![]() |
|














20 Yanvar müstəqillik əzmimizi, milli kimliyimizi dünyaya tanıdan gündür
Tarix 21.01.25, 7:00 |
|

Ötən əsrin 90-cı illərdə Azərbaycanın tarixində təəssüf ki, bir çox faciələr, qanlı hadisələr, tariximizdə yer aldı. Bu hadisələrdən biri də ölkəmizdə, tariximizdə dönüş nöqtəsi yaradan Qanlı Yanvar faciəsidir. 1990-cı il 20 Yanvar Azərbaycan xalqının ən qanlı hadisə, faciə, soyqırımı kimi tariximizə həkk olundu. Lakin, bu faciə nə qədər qanlı soyqırım olsa da, bir o qədər də özündə müstəqillik və azadlıq uğrunda mübarizə, hünər və qəhrəmanlıq, milli oyanış və özünüdərk kimi də qürurlu tariximiz oldu. Qan yaddaşımızda böyük faciə və qəhrəmanlıq, milli kimlik, milli ruh oyanışı olan 20 Yanvar müstəqillik əzmimizi, milli kimliyimizi dünyaya tanıdan gün oldu.
Belə ki, 1990-cı ildə yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə Sovet İttifaqı qoşunları qanunsuz olaraq Mixail Qorbaçovun göstərişi ilə Bakı şəhərinə daxil olmuş, nəticədə Bakı şəhərində, bir çox rayonlarda qanlı hadisələr törətmişdi.
Həmin dövrdə bir çox mühüm hadisələr baş vermişdi. Azərbaycan artıq Sovet İttifaqı tərkibindən çıxmaq və müstəqil olmaq istəyirdi. Eyni zamanda burada Ermənilərin Qarabağ iddiası da özünü göstərməyə başladı. Mixail Qorbaçovun rəhbərliyi dövründə Ermənilər daha da ruhlandı və Qarabağ uğrunda mübarizələri geniş vüsət aldı. Onlar hər cür cəhdlə o, torpaqların Ermənistana birləşdirilməsinə və azərbaycanlı əhalinin Qarabağı tərk etməsinə çalışırdılar. Ermənilər buna müxtəlif rayonlarımızada, soyqırımlar, faciələr törətməklə nail olmağa çalışırdılar və nəticədə guya xalqımız bütün bunlardan qorxacaq və geri çəkiləcək. Əslində isə onların gözlədiyi baş vermədi, əksinə, xalqımız bütün bu hiylələrdən qorxmadığını onarla mübarizə apararaq göstərdi.
Belə ki, xalqımızın mübarizəsin müstəqilliyə can atmasını görən, hər zaman erməniləri müdafiə edən Moskva Azərbaycanın mübarizə əzmindən qorxmağa başlamışdır. Bunun nəticəsində Sovet rəhbərliyi SSRİ tarxində ilk dəfə olaraq sovet şəhərinə qoşun yeritdi və qanlı hadisələrə səbəb oldu.
Sovet rəhbərliyi Bakıda Fövqəladə vəziyyət elan edilməsi haqqında fərmana əsasən və müxalifət nümayəndələrinin təşkil etdiyi iğtişaşların qarşısın almaq üçün qoşunların ökəmizin müxtəlif rayonlaına və Bakı şəhərinə daxil olmasına nail oldular. Təbii ki, bütün bunlardan xalqımız xəbərsiz idi. Və gecə ilə Bakıya yeridilən qoşunlar əliyalın, dinc, silahsız, böyük, kiçik, yaşlı, cavan demədən xalqın üzərinə yeridildi. Sovet qoşunları xalqla qəddarcasına davransa da, insanlara qarşı dəhşətli cinayətlər törətsələr də, onlar qorxmur, əksinə müstəqillik, azadlığımız uğrunda mübarizə aparır, geri çəkilmirdilər. Hətta Yanvarın 20-si səhər Bakıda belə bir şayiə yayılmışdı ki, Sovet qoşunlarının işğalı nəticəsində öldürülən dinc sakinləri Xəzər dənizinə tökmək istəyirlər. Odur ki, bunun qarşısını almaq üçün yanvarın 20-si erməni qaçqınların yerləşdiyi gəmi Krasnovodskiyə doğru hərəkət etmək istəyərkən onların qarşısını mülki Azərbaycan gəmiləri kəsir. Bu aksiya təqribən iki saat çəkir. Gəmilər fasiləsiz fit səsləri ilə şəhəri lərzəyə salır. Sonradan bu aksiyada iştirak edən Azərbaycan gəmilərinin heyəti həbs edilir.
