|
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
Pakistan-İran gərginliyi müharibə səviyyəsinə keçə bilər? - TƏHLİL
Tarix 28.01.24, 12:00 |
|
Pakistana hücum İranın daha təhlükəli vəziyyətlərlə üzləşməsinə səbəb oldu. Nüvə silahına malik 230 milyonluq Pakistanın cavab zərbələri İslamabadın Tehranın müdaxilələrinə səbirli davranmayacağını göstərdi.
Ötən həftə Yaxın Şərq növbəti müharibə təhlükəsini yaşadı. Yenə də katalizator rolunda İran çıxış etdi. Tehran rejimi terrora qarşı mübarizə adı altında İraq, Suriya, hətta Pakistan ərazisini bombalamaqla dünyaya şok yaşatdı. Ümid etdi ki, hücumları cavabsız qalacaq, maksimum etiraz bəyanatlarıyla üzləşəcək. Düzdür, İraq və Suriya ilə bağlı gözləntilər özünü doğrultdu, amma Pakistan hücumları cavabsız qoymadı.
Uzun illərdir İraqda sabitliyin olmaması, mərkəzi hakimiyyətin zəifliyi, bu ölkədə çox sayda İrana bağlı qüvvələrin mövcudluğu Tehranın bu ölkəyə dəfələrlə hərbi müdaxiləsinə imkan verib. Suriyadan isə danışmağa dəyməz. Ancaq Pakistana hücum İranın daha təhlükəli durumla üzləşməsinə səbəb oldu. Nüvə silahına malik 230 milyonluq Pakistanın 24 saat ərzində İrana cavab zərbələri, ordusunu döyüş hazırlığı vəziyyətinə gətirməsi İslamabadın Tehranın müdaxilələrinə səbirli davranmayacağını göstərdi.
“Kaspi” qəzeti mövzu ilə bağlı məqalə dərc edib.
Gərginliyin əsas səbəbi
Bir faktı da qeyd edək ki, məsələ üzdə İran-Pakistan gərginliyi kimi görünsə də, əslində, hər iki ölkə pərdəarxasında bəluclara qarşı antiterror əməliyyatı keçirir. Bunu XİN başçılarının bəyanatları da təsdiq edir. Pakistan Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatında qeyd olunur ki, “Pakistan İran İslam Respublikasının suverenliyi və ərazi bütövlüyünə hörmət edir”. Bənzər açıqlamanı İran tərəfi də verib. Bəlucların müstəqillik arzusu hər iki ölkə üçün uzun illərdir başağrısına çevrilib. Buna görə də tərəflər ayrı-ayrılıqda bir-birinin ərazisində əməliyyatlar keçirərək, əslində, bir-birinə fayda da verir.
Toqquşmadan sonrakı yaxınlaşma təəccüblü deyil
Bütün bunların fonunda toqquşmadan sonrakı yaxınlaşmaya təəccüblənməyə ehtiyac yoxdur: İran Pakistanın müstəqilliyini tanıyan ilk ölkə olub. İki ölkə arasında diplomatik münasibətlər 1947-ci ildən mövcuddur. Hər iki ölkə ABŞ-nin də daxil olduğu SENTO hərbi ittifaqının üzvü olublar. 1971-ci ildə Hindistan-Pakistan müharibəsi zamanı Kəraçinin hava hücumundan müdafiəsi İran Hərbi Hava Qüvvələrinə həvalə edilmişdi ki, bu da gizli razılaşmada qeyd olunurdu. İran Pakistanın “Taliban”a və bəzi digər qruplara dəstəyindən narazı olsa da, onların münasibətlərini Hindistan və Pakistan arasında hökm sürən gərginliklə müqayisə etmək olmaz. Digər səbəb isə hər iki ölkənin xalqlarının bir-birilərini dəstəkləmələridir.
