![]() |
|














Si Cinpin ən çox nədən narahat olmalıdır? – “The Hill”
Tarix 29.11.22, 19:18 |
|

ABŞ-ın “The Hill” qəzetində “Si Cinpin ən çox nədən narahat olmalıdır?” başlıqlı məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi Vaşinqtonda fəaliyyət göstərən ən nüfuzlu beyin mərkəzlərindən birinin – Atlantik Şurasının (Atlantic Council) baş məsləhətçisi Harlan Ullmandır.
Novator.az saytı məqaləni ingiliscədən çevirib təqdim edir.
Çin lideri Si Cinpin mütləq hakimiyyətə can atmaqla özü də bilmədən təhlükəli bir gedişatın bünövrəsini qoyub. Noyabrın əvvəlində Çin Kommunist Partiyasının 20-ci qurultayı onu üçüncü müddətə ölkənin rəhbəri seçib. Bununla Si Cinpin faktiki olaraq Çin Xalq Respublikasının qurucusu Mao Tzsedundan sonra ölkənin ən nüfuzlu liderinə çevrilib. Cinpin faktiki olaraq ömürlük hakimiyyət yolundadır.
Pekinin başı hələ də COVİD-19 infeksiyası ilə mübarizəyə və ölkə daxilində bunun doğurduğu problemlərin həllinə qarışıb. Kommunist Partiyası Si Cinpinin rəhbərliyi altında hələ ki, ölkəyə tam nəzarəti həyata keçirə bilir.
Çində Kommunist Partiyasının və hökumətin başlıca vəzifəsi həmişə ölkədə sabitliyi qorumaq olub. Sabitlik isə Pekinin nəzərində heç bir kəndli inqilabının, iğtişaşın, rejimə qarşı etirazın baş qaldırmaması deməkdir.
Çin rəhbərliyi bu məqsədə yetməyin əsas yolunu iqtisadi faktorda – insanların həyat səviyyəsini yüksəltməkdə görüb və həqiqətən də dolanışığın yaxşılaşdırılması sabitliyin qorunmasında mühüm rol oynayıb.
Davamlı iqtisadi artım fonunda Cinpin hakimiyyətinə başağrısı yaradan məsələlər isə Tayvan problemi, əhalinin sayının azalması, eyni zamanda yaşlı nəsillə gənc nəsil arasında nisbətin gənclərin ziyanına dəyişməsi, borc həcminin çoxalması, daşınmaz əmlak bazarının süni şəkildə şişməsi olub.
Beynəlxalq aləmə gəlincə, bu sahədə Çin əlverişli mövqedədir. Pekin Ukrayna müharibəsində yaxın dostu Rusiyanı dəstəkləsə də, hər halda bu dəstək Putinin nüvə silahından istifadə etməsinə dözəcək həddə qədər deyil.
Çin ABŞ-ın dünyadakı liderliyinə meydan oxuyur. O biri yandan da Pekin Ukrayna məsələsində Rusiyaya təsir imkanlarından Vaşinqtonun xeyrinə yararlana bilər. Onsuz da əvvəl-axır hansısa məqamda Ukrayna münaqişəsi ilə bağlı danışıqlara gedilməli olacaq. Pekin həmin məqamın yetişməsini sürətləndirə də bilər, ləngidə də.
Bəs onda Çinin qarşısında duran, ölkə rəhbərliyinin hələ o qədər də fərqinə varmadığı ən böyük təhlükə nədir?
Sovet İttifaqının sonuncu lideri Mixail Qorbaçovu yada salaq. 1985-ci ildə hakimiyyətə gələndə Qorbaçov anlayırdı ki, irrasional sovet sistemi ölkəni fövqəldövlət statusunda yaşatmağa yaramır. Ona görə də Qorbaçov yenidənqurma və aşkarlıq siyasəti yürütməyə başladı.
Sovet sistemi həm sərt, həm də kövrək idi. “Yuxarılar” hər şeyə nəzarət edirdi, “aşağılar”ın idarəçilik məharəti, çevikliyi yox idi. Və belə bir sistem rasionallığa, aşkarlığa, həqiqətə uyuşa bilmədi.
