|
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
Xaricə axan milyardlar: İdxaldan asılılıq niyə artır?
Tarix 21.04.19, 22:13 |
|
Ölkəmizdə idxal göstəriciləri kəskin artıb.Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına görə, 2019-cu ilin 3 ayı üzrə xaricdən məhsul idxalı 3.135 mlrd.dollara çatıb.
İqtisadçı Rövşən Ağayev mətbuata açıqlamasında bildirib ki, bu, idxalın indiyədək görünməmiş bir məbləğə çatmasıdır: "İndiyədək heç zaman Azərbaycanın orta aylıq idxalı 1 mlrd. dolları, illik idxalı 10.7 mlrd. dolları ötməyib. İllik yekunla götürdükdə orta rüblük göstəricinin 3 mlrd.dolları ötdüyünü də xatırlamıram.
Amma 2019-cu ilin 3 ayı üzrə xaricdən məhsul idxalı 3.135 mlrd.dollara çatıb. Əgər bu temp davam edərsə, illik idxal 13 mlrd. dollara yaxınlaşacaq. İdxalı artıran əsas səbəb dövlət sektorudur.Belə ki, 2018-ci ilin 3 ayına nisbətən bu ilin 3 ayında idxal 944 mln.dollar (43%) artıb. Bu artımın, təxminən 800 mln.dolları (bütün artımın 85%-i) dövlət sektoru hesabına təmin edilib.
Əgər artım özəl sektor hesabına olsa idi, belə kəskin artımın idxalda leqallaşma hesabına baş verdiyi ehtimalını düşünmək olardı.Bu ilin 3 ayında bütün idxalın 38%-ni dövlət idxalı təşkil edib. Ötən il həmin göstərici cəmi 17.8% olmuşdu. Amma aydındır ki, dövlət sektorunun idxalı həmişə rəsmi olub.Dövlət sektorunun idxalı niyə belə sürətlə artır? Bunun cavabını bir halda bilmək olardı: Gömrük Komitəsi özəl və dövlət sektoru üzrə idxalı mal qruplarını ayrıca təqdim edəydi. Bizdə isə belə statistika aparılmır”.
Məlumdur ki, ölkəmizdə qarşıya qoyulan iqtisadi məqsədlərdən biri də idxaldan asılılığın azaldılmasıdır ki, bunun da əsasında qeyri-neft sektoru üzrə istehsalın genişləndirilməsi dayanır.Amma qeyd olunduğu kimi, bu sıçrayışla illik idxal göstəricilərinin ötən illərlə müqayisədə artım səviyyəsinin 3 milyard dolları ötəcəyi gözlənilir.
İdxal göstəricilərinin ilbəil artmasının səbəbləri nədir və bu Azərbaycan iqtisadiyyatına nə vəd edir?
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli "Cümhuriyət” qəzetinə açıqlamasında bildirib ki, idxal göstəricilərinin artması Azərbaycanda iqtisadiyyatın canlanmasına işarədir:
"Amma çox təəssüf ki, əsasən dövlət sifarişləri ilə idxal artıb. Burada biznesin iştirakı o qədər də nəzərə çarpacaq deyil.Özü-özlüyündə idxalın artması iqtisadi canlanmaya səbəb olan elementlərdən biridir.Amma bunun neqativ tərəfi ondan ibarətdir ki, idxaldan asılılıq getdikcə daha nəzərə çarpacaq olur və təbii olaraq ölkədən çıxan valyutanın həcmi də artır.Bu zaman valyutaya tələbat da artır, bu isə gələcəkdə manat-dollar münasibətlərinə mənfi təsir göstərə bilər.İdxal azalan zaman isə iqtisadi aktivlik azalır.Son vaxtlar bankların kreditləşməni artırması, böyük ticarət şəbəkələrinin əsasən də, elektrotexnika və məişət avadanlıqlarını 2014-2015-ci illərdə olduğu kimi faizsiz və ya aşağı faizlə satışlarının artırması valyutaya tələbatı və idxalı artıran amillərdən birinə çevrilib”.
