![]() |
|














Çirkli çimərliklər bu xəstəliklərin mənbəyidir - Xəbərdarlıq
Tarix 11.06.24, 19:00 |
|

Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzi çimərlik mövsümü ərəfəsində Ekologiya Nazirliyi ilə birlikdə Azərbaycanın Xəzər sahilində suyun monitorinqini aparıb.
Suyun laborator təhlili göstərib ki, Bakının Buzovna, Zağulba, Mərdəkan, Şüvəlan, Novxanı, Goradil, Nardaran, Bilgəh və Pirşağı çimərliklərində suyun fiziki-kimyəvi və baktereoloji göstəriciləri norma daxilindədir.
Abşeronun cənub sahilində - Şıxov, Primorsk, şərq sahilində - Hövsan və Türkan, həmçinin Sumqayıt sahilində, şimalda Yalama, Nabran, İstisu, Seyidli qəsəbələrində və dənizin cənub hissəsində - Lənkəran və Astara çimərliklərində isə göstəricilər dəniz suyunun çirkab sularla intensiv çirkləndiyini göstərib. Bundan başqa, bakterioloji çirklənmə səviyyəsi normaya uyğun deyil. Bu səbəbdən müvəqqəti olaraq qeyd edilən çimərliklərdə çimmək tövsiyə olunmur.
Məlumdur ki, dəniz suyu duzlu olduğu üçün orada bir sıra mikroblar inkişaf edə bilmir. Bununla belə, normalara cavab verməyən çimərliklər insanda hansı xəstəliklərə səbəb ola bilər?
Ekspertlər qeyd edir ki, dəniz suyunun çirklənməsinə səbəb çimərliklərin yaxınlığında yerləşən yaşayış məntəqələrindən dənizə çirkab, təsərrüfat-fekal suların axıdılmasıdır. Üstəlik, çirkab suları birbaşa dənizə axıdılır. Beləliklə, həmin çimərliklərin yararlı olması üçün ilk növbədə o ərazidə dəniz suyu təmiz olmalıdır. Bunun üçün isə orada tullantıların emal edilməsi üçün kifayət qədər təmizləyici qurğular olmalıdır. Ümumiyyətlə, dünyanın hər bir yerində kanalizasiya suları dənizlərə, okeanlara axıdılır. Lakin kanalizasiya suyu axıdılmazdan əvvəl mütləq zərərsizləşdirilir, ikincili, üçüncülü proseslərə məruz qalır, hətta ondan müxtəlif məhsullar istehsal olunur. Lakin ölkəmizdə kanalizasiya sularının nə dərəcədə zərərsizləşdirilib dənizə axıdıldığı məlum deyil. Rəsmi qurumlar dənizin suyunun təmizləyici qurğularla təmizləndiyini bəyan edirlər. Lakin bu yetərli olmur. Bunun üçün də Səhiyyə Nazirliyi Respublika Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzi bu yaxınlarda məlumat yayaraq bildirdi ki, dənizin suyunun təmizlənməsi üçün yeni tipli təmizləyici qurğuların tikilməsi nəzərdə tutulur. Qurumdan verlən məlumata görə, ölkə ərazisində kanalizasiya, su xətləri yenidən çəkilir. Yaxın dövrdə dövlət proqramına uyğun olaraq çirkləndiricilərin qarşısı alınacaq.
İnfeksionist Vaqif Həsənov “Yeni Müsavat”a deyib ki, tövsiyə olunmayan yerlərdə dənizə girənlər bir sıra xəstəliklərə, o cümlədən vəba, salmonez, meningit kimi xəstəliklərə yoluxa bilərlər. Onun sözlərinə görə, dəniz suyunun çirklənməsi əsasən sudakı patogen bağırsaq çöplərinin olması ilə baş verir.
Mütəxəssis bu törədicilərin bəzilərinin insan orqanizmində xəstəlik yarada bildiyini açıqlayıb: “Bu törədicilər insan orqanizminə daxil olub, mədə-bağırsaq infeksiyaları yarada, orqanizmdə ağır fəsadlara yol aça bilərlər. Bəzi patogen bağırsaq növləri insan orqanizminə düşsə, mədə-bağırsaq pozğunluğu baş verə, bəziləri bağırsağı zədələyərək ishala səbəb ola bilər. Bu xəstəliklər nəticəsində orqanizm su itirir və bu da orqanizmdə hipobolemik şokla nəticələnir”.
