![]() |
|














Yaxın Şərqdə kornovirus: bölgədəki münaqişələr epidemiya risklərini artırır
Tarix 27.02.20, 15:05 |
|
19.gif)
Virciniya Pyetromarçi
“Əl-Cəzirə”, 26.02.2020
Yeni koronavirus Yaxın Şərqdə sürətlə yayılır, yoluxma halları bölgənin ən az 9 ölkəsində qeydə alınıb, onlardan altısı son bir həftədə ilk infeksiyaları açıqlayıb.
Rəsmi olaraq COVID-19 olaraq bilinən bu xəstəlik 34 ölkəyə yayılıb və qlobal miqyasda 2600-dən çox insanın ölümünə səbəb olub. Virusun ilk dəfə ötən ilin dekabrının sonlarında ortaya çıxdığı Çində o, xüsusilə tüğyan edir.
Çindən kənarda İran ən çox ölüm halına sahibdir, bir həftə ərzində ən azı 15 nəfər virusdan ölüb – bu, Dünya Səhiyyə Təşkilatının (DST) “dərin narahatlıq” adlandırdığı bir inkişafdır.
Hələlik peyvəndi olmayan virus yoluxmuş hər 5 nəfərdən dördündə yüngül xəstəlik yaradır. Ancaq yaşlılar, xüsusən ürək xəstələri və diabetlilər üçün o, ölümcül ola bilər.
Yaxın Şərq və Şimali Afrikadakı (MENA) hökumətlər bölgə müharibə, münaqişə və zəif sağlamlıq sistemlərinə görə baş verə biləcək geniş miqyaslı epidemiyadan narahat olduqlarını ifadə edirlər.
MENA-nın hansı ölkələri Koronavirusa yoluxmanı təsdiqləyiblər?
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ) Yaxın Şərqdə ilk olaraq COVID-19 hadisəsini qeydə alıb. Yanvarın 29-da BƏƏ-nin Səhiyyə Nazirliyi epidemiyanın mərkəzi olanə Çinin Uhan şəhərindən gələn bir çinli ailənin dörd üzvündə virusa yoluxmaya müsbət test aşkarlandığını açıqlayıb. O vaxtdan daha 9 yoluxma hadisəsi təsdiqlənib.
Səhiyyə Nazirliyinin verdiyi məlumata görə, fevralın 14-də Misirdə, Qahirədə bir əcnəbinin Koronavirusa yoluxduğu məlum olub.
Fevralın 19-da İran Qum şəhərində virusa müsbət test nəticəsi məlum olduqdan sonra 2 yaşlı insanın öldüyünü bildirib. Səlahiyyətlilər bu vaxta qədər 95 yoluxma və 15 ölüm hadisəsinin olduğunu açıqlayıblar.
Livan ilk yoluxmanı 21 fevralda təsdiqləyib: bu, İrandan qayıdan 45 yaşlı livanlı qadındır.
İsrail də ilk hadisəsini eyni gündə bildirib. Yaponiya sahillərində karantində olan kruiz laynerindən evakuasiya edilən bir israilli qadın evə qayıtdıqdan sonra onda müsbət test müəyyən edilib.
Fevralın 24-də Küveyt, Bəhreyn, İraq və Oman ilk hallarının, bütün xəstələrin yoluxmadan əvvəl İranda olduğunu bildirməklə açıqlayıb.
Hansı ölkələr ən çox risk altındadır və niyə?
İnfeksiya barədə məlumat verən 9 Yaxın Şərq ölkəsində 5 ilk halın hamısı İrandan gələn səyahətçilərlə əlaqəlidir. Bu ölkələr Livan, Küveyt, Bəhreyn, İraq və Omandır.
BƏƏ də ölkədəki son infeksiya hallarının bir İran turisti və arvadına aid olduğunu söyləyib.
DST-nin Şərqi Aralıq dənizi üzrə regional nümayəndəsi doktor Əbdinasir Əbubakarın sözlərinə görə, bu baxımdan birbaşa risk İranla sıx əlaqəli ölkələrə aiddir. “Yaxın Şərqdə Türkiyə, İraq kimi İranla həmsərhəd və böyük şiə icmalarına sahib ölkələrə Koronavirusun idxalı riski ən yüksəkdir”.
