|
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
NATO Çinə qarşı mübarizəni genişləndirir - TƏHLİL
Tarix 20.01.24, 21:08 |
|
Qərbin üç güc mərkəzi - ABŞ, Avropa İttifaqı və Yaponiya Çini bütün istiqamətlərdə “saxlama” səylərini gücləndirməkdə israrlıdırlar. Yaponiya və ABŞ Çini tək iqtisadi sahədə deyil, həm də təhlükəsizlik sahəsində cilovlamaq üçün “Azad və açıq Hind-Sakit okean regionu” strategiyasını fəal şəkildə təbliğ edirlər.
NATO yeni “soyuq müharibə” kontekstində diqqətini Asiya-Sakit okean regionuna yönəldib. Bölgədə Çinin artan qüdrəti ABŞ başda olmaqla, Qərb dünyasını hərəkətə keçməyə vadar edib. Daha çox Çinin qonşusu Yaponiya narahatdır. İki ölkənin qarşılıqlı olaraq yüksək ticari və iqtisadi asılılığı var. Amma buna baxmayaraq, ölkələr arasında təhlükəsizlik sahəsində gərginlik artmaqdadır. Görünən odur ki, kollektiv Qərbin üç güc mərkəzi - ABŞ, Avropa İttifaqı və Yaponiya Çini bütün istiqamətlərdə “saxlama” səylərini gücləndirməkdə israrlıdır. Yaponiya və ABŞ Çini tək iqtisadi sahədə deyil, həm də təhlükəsizlik sahəsində cilovlamaq üçün “Azad və açıq Hind-Sakit okean regionu” strategiyasını fəal şəkildə təbliğ edirlər
“Kaspi” qəzeti mövzu ilə bağlı məqalə dərc edib.
Çin etiraz edir
Bu fonda NATO-nun Yaponiyada ofis açmaq istəyi Pekində ciddi narahatlıq yaradıb. Tokio hesab edir ki, Rusiyanın Ukraynaya hücumu dünyada sabitliyi zəiflədib. Buna görə də, Şərqi Asiyada NATO ilə əməkdaşlıq aktuallaşıb. Çin də bununla bağlı açıqlama verərək NATO-nun Yaponiyada ofis açmaq niyyətinin və şərqə doğru irəliləməsinin regionda sabitliyi pozacağını bəyan edib. Çin hesab edir ki, Asiya “geosiyasi döyüşlərə səhnə olmamalıdır”.
NATO-nun əlaqə ofisini Yaponiya ilə yanaşı, Cənubi Koreya, Avstraliya və Yeni Zelandiya kimi təhlükəsizlik tərəfdaşları ilə danışıqları asanlaşdırmaq üçün açdığı bildirilir. Qərb mediası yazır ki, Yaponiyada NATO ofisinin açılması Çin və Rusiyanın bölgədə artan hərbi gücüylə əlaqəlidir. Pekin və Moskva həm quruda, həm də dənizlərdə birgə hərbi təlimlərin sayını artırıblar. NATO da bu fəallığa seyrçi qalmaq istəmir.
Qərbin “təhlükəsizlik” konsepsiyası
Qərb ölkələrinin Çini mühasirəyə almaq istəyi Avro-Atlantik və Hind-Sakit Okean regionlarının təhlükəsizliyinin bölünməzliyi haqqında yeni konsepsiyada əksini tapıb. Konsepsiya Yaponiya hökumətinin mərhum rəhbəri Şinzo Abe tərəfindən bəyənilib, hazırkı baş nazir Fumio Kişida tərəfindən təsdiqlənib və NATO, Avropa İttifaqının liderləri tərəfindən həvəslə qəbul edilib. Əslində, bu ideyanın arxasında Çinin Tayvan problemini güc yolu ilə həllinə cəhd edə biləcəyi ilə bağlı vaxtilə Şinzo Abe tərəfindən ifadə edilən qorxu dayanır. Yaponların hesablamalarına görə, Pekinin Şərqi Çin dənizindəki mübahisəli Senkaku adalarını (Çin adı - Diaoyu) ələ keçirməsi və Cənubi Çin dənizi üzərində tam nəzarəti bərqərar etməsi ehtimalı güclüdür. Çin Yaponiyanın 2022-ci ilin dekabrında qəbul edilmiş Milli Təhlükəsizlik Strategiyasının mərkəzində yer alır. Qeyd edilir ki, Çinin xarici siyasəti, hərbi və digər fəaliyyəti Yaponiyanın “sülh və təhlükəsizliyi üçün görünməmiş və ən böyük strateji problem” yaradır. Sənəddə Pekinin Moskva ilə strateji əlaqələri gücləndirdiyinə diqqət çəkilir və qonşu dövlət mövcud beynəlxalq nizama meydan oxumaq cəhdində ittiham olunur.
