|
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
“Ermənistan müharibəyə təhrik edilir“ - DTX rəisi kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi terror hücumlarından necə xəbər tuta bilir? – ŞƏRH
Ərdoğan Qərbi belə mat etdi – Türk əsri başlayıb
Fəxri Kazımov nüfuzlu şəxsləri Taleh Kazımovla Elnur Əliyevə minnətçi salır - Vəzifədə qalmaq üçün
Bəxtiyar Əsgərov məsələsi Fuad Nəcəflini çətin duruma salıb - Naxçıvana ardı-arası kəsilməyən zənglər...
Samir Şərifov Bakıda biznes mərkəzi tikdirir? - FOTOLAR
Pekin dünya üçün “Çin şoku” hazırlayır – Bazarları ucuz məhsulları ilə dolduracaq
Eldar Əzizovun “tender camaşırxanası“: Mirzəyevlə Mehralıyevin “it yemi satınalması“
“Xocalı qurbanlarının qisasını aldıq!“ - Prezidentin Xocalıdakı çıxışı (FOTOLAR)
Elman Rüstəmov niyə uçot dərəcəsini artırdı? - Bahalaşmanın qarşısını almaq çətin olacaq
Tarix 28.12.21, 19:02 |
|
Azərbaycan Mərkəzi bankı (AMB) ötən həftə uçot dərəcəsini 7%-dən 7,25%-ə yüksəltdi. Faiz dərəcələri dəhlizinin yuxarı həddi 8%-dən 8,25%-ə qaldırıldı, aşağı hədd isə dəyişmədən 6% səviyyəsində qaldı. Bu, Mərkəzi bank tərəfindən uçot dərəcəsinin son ildə artıq üçüncü dəfə yüksəldilməsidir.
Ehtimal ki, Elman Rüstəmov bu addımı atmağı elə də istəmirdi, heç daxili amillər da buna rəvac vermirdi. Ancaq son vaxtlar iqtisadiyyata inflyasion təzyiq güclənir, bunun səbəbi isə qiymətlərin formalaşmasında həlledici rol oynayan xarici amillərdir. Xammalın dünya qiymətlərinin artması və tərəfdaşlarda baş verən inflyasiyalar, daşınmalar zəncirindəki nasazlıqların təsiri və nəqliyyat xərclərində yüksəlişlər gözləniləndən daha böyük və davamlı oldu. Daxili amillər isə qiymət artımının gözləntilərdən çox olması səbəbindən inflyasiyanı nəzərdə tutan göstəricilərlə əlaqələndirməyə mane olur.
İnflyasiyanın dinamikasının formalaşmasında monetar amillərin də rolu azdır. Valyuta bazarındakı tarazlıq qiymətlərin stabilliyinin bu əsas amilini möhkəmlədir və xarici inflyasiyanı yetərincə neytrallaşdırır. Monetar şərtlərin sərtləşdirilməsi ilə bağlı qərarlar isə monetar faktorların inflyasiyaya tarazlaşdırıcı təsirini gücləndirir. Faiz dərəcələrin dəhlizinin parametrləri ilə bağlı növbəti qərarlar inflyasiya risklərinin balansındakı dəyişiklikləri və orta perspektivdə iqtisadiyyatı nəzərə alaraq qəbul ediləcək.
Mərkəzi Bankın bəyanatını sakitləşdirici hesab etmək çətindir. Elə çıxır ki, inflyasiyanı durdurmaq üçün monetar amillər bəs etmir. Və bu ilin yekunlarına görə Mərkəzi Bank orta illik inflyasiyanı 6,3%-6,6%, illik inflyasiyanı isə 11,4-11,9% səviyyəsində gözləyir. Həm orta illik, həm də illik inflyasiya Mərkəzi Bankın ilkin proqnozlarından yüksəkdir. Müqayisə üçün, 2020-ci ildə ölkədə orta illik inflyasiya cəmisi 2,8% olub. Halbuki ötən il qlobal iqtisadiyyat, həmçinin Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün daha uğursuz il sayılırdı.
Bu il isə bütün proqnozlara görə iqtisadiyyatın inkişafı üçün uğurlu il olmalıydı. Azərbaycanda iqtisadiyyat həqiqətən aydan aya artır, ancaq inflyasiya da artır. Anlaşılmaz vəziyyət yaranır - dövlət qurumları hər ayın yekununda ÜDM-in artdığını uca səslə elan edərək inflyasiyanın artmasını da yavaşdan söyləyirlər və bütün günahları xarici amillərin üzərinə atırlar. Yəni, belə deyirlər ki, bizdə inflyasiya kənardan gəlmədir. Yeri gəlmişkən, beynəlxalq bazarların hətta səthi analizi də göstərir ki, bu vəziyyətə bir çox ölkələrdə rast gəlinir. Onlarda da Mərkəzi banklar inflyasiya ilə bağlı vəziyyəti eyni arqumentlərlə əsaslandırırlar.