1979-cu il İran inqilabından sonra da iki ölkə arasında əlaqələr inkişaf edib. İran-İraq müharibəsi zamanı Pakistan birinciyə hərbi yardım göstərib. 2013-cü ildə “BBC World Service Poll” keçirdiyi rəy sorğusunun nəticələrinə əsasən, pakistanlı respondentlərin 76 faizi İrana xoş münasibət göstərib. İki ölkə arasında ticarət əlaqələri də artan xətt üzrə inkişaf edir. 2022-2023-cü illərdə İranla Pakistan arasında ticarət dövriyyəsi 2 milyard 330 milyon dollar təşkil edib. Bu da əvvəlki dövrlə müqayisədə 30 faiz çoxdur. İran Pakistandan da keçən təbii qaz kəməri çəkməyi planlaşdırır. Bununla belə, tərəflər arasında maraqların toqquşduğu məqamlar da az deyil. Təxminən bir il əvvəl İran Pakistanı təbii qaz kəməri tikintisini ləngitməkdə ittiham edərək bu ölkəyə qarşı 18 milyard dollarlıq iddia qaldıracağı ilə hədələmişdi.
Əsas sərmayəçi Çindir
İranın bombaladığı Bəlucistan regionu 1783-1958-ci illərdə indiki Omanın ərazisi sayılıb, 1958-ci ildən Pakistanın nəzarəti altındadır. Onu da bildirək ki, hazırda Bəlucistanın nəqliyyat infrastrukturunun əsas sərmayəçisi Çindir. Pekin Qvadarda dərin dəniz limanının tikintisi üçün Pakistana 200 milyon dollar ayırıb. Pakistan hökuməti isə Makran sahilindəki bu yeni limanı Kəraçi ilə yeni magistral yollarla birləşdirməyi planlaşdırır. Rəsmi Pekin İran və Pakistanla münasibətlərinə əsaslanaraq tərəflər arasında vasitəçiliyini təklif edib. Digər ehtimala görə, Bəlucistan əyalətindən İran və ya Türkmənistandan strateji qaz kəmərləri çəkilərsə, bu bölgə Pakistan üçün problem yarada bilər. Təhlilçilərin fikrincə, Hindistan və Pakistan bazarlarına tədarük olunan qazla bağlı maliyyə mübarizəsi bəlucların beynəlxalq silahlı qruplaşmalarla birləşməsi ilə nəticələnə bilər. Belə vəziyyət isə regionu yeni münaqişə ocağına çevirər.
Sistan və Bəlucistan gərginliyin əsas qaynar nöqtəsi kimi
Qeyd etdiyimiz kimi, İran tək Pakistana deyil, İraq və Suriyadakı hədəflərə də hücum edib. İraq və Suriyaya hücumlarda İŞİD və İsrail qüvvələrini vurduğu bildirilib. Hücumlar bu ayın əvvəlində Kirman şəhərində 84 nəfərin ölümünə səbəb olan bombalı hücuma cavab olaraq reallaşdırılıb. Pakistana edilən hücum isə “Ceyş-ül-Ədl” qruplaşmasını zərərsizləşdirmək adı altında həyata keçirib. Adıçəkilən qruplaşma 10 ildən çoxdur ki, İranın cənub-şərq hissəsinə hücumlar təşkil edir. Sonuncu dəfə 2023-cü ilin dekabr ayında Sistan və Bəlucistanda 11 iranlı polisin ölümünə səbəb olan hücumun təşkilatçısı da həmin qruplaşma olub. Ümumiyyətlə, iki ölkə arasında bu tip gərginliklər vaxtaşırı baş verir. Etnik bəlucların yaşadığı Sistan və Bəlucistan gərginliyin əsas qaynar nöqtəsi hesab edilir. Tərəflər əvvəllər də bənzər problemlərdən dolayı qarşı-qarşıya gəlsə də, regionda genişmiqyaslı müharibə baş verməyib.
Xəbərin oxunma sayı : 481
Analiz
Xəbərlər
-
“Fransa tərəfi üzr istəməlidir“ - Azərbaycan XİN
-
Azərbaycan vətəndaşlarının istismara məruz qaldığı ölkələr açıqlanıb - SİYAHI
-
Belarusdan nə alıb, ona nə satırıq? – İdxal ixracı bir neçə dəfə üstələyir...
