![]() |
|














“Asiya əjdahası” ABŞ-a meydan oxuyur:“Koronavirusdan sonrakı dövrdə savaşa hazır olmalıyıq“
Tarix 31.05.20, 15:19 |
|
969.jpg)
Ərgün Dilər
“Takvim”, Türkiyə, 30 may 2020-ci il
Koronavirus həyatımıza təsir edərkən, yüz milyonlarla insan evlərinə qapadılarkən, iqtisadiyyat da durduruldu. Gözləmə rejiminə keçirildi. Virusun vurduğu, demək olar ki, hər bir ölkə üzərinə gələn böyük iqtisadi dalğanı necə dəf edəcəyini düşünür.
Bu, heç kim üçün asan olan bir dövr deyil. Dünya tormozladı, indi isə qaza basır. Ancaq əvvəlki sürəti yaxalamaq mümkün olacaqmı? Olmayacaqsa, sürəti hara qədər artırmaq mümkün olacaq? Kimsə bilmir. Böyük qurumların hesabatları isə heç ürəkaçan deyil.
Amma o da var ki, həyat axmağa başladı. Gələn bütün məlumatlar isə ABŞ-la Çinin heç cür ortaq yol tapa bilmədiyini göstərir. 5 qitəyə təsir edən bu böyük savaşın geridönməz bir yola girdiyi də ortadadır. Görəsən, ən çox qorxulan şey olacaqmı, əllər silaha gedəcəkmi? İndidən buna cavab vermək çətindir. Ancaq anlaşma olmazsa, dünya yoluna belə davam edə bilməz. Bu da ortadadır.
Neft qiymətlərinin düşməsini nəzərə alan böyük güclərin öz neft depolarını ağzına qədər doldurması da bir həqiqətdir. Bunun yalnız qiymətlərin düşməsilə bağlı olub-olmadığı isə məlum deyil.
Savaşın daha da qızışacağının siqnalı Çindən gəldi. Çin dövlət başçısı Şi Cinpinq “Koronavirus sonrası dövrdə savaşa hazır olmalıyıq” dedi. Dünyanın zirvəsində olan bir şəxs bunu elə-belə söyləməz. Bu, hadisələrin inkişafının gəldiyi yeri anlatmaq baxımından son dərəcə önəmlidir. Çin ordusunun büdcəsinə ilk mərhələdə 170 milyard dollar, ardınca da əlavə olaraq 400 milyard dollar ayrılması haqqında qərar çıxdı. Aylardır hər cür ağır açıqlamalara, təhdidlərə rəğmən, səssiz qalan Pekin administrasiyası da savaşacaqlarını açıqladı. Gəlinən son nöqtə budur.
Dünən də yazdığım kimi, 30 apreldə ABŞ Xarici işlər naziri Mayk Pompeonun atasının öldürülməsi Pekinin necə bir addım atacağını göstərirdi. Çin savaşacaqdı. Çünki ABŞ onun üçün kölə olan bir Çin istəyir. Pekin də buna razı ola bilməz. Orta yol tapılmadı. Əgər yaxın günlərdə də tapılmazsa, dünyanı yaxşı günlər gözləmir. Bu, dəqiqdir.
30 apreldə Ueyn Pompeonun öldürülməsi Pekinin atdığı ən böyük addımdır. Atasının ölümündən etibarən ABŞ Xarici işlər naziri Mayk Pompeonun Çinə qarşı nə qədər aqressiv olduğunu gördük. Atası xəstəxanada əməliyyat masasında ölmüşdü. Vücudundan çıxan zəhər nəzərə alınarsa, Ueyn Pompeonun ürəyinin bu əməliyyata dözə bilməyəcəyi qəti idi. Çinin bu əməliyyatı yanvar ayında keçirməyi planlaşdırması da MKİ-yə yaxın qaynaqlar tərəfindən bir hesabat halında hazırlandı. Çin, koronavirusla birlikdə, Pompeonu qəhr edən addım atmağı planlaşdırmışdı. Bu plana görə, açıq şəkildə bir silahlı atışmanın ortasında qalan Ueyn Pompeo həyatını itirəcəkdi. MKİ-nin hesabatlarına görə, hadisələr belə inkişaf etməli idi. Ancaq daxildə gedən diskussiyalardan sonra Çin bu metodun çox səs çıxaracağını nəzərə alaraq ondan vaz keçdi. Yalnız “Dərin Amerika”ya ən ağır mesaj verilməsinin yetərli olacağına qərar verdilər və addım atdılar.