Dünya pandemiyadan sonrakı dövrdə inflyasiyanın artacağını gözləyirdi və Mərkəzi banklar buna qarşı tədbirlər görürdü. Təəssüf, reallıq gözləntiləri xeyli ötdü, tədbirlər isə yetərincə effektiv olmadı. Əlbəttə, obyektiv amilləri heç kim inkar edə bilməz. Ancaq Mərkəzi bankların da ixtiyarında inflyasiyaya təsir göstərmək üçün çoxsaylı vasitələr var. Buraya monetar amil da daxildir və bizim Mərkəzi bank bir qayda olaraq onu həmişə sərtləşdirir. Yeri gəlmişkən, AMB iddia edir ki, yalnız valyuta bazarındakı sabitlik qiymət stabilliyinin bu amilini möhkəmlədir və xarici inflyasiyanı xeyli neytrallaşdırır. Başqa sözlə desək, yalnız manatın kursunun stabilliyi sayəsində inflyasiya ilə yaxşı-pis mübarizə aparmaq mümkündür. Manatın kursu isə qlobal bazarda neftin qiyməti, müəyyən qədər də Neft fondundan dövlət büdcəsinə transfertlər hesabına qorunub saxlanılır.
Ancaq təəssüf ki, neft sektorundan milyardlarla daxilolmalar və Neft fondundan büdcəyə transfertlər inflyasiya ilə sonadək mübarizə aparmağa yetmir. Düzdür, onlar ölkənin strateji ehtiyatlarını artırmağa yardım edir. Belə ki, bu ilin 11 ayı ərzində valyuta ehtiyatları 4,4% və ya 2,2 mlrd dollar artıb və artıq 53 mlrd. dolları ötür. Üstəlik ödəniş balansındakı profisit də ehtiyatları artırmağa imkan verir. Ancaq Mərkəzi bankın özünün ehtiyatları 10,2% artaraq 7 mlrd. dollara çatıb. Və indiki təmayül qalarsa, 2022-ci ildə də ödəniş balansında yetərincə profisit gözlənilir.
Mərkəzi Bank 2022-ci ilə böyük ümidlər bəsləyir. Səbəblər yenə də neftlə bağlıdır. Bu illə müqayisədə gələn il Neft fondundan dövlət büdcəsinə transfertlər xeyli çoxalacaq. Bu faktor təbii ki milli valyutanın - manatın sabitliyini təmin edəcək. Və hesablamalara görə, ödəniş balansının profisiti qəbul olunmuş makroiqtisadi platforma ilə birlikdə orta perspektivdə risk amillərini neytrallaşdıra bilər.
Ancaq görünür, Neft fondunun taleyi Mərkəzi Bankı maraqlandırmır. Bunu xatırlatmağa cəhd edək. Hesablama palatası bildirir ki, proqnozlara görə, 2022-ci ildə Dövlət Neft fondunun gəlirləri 32,4% artaraq 10,5 mlrd. manata çatacaq. Fondun xərcləri isə 4,4% artaraq 12,7 mlrd. manat olacaq. Beləliklə, Neft fondunun büdcəsində 2,2 mlrd. kəsir yaranacaq. Və bu, hər il təkrarlanacaq. Beləliklə, Fondda valyuta ehtiyatlarının artmasına imkan yaratmaq əvəzinə, büdcəni talamış oluruq. Həm də təkcə büdcədəki dəlikləri bağlamaq üçün yox, büdcənin gəlir hissəsinin yarıdan çoxunu təmin etmək üçün.