Yaponiyanın ikitərəfli və çoxtərəfli gedişləri
Təhlükəsizlik strategiyasına uyğun olaraq, Tokio Vaşinqtonla birlikdə “Çin təhlükəsi”nə qarşı çıxmaq üçün Asiya-Sakit okean regionunda həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli əsasda rəsmi və qeyri-rəsmi ittifaqlar şəbəkəsi yaratmağa çalışır. ABŞ, Yaponiya, Avstraliya və Hindistandan ibarət qitələrarası “dördlüy”ün yaradılması ideyasına xüsusi əhəmiyyət verilir. Tokio regionda anqlo-sakson “üçlüyünün” - AUKUS-un (Avstraliya, Böyük Britaniya və ABŞ) formalaşmasına da həvəslə yanaşır. İndi “AUKUS plus” formatında Yaponiya və Cənubi Koreyanın da ora cəlb edilməsi ideyası müzakirə olunur. Pekin yeni təşəbbüsü “Asiya NATO-su” kimi qiymətləndirir. Qeyd olunur ki, Vaşinqtonun təzyiqi altında Seul və Tokio ikitərəfli problemləri bir kənara qoymağa doğru irəliləyirlər.
NATO üçün Çin “təhlükə”dir
NATO rəhbərliyi Çini milli təhlükəsizliyə əsas təhdidlərdən biri kimi qeyd edir. Alyansın 2022-ci ilin iyununda Madriddə keçirilən sammitində qəbul edilən Strateji Konsepsiya Çini birbaşa NATO-nun rəqibi kimi göstərmir, lakin onu “təhlükə” kimi xarakterizə edir. Sənəddə vurğulanır ki, Çinin ambisiyaları və siyasəti Qərbin “maraqlarına, təhlükəsizliyinə və dəyərlərinə meydan oxuyur”. Pekin “əsas texnologiya və sənaye sektorlarına, kritik infrastruktura və strateji materiallara, təchizat zəncirlərinə nəzarət etməyə çalışdığı” üçün Alyans üzvləri və onların Avropadakı tərəfdaşları üçün xüsusilə təhlükəli hesab olunur.
Maraqlıdır ki, Yaponiyanın özündə NATO ilə yaxınlaşma bəzi müşahidəçilər tərəfindən ehtiyatla qarşılanır. Onların fikrincə, qərar ölkədə ətraflı müzakirə olunmadan qəbul edilib və Tokio üçün təhlükə yaradır. Bu qərar Konstitusiyaya da ziddir.
İyulun 9-11-də Vaşinqtonda Alyansın yaranmasının 75-ci ildönümünə həsr olunmuş yubiley sammiti keçiriləcək. Gözlənilir ki, NATO-nun Hind-Sakit okean tərəfdaşları, o cümlədən Yaponiya, Cənubi Koreya, Avstraliya və Yeni Zelandiya üçüncü dəfə sammitə dəvət olunacaqlar. Həmçinin, güman etmək olar ki, ABŞ Prezidenti Cozef Bayden Avropa və Hind-Sakit okean regionundakı müttəfiqlərini Çinə qarşı mübarizəyə daha dərindən cəlb etməyə çalışacaq.
Beləliklə, Yaponiya və NATO-nun Çin və Rusiyaya istiqamətlənən hərbi strategiyaları güclənməkdədir. Lakin Moskva və Pekinin bunu cavabsız qoymayacağı da güman edilir.