MKİ, Ueyn Pompeonun ölümü ilə bağlı olaraq, xəstəxana işçiləri də daxil, 17 nəfərlik siyahı hazırladı. Bu şəxslər vasitəsilə qətlin necə həyata keçirildiyi ortaya çıxarılacaq. Bu, eynilə ölüm xəbərinin gizlədildiyi kimi, əsla ictimaiyyətə açıqlanmayacaq. Ancaq “Dərin Amerika” qətlin xronoloji ardıcıllıqla necə həyata keçirildiyini öyrənib qarşılığını verəcək. Niyyət də budur. Əslində, Du Veyin öldürülməsilə Çinə qarşı ilk sanksiyalar tətbiq olunmağa başladı. Yəni, iki böyük güc artıq silahlarını əllərinə almışdır.
Koronavirus infeksiyası Çinə və ona yaxın ölkələrə də ağır zərbə vurdu. İnfeksiyanın ən çox ziyan vurduğu 73 ölkədən 51-nin “Bir kəmər, bir yol” layihəsində yer alan ölkələr olması təsadüfi deyildir. AB-nin ən önəmli ölkələri Almaniya, Fransa və İspaniya isə, əslində, Çinlə önəmli, həm də ucu açıq anlaşmalar imzaladı. AB də Çinlə anlaşmalar əldə etməyə başlamışdı. İndi infeksiyanın yayılmasından sonra AB “Dərin Amerika”nın təzyiqilə Çinlə əldə etdiyi anlaşmaları ləğv etdiyni Pekinə bildirdi. İngiltərə isə hələ də Çinlə anlaşmalarını pozmayıb. Fransa və İtaliya Çinlə birgə yürüməyə davam edir. Ancaq Pomeonun atasının açıq şəkildə ortadan qaldırılması, Çinin müharibə elan etməsi ilə birlikdə, hər şey yenidən müzakirə ediləcək. Çünki Çinlə “Bir kəmər, bir yol” layihəsinə davam etmək haqqında qərar verən hər bir ölkə Vaşinqtonun hədəfi olacaq. Nə “Dərin Amerika”, nə də Avropa ölkələri Çinin ABŞ-a savaş elan edə biləcəyinə inanmırdı. Ancaq Çin son çarə olaraq savaşı qəbul etdi.
İndi nə olacaq? Yəqin ki, Çini küncə sıxışdıracaq terror təşkilatlarına çox önəmli vəzifələr veriləcək. İddialara görə, “Dərin Amerika” Çini daxildən zəiflətmək, Pekini sarsıtmaq üçün terrora keçid verəcək. İlk hədəf Pekin olacaq.
Qeyd edək ki, Çinin hərbi anlamda müharibə elan etməsilə onun Avropa ölkələrilə keçirdiyi gizli toplantıların əlaqəsi vardır. Çin bu qərarı təkbaşına verməyib. Bu səbəblə, “Dərin Amerika” üzərinə çox ciddi risk almış durumdadır. Bu gün ABŞ iqtisadiyyatına nəzarət, bu və ya başqa şəkildə, Londondan həyata keçirilir. 10 həftədə 41 milyon adamın işsiz qaldığı ABŞ-da alınan tədbirlərin bu tənəzzülün qarşısını ala bilmədiyini gördük. Çünki patron Londondur. ABŞ-ın bazara 2,5 trilyon dollar göndərməsinə rəğmən, iqtisadiyyat çökdü və 41 milyon işsiz qaldı. Araşdırmalar göstərir ki, hər bir amerikalının işsiz qalması 4 nəfərə mənfi təsir edir. Bu hesab 41 milyon nəfərin işsiz qalmasının ABŞ əhalisinin yarısına təsir etdiyini ortaya qoyur. Bu, çox böyük bir təhlükədir.
ABŞ-da düşünürdülər ki, iqtisadiyyatın çökməsi Çinlə toqquşmaları azaldacaq. “Dərin Amerika”nın bu ehtimalı sıradan çıxarması da artıq qətiləşdi. Çünki “Dərin Amerika” heç geri addım atmadı.