Əlbəttə, büdcəni doldurmaq lazımdır, ancaq yaxşı olardı ki, buna iqtisadi artımın, xüsusən də qeyri-neft sektorunun hesabına nail olunsun. Ancaq, bu çətindir, üstəlik çox gözləmək lazım gələcək. Belədə isə bir cibdən digərinə ötürmək çox asan işdir. Qeyri-neft sektorunu inkişaf etdirməyə də tələsməmək olar. Bəli, Neft fonduna cəzasız izni olan məmurlarda təşəbbüs yox olacaq, odur ki, bu imkanı məhdudlaşdırmaq lazımdır. Və bunun üçün təkcə monetar siyasətlə keçinmək olmayacaq. Hələliksə pul-kredit siyasəti sahəsində adekvat qərarlar qəbul etmək imkanı qazanmaq üçün Mərkəzi bank xərclər və təkliflərlə əlaqəli olan inflyasiya faktorlarını diqqətlə nəzarətdə saxlamağı və həm milli, həm dünya iqtisadiyyatının inkişaf proqnozlarını müxtəlif ssenarilərdə nəzərdə keçirməyi vəd edir.
O ki qaldı üzümüzə gələn ilə, inflyasiyanın artmasının qarşısını almaq çətin olacaq. Qeyd etmək yetərlidir ki, 2022-ci ilin əvvəlindən büdcə işçilərinin, o cümlədən güc strukturları əməkdaşlarının gəlirləri artacaq. Təqaüdlərdə və digər müavinətlərdəki artım da yeni ilin ilk günlərindən inflyasiyaya təsir göstərəcək. Qlobal miqyasda bütün növ malların qiymətlərinin enəcəyindən danışmağa dəyməz. “Omikron”-un dünyada artıq bir çox məhdudiyyətlərə səbəb olmuş son dalğası da yeni əndişələr yaradır. Bu faktor və üstəlik ABŞ-ın neftin qiymətini aşağı salmaq cəhdləri təkcə inflyasiya üçün yox, Azərbaycanın bütün iqtisadiyyatı üçün də birbaşa təhlükədir. Göründüyü kimi, inflyasiyanın artmasına şərait yaradan faktorlar Mərkəzi bankın ixtiyarında olan vasitələrdən daha çoxdur. Bu vəziyyətdə Elman Rüstəmov necə hərəkət edəcək? Cavabı çox gözləmək lazım gəlməyəcək. (virtualaz.org)
Xəbərin oxunma sayı : 2053
Gündəm
Xəbərlər
-
Könül Kərimova estetik əməliyyat etdirib - FOTO
-
Xavi qərarını niyə dəyişdiyinin səbəbini dedi: “Üç dəqiqə söhbətləşdik və...“
-
Çörək və un məmulatlarına tələbatın azalması qiymətlərə təsir edəcək? - VİDEO
-
Azərbaycanda uşaqlar arasında yeni virus YAYILDI
-
Şadlıq saraylarında hansı menyular daha çox bahalaşıb? - QİYMƏTLƏR
-
Anar Ələkbərov o videonu Prezidentlərə göstərdi - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Almaniyada işgüzar səfərdədir - FOTO/VİDEO
-
NATO baş katibi qırıcı təyyarədə ikinci pilot oldu - FOTO
-
Avtobuslarda gigiyenik qaydalara əməl olunmur - VİDEO
-
Lukaşenko nüvə başlığını qucaqladığını bildirib - VİDEO
-
Milli Məclisdən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə ETİRAZ
-
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı əməliyyat - 23 bəfər saxlanıldı
-
İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş
-
Hansı rayonda nə qədər özəl uşaq bağçası var? – Tam siyahı
-
Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edilib - VİDEO
-
Keçmiş nazir müvininə 7 il iş kəsildi - 125 milyon mənimsəyib
-
Vətəndaş Qəbulu Mərkəzində may ayında qəbul cədvəli açıqlanıb - SİYAHI
-
Ətin qiyməti 25 manat olacaq? - AÇIQLAMA
-
Prezidentlər Ağdamda orta məktəbin təməlqoyma mərasimində - FOTOLAR
-
Yusif Mustafayev borc verdiyi 100 mindən çox pulunu geri ala bilmir - VİDEO
-
Tayvandan Azərbaycana gətirilən meyvə suyu yararsız çıxıb - FOTO
-
İlham Əliyev Qırğızıstan prezidentinə Qarabağ atı hədiyyə etdi - FOTO
-
Mənimsəmədə təqsirləndirilən vəkilin cinayət işinin bəzi detalları məlum olub - İTTİHAM AKTI
-
COP29 Azərbaycanın malik olduğu imkanlarıntəqdimatı olacaq
-
Xaricdən gətirilən kartof ölkə daxilində 2 dəfə baha satılır – Rəqəmlər
-
Prezidentlərin Ağdama səfərindən - Maraqlı fotolar
-
İki naziri yola salan Heydər Yaqubov... – Direktor öz gücünü kimdən alır?