Xəbərin oxunma sayı : 856
Analiz
Xəbərlər
-
Taksilərdə minimum gediş haqqı 4,50 olacaq? - AÇIQLAMA
-
Azərbaycanda insan alveri qurbanlarının ən çox olduğu şəhər və rayonlar məlum olub - SİYAHI
-
Lerik polisi çətin relyef şəraitində əməliyyat keçirdi: Narkokuryerlər saxlandılar
-
Mədəkiçiltmə əməliyyatının fəsadları: Arıqlamaq üçün cərrahi əməliyyat şərtdir? - VİDEO
-
Aleksandr Lukaşenko Füzuli rayonuna getdi - İlham Əliyev qarşıladı
-
Cavid Qurbanovun oğlu deputat olacaq? - İDDİA
-
“Hostellərin sayının artması insan alveri qurbanlarının çoxalmasına səbəb olur“ - Deputat
-
Yağıntılı hava şəraiti nə vaxtadək davam edəcək? - AÇIQLAMA
-
“Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin yeni məkanı müəyyən edilib” – XİN
-
Türkiyədə məşhur aktrisa tanınmış futbolçu ilə ailə qurdu - FOTO
-
10 manatdan 150 manatadək: Uşaq qidaları niyə bahadır?
-
Yerə oxşayan yeni planet aşkarlandı - FOTO
-
Azərbaycanın bəzi bölgələrinə qar yağıb - FOTO
-
Çində taksilərlə bağlı yenilik: Sürücüsüz idarəetmə - FOTO/VİDEO
-
Bakıda sevgilisi ilə hotelə gedən qadın uşaqlarını da özü ilə aparıb - TƏFƏRRÜAT
-
Moldova referenduma gedir - Aİ-yə üzvlüklə bağlı
-
Hikmət Hacıyev ABŞ-də dövlət katibinin müavini ilə görüşüb - FOTO
-
Günəşdəki fırtınanın Yerə kritik təsiri: Partlayışlar mühüm tarazlığı pozub
-
Ayrılıq xəbəri ilə gündəmdən düşməyən Murad və Ülviyyə - FOTO
-
Dünyanın ən çox qazanan idmançıları - İLK ONLUQ
-
Qadınlar niyə boşanmağa can atırlar? - VİDEO
-
Sənədsiz evlərin qeydiyyatı ilə bağlı “əmlak amnistiyası” gözlənilir - VİDEO
-
Mikayıl İsmayılovun oğluna qarşı ağır ittiham - “Qızını qəbul etmir“
-
Yeni Kaledoniya aclıqla üz-üzə: Ərzaq qıtlığı yaranıb
-
Deputat Ülvi Quliyevin qudası 11 nəfəri işə düzəltmək adı ilə aldadıb - Məhkəmə
-
Bakıda piyada keçidinin lifti işləmir - VİDEO
-
İlham Əliyevin adından Aleksandr Lukaşenkonun şərəfinə dövlət ziyafəti verilib - FOTO
-
Daxildə istirahət xaricdən niyə bahadır? - VİDEO
-
Ərdoğan İrakli Kobaxidze ilə görüşüb - FOTO
-
“Qafqazda Azərbaycanın timsalında olduqca güclü, normal lider ölkə mövcuddur” - Aleksandr Lukaşenko
-
Slovakiya baş nazirinə sui-qəsd əvvəldən planlaşdırılıb: Atəş açan şəxs radikal qruplaşma üzvü olub?