Daima səssizcə bir ortaq nöqtə tapılacağını gözləyən Çin də 30 apreldə “şüşəni qırdı”. ABŞ-ın dərinliklərinə yaxşı bələd olanlar, “Bundan sonra əsla hər hansı bir ABŞ-Çin ortaqlığı görməyəcəyik” deyir. Şərhlər belədir. Artıq Çinin də geri addım atmayaraq, “Savaş olacaqsa, olsun” deməsi bütün hesabları alt-üst etdi. İplər onsuz da gərgin idi, indi sanki qopdular…
Daha öncə dəfələrlə yazdım ki, belə qlobal səviyyəli bölüşmələr savaşsız olmaz. Koronavirus pandemiyası bunun silahsız modeli idi. Ancaq görünən odur ki, iki böyük güc də masaya gəlmir. Əllər tətikdə. Dünya bu qədər iqtisadi sıxıntılarla məşğulikən, digər tərəfdən də silahlı seçimin ortaya çıxması hər kəsi uçuruma doğru apara bilər.
ABŞ Honkonq məsələsini qaşıdığı üçün daxildə başı qaralarla dərdə girib. Hərbçilər küçələrə çıxdı. Şiddət getdikcə artır. Heç bir yerdə hüzur yoxdur. Bu durumun davam etdirilməsi mümkün deyil. Masa qurulmasa, nə olacağını kimsə təxmin edə bilməz. Bəllidir ki, dünya iki böyüyə dar gəlir. Heç bir ölkə bu mübarizədən kənarda qala bilməz. Təhlükə böyüyür. Həm də təxmin ediləndən daha böyük sürətlə…
Tərcümə Strateq.az-ındır
Xəbərin oxunma sayı : 709
Analiz
Xəbərlər
-
Azərbaycan klublarının yay transferləri: Kim gəlir, kim gedir?
-
Xanımı Ərdoğanın çlxışı zamanı ağladı - VİDEO
-
Bakı Suriya və İsrail danışıqlarına ev sahibliyi edəcək - KİV
-
Fitnes məşqçilərinin təqdim etdiyi qidalanma proqramları niyə bahadır? - VİDEO
-
Ölkədə 1,5 milyon sahibkar var - Ən çox biznesmen hansı rayonlardadır?
-
Azərbaycanlılar Türkiyədə kütləvi şəkildə mənzil alırlar: Onları ora nə çəkib aparır?
-
Xurmanı Almaniyadan 17 manata, Çindən 2 manata alırıq - QİYMƏTLƏR
-
“Putin İranın uranı zənginləşdirməsinə tam qadağanı dəstəkləyir“ - KİV
-
“Epidbiomed” MMC-yə 138 min manatlıq sifariş - Təsisçisi qanunsuz dərman dövriyyəsinə görə həbs edilmişdi
-
Yeni qida normaları kimlərə şamil ediləcək? - DEPUTAT AÇIQLADI
-
Abşeron İcra Hakimiyyətinin həbs olunan əməkdaşı: “Zəng edib dedi ki, 30 min manat istə“
-
“Sputnik Azərbaycan“ Rusiya FTX-nin filialından başqa bir şey deyildi - Mətbuat Şurası
-
İlham Əliyevin Suriya Prezidenti ilə geniş tərkibdə görüşü oldu - FOTOLAR
-
Çay evində zarafat faciə ilə nəticələndi - Göyçaydakı cinayətin TƏFƏRRÜATI
-
SOCAR Suriya Hökuməti ilə Anlaşma Memorandumu imzaladı - FOTO
-
Nazirlikdən hava ilə bağlı əhaliyə - Videomüraciət
-
“Türkiyə Suriyada da terror dəftərinin bağlanacağına inanır“ - Ərdoğan
-
Azərbaycan klublarının dəyəri nə qədərdir? - SİYAHI
-
Suriya Prezidenti Azərbaycandadır - Fotolar
-
Hər 1 manat Yağmurun həyatını xilas edə bilər - Çarəsiz anadan yardımsevər insanlara MÜRACİƏT
-
Xanımı Polad Həşimovun şəhid xəbərini necə almışdı? - FOTOLAR
-
Dövlət Departamentinin 1300 əməkdaşı işdən çıxarıldı - FOTOLAR
-
Ali Məhkəmənin hakimi Nigar Rəsulbəyova təqaüdə göndərildi - FOTO
-
“Evlərimiz təhlükədədir, hər an çökmə baş verə bilər” - VİDEO
-
Koçaryan Simonyana qarşı daha bir iddia qaldırıb - Nədə ittiham edir?
-
Avtomobillərin utilizasiyası sistemində boşluqlar - İşbazlar fürsətdən istifadə edirlər (VİDEO)
-
Bağçalara qəbul başlayır - Proses necə keçiriləcək?