İdxaldan asılılığın azaldılması üçün qarşıya qoyulan məqsədlərə çatmaq niyə mümkün olmur?
İqtisadçı deyir ki, Azərbaycanda istehsal sahələrinin genişləndirilməsi üçün böyük investisiyaların yatırılmasına ehtiyac var:
"Burada dövlət əsas oyunçu olmamalıdır. Xarici investorlara birbaşa ölkə bazarına girmək üçün şərait olmalıdır ki, yerli istehsal artsın.Bir acı həqiqət də var ki, investisiya mühiti nə qədər yaxşılaşsa belə, elə məhsul növləri var ki, onların yaxın gələcəkdə Azərbaycanda istehsalının təşkili və bunun rəqabətə davamlılığı mümkün deyil.Məişət avadanlığı, mobil telefonlar, elektrotexnika, avtomobillər, dərman preparatlarının Azərbaycanda istehsalı rentabelli də deyil.Çünki Azərbaycan bazarı kiçikdir, investorlar 10 milyonluq bir bazara investitsiya qoyaraq, ayrıca istehsal sahələri yaratmağa da maraqlı deyil.Amma bəzi sahələr var idi ki, burada Azərbaycanın ənənəvi üstünlüyü var idi.Ənənəvi üstünlüyün də itməsi təəccüb və təşviş doğuran məsələlərdəndir.Məsələn, əvvəllər ölkəmizdə ət məhsullarının təminatının yerli istehsalla ödənilməsində hansısa problem yox idi.Amma ötən ilin ilk üç ayı ilə müqayisədə 2019-cu ilin ilk üç ayı ərzində ət idxalı 50 faiz artıb.Deməli, biz ənənəvi sahələrdə belə geriləyirik.Bu sahələrdə belə idxaldan asılı vəziyyətə düşürük.Bu Azərbaycan hökumətinə ciddi siqnal olmalıdır ki, bu sahədə olan problemləri aradan qaldırsın”.
Natiq Cəfərlinin sözlərinə görə, idxaldan asılılıq qiymət artımını şərtləndirir:
"İdxaldan asılılıq artdıqca, dünya bazarındakı qiymət dəyişikliklərindən də əziyyət çəkirik. Buna ən yaxşı misalı bu yaxınlarda buğdanın qiymətinin artması oldu. Çox təəssüf ki, ölkəmizin keyfiyyətli buğda ilə tələbatı da yerli istehsal sayəsində ödənilmir.Xaricdən alınan buğdanın miqdarında da kəskin artım müşahidə olunur. Xaricdə buğdanın qiymətinin bahalaşması dərhal ölkədə un və un məmulatlarının qiymətlərinin artmasına səbəb oldu. Doğrudur, inzibati müdaxilələrlə qiyməti tənzimləməyə çalışırlar.Amma bu müvəqqəti xarakter daşıyır.Bu yolla qiymətin tənzimlənməsi gələcəkdə daha ciddi fəsadlara gətirib çıxara bilər.Ən yaxşı yol məhsul bolluğunun yaradılması və istehsalın genişləndirilməsidir ki, bu yöndə görüləcək kifayət qədər işlər var”.
Xəbərin oxunma sayı : 331
İqtisadiyyat
Xəbərlər
-
Çinarə türk futbolçu sevgilisindən ayrıldı - VİDEO
-
“Mbappenin qarşısını kimsə təkbaşına kəsə bilməz“ - Mats Hummels
-
“ABŞ, fikir ayrılıqlarına baxmayaraq, İsraili dəstəkləməyə hazırdır“ - Bayden
-
Zaqatalada dönərdən zəhərlənənlərin sayı kəskin artdı - 30-a çatıb
-
“My Music” hoteldə nə baş verib? - TƏFƏRRÜATLAR/VİDEO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
İcra başçısı yenidən deputat olacaq - Qurbanovun Milli Məclisə qayıtması perspektivi nə ilə bağlıdır?