-
Prezident Administrasiyası siyasi partiyalarla görüş keçirib – Nə müzakirə olunub? + FOTOLAR
-
Taksilərdə minimum gediş haqqı 4,50 olacaq? - - Rəsmi açıqlama
-
Azərbaycanda insan alveri qurbanlarının ən çox olduğu şəhər və rayonlar məlum olub - SİYAHI
-
Lerik polisi çətin relyef şəraitində əməliyyat keçirdi: Narkokuryerlər saxlandılar
-
Mədəkiçiltmə əməliyyatının fəsadları: Arıqlamaq üçün cərrahi əməliyyat şərtdir? - VİDEO
-
Aleksandr Lukaşenko Füzuli rayonuna getdi - İlham Əliyev qarşıladı
-
Cavid Qurbanovun oğlu deputat olacaq? -Qohumunun yerinə...
-
“Hostellərin sayının artması insan alveri qurbanlarının çoxalmasına səbəb olur“ - Deputat
-
Yağıntılı hava şəraiti nə vaxtadək davam edəcək? - AÇIQLAMA
-
“Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin yeni məkanı müəyyən edilib” – XİN
-
Türkiyədə məşhur aktrisa tanınmış futbolçu ilə ailə qurdu - FOTO
-
10 manatdan 150 manatadək: Uşaq qidaları niyə bahadır?
-
Yerə oxşayan yeni planet aşkarlandı - FOTO
-
Azərbaycanın bəzi bölgələrinə qar yağıb - FOTO
-
Çində taksilərlə bağlı yenilik: Sürücüsüz idarəetmə - FOTO/VİDEO
-
Bakıda sevgilisi ilə hotelə gedən qadın uşaqlarını da özü ilə aparıb - TƏFƏRRÜAT
-
Moldova referenduma gedir - Aİ-yə üzvlüklə bağlı
-
Hikmət Hacıyev ABŞ-də dövlət katibinin müavini ilə görüşüb - FOTO
-
Günəşdəki fırtınanın Yerə kritik təsiri: Partlayışlar mühüm tarazlığı pozub
-
Ayrılıq xəbəri ilə gündəmdən düşməyən Murad və Ülviyyə - FOTO
-
Dünyanın ən çox qazanan idmançıları - İLK ONLUQ
-
Qadınlar niyə boşanmağa can atırlar? - VİDEO
-
Sənədsiz evlərin qeydiyyatı ilə bağlı “əmlak amnistiyası” gözlənilir - VİDEO
-
Mikayıl İsmayılovun oğluna qarşı ağır ittiham - “Qızını qəbul etmir“
-
Yeni Kaledoniya aclıqla üz-üzə: Ərzaq qıtlığı yaranıb
-
Deputat Ülvi Quliyevin qudası 11 nəfəri işə düzəltmək adı ilə aldadıb - Məhkəmə
-
Bakıda piyada keçidinin lifti işləmir - VİDEO
-
İlham Əliyevin adından Aleksandr Lukaşenkonun şərəfinə dövlət ziyafəti verilib - FOTO
-
Daxildə istirahət xaricdən niyə bahadır? - VİDEO
-
Ərdoğan İrakli Kobaxidze ilə görüşüb - FOTO
-
“Qafqazda Azərbaycanın timsalında olduqca güclü, normal lider ölkə mövcuddur” - Aleksandr Lukaşenko
-
Slovakiya baş nazirinə sui-qəsd əvvəldən planlaşdırılıb: Atəş açan şəxs radikal qruplaşma üzvü olub?
