polkovniki işdən ayrıldı - “Bu gün əmrim çıxdı...“
-
Azad olunmuş ərazilərdə döyüş növbətçiliyi barədə açıqlama - VİDEO
-
Əhmədbəyli-Füzuli-Şuşa avtomobil yolunun tikintisi sürətlə davam etdirilir - FOTO
-
“Elə nəticə əldə olunmalıdır ki, bütün regionda daimi sülhü təmin etsin“ - Türkiyə XİN
-
Sosial şəbəkələrdən istifadə edən daha iki hərbçi ordudan uzaqlaşdırıldı - FOTOLAR
-
Güzəştli mənzil əldə etmək istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
-
“Putin İrana və digər güclərə arxalanmağa məcbur olub“ - ABŞ İnstitutu
-
Afrika ölkəsində qadının evlənmə təklifinə “yox” deyən kişi cərimələnəcək - FOTO
-
Lətifənin Bali tətili - VİDEO
-
Rayonlarda un qıtlığı yarandı - Bəs buna səbəb nədir?
-
“Azərişıq” ilə MTK-nın borc davası: cəzasını sakinlər çəkir (VİDEO)
-
Mariya Ovsyannikova ev dustaqlığına göndərildi - VİDEO
-
Bakıda həbsxanada 5 məhkum niyə ölüb? - Rəsmi açıqlama
-
Əli Əsədovdan Şuşadakı abidələrlə bağlı QƏRAR
-
Yeddi aya 1 milyard dollar – “Şahdəniz“dən rekord mənfəət əldə olunub
-
Azərbaycanda vəzifəli şəxs işdən çıxarıldı – FOTO
-
İnternet niyə bahalaşdı? - Nazir müşavirindən açıqlama + FOTO
-
“Ərdoğanla Əsəd arasında danışıqdan söhbət belə gedə bilməz” - Çavuşoğlu
-
“Zaporojye AES-də təhlükəsiz demilitarizasiya perimetri yaradılmalıdır” - BMT-nin Baş katibi
-
Azərbaycan Ordusu Buzdux və digər hakim yüksəkliklərdə mühəndis işləri görür - VİDEO
-
Sürücülərin nəzərinə! - Bu tarixdən...
-
“WhatsApp“a yeni özəllik gəlir: Artıq ekran görüntüsü...
-
Kreditlərlə bağlı əhaliyə vacib xəbər - Qaydalar dəyişdi
-
“Rusiyaya qarşı ilk növbədə iqtisadi, texnoloji və sərt sanksiyalar gərəkdir“ - Zelenski
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Koronavirus statistikası
-
Xankəndidə ermənilərin qəzəbinə səbəb olan bildiriş: “Azərbaycana xoş gəlmisiniz!”
-
Dördüncü doza vaksin məcburi olacaq? - AÇIQLAMA
-
Məktəbəhazırlıq qrupları ilə bağlı YENİLİK
-
Zaqatalada itən hindistanlı turist niyə tapılmır? - Üç ay tamam oldu
-
İran prezidenti Paşinyanla danışdı: “Bizim üçün qəbuledilməzdir“
-
Temperatur 42 dərəcəyə yüksələcək - XƏBƏRDARLIQ
-
“Broker Əbülfəz”in xalası oğlu axtarışa verilib? – Həbslər davam edəcək
-
Azərbaycanda avtobusların 86 faizinin yaşı 10 ildən çoxdur - Rəqəmlər
-
Yoluxma artır: qapanma olacaqmı?
-
Gədəbəyin yeni icra başçısı Orxan Mürsəlov kimdir? - FOTO
-
“Laçın dəhlizi məsələsi üçtərəfli razılaşma əsasında həllini tapmalıdır“ - Rusiya XİN
-
“12-ci imam”a görə çənə sındıran saxta qazini kim himayə edir?
-
“Krımda baş verənlər xəbərdarlıq kimi qəbul edilməlidir“ - Prezident Ofisi
-
Masazır dairəsində qızı zorla “Porsche”yə mindirmək istədi - Polis araşdırır
-
Sabiq bələdiyyə sədrinin bacısı qaziyə qarşı dələduzluq edib - Təfərrüat
-
Azərbaycanda ən çox və ən az satılan avtomobillər - SİYAHI
-
Gədəbəyə yeni icra başçısı təyin edilib - Sərəncam
-
“Lökbatan vulkanının püskürməsi 4 dəqiqə davam edib“ - Qurban Yetirmişli
-
İranın gizli planı ifşa edildi - SEPAH-a qarşı yeni ittiham
-
Türkan imkanlı şəxslərdən kömək istəyir - “Tək arzum təhsilimə davam etməkdir“ + VİDEO
-
“Ukraynadakı müharibə Rusiyanın hərbi sənayesini sarsıdıb“ - Britaniya kəşfiyyatı
-
Hansı ölkələrə səfər etmək təhlükəlidir? - SİYAHI
-
Riyad Əliyevin əmlaklarını kim ələ keçirib? - Araşrma başadı
-
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb - SON QİYMƏT
TOP 10
ARXİV