-
Ölkədə nikahsız doğulanların sayı artır - İki baxış
-
Həm arıq saxlayır, həm də ürəyə xeyirdir - Hazırda mövsümüdür
-
Tələbələrin təqaüdündən xəbərsiz tutulan pullar hara gedir? - VİDEO
-
Çoxmərtəbəli binalarda səs izolyasiyasına niyə diqqət edilmir? - VİDEO
-
Tovuz döyüşlərindən 5 il ötür
-
Abortla bağlı yeni qanun qəbul edilə bilər - VİDEO
-
Qərb Ukraynaya silah tədarükünü bərpa edib - Zelenski
-
Xocalı girovlarının ifadələri: Dəhşətli faktlar ortaya çıxdı
-
Mingəçevir sakinlərin nəzərinə: Bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq
-
“Yadıma düşmür ki, nəvaxtsa mən onu söyüm...“ - Zülfüqarov Məmmədyarova cavab verdi
-
Kolumbiya üsyançılarının sayı artır - hökumət narahatdır
-
Masallıda 24 yaşlı oğlan xalası qızı ilə münasibətdə oldu: anası və atasına isə... - TƏFƏRRÜAT
-
“Azəriqaz”da absurd təyinat…- Nəqliyyat mühəndisi maliyyə sektorunda
-
15 mini icra başçısının sürücüsünə vermək adı ilə aldı - Sahibkarın başına iş gəldi
-
Baş prokuror Nərimanovda vətəndaşları qəbul etdi - Fotolar
-
“Qaçqınkom“un tenderi şübhələr yaratdı: “SS-İnşaat“ kimindir?
-
Əli Əsədov İqtisadi Şuranın üzvlərini topladı - Müzakirə
-
Natiq Cəfərli quru sərhədlərinin bağlı qalmasını tənqid etdi - “Belə də iş olar?!”
-
“Stomatoloq.Mehemmed” necə pasiyentləri implant edir? - Araşdırma
-
Dövlət Miqrasiya Xidməti əməkdaşlarının geyim forması dəyişdi - Fərman
-
Biləcəridə şəhid ailəsinin evini dağıtdılar - FOTOLAR
-
Serftifikasiyadan kəsildi, məktəbə texniki işçi kimi düzəlmək istədi - Dələduzluğun qurbanı oldu
-
Pekin düşmənlərinə qarşı “kiber-arılar“ yaradır - SENSASİNON DETALLAR
-
Əhalinin banklardakı əmanətləri 15 milyard manatı keçib - Statistika
-
Bakıda avtomobil ehtiyat hissələri mağazasının faəliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
-
Nikahların sayı artıb, boşanmalar azalıb - Doğulanların və ölənlərin sayı isə...
-
Mənzil qiymətləri niyə sürətlə artır? - Bazara təsir edən amillər
-
Dənizçi pasportu almaq istəyən 181 nəfəri belə aldadıblar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
“Putin Ukraynada uzunmüddətli müharibəyə hazırlaşır“ - “Financial Times“
-
Növbəti dörd gündə havanın maksimal temperaturu 41 dərəcə olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Veysəloğlu“ Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı”na yekun vuruldu - FOTOLAR
-
Sosial yardım məbləğində artımlar olacaq? - Deputat
-
PKK silahları təhvil verməyə başladı - FOTOLAR/VİDEO
-
Xocalıda girov götürülmüş qadın: Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı
-
Bosniyalı müsəlmanların qətli - Srebrenitsa soyqırımından 30 il ötür
-
Azərbaycanda orta aylıq əmək haqqı 9 % artıb - Rəsmi
-
Prezident daha bir fərman imzalayıb - Şübhəli əməliyyatlarla bağlı
-
Lisey və gimnaziyalara qəbul - 200 şagirdin nəticəsinin əlavə araşdırılmasına zərurət yaranıb
-
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib - Fərman
-
Magistraturanı bitirənlər bu qədər maaş alacaq - SİYAHI
-
“Bakinski raboçi”, “Respublika” və “Xalq qəzeti”... - Prezident bu nəşrlərlə bağlı fərman verdi
-
İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi - FOTO
-
Pakistanda avtobusa silahlı hücum olub - 9 nəfər öldürülüb
-
Milli Onkologiya Mərkəzinə 650 min manat ayrılıb - SƏRƏNCAM
-
Bakıda dəfn mərasimində DƏHŞƏT: Oraqla qardaşının BAŞINI KƏSDİ
-
20 avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır - SİYAHI
-