İranda infeksiyaların ən çoxu mühüm şiə ziyarətgahlarının və mədrəsələrin yerləşdiyi Qum şəhərində qeydə alınıb. Şəhər Livan, İraq, Bəhreyn, Yəmən və Küveyt də daxil olmaqla, əhəmiyyətli şiə əhalisi olan ölkələrdən milyonlarla zəvvarı özünə cəlb edir.
Üstəlik, ərazisində Çin işçisi olduğu üçün Cibuti də virusun idxal riski yüksək olan ölkə sayılır.
Epidemioloq Əbubakar ən çox risk altına alınan ölkələrin ikinci sinfinə İraq, Suriya, Yəmən və Liviya kimi münaqişələrin təsiriylə zəifləmiş və sağlamlıq sistemlərinin axsaq olduğu dövlətləri aid edir. “Mürəkkəb fövqəladə hallarla qarşılaşan bu ölkələr Körfəzdəki ölkələrlə müqayisədə , zəif səhiyyə sistemləri, zəif infrastrukturlara malikdir. Suriya, Yəmən, Liviya barədə heç danışmağa dəyməz… Bəzi laboratoriya qabiliyyətləri var, ancaq bu ölkələrə Koronavirus peyda olsa, yəqin ki, çox ciddi narahat olmalıyıq”.
MENA hökumətləri nə etməlidir?
İranda hakimiyyət virusa yoluxmuş xəstələrin müalicəsi üçün 230 xəstəxana ayırıb və virusun olduğu Qumdakı məktəb və universitetləri bağlayıb. Film nümayişləri, mədəniyyət tədbirləri və futbol matçları ləğv edilib və paytaxtda işçilər hər gün Tehran metrosunda sanitariya tədbirləri görürlər.
Bu arada, bir neçə qonşu dövlət, Türkiyə, Əfqanıstan, Ermənistan və Pakistan da daxil olmaqla, İranla sərhədlərini bağlayıb. Küveyt İranla bütün hava əlaqələrini kəsib, BƏƏ isə İranın əksər şəhərlərinə uçuşları ləğv edib. Doğrudur, DST bu addımı “lazımsız” adlandırıb.
“Söhbət sərhədləri bağlamaqdan getməməlidir”, – deyə Bazar ertəsi günü DST-nin Cenevrədə olan təmsilçisi Maykl Rayan bildirib. – Risklərin idarə edilməsinə, xəstəliyin idxalı risklərini, xəstəliyin ötürülmə riskini, xəstələrin sağ qalmasını artırmaqdan danışmaq lazımdır”.
Livandakı “Bilik və Siyasət” Mərkəzinin direktoru Fadi əl-Cardali də bu fikri səsləndirərək əlavə edib ki, MENA-da virusun yayılmasına qarşı ən vacib tədbir şəffaflıqdır.
“Ölkələr baş verənləri elan etməli və hər hansı bir məlumatı gizlətməməlidirlər. Bu ictimai sağlamlıq mövzusudur… İnsanlara çaxnaşma deyil, düzgün qiymətləndirmə və müalicə üçün yaxşı təlimat verilməlidir”.
İranda bəziləri hökuməti ölüm halları və infeksiyaya yoluxanların sayı barədə məlumatı gizlətməkdə və kifayət qədər sürətli hərəkət etməməkdə günahlandırdılar, hakimiyyət bu iddia rədd edib.
Beynəlxalq Qırmızı Xaç Federasiyasının MENA bölgəsi üzrə rabitə rəhbəri Rana Sidani Kassu virusa dair yalan iddiaların əleyhinə səylərin artırılmasının vacibliyini vurğulayıb. “Bölgədə səhv məlumatlar virusdan daha tez yayılır”.
Əl-Cərdəli virusa yoluxmuş insanların müalicəsinə diqqət yetirir. Lakin DST-dən olan Əbubakr 2012-ci ildə Səudiyyə Ərəbistanında meydana gələn tənəffüs sindromunun (MERS) yayılmasında bölgədəki sağlamlıq müəssisələrinin səhvlərini qabardır. O zaman çox sayda tibb işçisi virusa yoluxduğundan epidemiyanın yayılması sürətlənib.