-
Növbəti dalğa gəlir: İyul-avqust aylarında ətin qiyməti artacaq
-
Binəqədinin keçilməz yolları: “Gərək qayıq alaq” - VİDEO
-
“Rusiya Britaniyanın hərbi obyektlərini vura bilər” - Zaxarova
-
Zaqatalada kütləvi zəhərlənmə - Araşdırmalar başladı
-
Ukraynadan gətirilən ət məhsullarında infeksiya törədiciləri aşkarlandı - AQTA
-
Güney Azərbaycanda şəhər başçısı həbs edilib - FOTO
-
Vəzifəsindən azad edilən Novruz Məmmədov : “Zənglərdən yorulmuşam, adamı əsəbiləşdirirlər”
-
20-25 manata satılan göycə: Bahalaşmanın səbəbi nədir?
-
Bu halda cərimə oluna bilərsiniz - Prezident təsdiqlədi
-
Rusiya Krım körpüsündən istifadəni dayandırıb: Cəbhə xəttini hansı yolla təchiz edir?
-
Nərimanov rayonunda ağacları belə məhv edirlər – FOTOFAKT
-
Bakıda sevgilisindən “yox“ cavabı alan oğlan bıçağa əl atdı - TƏFƏRRÜAT
-
Emin Əmrullayevin qardaşına sərt ittiham var: “Dedi, al bu 100 mini, get və...“ (VİDEO)
-
Suraxanıda iki maşını qəsdən yandıran şəxslər saxlanılıblar - VİDEO
-
Yağış sakinləri evləri ilə birlikdə su altında qoydu - VİDEO
-
Direktor cərrahı işdən çıxardı, cəzalandırıldı
-
Bakıda fantastik qiymətə ev kirayə verilir - FOTOLAR
-
Gəncədə daha br əməliyyat: vəzifəli şəxslərə cinayət işi açıldı
-
“Rusiya NATO-ya qarşı əməliyyata hazırdır“ - Polşa əks-kəşfiyyatı
-
İşə qəbul zamanı yaş vacibdir, yoxsa təcrübə? - VİDEO
-
Baş nazir Əli Əsədov Ankarada Anıtqəbiri ziyarət edib - FOTO/VİDEO
-
Sumqayıt məktəbində 250 min manatlıq mənimsəmə – Cinayət işi açıldı
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Bir neçə yaxın dostum spirtdən düzələn arağa görə həyatını itirib” - Deputat
-
Sabiq deputat Mehdiyevə yazdığı gizli məktubdan danışdı - “Off, dəhşət...“ + FOTO
-
Hoteldə ölən dostlarla bağlı yeni detallar - Hadisə bu hoteldə baş verib + FOTOLAR
-
“Moskva Qərb ölkələri ilə dialoqdan imtina etmir” - Putin
-
Taksidən istifadə edənlərin sayı artır, yoxsa azalır? – Son 7 ilin məlumatları
-
“Bu gün gəlirlərimiz 35 milyard manat civarındadır” - Deputat
-
İlham Əliyevin Slovakiyanın baş naziri ilə geniş tərkibdə görüşü keçirilib - FOTO
-
Zelenskiyə qarşı sui-qəsd: Rusiya agentləri ifşa olundular - FOTO
-
“Azərbaycan suverenlik baxımından nümunəvi ölkədir” - Robert Fitso
-
Bakıda oteldə vəzifəli şəxslər zəhərləndi, 2 nəfər vəfat etdi - AÇIQLAMA/FOTO
-
"Makronun demaqogiyası boş və ikiüzlüdür"- Rusiya rəsmisi
-
Şəhid ailəsi üzvlərinə təhsillə bağlı yeni imtiyaz VERİLDİ
-
“Azərbaycan təbii qazını Avropa məkanına etibarlı yollarla nəql edir” - İlham Əliyev
-
Bakıda vətəndaşların ölümlə üz-üzə qaldığı yol - VİDEO
-
Sabirabadda Birinci Qarabağ müharibəsinin şəhidi dəfn edildi - FOTOLAR