Sovet İttifaqında daima “yuxarılar” “aşağılar”ın qarşısında əlçatmaz, ünyetməz vəzifələr qoyublar, “aşağılar” isə həmin vəzifələrin yerinə yetiriləcəyi haqda durmadan cəfəng vədlər verməklə məşğul olublar.
Yenidənqurmadan az sonra – 1989-cı ildə Almaniyanı ikiyə bölən Berlin divarı yıxıldı. 1991-ci ildə isə Sovet İttifaqının özü dağıldı. Onun yerində xeyli kiçilmiş varisi – Rusiya Federasiyası qaldı.
Cinpin Qorbaçovla müqayisədə tam əks kurs götürüb. O, Den Syaopinin irəli sürdüyü xətti – Qərbsayağı kapitalizmə, sahibkarlığa meydan verməyi təşviq etməkdənsə marksizm-leninizm ideologiyadan yapışıb, Kommunist Partiyasının hakimiyyətini möhkəmləndirmək, cəmiyyəti dəmir nizam-intizamla idarə etmək yolunu seçib. Bu, Qorbaçovun çalışdığı (amma nail ola bilmədiyi) yola daban-dabana ziddir.
Çin siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni baxımdan qapalı, avtokratik sistemə qayıdır. Bu, Mao Tzsedun dövründəki acınacaqlı “mədəni inqilab” günlərini xatırladır. Halbuki indi 21-ci əsrdir.
Diqqət edin, Çində milyarderlərin sayı 1000 nəfərədək azalıb. Bu ölkədə sahibkarlar tək sərvətini yox, nüfuzunu, statusunu da itirməkdədir. Ölkədə özəl şirkətlərin əvəzinə iri dövlət müəssisələrinin yaradılmasına üstünlük verilir. Hökumət sahibkarlığı, kapitalizmi məhdudlaşdırmaqla məşğuldur. Bu isə 21-ci əsr Çinində öz əlinlə özünə quyu qazmaq deməkdir.
Tarix birmənalı şəkildə sübuta yetirib ki, dövlət müəssisələri heç vaxt özəl sektorla rəqabətə girə bilməz.
Özəl sektorun sıxışdırılması iqtisadi artımı dayandıracaq. İqtisadi artım olmadan isə insanların həyat səviyyəsini yaxşılaşdırmaq, o cümlədən siyasi sabitliyi qorumaq mümkün deyil.
İndi Çin elitasının bir çox təmsilçisi ölkəni tərk etməyə çalışır. Bu, iqtisadi potensialın daha da zəifləməsinə gətirib çıxaracaq.
Deyəsən, Cinpin qurmağa çalışdığı yeni ecazkar dünyanın bəlalarından xəbərsizdir.
Hazırda ABŞ Çini yaxın dövr üçün özünə ən təhlükəli ölkə kimi görür. Amma belə getsə, Cinpinin qoyduğu uzunmüddətli məhdudiyyətlər bu “yaxın təhlükə”nin sovuşması ilə nəticələnəcək. Ona görə ABŞ-ın Çinlə bağlı siyasətini yenidən gözdən keçirməli olacağı gün, deyəsən, heç də uzaqda deyil.
Xəbərin oxunma sayı : 1129
loading...
Analiz
Xəbərlər
-
Parisdə iğtişaşlar: Polis gözyaşardıcı qazdan istifadə edib – FOTO/VİDEO
-
Korrupsiya İdarəsi ali məktəbdə əməliyyat keçirib - Dekan saxlanılıb + FOTO
-
Gənclər Fondu, bank və müşavir... - Yarım milyondan çox mənimsəmə ittihamı üzrə məhkəməyə start verildi
-
Şeyx Əbdül söyüşlə kampaniya aparanlara səsləndi: “Erməni-fars mənafeyinə xidmət etməyə son qoyun!”