Qanlı Yanvar nəticəsində 147 nəfər günahsız insan şəhid olmuş, onlarla sakin yaralanmış, mülki obyektlərə, şəxsi mülklərə, dövlət əmlaklarına ziyan dəymişdir.
Təbii ki, bütün bu hadisələrin törədilməsinin əsas səbəbi Sovet rəhbərliyinin qorxusu idi. Onların qorxusu Azərbaycan xalqının mübarizəsi, azadlığı uğrunda çalışması, sovet rəhbərliyinə tabe olmaq istəməməsi, öz kimliyi, mənliyi, müstəqilliyi uğrunda mübarizəyə başlaması idi. Bu hal artıq çox geniş vüsət almışdı. Bu mübarizəni boğmağa çalışan rəhbərlik xalqa qarşı faciə törətməklə əslində səhv addım atmış olduğunu, ğzünün yarıtmaz siyasət yürütdüyünü sübut etmiş oldu. Bu hadisələrdən sonra demək olar ki, bütün ölkədə azadlıq, müstəqillik ruhu baş qaldırdı.
Bakıda fövqəladə vəziyyət tətbiq edilməsinə baxmayaraq, yanvarın 22-də Azərbaycan xalqı şəhidləri ilə vidalaşdı. Ölkəmizdə 3 gün matəm elan olundu. Azərbaycanın bütün rayonlarında və Bakıda izdihamlı matəm mitinqləri keçirildi. Matəm mərasimində bir milyondan çox insan iştirak edirdi. Bu, Azərbaycan xalqının azadlıq səsi, haqq, ədalət, demokratiya və müstəqillik uğrunda mübarizə əzmi idi.
Bütün bu hadisələrin, faciələrin baş verməsinə səssiz qalmayan tək insan Ulu Öndər Heydər Əliyev olmuşdur. Hadisənin səhəri günü Heydər Əliyev Azərbaycanın Moskvadakı Daimi Nümayəndəliyinə gələrək, bəyanatla çıxış etmiş və xalqın haqq səsi olmuşdur. Ulu Öndər bəyanatında bu cinayətə səbəb olanları qorxmadan ifşa və tənqid etmişdi. Məhz Heydər Əliyev bu hadisəyə hüquqi-siyasi qiymət verilməsini də diqqətdə saxlamış, səbəbkarların cəzalandırılması üçün fəaliyyət göstərmişdi. Elə bu məqsədlə də, Ümummilli Liderin təşəbbüsü ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi 20 Yanvar faciəsinə ilk siyasi qiymət verən 21 noyabr 1990- cı il tarixli qərar qəbul etdi. Belə ki, 1993-cü ildə xalqın səsi ilə hakimiyyətə gələn Heydər Əliyev 20 Yanvar faciəsi günahkarlarının araşdırılması və cəzalarını çəkməsi işinə də diqqət ayırmışdı. 1994-cü ildə yanvarın 5-də Heydər Əliyev 20 Yanavar faciəsinin dördüncü ildönümü ilə bağlı verdiyi fərmanada Milli Məclisə bu faciəyə siyasi-hüquqi qiymət verməsini tövsiyə etdi. 1994-cü il martın 29-da Milli Məclis tərəfindən "1990-cı il yanvarın 20-də Bakıda törədilmiş faciəli hadisələr haqqında" qərar qəbul edildi. Bu qərarda Kommunist rejimin Azərbaycan xalqına qarşı törətmiş olduğu bu faciyə cinayət, hərbi təcavüz kimi qiymətləndirildi. Ulu Öndər Heydər Əliyev 1998-ci ildə "20 Yanvar Şəhidi" fəxri adı təsis edilməsi ilə bağlı fərman imzaladı.