-
Urmiya gölünün rəngi dəyişməyə başlayıb - VİDEO
-
Gələn həftə 3 gün iş olmayacaq? - Rəsmi açıqlama
-
İlham Əliyev və Aleksandr Lukaşenko mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər - FOTOLAR
-
Heydər Əliyev Fondunun əməkdaşları təltif edilib - SƏRƏNCAM
-
“Azərbaycanla Ermənistan arasında imzalanacaq sülh sazişi tarixi fürsətdir“ - Ərdoğan
-
Şuşanın güllələnmiş icra başçısının qızı: “Atamın qanı yerdə qalmadı”
-
Klinikada rentgen-müayinə fəaliyyəti dayandırıldı - FOTOLAR
-
Tikinti şirkəti sakinləri zorla evlərindən çıxarmaq istəyir? - Nəsimi rayonunda QALMAQAL
-
“AVRO-2024”də çıxış edəcək Almaniya millisinin heyəti açıqlanıb - SİYAHI
-
İşğaldan azad olunan rayonlarda nə qədər yeni iş yeri açılıb? – Son məlumatlar
-
Kür yenə daşdı, Qazaxda bəzi əkin sahələri su altında qaldı - FOTOLAR
-
Bakıda evi satan kirayənişin ölkədən qaçıb - RƏSMİ
-
Sumqayıtda 12 mindən çox abonentin qazı kəsiləcək - Xəbərdarlıq
-
Qusarda bələdiyyə sədri HƏBS EDİLDİ
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Xarkov istiqamətində vəziyyət gərgindir” - Zelenski
-
Plastik-cərrah Səlim Rəhimov lisenziyasız fəaliyyət göstərir? - İlginc iddialar
-
Sabah güclü külək olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Lukaşenko Əliyevdən Qarabağda yer istədi - “Bu torpaqları dirçəltmək lazımdır”
-
Azərbaycanda iki institut ləvğ edildi - Əvəzində yeni qurum yaradıldı
-
Bunu etsəniz, kartınızdakı pullar oğurlanacaq - Xəbərdarlıq
-
“Slovakiya vətəndaş müharibəsinin astanasındadır“ - DİN rəhbəri
-
Azərbaycan-Belarus sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Əhalinin sayı açıqlandı: Neçə nəfərik?
-
Qubadlıya ilk köçün vaxtı açıqlandı - RƏSMİ
-
10 mindən çox nikah, beş mindən çox boşanma qeydə alınıb - Statistika
-
Artilleriya bölmələri ilə döyüş atışlı taktiki təlim keçirilir - VİDEO
-
“Trendyol” qiymətləri bir neçə dəfə artırdı - FOTO
-
İsa Qəmbər parlament seçkilərinə qatılacaq - AÇIQLAMA
-
Bir-birlərini məhkəməylə hədələdilər! - Ağır ittihamlar
-
Azərbaycanda ixrac kəskin azaldı – Son rəqəmlər
-
İlham Əliyevin Prezident Aleksandr Lukaşenko ilə geniş tərkibdə görüşü başlayıb - FOTO
-
“Dəmir Yolları” şübhəli satınalmaları davam etdirir – Təfərrüat
-
Ən çox xarici dil bilən deputatlarımız - SİYAHI
-
Azərbaycanda 22 yaşlı tələbə qəsdən öldürülüb - Saxlanılan var
-
Rəqsanə həbs qoyulan mülklərini geri qaytara bilmədi - Şikayəti təmin edilmədi
-
May ayında Azərbaycana qar yağdı - VİDEO
-
Azərbaycan və Belarus prezidentlərinin təkbətək görüşü başlayıb - FOTO
-
İcra Hakimiyyətinin vəzifəli şəxsi tutuldu - Rüşvət alarkən
-
Sənədsiz ev sahiblərinin diqqətinə:Qeydiyyat üçün portalın hazır olacağı tarix açıqlandı
-
Ağdam şəhərinin daxili yollarının tikintisi necə aparılır? - FOTO/VİDEO
-
İcra başçısı “Ağ çiçəyim”in yanmasının səbəbini açıqladı - VİDEO
-
Zaqatalada leysan yağışları fəsadlar törədib: Çaylardan sel keçib
-
Bakıdakı yollardan birində sürət həddi endirilib - Xəbərdarlıq
-
“Moskva ilə Pekin arasında münasibətlər üçüncü tərəfə qarşı yönəlməyib” - Putin
-
Sülhməramlıları yolasalma mərasimindən görüntülər - VİDEO
-
Hava dəyişdikdə oynaqlar niyə ağrıyır? - SƏBƏB
-
Bir gecədə məhv olan güllərin evi: Külə dönmüş “Ağ çiçəyim”dən FOTOREPORTAJ
-
Yapon milyarderdən “Facebook”u məhkəməyə verdi: Təzminat tələb edir
-
Şəkərli diabet xəstələri 15 gündür dərmanlarını ala bilmirlər - VİDEO
-
Adı ləğv edilərək, ərazisində mərzlik yaradılan rayon... - Qərbi Azərbaycan Xronikası
-
“Vəzifədə olanda mənə salam vermirdi“ - Zahidə Günəş
-
Lisenziya alan klubların adları açıqlandı - RƏSMİ
-
Aleksandr Lukaşenko Azərbaycana dövlət səfərinə gəlib - FOTO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz kəsiləcək - Xəbərdarlıq
-
Cehiz üçün nə qədər pul lazımdır? - VİDEO
-
Bu evlərə “kupça” verilməyəcək - YENİ QƏRAR
-
Slovakiyanın Baş nazirinin əməliyyatı uğurlu keçib - Həkimlərlə danışır
-
Tələbənin qətlə yetirildiyi müəmmalı ev: Səhər çıxıb, axşam gələn digər iki şəxs kimdir? - VİDEO
-
Azərbaycanda vəzifəli xanım işdən azad edildi - Öz xahişi ilə
-
Bakıda vətəndaşın kirayə verdiyi üçotaqlı ev satılıb - VİDEO
-
Güllələnən baş nazirin dosyesindən sensasion detallar - katibəsindən HƏMAS-a qədər...