Həkimin sözlərinə görə, yoluxma hadisəsi olarsa, yoluxmuş şəxslər yaşadıqları ərazi üzrə poliklinikalarda çalışan həkim-infeksionistə müraciət etməli və analizlər verməlidirlər: “Belə hallarda həkimə müraciətin gecikdirilməsi həyat və sağlamlığı təhlükə altına ala bilər”.
İnfeksionistin sözlərinə görə, çirkli dəniz suyundakı bağırsaq çöpləri qana da keçə bilər: “Bu zaman işerixiya mənşəli sepsisin əmələ gəlməsinə yol açır. Bu zaman ölüm halı həddən artıq yüksək olur”.
Həkim işerixiya mənşəli törədicilərin meningitlərə səbəb ola bildiyini də diqqətə çatdırıb: “Salmonellaların da müxtəlif növlərinə rast gəlinə bilir. Salmonez xəstəliyi də mədə-bağırsaq pozğunluğu ilə yanaşı, sepsislərlə nəticələnə bilər. Dəniz (çirkli) suyunda qarın yatalağına, qorxulu hesab etdiyimiz vəba xəstəliyinə də rast gəlinə bilər. Digər tərəfdən, bu suda parazitar xəstəliklərin törədiciləri ola bilər. İnsan dənizə gedir ki, günəş şüası qəbul etsin. Bunun müqabilində müxtəlif bakterial, göbələk, ya da parazitar xəstəliklərə tutula bilərlər”. Amma bakterioloji çirklənmiş ərazidə çimən şəxslər həkimin sadaladıqları bakteriyalara yoluxmaya da bilər. Bunun üçün sağlam mədə-bağırsaq sisteminə sahib olmaq lazımdır: “Əgər mədə-bağırsaq sistemi qaydasında deyilsə, turşuluq azdırsa, atrofik qastritləri varsa, mədədə və ya mədə-bağırsaq sistemində vaxtilə əməliyyat edilibsə, xora xəstəliyi və ya disbakteriozu varsa, bu insanların işerixiyalara - yəni bağırsaq çöplərinə yoluxma şansı həddindən artıq çoxdur”.
Həkim deyir ki, çirkli suya girən şəxslərin yoluxmasının meydana çıxmasında bir neçə şərt var: “Yanaşı xəstəliyi olan şəxslərin yoluxma ehtimalı yüksəkdir. Şəxsin qəbul etdiyi törədicinin miqdarı da yoluxmanı müəyyən edir. Az miqdarda törədici qəbul edibsə, mədənin şirəsi hansı ki, tərkibində xlorid turşusu var, onu məhv edəcək. Yox, əgər çox qəbul edibsə, mədə-bağırsağın vəziyyəti yaxşı deyilsə, şəxs xəstələnəcək. Buna inkubasiya dövrü deyilir. Bu inkubasiya dövrü insandan asılı olaraq dəyişir. Yoluxduqdan təxminən 4-5 gün sonra xəstələrdə klinik əlamətlər başlayır. Əsas əlamətlər qarında ağrılar, zəif istiliyin, ishalın olmasıdır. Ürəkbulanma-qusma o qədər olmur, ancaq ola da bilər. İshal isə ağır hallarda gün ərzində 20-30 dəfəyədək müşahidə edilə bilər. Patogen işerixiyalar əsasən kanalizasiya sularının töküldüyü ərazilərdə müşahidə edilir. Bu işerixiyalar da suyun bakterioloji çirklənmə dərəcəsini müəyyənləşdirir. Əslində dəniz suyunda bağırsaq törədiciləri - patogen törədicilər olmamalıdır. Əgər bağırsaq çöpləri aşkar edilirsə, həmin çimərliklərdə çimmək məsləhət görülmür”.
Xəbərin oxunma sayı : 685
Sosial
Xəbərlər
-
Mərkəzi Bank Adil Əliyevi cərimə etdi - Federasiyasına görə...