Təbii ki, Ulu Öndər Heydər Əliyev uğurlu siyasətini davam etdirən Prezident İlham Əliyev şəhid ailələrinə qarşı hər zaman həssaslıqla yanaşmış, şəhidlərin xatirəsinin yaşadılması, onların ailələrinin sosial rifahının yaxşılaşdırılması üçün tədbirlər görmüşdür. Belə ki, 2006-cı il 19 yanvar tarixində "20 Yanvar çəhidinin ailəsi üçün Azərbaycan Respublikası Prezidentinin təqaüdünün təsis eilməsi haqqında" Fərman imzalanmışdır. Fərmana əsasən, şəhid ailələrinə dövlət qayğısını artırmaq məqsədilə təqaüd verilir. Şəhidlər xiyabanında təmir işləri aparılır və Bakının Yasamal rayonu "20 Yanvar" dairəsində Qanlı Yanvar şəhidlərinin xatirəsinə memorial abidə komleksi ucaldılmışdır. Eləcə də 20 Yanvar hadisələrinin 33-cü ildönümü ilə bağlı Prezident şəhid ailələrinin rifahının daha da yaxşılaşdırılması üçün 2006-cı il 19 yanvar fərmanına dəyişikliklər edərək onlara verilən aylıq təqaüdün məbləği artırılmışdır. Əlbəttə ki, öz mübarizəsi, azadlığı, milli kimliyi, ölkəsinin suverenliyi uğrunda mübarizə aparan xalqa qarşı Prezident hər zaman diqqət göstərmiş və qiymətləndirmişdir.
Elnur Əzizov
Xəbərin oxunma sayı : 766
Sosial
Xəbərlər
-
İnstaqramda bu gün nələr paylaşıldı? - FOTOLAR
-
Mbappe 2025-ci ilin ikinci ən yaxşı bombardiridir - Fransız ulduz kimdən geri qalır?
-
Putin Trampı Rusiyaya dəvət edib - Peskov
-
Türkiyənin müdafiə sənayesinin təməli çox güclüdür - NATO-nun Baş katibi
-
Bazarlarda mövsümü olmayan meyvələrin fantastik qiymətləri - VİDEO
-
HƏMAS fevralın 15-dək girovları azad etməsə, Qəzzada müharibə bərpa olunacaq - İsrailin müdafiə naziri
-
Ağstafada kəndin bir hissəsinin 20 ilə yaxindir ki, qaz problemi həll olunmur - VİDEO
-
Tramp Putin və Zelinski ilə telefonda danışıb - Hər iki liderlə söhbəti uzun olub...
-
Günəşlidə onlarla ev qəzalı vəziyyətdə - Sakinlər çarəsizdir
-
Lalə Məmmədova özünü belə dəyişdirib - Plastik əməliyyatla
-
Putin Əhməd əl-Şaraaya zəng vurdu - Kreml danışığın detallarını açdı
-
Bu ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Etibar Əliyev dövlətə borcunu niyə ödəmir? - 34 milyonluq qalmaqal
-
“Qarabağ“ın daha bir futbolçusu “Ferentsvaroş“da? - AÇIQLAMA
-
Bu şəxslər Rusiyada saxlanılaraq Azərbaycana gətirildi - SİYAHI
-
“SAY” Estetik Mərkəzində tibbi təhsili olmayan həkim-kosmetoloq aşkar olundu - FOTOLAR
-
Ləğv edilən qurumun işçiləri 3 aydır maaş ala bilmir - Açıqlama
-
Aİ ilə bağlı qanun AİB və Rusiya ilə münasibətlərdə riski artırmır - Paşinyan
-
Əfv Məsələləri Komissiyası iclas keçirdi - 100-dən artıq müraciətə baxıldı
-
SDU-ya rektor əvəzi təyin olundu - Əminağa Sadıqov kimdir? + DOSYE
-
Prezidentin yüksək vəzifə verdiyi Elnur Bağırov kimdir? - DOSYE
-
Türk iş adamının Azərbaycandan çıxışına “stop“ qoyuldu - 270 minlik borc
-
Bu həkimlər məhkəməyə çağırılır - Siyahı
-
Prezident Dövlət Agentliyinə sədr təyin etdi - SƏRƏNCAM
-
Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti Dövlət Agentliyinə çevrildi - FƏRMAN
-
Qanuna dəyişiklik edilir: Azərbaycan telekanallarında...
-
Nəsrin tərəf müqabili ilə eşq yaşayır? - FOTO
-
Polisə dəstək olanlar mülki inspektor hesab ediləcək - Xüsusi geyim formaları olacaq
-
Prezidentləri mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər - TAM MƏTN
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Yapı Kredi Bank” yenə müştərilərin ən çox şikayət etdiyi bank olub - SİYAHI
-
Alimpaşa Məmmədov Ali Məhkəmədə əmlak davası açdı - TƏFƏRRÜAT
-
“Balacans agro food” MMC bu şəraitdə meyvə şirəsi istehsal edirmişlər - VİDEO
-
Keçmiş diplomat hakim qarşısında - “Mən də ona yumruq atdım, bu zaman qarın nahiyyəmdən...“
-
Magistraturaya qəbul imtahanı keçiriləcək - Detallar
-
Somali prezidenti Zəfər parkını ziyarət etdi - FOTOLAR
-
FİDAN-TN MMC-ni Sanitariya və Teniki Təmizlik İdarəsinə nə bağlayır? - Palatadan açıqlama
-
Bu hallarda avtomobiliniz aşa bilər - Diqqətli olun!