-
Azərbaycan korrupsiya indeksində 29 pillə geriləyib - “Transparency International”
-
Türkiyə Super Liqasında baş tutan transferlər - Siyahı
-
Zərdabın Burunlu kəndində acınaqlı vəziyyət: “Təcili yardım xəstəmiz öləndən sonra gəlir”
-
Azərbaycanda zinət əşyalarının alqı-satqısında YENİ QAYDA
-
“Gediş haqqının dəyişdirilməsi nəzərdə tutulmayıb“ - “Azərbaycan Dəmir Yolları“
-
Sabirabadlı gəlinin müəmmalı ölümü: Bağlanan iş yenidən açıldı - VİDEO
-
DTX-nin səlahiyyətləri artırıldı - Fərman
-
İki dəfə həbs olundu, oğluna ölüm hökmü verdilər - Səttarxan haqqında bilmədiklərimiz... - FOTO
-
Prezident bu prokuroru vəzifədən azad etdi - Sərəncam
-
Əfv Komissiyasının növbəti iclası olub - 100-dən çox müraciətə baxılıb
-
“Tapşırığı mən vermişəm, qurtardı getdi“ - Alimpaşa Məmmədov pulun mənimsənilməsi haqda
-
Yeni cərimələr müəyyənləşib - Prezident fərman imzaladı
-
Cəlal Qasımov Samir Şərifovun yerinə gətirilir? - İDDİA
-
Hazırda Ukraynada 326 min Rusiya hərbçisi döyüşür - Müdafiə Nazirliyi
-
48 dərman vasitəsinin qiyməti təsdiq edilib - 31-nin qiyməti dəyişib
-
Son sutkada Azərbaycanda 35 nəfər koronavirusa yoluxub - 4 nəfər ölüb
-
Vilayət Eyvazov Cəlilabadda qəbul keçirəcək - Bu tarixdə
-
Metro və marşrut avtobuslarında gediş haqqı ARTIRILDI
-
“Azərbaycanın azad edilmiş ərazilərinin minalardan təmizlənməsi 30 ilə qədər çəkə bilər” - Nazir müavini
-
Yüksək Texnologiyalar Parkında qalmaqal: “Vasif Abbasov öhdəlikləri yerinə yetirmir“
-
1.5 milyonluq dələduzluqda adı hallanan şirkət rəhbəri azadlıqda – 1 ay əvvəl həbs olunmuşdu
-
Xankəndi-Laçın yolu: Aksiyada canlanma müşahidə edilir
-
DİN İranın casus şəbəkəsinə qarşı əməliyyat keçirdi: 7 nəfər saxlanıldı
-
Bu ünvanda bina sökülür: Sakinlərə kirayə haqqı və ev veriləcək
-
Pekin Rusiyanın Ukraynada apardığı müharibəni yaxından izləyir - Yens Stoltenberq
-
Bakıda İran casuslarına qarşı əməliyyat başladı - DİN hərəkətə keçdi
-
DTX-dən İrandakı terror hadisəsi ilə bağlı məlumat yayanlara XƏBƏRDARLIQ
-
Ukraynada deputat casusluq etdiyi üçün saxlanılıb - FOTO
-
Azərbaycana sızan 3500 İran agenti ifşa edilib...- Səfirliyə hücum edən terrorçu ilə bağlı ŞOK İDDİALAR
-
Sabahdan əmanətlər vergiyə cəlb olunacaq? - ŞƏRH
-
Prezident yeni nazir müavini təyin etdi - DOSYE
-
Abşeronda narkotikə görə 5 nəfər saxlanıldı - VİDEO
-
Qida Sənayesi Kollecində imtahanların cavabları satılır? - VİDEO
-
Braziliya prezidenti Putin və Zelenski arasında vasitəçi olmaq istəyir: “Hər ikisi ilə danışmağa hazıram”
-
“Ermənistan Laçın yolundakı durumla bağlı dünyanı aldada bilməz” - Azərbaycanın NATO-dakı nümayəndəsi
-
Valideynlər sabah övladlarını məktəbə göndərsinlər? - Nazirlikdən virusla bağlı ÇAĞIRIŞ
-
İnstitut direktoru Sialə Rüstəmovanın qlamur həyatı - Brend şubalar, obyektlər...