-
“Tomaqawk”lar Ukraynada vəziyyəti nüvə müharibəsi həddinə çatdıracaq - Lukaşenko
-
Bakıda şirkətdən 7 min manatlıq oğurluq - 2 mühafizəçi saxlanıldı
-
Şuşakənd və Təzəbinəyə növbəti köç yola düşdü - FOTOLAR
-
“Azərbaycan Mərkəzi Bankı uçot dərəcəsini 6,25%-dək endirəcək“ - Fitch Solutions
-
Beyləqanda Ümumdünya Statistika Günü qeyd olundu - Fotolar
-
Yolu piyadalar üçün nəzərdə tutulmayan yerdən keçən qadını MAŞIN VURDU
-
Azərbaycan-Pakistan-Türkiyə spikerlərinin görüşü - İslamabad Bəyannaməsi qəbul edildi
-
Kərə yağı Azərbaycana hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilir? – Qiymət 35% bahalanıb
-
Ordumuz payız-qış mövsümünə keçir - VİDEO
-
Makron və Tramp arasında maraqlı anlar - VİDEO
-
Prezident Yaxın Şərq Sülh Sammitində iştirakı ilə bağlı paylaşım edib - VİDEO
-
“Hər il təhsilə 5 milyard manat ayrılır” - Nazir müav
-
Bakıda yeni pulsuz parklanma yerləri təşkil edilib - ÜNVANLAR
-
Əli Əsədov bu Agentliyə yeni səlahiyyət verdi - QƏRAR
-
Kürdəmirdə qadın bıçaqlandı - Əri saxlanıldı
-
Abşeronda evli kişi sevgilisini bıçaqladı:10 illik münasibətin sonu faciə ilə bitdi
-
Marketlərdə 40, köşklərdə 80 qəpik - Fərqin səbəbi nədir?
-
Bakıda bu binalarda mənzillər bahalaşacaq - VİDEO
-
Azərbaycanda Hindistandan gətirilən ətlər satılır? - VİDEO
-
“Ərdoğan Rusiya-Ukrayna müharibəsinin həllinə kömək edə bilər“ - Tramp
-
Sabunçu sakinləri üfunət içində - Kanalizasiya problemi niyə həll olunmur?
-
Moped idarə etmək üçün sürücülük vəsiqəsi tələb olunacaq - VİDEO
-
Prezidentin açılışını etdiyi Hövsan stadionunda Ticarət Mərkəzi tikilir - İcazə sənədi yoxdur?
-
Dostluğun təntənəsi: Azərbaycan - Tacikistan əlaqələri
-
İnstaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
Bu gün bütün Yaxın Şərq üçün yeni başlanğıc olacaq - Tramp
-
Sabah bu ərazilərdə qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
16 yaşlı qızın ana olması faktı üzrə istintaq başladı - Atanın kimliyi araşdırılır
-
MDB Məkanında Əməkdaşlıq və Qarşılıqlı Hörmətin Yeni Mərhələsi: Azərbaycanın Strateji Vizyonu
-
“Azərbaycan regional diplomatiyada ön sıralardadır“ - Hikmət Hacıyev
-
Bakıda 276 min manatlıq qızıl oğurluğu: Aysel və Vüsal Zeynalovların məhkəməsi başladı
-
"Sədərək”də sahibkarlarla Agentlik əməkdaşları arasında gərginlik - VİDEO
-
Azərbaycan və tacik xalqları arasında tarixi, mədəni və dini bağlılıqlar iki ölkə arasındakı əlaqələrin əsasını təşkil edir
-
İlham Əliyev Şarm əl-Şeyxdə Donald Trampla görüşüb - VİDEO
-
MDB məkanında əməkdaşlıq və qarşılıqlı hörmətin yeni mərhələsi
-
Ağdam-Hindarx yolunun tozu sakinləri çətin vəziyyətə salıb - VİDEO
-
Ərdoğan Meloniyə siqareti tərgirməyi tövsiyə edib - VİDEO
-
Enerji pasportu olan binalarda mənzillər bahalaşacaq - VİDEO
-
Keçmiş qayınatasını öldürüb, avtomobillə üstündən keçdi, qayınanasını bıçaqladı - TƏFƏRRÜAT
-
Ən çox şikayət olunan sığorta şirkətləri açıqlanıb - SİYAHI
-
Bakıda 276 min manatlıq qızıl oğurluğu: Aysel və Vüsal Zeynalovların məhkəməsi başladı
-
63 milyon manatlıq sifariş alan “universal“ şirkət: “Vest-LTD“nun sahibi kimdir?