Köhnədir, oturacaqları sınıqdır - 50 nömrəli avtobusdan ŞİKAYƏT
-
Bakı zənginlərinin qumar oynadığı məkan: “Ağ klub“un aqibəti necə oldu? (VİDEO)
-
ABŞ-nin NATO müttəfiqləri Amerika silahlarının Ukrayna üçün əvəzini ödəyəcəklər - Tramp
-
Sumqayıtda əliliyi olan şəxslər üçün quraşdırılan panduslar yarımçıq qaldı - VİDEO
-
İsrail yaxın vaxtlarda bir neçə ərəb dövləti ilə sülh sazişi imzalaya bilər - Netanyahu
-
Azərbaycan 103 ölkəyə ixrac, 153 ölkədən idxal edib - Statistika
-
Bazarlarda satılan şaftalıların üzərinə boya vurulur? - VİDEO
-
Azərbaycanda əhalinin yanacaq xərclərinin nə ilə bağlıdır? - VİDEO
-
“Ciyər axşamı”ndakı qanlı davanın səbəbi bilindi - Məclis sahibi də etiraz edib
-
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başa çatıb - FOTOLAR
-
Vətən müharibəsinin iştirakçısı arvadını öldürüb? - Valideynlər danışdı
-
Metroda ən çox sərnişin bu stansiyalardan istifadə edir - SİYAHI
-
“AtaSığorta” kibertəhlükəsizlik tələblərini pozub - AMB xəbərdarlıq etdi
-
Bakının ən bahalı və ucuz mənzilləri - Sotu 350 min AZN olan torpaq sahəsi
-
Sərxoş sürücü polisə tabe olmadı - İçkili maşın sürməsini belə izah etdi
-
Romada Ukrayna toplantısı: Zelenski Marşall Planı təklif edir
-
“Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
-
Fərid Əhmədov pakistanlı həmkarı ilə görüşdü - Fotolar
-
Bu imtahanın keçirilmə qaydaları dəyişdirildi - Keçid balı artırılıb
-
Kiyevə göndərilən dron səfirliyimizin yaxınlığına düşüb - Fotolar
-
DİN-də kollegiya iclası: Vilayət Eyvazov yeni tələblər qoydu - FOTO
-
Ən çox şikayət edilən sığorta şirkətlərinin - Siyahısı
-
Lavrov və Rubio arasında görüş olub - Nə müzakirə edilib?
-
Bakı metrosunda ən çox hansı stansiyadan istifadə edilir? - SİYAHI
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Nar” tədbirdə rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - Fotolar
-
Azərbaycanlı “Vaqner”çilər həbs olundu - DTX-dən əməliyyat
-
Məhşur blogerin “Papağ” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir? - Vergidən yayınma……
-
İlham Əliyevlə Paşinyan nələri müzakirə ediblər? - Rəsmi açıqlama
-
Cərrah Elçin Bayramov qonşularına təzyiq göstərir - “Heç kimdən qorxmuram...“
-
Azərbaycan kənd təsərrüfatında fəlakət göstəriciləri: Əkin sahələrinin zərəri 90% artdı
-
İşdən çıxarılan məktəb direktorlarının 20 faizi vəzifəsinə bərpa olunub - Nazir
-
Özünü “vəkil“ kimi təqdim edən Səbiyyə Panəliyevanın dələduzluğu davam edir - ŞİKAYƏT
-
Azərbaycanla Ermənistan bu məsələlərdə razılığa gəldi - Görüşün nəticələri
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Xocalıda yaralanan şəxs: Bacımın meyitini üç gün sonra götürə bildim, qardaşım isə...
-
Generalın nömrəsini axtaran müəllimin başına oyun açdılar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
İlham Əliyevlə Nikol Paşinyan arasındakı görüş başa çatdı - FOTO
-
“Bakı və İrəvanın sülh sazişi imzalaması regiona sabitlik gətirəcək“ - Peskov
-
Miras üstündə mübahisələrə son qoyulur? - Qanun dəyişdi, qaydalar yeniləndi
-
“Polisləri görüb qışqırmağa başladım” - Qız qaçıran 3 nəfər niyə azadlığa buraxıldı?
-
Bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar açıqlandı - SİYAHI
-
“Atlant” sahibi ilə kürəkəni məhkəmədə üz-üzə - 14 milyon kimin cibindədir?
-
“Təxminən 20 min uşaq bağçadan kənarda qalacaq“ - Nazir
-
Zelenskidən Rusiyaya xəbərdarlıq: “Sərt reaksiya olacaq!”
-
I və IV ixtisas qrupları üzrə imtahan keçiriləcək - DİM-dən xəbərdarlıq
TOP 10
ARXİV