-
Rəsmi Bakı vətəndaşlara xəbərdarlıq etdi - “İrana getməyin“
-
Deputat başına saç əkdirib - FOTO
-
Qalmaqallı iş adamına məxsus məşhur supermarketlər bağlanır – Təfərrüat
-
Azərbaycan komandolarının taktiki-xüsusi məşqləri davam etdirilir - VİDEO
-
“Rusiya yaxın vaxtlarda Luqansk istiqamətində yeni hücuma keçəcək” - ABŞ İnstitutu
-
““Hüseyniyyun“un üzvü idi, Suriyada döyüşüb...“ - Terrorçunun həyat yoldaşı
-
18 ildir “kişi” kimi yaşayır... - VİDEO
-
Ərdoğandan Makrona sərt sözlər – “Lazımi ixtisasa malik deyil...”
-
Paytaxtın hansı küçələrində tıxac var? - SİYAHI
-
“Rusiya İrana müasir silahlar verir və əvəzində PUA-lar alır” - Blinken
-
Azərbaycanın “Yarasa” xüsusi təyinatlıları İran hərbçilərinə yerini göstərdi - VİDEO
-
Rəsulzadənin anadan olmasından 139 il ötür
-
Elşad Oksana ilə Şəhriyarın evliliyindən danışdı - VİDEO
-
“Əl-Hilal“ Messidən əl çəkmir - 200 milyonluq təklif
-
Azərbaycanda daha altı nəfər COVID-19-a yoluxdu - FOTO
-
“Çoxları İranın əsl üzünü gördü” - Netanyahu
-
Ermənilər Göyçədəki faydalı qazıntıları haraya daşıyıb? - VİDEO
-
Gəncədə Kommunalın işçilərinə geyim verilmir: Büdcədən ayrılan vəsaiti kimlər yeyib?
-
"Art People" şirkəti işçilərinin maaşını vermir - VİDEO
-
İranın vurulması Ukraynaya yol açır - “Forbes”
-
Naxçıvanda bu məhsulun satışı qadağan imiş - VİDEO
-
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Macarıstana rəsmi səfəri başa çatıb - FOTO
-
“Paşa Holdinq”lə eyni ünvanda yerləşən məşhur şirkət 46 milyonluq tenderi uddu
-
Yollar buz bağlayacaq - Xəbərdarlıq
-
İlham Əliyev və Viktor Orban mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər - FOTO/VİDEO
-
“Vaxtilə tarixə qovuşmuş NABUKKO layihəsini biz indi canlandırmışıq“ - Dövlət başçısı
-
Azərbaycan Ordusunda yeni tədris dövrü başlayıb - VİDEO
-
“Dövlət tərəfindən bu məsələlər ciddi şəkildə araşdırılır” - Prezidentin köməkçisi
-
“İranda 40 milyona yaxın azərbaycanlı fars rejiminin əlində əsirdir” - Allahşükür Paşazadə
-
500 manat sosial müavinət almaq üçün lazım olan sənədlərin SİYAHISI
-
“Şimali Koreya Rusiyaya raketlərlə kömək edir” - NATO
-
Çevik Polis Alayının rəisi işdən çıxarıldı - Səhlab Bağırov kiçik vəzifəyə keçirilib
-
Nüfuzlu nəşr Vardanyanın Qarabağdakı hərəkətlərindən yazdı - “Putinin lütfü sayəsində fəaliyyət göstərir“
-
Xaricdən telefon gətirənlərin nəzərinə - Bu tarixdən cərimələnə bilərsiniz
-
Nazirlik daha bir ofis icarəyə götürdü – Bu dəfə 1 milyon manata...
-
“Broker Əbülfəz”in ətrafında nə baş verir? - Öz şirkəti özünü məhkəməyə verib
-
“İrana edilən dron hücumunda ABŞ ordusu iştirak etməyib” - Pentaqon
-
Pakistanda məsciddə dəhşətli partlayış: 28 ölü, 150 yaralı
-
Əli Əliyev kamera yoldaşını niyə döyüb? - TƏFƏRRÜAT
-
“Muğan Bank” mənfəət vergisini ödəmədi - BANK ZƏRƏRDƏ
-
Türkiyəli müğənninin oğlu nişanında “Yaşa Azərbaycan” oynadı - VİDEO
-
Azərbaycan və Macarıstan prezidentlərinin geniş tərkibdə görüşü olub - FOTO
-
Qəbələdə parçalanmış meyiti tapılan şəxs iş adamı imiş - VİDEO
-
Pomidor yenə birinci, xurma ikincidir... – Azərbaycan ötən il xaricə hansı məhsulları satıb?