-
Vitkoff və Putin arasında görüş 5 saat çəkibmiş - Tramp təfərrüatları açıqladı
-
“TikTok“ mübahisəsi qanla bitdi - TƏFƏRRÜAT
-
Dövlət Komitəsi dəbdəbəli ziyafətə 200 min xərcləyəcək - Pop müğənnisi, steyk..
-
Qarşılıqlı hörmətə əsaslanan münasibətlər
-
“Yelo Bank” qırmızı zolaqdan çıxa bilmir - Müştərilərin ən çox şikayət etdiyi bankdır
-
SDU-ya 40 əcnəbi tələbə axtarılır - Bunu təşkil edənə isə 103 min manat veriləcək
-
“ABŞ ordusunda heç kimin xəyalına belə gəlməyən silahlar var“ - Tramp
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Vəzifəli şəxsin oğlu hoteldə öldü - Mingəçevirdə
-
Xanlar Ağalarov “Green Flag Award“ı necə əldə edib? - Milli Parka verilən mükafatın izi ilə
-
Azərbaycanda insanlar televiziyada ən çox nələrə baxırlar? - Siyahı
-
Benzin və dizelin bahalaşması əhalinin “cibinə” necə təsir edib? - Rəqəmlər
-
Maaşlarına görə 102-yə şikayət etdilər: “Zəfər-44 Construction“ 20 min cərimələndi
-
Prezident Misirdə Paşinyanla söhbətləşdi - FOTO
-
Azərbaycanda işlədiyi yeri əxlaqsızxana adlandıran qadına - Bu cəza verildi
-
Məhkəmə-Hüquq Şurasına yeni səlahiyyət verilir - Dəyişiklik
-
Bakıda satışa çıxarılan 9 milyonluq mənzilin 350 kv. eyvanı var - Fotolar
-
Prezident Yaxın Şərq Sülh Sammitində iştirak edir - FOTOLAR
-
70 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarılacaq - Bu tarixdə
-
Bakıda üçtərəfli görüş keçirildi - FOTOLAR
-
“Müharibə bitdi, HAMAS razılaşmaya əməl edəcək“ - Tramp
-
Deputat partiyasından uzaqlaşdırıldı - Qüdrət Həsənquliyevdən açıqlama
-
Xocavənddə əməliyyat: Silah-sursat satmaq istəyən saxlanılıb
-
Prezident bu şəxsləri təltif etdi - SƏRƏNCAM
-
“Türkiyə fantastik idi, Ərdoğan da möhtəşəm işlər gördü“ - Tramp
-
Naftalan neftinin çıxarılması, emalı, saxlanılması qaydaları təsdiqlənib - Qərar
-
Azərbaycanda yenilik - Əlilliyin alınması asanlaşır
-
İsrail və HƏMAS arasında əsir mübadiləsi başladı - VİDEO
-
Xankəndi, Ağdərə və Xocalıda bu qədər əhali yaşayır - Açıqlama
-
Nazirlikdən xəbərdarlıq - Bu ərazilərdə partlayışlar olacaq
-
Qarabağa daha 980 ailə köçürülür - Bir ailənin daşınmasına 978 manat
-
“Vüsal 300“ ev dustaqlığına buraxıldı - Məhkəmədən qərar
-
“Pakistanla sülhün tərəfdarıyıq“ - Əfqanıstan XİN
-
Boşanma sonrası qətllərin sayı niyə artıb? - VİDEO
-
Yer kürəsində maqnit qasırğası başladı - XƏBƏRDARLIQ
-
“Putin Ukrayna ilə münaqişəni həll etməsə bu, onun üçün pis olacaq“ - Tramp
-
Azərbaycanda Çin avtomobilləri ucuzlaşdı - VİDEO
-
Məşhur müğənni keçmiş baş nazirlə öpüşərkən görüntüləndi - FOTO
-
Hövsanda kanalizasiya sularının dənizə axıdıldığı iddia edilir - VİDEO
-
Ev tikmək üçün payız-qış mövsümündə torpaq almaq daha sərfəlidir - VİDEO
