|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Dezinformasiyaya müqavimət dərsi – “Nyu-York Tayms”
Tarix 02.02.23, 15:49 |
|
Finlandiya Avropada dezinformasiyaya ən yaxşı müqavimət göstərən ölkədir.
Novator.az-ın məlumatına görə, ABŞ-ın “Nyu-York Tayms” qəzeti yazır ki, bunun əsas səbəbi Finlandiyada media savadlılığı səviyyəsinin yüksək olmasıdır.
Finlandiya artıq beş ildir ard-arda Media Savadlılığı İndeksində Avropanın 41 ölkəsi arasında birinci yerə çıxır. Sonrakı yerlərdə Norveç, Danimarka, Estoniya, İrlandiya, İsveç və digər ölkələr gəlir.
Media Savadlılığı İndeksində geridə qalan, deməli, avtomatik şəkildə həm də dezinformasiyaya müqaviməti zəif olan Avropa ölkələri isə Şimali Makedoniya, Kosovo, Bosniya və Herseqovina, Albaniya və Gürcüstandır.
“Nyu-York Tayms” bildirir ki, Finlandiyada əhalinin media savadlılığı səviyyəsinin artırılması milli tədris proqramının hədəflərindən biridir: “Təhsil ocaqlarında saxta xəbərlərlə bağlı geniş maarifləndirmə işləri aparılır. Doğru xəbəri saxta xəbərdən seçmək vərdişi hətta bağça uşaqlarına da aşılanır”.
Finlandiyada media savadlılığı tədrisinin təşkilinə məsul olan Milli Audiovizual İnstitutun direktoru Leo Pekkala “Nyu-York Tayms”a deyib ki, müəllim hansı fənni – istər fizika, istər riyaziyyat, istərsə də dil-ədəbiyyat fənləri olsun – tədris etməsindən asılı olmayaraq şagirdlər, tələbələr arasında media savadlılığı səviyyəsini gücləndirmək məqsədilə marifləndirmə işi aparmalıdır.
Finlandiyanın dövlət təhsil sisteminin dünyanın ən güclü sistemlərindən biri olduğunu xatırladan “Nyu-York Tayms” yazır ki, bu ölkədə kolleclər pulsuz, hökumətə etimad yüksək səviyyədədir: “Ölkədə müəllimlərə çox böyük hörmət var”.
Qəzet qeyd edir ki, əhalinin mütaliəli, savadlı olması Finlandiyanın Avropa məkanında koronavirus pandemiyasından ən az zərər görən ölkələrdən birinə çevrilməsində də rol oynayıb.
“Nyu-York Tayms” bildirir ki, təhsil ocaqlarında media tədrisi məcburi olsa da, bu fənni keçən müəllimlər üçün sərt qaydalar qoyulmayıb, onlara media savadlılığını artırmaq metodlarını seçməkdə sərbəstlik verilib.
Məsələn, orta məktəb müəlliməsi Martikka “Nyu-York Tayms”a deyib ki, o, şagirdlərinə informasiya manipulyasiyasının nə qədər asan olduğunu göstərmək üçün öz foto və videoları üzərində dəyişikliklər aparmağı tapşırır.
Helsinkidə yaşayan müəllimə Anna Ayras isə şagirdləri ilə birgə axtarış sistemlərində müxtəlif sözləri axtarışa verir. Məsələn, “peyvənd” sözü axtarışa verilir. Sonra axtarış alqoritmlərinin necə işlədiyi məsələsi ətrafında müzakirələr aparılır və axtarış sistemlərində qarşıya çıxan ilk nəticələrin heç də həmişə ən etibarlı mənbə olmadığını təsdiqləyən faktlar toplanıb təhlil edilir.
“Nyu-York Tayms”a açıqlama verən digər finlandiyalı müəllimlər 2022-ci ilin fevralında Rusiya-Ukrayna müharibəsi başlanandan bəri rəsmi təbliğatın fəsadlarını, yalanlarını aşkarlamaq üçün Rusiyanın xəbər saytlarından istifadə etdiklərini söyləyiblər.
Finlandiya ilə Rusiya qonşu dövlətlərdir. Aralarındakı sərhəd xəttinin uzunluğu 1200 kilometrdən çoxdur.