-
Urmiya gölünün rəngi dəyişməyə başlayıb - VİDEO
-
Gələn həftə 3 gün iş olmayacaq? - Rəsmi açıqlama
-
İlham Əliyev və Aleksandr Lukaşenko mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər - FOTOLAR
-
Heydər Əliyev Fondunun əməkdaşları təltif edilib - SƏRƏNCAM
-
“Azərbaycanla Ermənistan arasında imzalanacaq sülh sazişi tarixi fürsətdir“ - Ərdoğan
-
Şuşanın güllələnmiş icra başçısının qızı: “Atamın qanı yerdə qalmadı”
-
Klinikada rentgen-müayinə fəaliyyəti dayandırıldı - FOTOLAR
-
Tikinti şirkəti sakinləri zorla evlərindən çıxarmaq istəyir? - Nəsimi rayonunda QALMAQAL
-
“AVRO-2024”də çıxış edəcək Almaniya millisinin heyəti açıqlanıb - SİYAHI
-
İşğaldan azad olunan rayonlarda nə qədər yeni iş yeri açılıb? – Son məlumatlar
-
Kür yenə daşdı, Qazaxda bəzi əkin sahələri su altında qaldı - FOTOLAR
-
Bakıda evi satan kirayənişin ölkədən qaçıb - RƏSMİ
-
Sumqayıtda 12 mindən çox abonentin qazı kəsiləcək - Xəbərdarlıq
-
Qusarda bələdiyyə sədri HƏBS EDİLDİ
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Xarkov istiqamətində vəziyyət gərgindir” - Zelenski
-
Plastik-cərrah Səlim Rəhimov lisenziyasız fəaliyyət göstərir? - İlginc iddialar
-
Sabah güclü külək olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Lukaşenko Əliyevdən Qarabağda yer istədi - “Bu torpaqları dirçəltmək lazımdır”
-
Azərbaycanda iki institut ləvğ edildi - Əvəzində yeni qurum yaradıldı
-
Bunu etsəniz, kartınızdakı pullar oğurlanacaq - Xəbərdarlıq
-
“Slovakiya vətəndaş müharibəsinin astanasındadır“ - DİN rəhbəri
-
Azərbaycan-Belarus sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Əhalinin sayı açıqlandı: Neçə nəfərik?
-
Qubadlıya ilk köçün vaxtı açıqlandı - RƏSMİ
-
10 mindən çox nikah, beş mindən çox boşanma qeydə alınıb - Statistika
-
Artilleriya bölmələri ilə döyüş atışlı taktiki təlim keçirilir - VİDEO
-
“Trendyol” qiymətləri bir neçə dəfə artırdı - FOTO
-
İsa Qəmbər parlament seçkilərinə qatılacaq - AÇIQLAMA
-
Bir-birlərini məhkəməylə hədələdilər! - Ağır ittihamlar
-
Azərbaycanda ixrac kəskin azaldı – Son rəqəmlər
-
İlham Əliyevin Prezident Aleksandr Lukaşenko ilə geniş tərkibdə görüşü başlayıb - FOTO
-
“Dəmir Yolları” şübhəli satınalmaları davam etdirir – Təfərrüat
-
Ən çox xarici dil bilən deputatlarımız - SİYAHI
-
Azərbaycanda 22 yaşlı tələbə qəsdən öldürülüb - Saxlanılan var
-
Rəqsanə həbs qoyulan mülklərini geri qaytara bilmədi - Şikayəti təmin edilmədi
-
May ayında Azərbaycana qar yağdı - VİDEO
-
Azərbaycan və Belarus prezidentlərinin təkbətək görüşü başlayıb - FOTO
-
İcra Hakimiyyətinin vəzifəli şəxsi tutuldu - Rüşvət alarkən
-
Sənədsiz ev sahiblərinin diqqətinə:Qeydiyyat üçün portalın hazır olacağı tarix açıqlandı
-
Ağdam şəhərinin daxili yollarının tikintisi necə aparılır? - FOTO/VİDEO
-
İcra başçısı “Ağ çiçəyim”in yanmasının səbəbini açıqladı - VİDEO
-
Zaqatalada leysan yağışları fəsadlar törədib: Çaylardan sel keçib
-
Bakıdakı yollardan birində sürət həddi endirilib - Xəbərdarlıq
-
“Moskva ilə Pekin arasında münasibətlər üçüncü tərəfə qarşı yönəlməyib” - Putin