-
Azərbaycana avtomobil idxalı azalıb: Səbəb nədir? - VİDEO
-
Bakıda yağış, dağlıq ərazilərdə qar yağacaq - Sabahın hava proqnozu
-
“İran dövləti məsuliyyət daşıyır“ - Hacı Şahin
-
Neft Fondundan büdcəyə 131 milyard köçürülüb – İllər üzrə statistika
-
Bu avtomobillərlə bağlı bu rüsum artırıldı - Bundan sonra...
-
“Azəriqaz“ın rayon şöbələrində yoxlama başlayıb - Birlik faktı təsdiqlədi, amma nöqsanı “gizlətdi“
-
Şəhid Orxan Əsgərov dəfn edildi - FOTO/VİDEO
-
Budapeştdə Prezident İlham Əliyevin rəsmi qarşılanma mərasimi olub - FOTOLAR
-
”İranla quru sərhədləri bağlı saxlamalıyıq” - Natiq Cəfərli
-
Ağdam rayonunun Kosalar kəndi - FOTOLAR
-
“Rusiyada növbəti səfərbərlik ehtimalı yüksəkdir“ - Britaniya kəşfiyyatı
-
Sürücülərə xəbərdarlıq! Bunu etsəniz, 150 manat cərimə olunacaqsız
-
Xəbəri olmadan evinə 17 nəfər qeydiyyata düşüb - Bakıda qəribə hadisə (VİDEO)
-
Şəhid Orxan Əsgərovla vida mərasimi keçirilir - FOTO/VİDEO
-
“Ukraynaya müdaxilə ərəfəsində Putin məni hədələdi” - Boris Conson
-
“İrana qarşı hərbi əməliyyatlar istisna deyil” - ABŞ dövlət katibi
-
“Azərbaycanla münasibətləri ən yaxşı şəkildə qoruyuruq və bunu davam etdirəcəyik” - Ərdoğan
-
“Nüvə bombasının İranın əlinə keçməsindən yayınmalıyıq“ - Aİ-nin ali nümayəndəsi
-
“İrandan tələb edilib ki, cinayət şəffaf araşdırılsın” - Xələf Xələfov
-
“Mənim cənab Putinlə münasibətlərim dürüstlüklə bağlıdır” - Ərdoğan
-
Azərbaycanın İrandakı səfirliyindən 53 nəfər təxliyə olunub - FOTO
-
“Qərb silahlarının tədarükü və təlimi bir qədər vaxt aparacaq” - Reznikov
-
“İran bir dövlət kimi məsuliyyət daşıyır“ - Xələf Xələfov
-
Şəhid Orxan Əsgərovun cənazəsi Azərbaycana gətirilib - FOTO, VİDEO
-
Kənd təsərrüfatına dövlət dəstəyinin artırılmasının nəticəsi necə olacaq? - FOTO
-
Naxçıvanda yol nişanları dəyişdirilir - Video
-
“The Wall Street Journal”: “İranda hərbi zavoda hücumun arxasında İsrail dayanır”
-
“ABŞ-ın icazəsi olmadan F-35-lərin alıcıları onlardan istifadə edə bilməzlər“ - Bayraktar
-
4 aylıq şirkət MSK-ya İKT xidmətləri göstərəcək – Müəmmalı məqamlar
-
“Azərbaycan başda olmaqla, dünyada sülhə töhfə verməyə davam edirik” - Akar
-
Podolyak İrandakı partlayışlardan danışıb: “Müharibə qatillər üçün ağır qanunlar qoyur”
-
İstifadə müddəti bitmiş məhsullar satılır? - VİDEO
-
Suraxanıda adsız küçələrdə yaşanan problemlər - FOTO
-
Azərbaycanda “kupça“larla bağlı yenilik - VİDEO
-
Son sutkada Azərbaycanda 23 nəfər koronavirusa yoluxub - Ölən yoxdur
TOP 10
ARXİV