MERS virusu 27 ölkəyə yayılıb və 800-dən çox insan həyatını itirib, onların əksəriyyəti Səudiyyə Ərəbistanındadır. MERS, COVID-19-la müqayisədə daha az yoluxucudur.
Tərcümə: Strateq.az
Xəbərin oxunma sayı : 226
Analiz
Xəbərlər
-
Aygün Kazımova bu dəfə misirli xanım obrazında - FOTO
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Bu sahələrdə çox sayda işçiyə ehtiyac var - VİDEO
-
Putin və Tramp telefonda danışdılar - Ukrayna, Suriya, İran məsələləri müzakirə edilib
-
Azərbaycan, Özbəkistan və Qırğızıstan prezidentləri Şahbulaq qalasında olublar - FOTO
-
Moskvada 2 azərbaycanlı “qanuni oğru“ saxlanıldı - VİDEO
-
Fərid Əsgərov yeni vəzifəsində ilk dəfə görüntüləndi - VİDEO
-
Əsir və girovlarımızın başına nələr gətirilib? - Məhkəmə
-
Kurskda Rusiya generalı öldürüldü - Ukrayna ordusundan uğurlu əməliyyat
-
Səhiyyə nazirinin məhkəməyə verildiyi iş üzrə - QƏRAR
-
Vüqar Səfərlinin şikayəti rədd edildi - Ali Məhkəmədən qərar
-
“Razılaşdıq ki, birlikdə gələcəyik” - İlham Əliyev
-
Alatavadakı qalmaqallı mülk söküldü - Razılığa gəldilər
-
“18-ci sanksiyalar paketi Rusiya iqtisadiyyatının ürəyinə zərbə vuracaq“ - Leyen
-
Prezidentlər Xıdırlı kəndinin 1-ci mərhələsinin açılışında iştirak etdi - Fotolar
-
“Sputnik-Azərbaycan“ işi: beş nəfər polis nəzarətinə verildi
-
İki dost dövlət arasında münasibətlər yüksək səviyyədə inkişaf etdirilir
-
Məktəbli qızları təqib etdi, həbs olundu - Məhkəmədə özünü belə müdafiə etdi
-
Zirvə görüşünün iştirakçıları “Zəfər“ şousunu izlədi - FOTOLAR
-
Bakıda bu yollarda təmirlə bağlı hərəkət məhdudlaşdırıldı - Siyahı
-
Abituriyentlərin şikayətləri araşdırılıb, bəzilərinin imtahan balları artırılıb - DİM-dən açıqlama
-
27 il hakimlikdən sonra Konstitusiya Məhkəməsindən getdi - Yerinə oğlu gəlir
-
Əl yükündə ölkəyə 547 karat brilyant keçirmək istədi - Fotolar
-
Azərbaycanda heyvanların sığorta xərci açıqlandı: Qoyunlar 7-11 manat, inəklər isə...
-
Masazır qəsəbəsində sənədsiz evlərin tikintisi davam edir - FOTO/VİDEO
-
Nazirlikdən küləkli hava ilə bağlı - Müraciət
-
ABŞ Azərbaycana yeni diplomat göndərir - Emi Karlo kimdi?
-
Bakıdakı yeni park belə olacaq - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Azərbaycan və Özbəkistan həm tarix, həm də ortaq mədəni, mənəvi və dil kökləri ilə bir-birinə yaxın və bir o qədər də zəngindir
-
Xankəndidən Şuşaya kanatla gedəcəyik - 13 dəqiqəyə...