-
Qərb Cənubi Qafqazda sabitliyi pozmağa çalışır - Zaxarova
-
“TikTok“la bağlı sorğu keçirilib - 74,9% məhdudiyyət tətbiqini istəyib
-
Binə qəsəbəsində qanunsuz elektrik xətləri çəkilir? - VİDEO
-
Xocalıda insan qalıqları aşkar edildi - FOTO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Ağdam Konfrans Mərkəzi ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
HƏMAS silahı yerə qoyacağına söz verdi: Amma bir şərtlə
-
“Füzuli tam şəkildə yenidən qurulur” - Hikmət Hacıyev
-
Ağdam Cümə məscidinin bərpadan sonra açılışı olub - FOTOLAR
-
Naxçıvanın yeni baş naziri kimdir? - DOSYE
-
Bakıda kişi qardaşını qətlə yetirib: “Hamımızın başına oyun açırdı”
-
Prezidentlər Pənahəli xanın sarayı və İmarət kompleksində görülən işlərlə tanış olublar - FOTO
-
Deputatdan parlament seçkilərinin vaxtı ilə bağlı iddia
-
Bakının məşhur məktəbi təmirə bağlanır: Şagirdlər digər təhsil ocağına köçürülürlər
-
Avtomobili yay rejiminə necə keçirək? - AÇIQLAMA + VİDEO
-
Naxçıvanın yeni baş naziri vəzifəsindən azad olundu - Yerinə Cəlilov təyin edildi
-
“Zəngəzur dəhlizinin adını eşitdikcə sanki ağıllarını itirirlər...“ - “Bu, çox qəribədir“
-
Azərbaycandan dünyaya Yaşıl Baxış
-
Bakıda 6 istiqamət üzrə istirahət zonaları yaradılacaq - TƏFƏRRÜAT + VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentləri Füzulinin Baş planı ilə tanış olublar - FOTOLAR
-
Nəsib Quliyev qadına görə intihar edib - SENSASİYALI İDDİA
-
“Dövlət sərhədimizin 12 kilometri artıq delimitasiya olunmuş hesab edilir” - Prezident İlham Əliyev
-
Bölmələrimiz həyəcan siqnalı ilə ayağa qaldırıldı - Zakir Həsənov prosesi izlədi
-
Taliban İŞİD-ə qarşı mübarizə üçün xüsusi bölmə yaradır: İşsizlərin siyahısı hazırlanır
-
Azərbaycanda balıq ovu qadağan edilir - Bu tarixdə
-
“NATO Polşada nüvə obyektləri yerləşdirərsə, hədəfimiz olacaq“ - Rusiya XİN
-
Cəfər Cabbarlı haqqında məxfi həqiqətlər - ARAŞDIRMA + VİDEO
-
Azərbaycanda niyə qeysəriyyə əməliyyatlarına üstünlük verilir? - ARAŞDIRMA
-
Bayden qanun imzaladı - Üç ölkəyə hərbi yardım haqqında
-
ADA Universitetində keçirilən forumdan mühüm məqamlar
-
İqlim dəyişmələrinin fəsadlarına qarşı mübarizəyə böyük töhfə
-
Tünzalə Ağayevanın yeni görünüşü - VİDEO
-
“Qarabağ“ - “Neftçi“ oyunundakı 5 qol - VİDEO
-
Sakinlər deputatlara ən çox nədən şikayətlənirlər? - VİDEO
-
Keçmiş başçının hospitalından şikayət - Pasientlə “Rela Hospital“ arasında nə baş verib?