-
Azad edilmiş rayonlarda ötən il tikintiyə 6 mlrd. manata yaxın vəsait xərclənib - SİYAHI
-
Onların təhsilhaqqını dövlət ödəyəcək - Tələbələrlə bağlı yenilik
-
Abdin Fərzəliyevlə bağlı şok iddia yayıldı - Mehdiyevlə, Həsənovla əlaqə, Həştərxana qədər uzanan böyük biznes...
-
“Bolt“ sürücüsü “atvyorka“ ilə müştərinin atasını vurdu - TƏFƏRRÜAT
-
“Yanında tonqal qalayıbmış...” - Turistin qalıqlarını tapan şəxs
-
Sabiq diplomata ittiham aktı elan olunub - MƏHKƏMƏ
-
Prezidentlərin lanç əsnasında geniş tərkibdə görüşü oldu - Foto
-
Azərbaycanda bu şəxslər evlə təmin olunacaq - 2 milyon manatlıq layihə
-
Xudayar Yusifzadənin anasını təhqir edən bloger həbs olundu - 10 sutkalık
-
İntensiv yağış və qar yağacaq, temperatur 4 dərəcəyədək enəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Çörəkdən siqaret kötüyü çıxan sexdə yoxlama aparıldı - Fotolar
-
“Kontakt Home”la “İrşad Electronics” qazilərə və şəhid ailələrinə kredit vermir? - Açıqlama
-
Bakının mərkəzində 4 maşını əzən “Kia” aşdı - Video
-
Azərbaycanda yanvarda illik inflyasiya 5,4 % təşkil edib - Dövlət Statistika Komitəsi
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdilər - Fotolar
-
Somali ilə imzalanmış sənədlərin mübadiləsi mərasimi oldu - Fotolar
-
Prezidentlər təkbətək görüşdü - Video /Foto
-
USAID-in baş inspektoru işdən çıxarıldı - Tənqidi hesabatın nəticəsi
-
Tanınmış məhkumların adları Əfv Komissiyasına təqdim edilib - ADLAR
-
Ərdoğana İrem Dericinin mahnısı ilə təşəkkür etdi - VİDEO
-
Dövlət qulluğuna qəbulla bağlı imtahan keçiriləcək - DİM məlumat yaydı
-
1 milyonluq qan pulu işi - körpələr müalicəsizlikdən dünyasını dəyişib!
-
Su Ehtiyatları Agentliyi qaynayır: şübhəli tenderlər və ya fərqli maaş tətbiqi...
-
Prezident İlham Əliyev Çinin CGTN telekanalına müsahibə verib - TAM MƏTN
-
Rusiyanın Bakıdakı “gizli adamı“ ilə bağlı şok faktlar - Əmlaklarının siyahısı
-
Komissiya ilk iclasa toplaşır - Əfv gözlənilir
-
Azərbaycanda əlilliyğ görə müavinətlərin artacağı məlum oldu - VİDEO
-
Maya dəyəri 4 manat 40 qəpik olan mal əti bazarda niyə 3-4 dəfə baha satılır? - VİDEO
-
Daha 1513 nəfər taksi sürücüsü olmaq istəyir - İmtahan olacaq
-
“Azərbaycanda USAID-in fəaliyyətinə yer yoxdur” - Prezidentin köməkçisi
-
Kiberdələduzların növbəti fırıldağı - Xəbərdarlıq
-
Dövlət qurumunun külli miqdarda borcu var - Rəisin ölkədən çıxışına “stop“ qoyuldu
-
PA rəhbəri məmurları Xankəndi şəhərinə topladı: iclasda nələr müzakirə edilib? + FOTOLAR
-
Sosial şəbəkələrdə qumar təşkil edən dəstə ifşa olundu - 10 milyon manat...