-
Azərbaycan-Slovakiya sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Vladimir Putin Rusiya prezidenti vəzifəsinin icrasına başladı - VİDEO
-
Rektor özünə daha bir xidməti maşın alır - 110 min manata
-
“Xərclərin rəsmiləşdirilməsi prosesi düzgün aparılmır...“ - Vüqar Gülməmmədov
-
Azərbaycan və Slovakiya şirkətləri arasında əməkdaşlıq memorandumları imzalanıb - FOTO
-
Prezident İlham Əliyevin Slovakiyanın baş naziri ilə təkbətək görüşü olub - FOTO
-
Bədii ədəbiyyat oxumaq beyinə necə təsir edir? - TƏDQİQAT
-
Milli Məclis Mehriban Əliyevanı təbrik etdi
-
Xüsusi təyinatlılarımız Türkiyədə hərbi təlimlərdə - FOTO/VİDEO
-
Qızıla yatırım etmək riskli hesab edilir - VİDEO
-
Milli Məclisin iclası başladı: 18 məsələyə baxılacaq
-
İsrail tankları Rəfaha daxil olub – KİV
-
Tərtərdə məktəblilər arasında dava: Ölən var
-
“Qazaxıstan ilk növbədə milli maraqların qorunmasına üstünlük verir” - Tokayev
-
Vətəndaşlarımız hazırda 40-a yaxın ölkəyə səfər edə bilər - VİDEO
-
Şəhərdə taksilər niyə yoxa çıxdı? - Sürücüləri narazıdırlar + VİDEO
-
Marsda həyat mövcud olub? - Alimlərdən yeni araşdırma
-
Azərbaycanı Naxçıvanla birləşdirəcək yoldan görüntülər - VİDEO
-
Xəzərdə dalğanın hündürlüyü dörd metrə çatıb - FAKTİKİ HAVA
-
Türkiyədə altıncı nəsil qırıcı təyyarə üzərində işlərə başlanılıb - FOTO
-
Azərbaycanlı iş adamının “Qalatasaray”dakı işinə xitam veriləcək? - AÇIQLAMA
-
Münasib qiymətə ev tapmaq niyə çətinləşib? - VİDEO
-
Rihanna yenə dəyişdi - FOTOLAR
-
Fransa futbol tarixinin ən yaxşı müdafiəçisi bilindi - Desayi ikincidir
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
”Çin Ukraynaya dair sülh konfransını dəstəkləyəcək” - Si Cinpin
-
“İraq və Suriyada PKK-ya son zərbəni yaxın günlərdə endirəcəyik” - Ərdoğan
-
“Fransa Rusiya ilə müharibə aparmır” - Makron
-
Bakıda 17 min manata pişik satılır - VİDEO
-
Türkiyə ordusu Şimali İraqda 16 kürd yaraqlısını məhv etdi - VİDEO
-
Azərbaycanda məşhur hoteldə külli miqdarda yeyinti - FOTO
-
Zeynəb Xanlarovanın qudası alimin dediklərini eşidib, insult keçirib - Məhkəmə + FOTOLAR
-
Satışda olan saxta məhsulları necə ayırd edək? - VİDEO
-
Qazaxıstan öz diplomatını BƏƏ-dən geri çağırdı - FOTO
-
Təsərrüfatlarına ziyan dəymiş fermerlərin NƏZƏRİNƏ
-
Laçında müntəzəm marşrut xətləri açılıb - FOTO
-
NATO generalından mühüm açıqlama: “Ukrayna Krımı geri ala bilməsə…”
-
Gündəlik qəzetlərin sayı artır, həftəlik qəzetlərin sayı azalır – Statistika
-
Sabiq deputatın Ramiz Mehdiyevə gizli məktubu yayıldı - Sensasiyalı adlar + TAM MƏTN
-
“Alt paltarı belə geyinməyib, səhər verilişinə çıxırlar” - Elza kimə replika atır?