-
Bakıda inanılmaz hadisə: Həkim vətəndaşı QİÇS-ə yoluxma təhlükəsi ilə üz-üzə qoydu
-
Şahbaz Şərifin Azərbaycana səfəri başlayıb - FOTO
-
Azərbaycanda manata olan inam dolları üstələdi - 10 ilin statistikası
-
Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini Füzulidə - FOTO
-
Konstitusiya Məhkəməsində 4 yeni hakim - ADLAR
-
Sadir Japarov Azərbaycana səfərə gəlib - FOTOLAR
-
Prezident “Xankəndi” Biznes Mərkəzinin açılışında - FOTOLAR
-
“Qala Sığorta”nın işçisinə “dümbələk” deyən şəxs cəzalandırıldı - TƏFƏRRÜAT
-
İlham Əliyev Xankəndidə qəbul keçirdi - FOTOLAR
-
Azərbaycanın bu saytları Rusiyada bloklandı - SİYAHI
-
Prezident Xankəndidə Zəfər parkında görülən tikinti işləri ilə tanış oldu - FOTOLAR
-
Kamaləddin Qafarov “Siyəzən Broyler” ASC-nin idarəçiliyini katibəsinin yoldaşına verib? - İDDİA
-
Agentlik sədri onu departament müdiri təyin etdi - FOTO
-
Futbol dünyası şokda - Ulduz futbolçu qəzada öldü
-
Xankəndi Dəmir Yolu və Avtovağzal Kompleksinin təməli qoyuldu - Fotolar
-
Bu yolda 2 aydır ki, “həyat donub“ - Təmir nə vaxt bitəcək?
-
Polisə işə düzəldəcəyini vəd etdi, külli miqdarda pul aldı - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
"Adil Kərimli mənə dedi ki, artıq heç kəsə fəxri ad verilmir“ - Zemfira Sadıxova
-
Rusiya Poltavaya dron zərbələri endirib - Ölənlər var
-
Təhlükəsizlik qaydalarını pozan obyektin fəaliyyəti məhdudlaşdırıldı - Video
-
II və III ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanı.. - DİM-dən xəbərdarlıq
-
Prezident Əhmədbəyli-Füzuli-Şuşa yolunun açılışında - Fotolar
-
Microsoft 9000 əməkdaşını ixtisar edir - SƏBƏB
-
Saxta çantalar necə tanınır? - Satıcıların fırıldaq üsulları
-
İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü planlaşdırılır - Dubayda
-
“Golden Beach“də faciə: Cəryan vurub öldürdü
-
AZAL təyyarəsinin vurulması ilə bağlı - Yeni detallar
-
Xırdalanda Heydər Əliyev parkında ağaclar qurudulur - Çay evlərindən şikayət
-
Kərə yağı sağlamlığa necə təsir edir: hər gün yemək olarmı?
-
ABŞ bütün dünyaya silah paylaya bilməz - Pentaqon
-
Bakıda nəqliyyatın intensiv hərəkət etdiyi körpü qəzalı vəziyyətdədir? - VİDEO
-
İnstaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
“Lavrov İsa Məsihin vaxtından xarici işlər naziridir...“ - NATO BAŞ KATİBİ
-
Aşurada bu ünvanlarda qan vermək mümkün olacaq - Siyahı
-
“Bütün layihələri yığışdırın, atam bu yeri qardaş ölkəyə verib” - İlham Əliyev
-
“Nə təcili yardım, nə də xəstəxana harayımıza çatır“ - ŞİKAYƏT/VİDEO
-
Araz Ağalarov da hədəfə alındı - Barəsində icraat başladıldı
-
Öldürdüyü müdirinin axtarışlarında iştirak edibmiş - Füzulidəki cinayətin ŞOK TƏFƏRRÜATI
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - FOTOLAR
-
Leyla Əliyevanın poetik dünyası” kitabının təqdimatı keçirilib - "VƏHDƏT" nümayəndəsidə iştirak etdi
-
Nəsimi rayonunda obyektlər piyada səkisini zəbt edib - VİDEO
-
Prezidentlər “Sea Breeze” istirahət mərkəzində olublar - FOTOLAR
-
Azərbaycanda şəxsiyyət vəsiqəsinin forması DƏYİŞDİRİLİR
-
Köçkünlərin yaşadığı 185 mənzil əsl sahiblərinə qaytarıldı - RƏSMİ
-
Makronun arvadının kişi olması iddiasına Trampdan REAKSİYA: “Mən Bricitə yaxından baxmışam“
-
Azərbaycan və Özbəkistan artıq bir ilə yaxındır ki, rəsmi müttəfiqlərdir - İlham Əliyev
-
Vəzifəli şəxs cəzalandırıldı - 1400 manata sürücülük vəsiqəsi alacaqmış...