-
“Medcial Palaza“ klinikası xaricə valyuta çıxarıb? - Məhkəmə
-
Keçmiş bank işçisi 2 milyon manatı ələ keçirərək ölkədən qaçdı - Araşdırma aparılır
-
Dağ turizminin əvəzsiz məkanına çevrilən Kəlbəcər - VİDEO
-
İlham Əliyev Slovakiyanın Baş nazirinə edilən sui-qəsd cəhdini şiddətlə qınadı - FOTO
-
Bakıda yağış yağacaq, külək olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Qubad İbadoğlu siyasi fəaliyyətini dayandırdı - Partiyanı buraxdı
-
Slovakiya baş nazirini güllələyən şəxsin kimliyi bəlli oldu - FOTO
-
İnflyasiyanın aşağı olması yerli bazarda qiymətlərə necə təsir edib? - VİDEO
-
Bakının bəzi ərazilərində zibil qutuları yolda hərəkətə mane olur - VİDEO
-
Direktor müavini Natiq Mehdini necə öldürüb? - TƏFƏRRÜAT
-
Avtomobil sahiblərinin diqqətinə – Bu maşınları ciddi təhlükə gözləyir
-
Oliqarx Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlinindən şok açıqlama - “Məni aldatdılar, iddiadan imtina etdirdilər...“
-
Prezident Qlobal Dialoq Forumunun iştirakçılarına müraciət ünvanladı - MƏTN
-
Rusiya və Ukrayna “Koreya” ssenarisinə görə atəşkəs əldə edə bilərlər: Müharibəni donduracaqlar?
-
“Parlament seçkiləri bir və ya bir neçə ay tez keçirilə bilər” – Aqil Abbas
-
Slovakiyanın baş nazirinə sui-qəsd oldu - Robert Fitso güllə yarası alıb
-
Araik Arutyunyan və digər erməni separatçılarının həbs müddəti uzadıldı - Məhkəmə
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bakıda bir qadın 202 nəfərə yarım milyon zərər vurub – DİN-dən açıqlama (+FOTO)
-
Prezident fərman imzaladı: Yeni publik hüquqi şəxs yaradılır
-
İntim videolar çəkən FHN polkovnikindən xəbər var - Şikayətini geri götürdü
-
“Estetik cərrahların fəaliyyəti araşdırılır və düz edirlər, çünki...” - Tanınmış HƏKİM
-
Azərbaycanın bir qrup hərbçisi təltif edilib - FOTOLAR
-
“Moskva və Ankara xüsusi kanallar vasitəsilə dialoq aparırlar” - Zaxarova
-
“Deputatlığa namizədliklə bağlı təklif gəlsə, fikirləşərəm...” – Anar
-
Zirzəmidə meyiti tapılan Könül tələbə imiş - YENİ DETALLAR
-
Çexiya prezidenti Ukraynanı təslimiyyətə cağırdı - “Biz realist olmalıyıq”
TOP 10
ARXİV