-
DTX-nin əməkdaşları “Heydər zirvəsi”nə yürüş təşkil ediblər - FOTO
-
“Gömrükçü” külli miqdarda pulu ələ keçirdi - Həbs edildi
-
Bakıda külək güclənəcək, yağış intensivləşəcək – Xəbərdarlıq
-
Putin Paşinyanla görüşəcək - Bu tarixdə
-
DSMF-də rəsmi yoxlama başlayıb - Açıqlama
-
“Rauf Quliyev külli miqdarda pulumuzu ələ keçirib” – İDDİA
-
Belarus XİN rəhbərindən bəyanat: “Ukrayna ilə bağlı danışıqlara hazırıq”
-
“Seçkilər COP-29-a görə erkən keçiriləcək” – Sabir Rüstəmxanlı
-
Azərbaycanda bu dərmanların hamısı satışdan yığışdırılıb - SƏBƏB
-
Keçmiş komitə sədri hakim qarşısına çıxarılır - Korrupsiya ittihamı
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Yasamalda əməliyyat: Saxlanılanlar var - FOTO/VİDEO
-
Oğlanlar niyə evlənmək istəmirlər? - VİDEO
-
Buraxılış və qəbul imtahanlarının nəticələri bu həftə açıqlanacaq - RƏSMİ
-
ABŞ səfiri paylaşım etdi: “Şuşada olduğum üçün xoşbəxtəm” - VİDEO
-
Emin Əmrullayev yola saldı: nazir həmkarı özünə müşavir götürdü
-
Sabah şəxsiyyəti müəyyənləşən dörd itkin şəhid dəfn ediləcək
-
Həbsdən çıxanlar dövlətdən 1380 manat ala bilər – Müavinət kimlərə verilir?
-
Nazirdən elektron reseptlə bağlı əhaliyə çağırış - VİDEO
-
Bu şadlıq evi 2 milyona satıldı: Sökülür - FOTO
-
Dövlət Gömrük Komitəsinin sədrinə müşavir təyin edilib - FOTO
-
Azərbaycanda hər il neçə qız qaçırılır? - Rəsmi STATİSTİKA
-
Rusiya XİN-dən ABŞ-yə nüvə hədəsi: “Dəfələrlə xəbərdarlıq edilib”
-
Yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Azərbaycanda bu şəxslər pensiyaya daha tez çıxacaqlar - AÇIQLAMA/VİDEO
-
ABŞ səfiri xanımı ilə Şuşada - Fotolar
-
Noyemberyan mövqeyində bayrağımız dalğalanır - Bu ərazilər nəzarətimizə keçdi
-
Prezident təsdiqlədi - Daha bir ölkəyə vizasız gedə biləcəyik
-
İsrail ordusu Rəfahdan sakinləri təxliyə edir: Hücum başlayacaq?
-
Maaş, pensiya və müavinətlərlə bağlı yeni qərar olacaq - VİDEO
-
Abituriyentlərin nəzərinə: Qeydiyyat üçün son gün
-
Rusiyanın ən varlı 26 milyarderi son bir gündə 5 milyard dollar qazanıb – “Bloomberg”
-
Avropada işləməyin asan olduğu ölkələr - TOP 10
-
“17 yaşlı qız ilə 37 yaşlı kişi könüllü razılaşma yolu ilə nişanlanıb” – DİN
-
Ukrayna Belqoroda dronla zərbə endirib:6 ölü,35 yaralı var
TOP 10
ARXİV