-
Sülhməramlıları yolasalma mərasimindən görüntülər - VİDEO
-
Hava dəyişdikdə oynaqlar niyə ağrıyır? - SƏBƏB
-
Bir gecədə məhv olan güllərin evi: Külə dönmüş “Ağ çiçəyim”dən FOTOREPORTAJ
-
Yapon milyarderdən “Facebook”u məhkəməyə verdi: Təzminat tələb edir
-
Şəkərli diabet xəstələri 15 gündür dərmanlarını ala bilmirlər - VİDEO
-
Adı ləğv edilərək, ərazisində mərzlik yaradılan rayon... - Qərbi Azərbaycan Xronikası
-
“Vəzifədə olanda mənə salam vermirdi“ - Zahidə Günəş
-
Lisenziya alan klubların adları açıqlandı - RƏSMİ
-
Aleksandr Lukaşenko Azərbaycana dövlət səfərinə gəlib - FOTO
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz kəsiləcək - Xəbərdarlıq
-
Cehiz üçün nə qədər pul lazımdır? - VİDEO
-
Bu evlərə “kupça” verilməyəcək - YENİ QƏRAR
-
Slovakiyanın Baş nazirinin əməliyyatı uğurlu keçib - Həkimlərlə danışır
-
Tələbənin qətlə yetirildiyi müəmmalı ev: Səhər çıxıb, axşam gələn digər iki şəxs kimdir? - VİDEO
-
Azərbaycanda vəzifəli xanım işdən azad edildi - Öz xahişi ilə
-
Bakıda vətəndaşın kirayə verdiyi üçotaqlı ev satılıb - VİDEO
-
Güllələnən baş nazirin dosyesindən sensasion detallar - katibəsindən HƏMAS-a qədər...
-
“Medcial Palaza“ klinikası xaricə valyuta çıxarıb? - Məhkəmə
-
Keçmiş bank işçisi 2 milyon manatı ələ keçirərək ölkədən qaçdı - Araşdırma aparılır
-
Dağ turizminin əvəzsiz məkanına çevrilən Kəlbəcər - VİDEO
-
İlham Əliyev Slovakiyanın Baş nazirinə edilən sui-qəsd cəhdini şiddətlə qınadı - FOTO
-
Bakıda yağış yağacaq, külək olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Qubad İbadoğlu siyasi fəaliyyətini dayandırdı - Partiyanı buraxdı
-
Slovakiya baş nazirini güllələyən şəxsin kimliyi bəlli oldu - FOTO
-
İnflyasiyanın aşağı olması yerli bazarda qiymətlərə necə təsir edib? - VİDEO
-
Bakının bəzi ərazilərində zibil qutuları yolda hərəkətə mane olur - VİDEO
-
Direktor müavini Natiq Mehdini necə öldürüb? - TƏFƏRRÜAT
-
Avtomobil sahiblərinin diqqətinə – Bu maşınları ciddi təhlükə gözləyir
-
Oliqarx Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlinindən şok açıqlama - “Məni aldatdılar, iddiadan imtina etdirdilər...“
-
Prezident Qlobal Dialoq Forumunun iştirakçılarına müraciət ünvanladı - MƏTN
-
Rusiya və Ukrayna “Koreya” ssenarisinə görə atəşkəs əldə edə bilərlər: Müharibəni donduracaqlar?
-
“Parlament seçkiləri bir və ya bir neçə ay tez keçirilə bilər” – Aqil Abbas
-
Slovakiyanın baş nazirinə sui-qəsd oldu - Robert Fitso güllə yarası alıb
-
Araik Arutyunyan və digər erməni separatçılarının həbs müddəti uzadıldı - Məhkəmə
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bakıda bir qadın 202 nəfərə yarım milyon zərər vurub – DİN-dən açıqlama (+FOTO)
-
Prezident fərman imzaladı: Yeni publik hüquqi şəxs yaradılır
-
İntim videolar çəkən FHN polkovnikindən xəbər var - Şikayətini geri götürdü
-
“Estetik cərrahların fəaliyyəti araşdırılır və düz edirlər, çünki...” - Tanınmış HƏKİM
-
Azərbaycanın bir qrup hərbçisi təltif edilib - FOTOLAR
TOP 10
ARXİV