-
Bayden qanunu imzaladı - “TikTok” ABŞ-da qadağan ediləcək
-
Şuşada inşa olunan yeni yaşayış kompleksinin görüntüləri - VİDEO
-
Maşın bazarında durğunluğun səbəbi nədir? - VİDEO
-
Büdcəyə yenidən baxılacaq? - FOTO
-
Rəisin evindən oğurluq etdi, araq alıb içdi - Kameraya salam da verdi
-
İkinci əl məhsulun oğurluq olmadığını necə bilmək olar? - VİDEO
-
Çinə səfər edən Antoni Blinken üçün qırmız xalı sərilmədi - VİDEO
-
Bakıda nöqsanlar aşkarlanan restoranın fəaliyyəti məhdudlaşdırılıb - FOTO
-
Alimpaşa Məmmədov vurduğu ziyandan 185 min manat ödəyib
-
“İstəyirəm həyat yoldaşım mənə qulaq asanda utanmasın” - Aysun İsmayılova
-
Sabah Rəfahda hərbi əməliyyat başlaya bilər - İsrail nəşrindən şok iddia
-
“Nar” voleybol üzrə ölkə çempionlarını təbrik edir - FOTOLAR
-
Sabah Binəqədidə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı sakinlərinə şad xəbər - VİDEO
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası keçirilib - Müraciətlərin sayı 300-ü keçib
-
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb - VİDEO
-
Bakıda restoran sahibləri cəzalandırıldılar - RƏSMİ
-
Naxçıvanda 10 aydan çoxdur ki, maaş ala bilməyən işçilər etiraz etdilər - VİDEO
-
30-a yaxın israilli general HƏMAS-ın girovluğundadır – KİV
-
Şuşaya köç başlayır - Tarix açıqlandı
-
Moskvada sərgidə qənimət götürülmüş NATO tankı nümayiş etdiriləcək - VİDEO
-
Üç ayda 170 avtomobil yanıb: FHN əsas səbəbləri açıqladı
-
Bakı Sağlamlıq Mərkəzində maşınqayırma texnikumunu bitirən şəxs anju edir? - İDDİA/VİDEO
-
“Azərbaycan parlaq gələcəyini inamla qurur“ - Sadıq Japarov
-
Bakıda dələduz şəbəkə peyda olub – Mənzilləri, obyektləri kirayələyib...
-
100 milyon da son hədd deyil - İlham Əliyev
-
ABŞ-nin Rusiyadakı səfirliyi zəhərlənmədən ehtiyat edir - SƏBƏB
-
“Ermənistan özü işğalı sonlandırmağa qərar verdi“ - Elçin Əmirbəyov
-
Respubilkanın sabiq baş pediatırı intihar edib - Prokurorluqdan açıqlama
-
Azərbaycan-Qırğızıstan sənədləri imzalanıb - FOTO
-
Tanınmış iş adamı deputat olacaq? - İDDİA
-
Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - VİDEO
-
Roza Zərgərli pedaqoji fəaliyyətə başlayıb - VİDEO
-
Azərbaycan və Qırğızıstan Dövlətlərarası Şurasının 2-ci iclası keçirilib - FOTOLAR
-
Benzinlə qadını yandıran şəxs vəzifəli şəxsin oğludur - Yeni faktlar
-
Prezidentdən Allahverən İsmayılovla bağlı – Sərəncam
-
Bakıda təhlükəli vəziyyət: 130-dan çox yaşı olan bina hər an uça bilər (VİDEO)
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Deputatın tikdiyi binanın əyilməsi ilə bağlı xəbərdarlıq: Komissiya yaradılması təklif edildi
-
“NATO-nun Finlandiyadakı təlimləri təxribat xarakterlidir” - Zaxarova
-
Azərbaycan və Qırğızıstan prezidentlərinin məhdud tərkibdə görüşü başladı
-
Qırğızıstan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR +VİDEO
-
AMEA-da yeni şöbələr yaradılıb - Kadr təyinatları olub
-
Sadır Japarov Bakıya gəldi - FOTO
-
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
-
Bakıda taksilər gediş haqqı qiymətini qaldırdı - VİDEO
-
“Made in Karabakh”: Şərablarımız yenidən dünyaya ayaq açır - VİDEO
-
Sabiq deputatın qardaşı oğlunun 350 min vergi borcu var - Ramiz Mehdiyevin qohumudur
-
Hadrut yenidən qurulur - Ən son görüntülər
-
Baş nazir iclas keçirib - Holdinqin İdarə Heyətinə tapşırıqlar verilib
-
“Rusiya yaxın günlərdə Ukrayna ərazisinə hücumları gücləndirəcək“ - ABŞ institutu
-
Yağış yağıb, şimşək çaxıb - FAKTİKİ HAVA
-
“Sənəd masama qoyulan kimi onu imzalayacağam” - Bayden
-
Beyləqanda dəhşətli cinayət: Ferma sahibi toyuq hinində çobanın arvadına təcavüz etdi
-
Keyfiyyətsiz gün eynəklərinin qorxunc fəsadları - VİDEO
-
Masazırda vətəndaşa məxsus torpaq sahəsi zəbt edilərək ev tikilir - İDDİA + VİDEO
-
Dünyada ABŞ-dən narazılıq artır - QLOBAL SORĞU
-
"35 ildir Aygünü sevmişəm" - Faiq Ağayev
-
“Britaniya sənayesi müharibə rejiminə keçir” - Sunak
TOP 10
ARXİV