-
Bakıda Özbəkistan səfirliyinin yeni binası açıldı - FOTOLAR
-
Azər Qasımlı barəsində cinayət işi məhkəmə baxışına verilib - Vəkilin vəsatəti təmin edilməyib
-
Şəxsiyyəti müəyyənləşdirilən daha üç itkin şəhid dəfn olunacaq - ADLAR + FOTO
-
Binəqədi rayonunda qanunsuz tikintiləri Hacıbaba Babayev himayə edir? - VİDEO
-
“Telefonda oyun oynamaq istəyib, anası vermədiyi üçün bıçaqlayıb” - Video
-
Ağ Şəhərdə “Özbəkistan” parkının təməli qoyuldu - Fotolar
-
Əli Əsədov Əfqanıstanın Baş nazirinin müavini ilə görüşdü - FOTO
-
Rusiya səfiri Azərbaycan XİN-ə çağırıldı - Rəsmi Bakıdan moskvaya etiraz
-
İyulun ilk ongünlüyündə ölkə ərazisində hava mülayim keçəcək - PROQNOZ
-
Azərbaycanla Özbəkistan arasında imzalanmış sənədlər mübadilə edildi - Fotolar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Binəqədidə partlayışda ölənlərin yaxınlarına 30 min manat təklif edilib - MƏHKƏMƏ
-
Peterburqda azərbaycanlı iş adamının evinə basqın - VİDEO
-
Ötən il tikinti şirkətlərinə 288 mln. manat ödənilib - “Kirayə mənzillərə“ görə
-
Beyləqanda Azərbaycan Polisi Günü qeyd olundu - Fotolar
-
140 manatlıq müavinət: Kimlər faydalana biləcək?
-
“Mor-mor” suları bu antisanitar vəziyyətdə hazırlanır? - VİDEO
-
Prezidentlər iclasda iştirak etdilər - FOTOLAR
-
ABŞ bir müddət Ukraynaya sursat tədarük etməyəcək - “The New York Times”
-
Dr.Ella necə estetik əməliyyatlar icra edir? - Araşdırma
-
Şavkat Mirziyoyevin rəsmi qarşılanma mərasimi oldu - FOTO
-
Nazir Qubada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Külək, yağış, 33° isti... - Sabahın havası
-
DİN-in Polis Akademiyasında “Məzun Günü” keçirilib - VİDEO
-
İnformasiya agentliklərinə dair tələblər sərtləşdirilir - Nələr olacaq?
-
Rusiya mediasında Azərbaycana qarşı kampaniya başladılıb - RƏSMİ
-
Ersin Tatar Azərbaycana səfərə gəlib - FOTOLAR
-
Konstitusiya Məhkəməsinin 3 hakimi yola salınır - ONLAR KİMDİR?
-
Azərbaycanlıların ölümündə əli olduğu deyilən rus polislər - FOTO
-
Mirziyoyev Azərbaycana səfərə gəlib - FOTO
-
Şahin Şıxlinskini saxlayanlar ondan nə soruşublar? - Özü danışdı
-
PKK yaxın günlərdə silahları təhvil verəcək - Hakim partiya sözçüsü açıqladı
-
Abşeron rayon Qobu qəsəbəsində qanunsuz tikintiyə icazə verib? - VİDEO
-
“Ziyəddin Səfərov evdən aparılarkən tam sağlam olub“ - Baş Prokurorluq
-
Media Reyestrində olmayan media subyektləri - Onları cərimələr gözləyir
-
Bəzi qadınlar üçün pensiya yaşı azaldıla bilər - VİDEO
-
“Azərbaycan və Rusiya üçün dostluq münasibətləri olduqca vacibdir“ - Zaxarova
-
Hakan Çalhanoğlu “od püskürdü“: “İnter“in prezidenti və kapitanı cavabını aldı
-
Qohum evlilikləri ilə bağlı qadağa əvvəlcədən nişanlı olanlara da aiddir? - VİDEO
-
Avronun manata qarşı bahalaşması davam edir - Rəsmi məzənnələr açıqlandı
-
“Mənə təxribatçı suallar verdilər” - Rusiyada hücuma məruz qalan azərbaycanlı qadın
TOP 10
ARXİV