-
Aİ-nin sərhəd avantürası - “Missiya“ bu dəfə Qazax və Qubadlı istiqamətinə gəlib - VİDEO
-
Yaqub Eyyubov Somali prezidentini qarşıladı - FOTOLAR
-
Hikmət Hacıyev Şuşadan paylaşım etdi - VİDEO
-
Dövlətin pulsuz verdiyi dərmanlar xəstələrə paylanmır? - Video
-
Hüquq müdafiəçiləri DİN-də qəbulda oldu - Şahnaz Bəylərqızının həbsi ilə bağlı
-
Almeyda “Qarabağ”la ağlayaraq vidalaşdı - Fotolar
-
Vəzif`əli şəxslərə cinayət işi açıldı - Prokurorluq açıqlama yaydı
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Best Beef” əmtəə nişanlı kolbasa və sosislərin tərkibində donuz əti var - FOTOLAR
-
“İrəvanla Bakı danışıqları müstəqil aparmağa qadirdir“ - Kreml
-
Şaxta olacaq, yollar buz bağlayacaq - Sabahın havası
-
Prezident Sərəncam imzaladı - Tədbirlər planını təsdiqlədi
-
“Dünyada müharibəni başladan biz yox, Amerikadır” - Pezeşkian
-
Rəşad İsmayılov Ağgöl Milli parkında qanunsuz balıq ovunun qarşısını ala biləcək? - Yegerin oğlu qanunsuz dəstə yaradıb
-
İçki iyinə görə avtobusdan düşməsi tələb edildi, şüşəni sındırdı - Məhkəmə qərarı
-
“Bakıdakı “Rus Evi” fəaliyyətini dayandırır - Açıqlama yaydı
-
Gəmidə aşpaz kimi işə düzəltmək adı ilə 7 min manat aldı - HÖKM
-
Peskovdan Trampa: “Rusiyanın artıq 4 regionu var”
-
Hikmət Hacıyev Xankəndidən paylaşım etdi - VİDEO
-
“10 milyarda almağa hazırıq” - Maskın təklifinə cavab
-
Taleh Qaraşov onu öldürtməkdə təqsirləndirilən şəxsdən şikayətçi olmadı - MƏHKƏMƏ
-
Dünyanın ən yaşlı və ən gənc dövlət başçıları - Siyahı
-
Bakıda “Rus evi”nin yerləşdiyi binadakı lövhə və yazılar sökülür - FOTOLAR
-
Azərbaycan və Türkiyə hərbçilərinin birgə təlimi başa çatıb - VİDEO
-
Vəfat edən şəxsin pensiya kapitalını vərəsələri ala bilər? - VİDEO
-
Saleh Məmmədova yeni müavin təyin edildi - Əli Hacıyev kimdir?
-
“Tamstore“də vaxtı keçmiş məhsullar satılır - FOTOLAR
-
Bakıda restoranın kassasını talayan şəxslər saxlanılıb - VİDEO
-
SEPAH Nəcəfdə gizli görüş keçirib - Bu prezidentə qarşı sui-qəsd müzakirə olunub
-
Samuxda “Dayan” əmrinə tabe olmadılar, atəş açıldı - 1 əfqan, 3 pakistanlı saxlanılıb
-
Azərbaycanda un bahalaşdı - SON QİYMƏTLƏR
-
Hərbi hissələrdə görüşə məhdudiyyət qoyuldu - SƏBƏB
-
Türkiyədə mütləq kəşf etməli olduğunuz mağaralar - FOTOLAR
-
İlham Əliyev İran prezidentinə məktub göndərdi - MƏTN
-
Dostu sevdiyi qızla görüşəcəkdi - başlarına iş gəldi
-
33 milyon dollar Azərbaycana qaytarılıb - RƏSMİ
-
“Fulcom“ MMC fəhlələrin pulunu vermir - VİDEO
-
Sakinlərin kabusuna çevrilən kanala niyə çəpər çəkilmir? - VİDEO
-
Azərbaycanda tutumu 3.4 milyon kubmetr olan gölün suyu boşaldılıb - Səbəb nədir?
-
“Vüqar Novruzovun işi şəkil çəkdirib icranın saytında yaydırmaqdır“ - Naftalanlılar
-
Qadın namaz qılarkən öldürüldü - Gürcüstana qaçan əri tutuldu
-
DTX Bağırovu Azərbaycana gətirdi - İordaniyada tutulub + FOTO
-
Azərbaycan ət böhranı astanasında: Heyvanların sayı sürətlə azalır
-
Məktəblərdə uşaqlara konfet adı ilə narkotik tərkibli dərman paylanılır? - VİDEO
-
Bakıda plana düşən binalar 8 ildir niyə sökülmür? - VİDEO
-
“Rusiya Ukrayna ilə bağlı danışıqlara hazırdır“ - Lavrov
-
20 milyard manatdan artıq qiymətləndirilən əmlaka ziyan dəyib - Vardanyanın məhkəməsi+Fotolar
-
Xarici diplomlar hansı halda tanınmayacaq? - Qərar açıqlanıb
TOP 10
ARXİV