-
Rəsul Quliyevin ailəsi 30 ildən sonra Bakıda - FOTOLAR
-
Nizami rayonunda ağacı hasarlayaraq MİS-ə anbar tikilib - VİDEO
-
Şərurlu İsfəndiyardan rəzil addım: “Gizli çəkiliş edib...” - VİDEO
-
Bakıdakı unikal limanda hansı işlər görülür? - Proseslə bağlı detallar
-
Madaqaskarda etirazçılar böyüyür - Hərbçilər də nümayişçilərə qoşuldu
-
“Taliban“dan fərqli olaraq, müki əhalini hədəfə almırıq“ - Pakistan XİN
-
Bakıda gömrük idarəsinin sabiq əməkdaşı qətlə yetirildi - Obyektinin qarşısında bıçaqlandı
-
“Azərbaycanda hüquqi dövlət quruculuğu dövlət siyasətimizin strateji prioritetlərindən biridir“ - Prezident
-
“Türkiyə Suriya ilə bütün sahələrdə əməkdaşlığı davam etdirir“ - Hakan Fidan
-
Yollarda görünüş məsafəsi məhdudlaşacaq - Xəbərdarlıq
-
Nazirlər və generallar beynəlxalq assambleyada - FOTOLAR
-
“Qarabağ“ dünya reytinqində: 14 pillə irəlilədi
-
Prezident İlham Əliyev Misirdə işgüzar səfərə getdi - FOTO
-
Müdafiə Nazirliyi həftəlik icmalını təqdim edib - VİDEO
-
“Rusiyada vurulacaq hədəfləri ABŞ müəyyən edir“ - “Financial Times“
-
“Ölkəmizin təhlükəsizliyini qorumaqda qərarlıyıq“ - Pakistan Prezidenti
-
Azərbaycanlı müğənni özünə saxta toy edib? - “Rəsmi nikahımız yoxdur!“ - VİDEO
-
“Tomahawk“ların mümkün tədarükü mövzusu narahatlıq doğurur“ - Peskov
-
Lənkəranda vəzifəli şəxs jurnalistə hücum etdi: “Taleh Qaraşovdan...”
-
“Pilgrim Education“ dələduzluğunun qurbanları - Dövlətin hüquqi tədbirlərinə ehtiyac var...
-
Bu məhsullar kəskin bahalaşacaq - Yeni rüsumlar...
-
Köməksiz vəziyyətdə qalanlar belə xilas edildi - VİDEO
-
Yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Ərəb dövlətləri illərdir İsraillə gizli əməkdaşlıq edirlər - “Washington Post“
-
Bəzi rayonlarda heyvanlar arasında yayılan xəstəlik nədir? - VİDEO
-
Tufan Sadıqov büdcədən 30 milyard mənimsəyib? - Yeni detallar
-
Prezident İlham Əliyev İspaniya Kralına məktub göndərib - MƏTN
-
Nə satıcılar, nə də terminallar qəbul edir... - 5 qəpik pul sayılmır?
-
Kürdlər və Dəməşq neft sazişi bağladı - Suriyada yeni mərhələ
-
Bakıda hamilə qadını döyən ərin məhkəməsi: “Yeməyə artıq duz atdı, mən də döydüm“
-
Azərbaycan Sülh Sammitinə dəvət olunub - “Axios“
-
Pakistandan Əfqanıstana zərbə - Sərhəddə 19 nəzarət-buraxılış məntəqəsini ələ keçirdi
-
“Bakıda 30 ildir hələ belə şey görməmişdik“ - Qurdlardan şikayət
-
DÇ-2026 seçmə mərhələsi: Türkiyə Bolqarıstanı, Norveç isə İsraili darmadağın etdi
-
Palma yağına tələbat niyə yüksəkdir? - Araşdırma
-
Qaydaları kobud şəkildə pozub sərnişinləri təhlükəyə atdı - Video
-
“Tərksilah məsələsi müzakirə mövzusu da deyil“ - “HƏMAS“ hərəkatı
TOP 10
ARXİV