Finlandiyanın Təhsil üzrə Dövlət Agentliyində layihələr üzrə koordinator vəzifəsində çalışan Payvi Leppanen “Nyu-York Tayms”a bildirib ki, Ukraynada müharibəyə başlayandan Rusiya Finlandiya əleyhinə təbliğatı, dezinformasiya yaymağı gücləndirib. O vurğulayıb ki, bu, Finlandiyanın təhsil sistemində elə bir dəyişikliyə gətirib çıxarmayıb, sadəcə ölkədə media savadlılığını artırmaq, dezinformasiyaya müqavimət bacarığı formalaşdırmaq işinin nə qədər aktual olduğunu əyani şəkildə sübuta yetirib.
Finlandiyanın təhsil ocaqlarında saxta xəbərləri ayırd etmək vərdişlərinin geniş miqyasda aşılanmasına xüsusilə 2013-cü ildən start verilib.
“Nyu-York Tayms” yazır ki, indiki yeniyetmələr sosial media mühitində böyüsələr də, sosial mediada yayılan dezinformasiyalara, o cümlədən yalan dolu siyasi videolara, yazılara, xəbərlərə heç də lazımınca müqavimət göstərə bilmirlər: “Ötən il Böyük Britaniya psixoloqlarının bir jurnalında dərc edilən tədqiqatın nəticələri yeniyetməlik dövrünün qəsd nəzəriyyələri üçün ən təhlükəli dövr ola biləcəyini göstərib. Tədqiqat müəllifləri sosial şəbəkələrin gənclərin dünyagörüşünə çox mənfi təsir edə biləcəyini vurğulayıblar: “Finlandiyada isə hökumət dezinformasiyalardan qorunmaq baxımından tələbələri cəmiyyətin ən əlçatan qrupu sayır. Çünki bu qrupu maarifləndirmək üçün onlayn proqramlar da kifayət edir. Yaşlı insanlara lazımi vərdişləri aşıqlamaq üçün isə hökumət əsas mərkəz kimi kitabxanalardan istifadə edir”.
Xəbərin oxunma sayı : 370
Dünya
Xəbərlər
-
Sosial sahəyə ayrılan vəsait artırılacaq? - AÇIQLAMA
-
“Həbsdə olmağımın səbəbini bilirəm” - Bəkir Orucovun məhkəməsi
-
Azərbaycanda 3 aya 51 milyon 36 min manatlıq narkotik ələ keçirib - HESABAT
-
NATO qoşunları Rusiya sərhədlərinə yaxınlaşır - Şoyqu
-
“COP29 bizə imkan verəcək ki, Qlobal Cənub ölkələri ilə təmasları gücləndirək” - İlham Əliyev
-
Polisin “saxla“ əmrinə tabe olmadı, hadisə yerindən qaçdı - VİDEO
-
Hansı ölkə uşaq böyütmək üçün daha əlverişlidir? – Azərbaycan son onluqdadır
-
Bakıda özəl klinikada əməliyyat olunan yeniyetmə öldü - Araşdırma aparılır
-
“Neft-qaz sahəsində uzun illər xüsusilə də Avropa bazarlarına nəql ediləcək resurslarımız var” - Prezident
-
Əhalinin nəzərinə! Tibbi arayışlarla bağlı yenilik, mayın 1-dən...
-
Bakıda 21 yaşlı model faciəli şəkildə öldü - FOTO
-
“COP29-a ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Azərbaycan fəal hazırlıq prosesindədir” - İlham Əliyev
-
Ağdamdakı Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzi bağlandı - FOTO/VİDEO
-
Baydenin siyasətinə etiraz etdi – İstefa verdi
-
Tikilməkdə olan Laçın aeroportundan son görüntülər - VİDEO
-
NİİM əhaliyə müraciət etdi - VİDEO
-
“Fikirləşdim ki, ata-bala ikimizi də öldürəcək“ - “Cümü“yə 18 il həbs verildi
-
Hərbi gəmilər, kater və vertolyotlar Xəzərdə hərəkətə gətirildi: Möhtəşəm təlimlərdən FOTO/VİDEO
-
Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib: Saxlanılan var - FOTO
-
Qubada illərdir hökm sürən kanalizasiya problemi nə zaman həllini tapacaq? - VİDEO
-
Amerikalılar kütləvi şəkildə “iPhone” almaqdan imtina edirlər - SƏBƏB
-
Şəxs hansı halda orqanını başqasına verə bilər? - ARAŞDIRMA
-
Binəqədinin keçilməz yolları - VİDEO
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
TOP 10
ARXİV